Integratieproject van Sint Bavo is
onaanvaardbaar
„Voor mij is de
oorlog nog lang
niet voorbij..."
Provinciale Raad voor de Volksgezondheid:
Peter Kop niet
geselecteerd
GROTE ZEGE
TSJECHEN
Hers in
Katwijk
NOORDWIJKERHOUT De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid in Zuid-
Holland, een adviesorgaan vain Gedeputeer de Staten, wijst een integratieproject van de
zwakzinnigeninrichting Simt Bavo in Noord wijkerhout af.
Sint Bavo wil op zijn terrein een
woonwijkje, genaamd "De Hafak
ker", stichten van zeventien "een
gezinswoningen" waarin honderd
ZAANDAM Het Nederlands bas
ketbalteam heeft gisteren in Zaan
dam met 79—78 gewonnen va,n de
Franse eredivisieploeg Nice. Na af
loop deelde bondscoach Bill Sheridan
de BS-speler Peter Kop mede, dat
hij niet geselecteerd is voor de wed
strijden om het Europees kampioen
schap.
PRAAG Voor het toernooi om
het Europees kampioenschap voor
landenteams (voetbal) won Tsjecho-
Slowakije gisteren met 5—0 van Por
tugal. De Tsjechen handhaafden zich
daarmee in groep 1 (achter Engeland
dat één punt meer scoorde) op de
tweede plaats. Voor hetzelfde toer
nooi speelden Zwitserland en Tur
kije in Zürich gelijk: ÉgpE
zwakzinnigen zullen worden onderge
bracht samen met honderd "gewone"
mensen uit de maatschappij. Sint Ba
vo ziet de medebewoners, de mensen
die naar binnen worden gehaald, als
duidelijke schakel tussen de zwak
zinnigen en de mensen in de gewone
maatschappij.De medebewoners zoekt
men in eerste instantie onder de fa
milieleden van de huidige bewoners.
Ten tweede kunnen het gezinnen en/
of familieleden zijn van toekomstige
te plaatsen zwakzinnigen; ten derde
wordt er gedacht aan Nederlanders,
die geïnteresseerd zijn in wonen in
een overzichtelijke dorpswijk met
zwakzinnigen en andere mensen als
buren. In de vierde plaats kunnen
ook personeelsleden de medebewo
ners van "De Hafakker" zijn.
"De Haf akker" moet worden ge
zien als een vervanging van de pavil
joens Sint Aloysius en Sint Tarcisius.
De staat waarin beide onderkomens
verkeren is deplorabel. De gebouwen
dragen een typisch gestichtskrakter.
Hoewel er getracht is de ruimten zo
leefbaar mogelijk te maken, zijn de
leefbaar mogelijk te maken, zijn de
mogelijkheden ver beneden het peil,
dat minimaal is vereist. Het sanitair
is in kwaliteit en kwantiteit volstrekt
onvoldoende, de slaapzalen zijn te
massaal en overbezet, de ruimten
zijn brandgevaarlijk en de vluchtwe
gen minimaal. Aan de huisvesting
van zoveel zwakzinnigen in dergelijke
onderkomens moet snel 'n einde wor
den gemaakt, aldus de leiding van
Sint Bavo.
Het is de bedoeling, dat "De Haf
akker" in twee fasen wordt opgezet.
In de le fase wil men de bouw van
woningen v. vijftig pupillen en vijf
tig medebewoners realiseren. De
tweede fase zou de voltooiing moeten
inhouden tot een woonwijk voor hon
derd zwakzinnigen en honderd "ge-
De Proviciale Raad voor de Volks
gezondheid is van mening, dat "De
Hafakker" te ver van de dorpsbe
bouwing van Noordwijkerhout komt.
te liggen,
verenigingen.
