Nonesuch: drie
betekenissen
Heerlijk relaxen
Cher is weer
op solotoer
HOGE NOTERING
10 CC-GROEP
Wakeman
meer dan
één keer
draaien
Stap voorwaarts
van Zijp
DONDERDAG 1 MEI 1975
EXTRA
PAGINA 27
Het Engelse woord 'nonesuch' heeft
drie betekenissen: 1. weergaloze persoon
of zaak, 2. hopklaver, 3. soort appel. Het
blijkt ook de naam te zijn van een nieuw
platenmerk en het is niet nodig om
mensen die dat soort namen bedenken
meer dan oppervlakkig te kennen om er
zeker van te zijn dat ze de betekenis ge
noemd onder 1. bedoelen.
Na kennisgenomen te hebben van een
vijftal platen van dit label moet ik be
kennen dat de omschrijving 'weergaloze
persoon of zaak' een beetje aan de onbe
scheiden kant is. 'Hopklaver' hoeft ook
weer niet: er is best chocola van te ma
ken inplaats van bier en een 'soort ap
pel'? Och, over smaak valt niet te twis
ten, maar soms smaakt nonesuch zuur
en anderen keren best wel aangenaam.
Kortom de oogst varieert zoals vaak
bij appels van onverwacht sappig tot
betreurenswaardig melig. Hier luidt het
advies dat altijd bij goedkope aanbiedin-
gens met doorgaans minder bekende uit
voerenden geldt, luister goed en soms
valt uw oor een heel bijzondere versna
pering ten deeL
Laat ik het lekkerste tot het laatst bewaren en met een enigs
zins wormstekige Nonesuch beginnen. Dat zijn twee symfonieën
van Jospeh Haydn (de nummers 63 en 78) door The Little Or
chestra of London onder dirigent Leslie Jones. Ik kan niet be
oordelen of het orkest deelt in de algehele technische malaise,
maar de kwaliteit is erbarmelijk. Er ligt een dikke klanksluier
over de plaat, zoals teveel maizena van de beste aspergesoep
een brakke pap maakt.
Voorts blijkt de opnameband
op een tweetal plaatsen kennelijk
gebroken zonder dat iemand daar
erg in heeft gehad, toen de pla
ten werden gesneden; hoe het
zij, tot tweemaal toe houdt in
het toegiftje (de Ouverture zu
einer Englischen Oper, een onbe
duidend maakwerkje) het geluid
plotseling op. Doe ik hiermee
Haydn en the Little Orchestra
tekort. Ik geloof van wel, want
als de schuiven op het opnamepa
neel niet juist worden gehan
teerd zou zelfs Maurizio Pollini
als een pianola klinken. Maar sor
ry, roep ik dan te mijner verde
diging, ik heb daar in die studio
niet aan de knoppen gezeten.
Het is wel extra jammer, want
de beide symfonietjes uit Haydn's
middenperiode worden niet zo
verschrikkelijk vaak gespeeld en
hebben dat sprankelende onbe
vangene dat de componist ook
niet verliet wanneer hij in tijd
nood kwam.
En dat was nogal eens"* het
geval, omdat veel van wat hij
schreef opdrachtwerk was van
korte termijn.
Met Milhaud en Weill komt No
nesuch al heel anders voor de
dag. Technisch is de kwaliteit
voortreffelijk en muzikaal is het
Contemporary Chamber Ensem
ble zeker in De Création du Mon
de van Darius Milhaud op dreef.
Het stuk dateert uit de twintiger
jaren, toen net als nu met het
fenomeen popcomponisten ge
obsedeerd raakten door nieuwe
ritmen, dansen, de jazz vooral,
die in een overstelpende veelheid
op ons afkwamen. De muziek wil
vooral uiting geven aan een
nieuw élan, nieuwe impulsen. De
wereldoorlog, die toen nog niet
het rangtelwoord "eerste" voor
zich uit torste, had een aantal
zekerheden voorgoed uit de West-
europese tradities geslagen en de
leegten die gaapten trachtte men
te vullen met wat men puur en
onbedorven waande. Dat de
jazz zelf al een mengvorm was,
voortgekomen uit onderdrukking
en armoe (afgeleefde pingel -
piano's, goedkope, beduimelde,
muziekinstrumenten) begreep
men in die roaring twenties vol
vaart en verwachting wat min
der. Milhaud koos voor zijn mu
ziek bij het ballet "La Création
du Monde" voor motieven uit de
jazz en plaatste dat in het ka
der van scheppingsverhalen uit
de oude Afrikaanse folklore. De
saxofoon werd in het symfonieor
kest gehaald, Parijs trilde op
z'n grondvesten.