Dit vindt hij ongunstig. Daardoor
zal "De Haf akker" teveel als afde
ling van Sint Bavo en te weinig als
wijk van Noordwijkerhout functio-
het aantal van honderd zwak
zinnigen vindt de raad te gering om
daarvoor een volledige staf aan te
trekken. Er zal dus toch teruggeval
len moeten worden op de staf 'van
Sint Bavo en ook op de outillage van
deze inrichting, waardoor de schei
ding van psychiatrie en zwakzinni
genzorg niet tot stand zal komen.
de verhouding 100/100 (zwakzin-
nigen/niet-zwakzinnigen) vindt de
raad ongewenst, omdat die hoge con
centratie van zwakzinnigen voor de
niet-zwakzinnige medebewoners van
"De Hafakker" een zeer problemati
sche leefsituatie oplevert.
bovendien twijfelt men of de pu
pillen zelf de situatie als in "De Ha
fakker" wordt geschapen wel aan
kunnen. Een experiment op kleinere
schaal zou gewenst zijn.
de tijd, die met de realisering,
van "De Hafakker" gemoeid zal zijn,
zal in ieder geval enige jaren zijn. 't
Is niet verantwoord, aldus de raad,
zo lang te wachten met de sanering
van de bestaande paviljoens voor
zwakzinnigen van Sint Bavo.
De raad wil dat er op korte ter
mijn wordt gezocht naar een oplos
sing voor de onhoudbare woon- en
leefsituatie in Sint Aloysius en Sint
Tarcisius en naar een vorm van een
experiment als door de leiding van
Sint Bavo wordt beoogd, dat op ver
antwoorde wijze kan worden opge
zet.
In pen reactie op het advies stelt
de directie van Sint Bavo, dat dit
voor haar onaanvaardbaar is. "Aan
een gedwongen overplaatsing van
onze pupillen (betekent dit een ont
slag voor onze zeventig medewerkers
van "De Hafakker"?) zal dan ook
geen enkele vorm van medewerking
worden verleend. Binnen enkele we
ken zal er een begin worden ge
maakt met een aantal interne aan
passingen iii de betreffende pavil
joens, waardoor het schrijnende ka
rakter van de huidige huisvesting zal
worden weggenomen".
Voorts benadrukte de leiding van
Sint Bavo, dat het'hier gaat om een
experiment, hetgeen inpliceert, dat
"een aantal risico's wordt gelopen.
Wanneer men daartoe niet bereid is,
kan van een experiment niet meer
worden gesproken. In dit advies
hebben wij geen aanleiding gezien
om ons plan essentieel te wijzigen",
luidt de brief van de Sint Bavo-di-
rectie waarbij ook een aantal kern
punten zijn gevoegd met betrekking
rond de beslissing, die genomen moet
worden rond de toekomst van "De
Drie van de experiment-
woonhuizen rond een pleintje,
waaraan de bewoners uiteenlo
pende bestemmingen kunnen ge
ven. De hier afgebeelde huizen
zijn van het grootste type (twee
voor zwakzinnige en één voor
niet-zwakzinnige bewoners) én zij
bieden plaats voor ongeveer acht
mensen.
Hafakker", de sector zwakzinnigen
zorg van Sint Bavo.
KATWIJK Op zondag 4
mei zal dr. J. F. P. Hers (om
streeks 20.20 uur) tijdens een
korte herdenkingssamenkomst
in de Katwijkse Triumfatorkerk
het woord voeren. Dr. Hers zal
dan spreken over de vraag
"Heeft een herdenking nog zin"?
Tulpen terug
naar land
van oorsprong
KATWIJK Tulpen, die in vroe
ger eeuwen in ons land zijn inge
voerd uit Turikije en Macedonië,
worden doocr 'n Nederlandse tulpen-
karavaan naar Ohrid in Macedonië
"teruggebracht". Gisteren zijn uit
Katwijk bijna dertig personenauto's
en een autobus met inzittenden ver
trokken om zaterdag over een week
in de Joegoslavische plaat Ohrid, be
kend uit de boeken van de schrijver
Den Doolaard, aan te komen.
Onderweg voegen zich nog een
aantal eerder vertrokken auto's met
caravan bij de stoet aan. Alle deel
nemers zullen tenslotte op zondag 11
mei de officiële aanbieding, bijwonen
van duizenden tulpen, die reeds zijn
geplant in een recent door de ge
meente Ohrid aangelegd "Holland
Park".
Organisatoren van dit gebeuren:
ANWB en Hotelplan, die op deze
manier aandacht willen vestigen op
Ohrid als toeristenplaats.
Katwijk meende aanspraak te
mogen maken op de functie van
startplaats, aldus burgemeester Ver
meulen. die woensdag wees op de uit
stekende relaties van zijm gemeente
met Joego-Slavië. Zijn ambtgenoot
uit Ohrid, Ljuben Batkoski, meende
dat er niet alleen van een toeristi
sche aangelegenheid sprake was,
maar dat deze reis het gevolg was
van een stevige vriendschap.
De laatste spreker kreeg van zijn
Katwijkse collega een Delftsblauw
herinneringsbord aangeboden. Voor
deze gelegenheid was een zes man
sterke delegatie uit Macedonië naar
NOORDWIJK Het Leidsch
Dagblad organiseerde dinsdag
avond samen met de voetbalver
eniging Noordwijk en de suppor
tersvereniging een voetbalwed
strijd ten bate van het jeugdwerk
van de vv Noordwijk. De samen
stelling van de elftallen: aan de
ene kant het veteranenelftal van
Noordwijk (het "eerste" van plus
minus tien jaar geleden) en aan
de andere kant een team van
landelijke journalisten en trai
ners, onder wie Joop Niezen, Cees
Jansma, Dik van der Polder, Pe
ter Onvlee, Joop Castenmiller, An
ton Marijt en Henk Wüllems. De
Weer zeilrace
om de wereld
LONDEN Er zal in 1977 opaiieuw
een zeilwedstrijd 'rondom de wereld
worden gehouden. Evenals in 1973
zal h©t evenement gesponsored wor
den dioor een Engelse bierbrouwerij.
Het is de bedoeling dat de wedstrijd
op 27 augustus 1977 in Portsmouth
begint.
De zeilwedstrijd om de wereld gaat
over vier etappes: Portsmouth -
Kaap de Goede Hoop, Kaap de Goe
de Hoop - Auckland, Auckland - Rio
de Janeiro en Rio de Janeiro - Ports
mouth. De totale afstand bedraagt
27.000 mijl.
Katwijk gekomen en ook de Joego
slavische ambassadeur in ons land,
de heer T. Ajanovic, gaf acte dc pre-
bekende namen van dit elftal
mochten echter niet baten: de ve
teranen wonnen met liefst 8—2.
Voor de wedstrijd begon, had
den alle spelers alvast een bloe
metje gekregen (zie foto) van
twee Leidsch-Dagbladbloemen-
meisjes. Hetgeen zeer op prijs
werd gesteld.
Polder is ook
tegen aanleg
Schiphollijn
VOORHOUT Nadat er al van
verschillende gemeentebesturen be
zwaren zijn gekomen tegen de aan
leg van de Schiphollijn, komt nu
ook de poldergemeenschap "Mottige
Polder" uit Voorhout in het geweer.
De ingelanden van deze polder,
waar ongeveer veertig agrarische
bedrijven liggen, besloten unaniem
ook beroep aan te tekenen. De plan
nen wijzen aan dat de Schiphollijn
hun polder in tweeën zal splijten,
waardoor ook enkele bedrijven in
twee stukken uiteenvallen. En dat
is nog niet alles, want de ingelanden
vrezen een hevige geluidshinder en
vinden bovendien dat een tracé door
hun polder een ernstige aantasting
is van het natuurschoon en de plaat
selijke economie.
Dr. J. F. P. Hers (57):
LEIDEN „Ik ben, mag je wel zeggen, de oudste "verzets-
internist". AI in 1950 kwam'ik de mensen, de slachtoffers van
de Tweede Wereldoorlog tegen. En ik ontmoet ze in mijn werk
nog elke dag. Voor mij is de oorlog dan ook nog lang niet voor
bij. Ik doe, jaar in jaar uit, niets anders dan vier mei spelen".
Door
Gerit-Jan Grxvliee
Dr. J. F. P. Hers, ex-politiek ge
vangene vari oktober 1940 tot juli 1945
officier in de huisorde van Oranje,
en in de Orde van Oranje Nassau, als
internist verbonden aan het Leiase
Academisch Ziekenhuis en het "Cen
trum '40-'45' te Oegstgeest, stelt het
bedenken in deze meidagen boven
het herdenken: "Je meet, juist in
deze dagen, denken aan de gevolgen
die deze oorlog, deze vijf jaar bezet
ting, voor veel mensen heeft gehad.
We moeten begrip hebben voor de
mensen die dit alles hebben meege
maakt, het er ook erg moeilijk mee
hebben. Mensen die tijdens de be
zetting in de kracht van hun leven
waren en nu, ouder wordend daaraan
gaan terugdenken. Juist naar die tijd
waarin zij in de allergrootste ellende
verkeerden. Op dat moment ontstaan
alle problemen".
„Slordig"
Overigens wil het veel gemaakte
verwijt aan de Nederlandse rege
ring, dat deze "slordig" is omge
sprongen met de slachtoffers van de
tweede, wereldoorlog, er bij dr Hers
(57 nu) niet in: "Je kan iemand
niet verwijten dat hij geen maatre
gelen heeft genomen tegen iets waar
van hij het bestaan niet wist. Dat
wordt in deze zaak wel gedaan. Maar
daarbij wordt vergeten dat Neder
land een dergelijke oorlog nog nooit
had meegemeekt, ook niet wist dat
een oorlg niet voorbij is als de wa
pens rusten. De mensen die dat al
spoedig wel inzagen werden inder
daad pas later "gehoord". Maar ik
dacht niet dat je dat iemand kwalijk
kon nemen".
Dr. Hers behoorde tot de "roepen
den in de woestijn", die de noodzaak
van een derlijke nazorg al snel inza
gen. Zoals Hers ook ver voor het be
gin van de tweede wereldbrand was
voorbereid op die oorlog: "Mijn va
der hield zich in de jaren dertig nog
al intensief bezig met de ontwikke
lingen in Duitsland. Daardoor leer
de ik al spoedig de gevaren van dit
Duitse systeem kennen. En verwer
pen. Een systeem dat op terreur en
onderdrukking berust, waarin de
vervolging van mensen en bevol
kingsgroepen is ingebakken, is on
aanvaardbaar".
Door zijn hobby, zweefvliegen
kwam Hers "van huis uit Fran-
ko- en Anglofiel" op het vliegveld
Iepenburg in contact met buitenlan
ders, die werkzaam waren op de di
verse ambassades. "De ontwikkeling
in Duitsland voelde ik van dat mo
ment af nog beter.
Met als gevolg dat ik in 1939 een
"Primary-training" basisop
leiding) volde bij de Engelse inlich
tingendienst. De oorlog was toen, voor
mij zeker, al onontkoombaar."
Die oorlog kwam ook. En met de
eerste in Nederland gedropte agent
parachutist L. R. A. J. van Hamel,
zette Hers, als sous-chef, de eerste,
op Engelse leest geschoeide, Neder
landse inlichtingendienst op. "We
verzamelden militaire en politieke
gegevens voor de Engelsen en we
hielden ook de Duitse infiltratie in
de Nederlandse instanties in het oog.
We pleegden 'geen gewelddadig ver
zet."
Op het moment dat het tweetal Van
Hamel en Hers de organisatie van
deze dienst had voltooid, werden bei
den - na verraad - gevangen geno
men. En ter dood veroordeeld. Van
Hamel werd in '41 gefusilleerd: He'rs
kreeg gratie (het werd levenslang)
en verbleef tot juli '45 in allerlei
Dui'tse strafkampen.
Deutschfreundlich
Hers: "Het verzet was in die tijd
al enigszins dp gang gekomen. Méde
"danzij" de Duitsers. Ik beii ervan
overtuigd dat, als zij zich niet zo
hadden misdragen, het verzet in ons
land minder sterk was gebleven. Het
Nederlandse volk was, zeker in de
beginfase van de bezetting meer
"Deutschfreundlich" dan op Enge
land gericht. Het percentage Neder-'
landers, dat dienst nam in de Duit
se Waffen SS was ook schrikbarend
groot, misschien ook omdat bij het
Nederlandse volk de gedachte leefde,
"verraden" te zijn door de geallieer
den, die immers in de meidagen nau
welijks hulp konden bieden. Maar
door de misdragingen van Duitsland,
dat op dat moment Nederland vöor
het grootste gedeelte had kunnen
winnen, werd het verzet duidelijk in
de hand gewerkt." -
Koningin Wilhelmina speelde in de
ze dagen - ook voor Hers - een enor
me rol: "De Koningin was zonder
meer de stuwende kracht achterliet
verzet. Ook voor mij. Het .Oranjehuis
staat nu eenmaal voor vrijheid, daar
moest ik achtér staan."
De eensgezindheid, die in de oor
log zou hebben'; bestaan, wordt door
Hers niet geidéaliseerd: "Die eens-
Des'i'niteresse
De onder de tegenwoordige jeugd
groeiendedesinteresse waar het de
SASSENHEIM - Geboren: Erwin
J. zv Johannes B. de Bruin en Corne
lia J. Blokker: Antonie P. zv Jaco
bus de Mooi en Prijna Meershoek:
Marielle dv Hendrik van der Heiden
en Wilhelmina C. S. A. M. Faas: Va-
lérie L. dv Antoon M. Bos en Anna
van Harten.
Getrouwd: Arnoldus A. F. van der
Drift eai Johanna P. E. M. de
Vrind.
Overleden: Cornelia S. van derDiest
(74)Jan A. Faber (52)Johanna
M Wouters (87); Adriana de Weert
(80).
gezindheid in de oorlog was niet zo
groot. Je moet deze dingen niet ro
mantiseren. Er was een vorm van
eenheid, akkoord, maar wel een een
heid Van grote verscheidenheid. Met
de nodige conflictsituaties. Ik heb zelf
ook nooit in een betere wereld "la
ter" geloofd. Zeker niet met mijn er-
varingen in het concentratiekamp
nog in het achterhoofd. Daar was
bijna helemaal geen sprake vaneen
eenheid.
De nationaliteiten werden daar te
gen elkaar uitgespeeld; vaak nog met
tweede wereldoorlog betreft, wordt
door Hers onderkend. Hij noemt het
geen kwalijke zaak: "Het ligt nu een
maal in de natuur besloten dat ge
beurtenissen in het vergeetboek ra
ken. Zo is het ook met de tweede we
reldoorlog, die steeds verdér "weg
schuift". Daarom ben ik eigenlijk
ook geen voorstander van die rijen
schoolkinderen die op vier mei op het
monument bloemen gaan leggen. Wel
vind ik 't zinvol dat de jeugd wordt
bijgebracht dat een dergelijke pe
riode langer nawerkt dan nien wel
eens denkt. Dat de jeugd door die
wetenschap in feite gewapend wordt
voor het latere leven..
En vooral zou de jeugd moéten we
ten, dat er in deze moeilijke periode
voor ons land, mensen zijn geweest,
die uit naastenliefde ver boven zich
zelf uitstegen waar het de hulp aan
"anderen" betrof."