Vrije loop
Op de plaat laat dirigent Art
hur Weisberg de rauwe effecten
de vrije loop. Hij geeft ook hel
der zicht op hoe Milhaud waar
schijnlijk dacht, dat jazz klonk of
tenminste moest klinken. En dat
is dan toch het geluid van de
shoeshinebov in smoking-stijl uit
die Jaren. Dat komt waarschijn
lijk, omdat platen, zeker authen
tieke, schaars waren en Milhaud,
ondanks zijn vele reizen toch te
weinig intens met de Jazz had
kunnen kennismaken. Maar het
is een stuk boeiende muziek, goed
op de plaat gezet.
De achterkant van de plaat is
gewijd aan de suite uit de "Drei-
groschenoper", die Kurt Weill
op verzoekvan Otto Klemperer
uit zijn fameuze opera compi
leerde. Op zich al is deze suite
een beleefd aftreksel van de ope
ra zelf. Zo gaat dat vaak met ope
ra-suites en veelal is dat niet zo
verschrikkelijk (behalve misschien
voor de man die het
drakerige libretto heeft
den). Bij de Dreigroschenoper is
dat heel anders: de handeling is
het drama, de gezegde delen (de
"récitatieven") zijn act metsel
werk, de songs de bakstenen. Haal
Je de specie weg dan blij
ven de stenen nog wel overeind
staan, maar je moet er niet te
gen duwen. De suite mist dus
iets. Het is te netjes, de zweet-
lucht van de bedelaarskleren
van baas Peachum is eruit. Te
weinig geschetter van trompetjes
en gehijg van saxofonen. Meer
muziek voor de achtergrond,
maar daarvoor is Weill niet gaan
componeren.
Een aardige plaat is het
"Broek Trompettenkonzert' met
virtouze staaltjes van Gerard
Schwarz, begeleid door Leonard
Sharrow, fagot en Albert Fuller,
clavecimbel. De trompet is tot de
ontwikkeling van het ventiel een
nogal in bewegingsvrijheid be
perkt instrument geweest. Het no-
tenveld reikte niet ver en daarom
moest men het vaak vooral in de
versiering zoeken, hetgeen juist
voor de fysiek veel eisen stellen
de trompet geen sinecure was. 't
Is niet zo wonderlijk dat de barok
zich binnen de gegeven moge
lijkheden tot de opsmuk en het
ornament in trompetpartituren
aangetrokken voelde. Het zijn op
Telemann na geen grote namen
die men op de plaat tegenkomt
(Cazzati, Fontama, Marini en 'n
aantal anonymen). De gekozen
instrumenten scheppen een
klankkleur die gaat vervelen,
wanneer men er te lang naar
luistert. Dus tien minuutjes per
keer is meer dan genoeg.
circussen geen muziek gemaakt
wordt!) De plaat is een juweel,
zowel qua uitvoering als qua keu
ze, omdat de ontwikkeling van
Strawinsky uit de romantische
melancholieke St. Peterburgsfeer
naar expressionistisch vrijbuiter
er zo duidelijk aan te volgen is.
Persoonlijk vind ik Tango uit
1940 het fijnste stuk van de
plaat, een persiflage van deze
aanstelligere dans, die zo goed is
dat zelfs de componist hem ern
stig begint te nemen (hij wou er
een versie voor dansorkest van
maken!)
H.M.
Joseph Haydn: Symfonieën nr.
63 ("La Roxolane") en 78 door the
Little Orchestra of London, Non
32 800 (stereo), Kurt Weill: "Klei
ne Driegroschenmusik", Darius
Milhaud: "La Création du Mon
de", The Contemporary Cham
ber Ensemble o.l.v. Arthur Wies-
berg, Non 32 807 (stereo). Barok
Trompetenkonzert, door Gerard
Schwarz, trompet, Leonard Shar
row, fagot, Albert Fuller, clave
cimbel Non 32 806 (stereo), Mu
sic in Honor of St. Thomas of
Canterbury", Non 32 809 (stereo).
Igor Strawinsky: "Music for Pia
no" door Noël Lee, Non 32 801
(stereo).
Prachti'g
Enthousiast ben ik over de
plaat met middeleeuwse Engelse
muziek onder de naam "Music in
honor iof St. Thomas of Canter
bury". Een prachtig stuk myste
rieus-primitieve zang. De contra
tenoren Mark Delier en Kevin
Smith kruiden met hun "kop
stem" de plaat op een onwezen
lijke, bijna onheilspellende wijze.
Het Jongenskoor van Trinity
College is heel zuiver en gaaf.
Voor zover de stukjes instrumen
taal worden begeleid gebeurt dat
met twee eenvoudige vedels en
bellen. De belangstelling voor de
middeleeuwse muziek is de laatste
jaren enorm toegenomen en dat
is niet zo vreemd. In tegenstel
ling tot allerlei folksloristische
muziek uit andere werelddelen,
heeft deze muziek terdege raak
punten met onze muziek van nu.
En toch is het geheel anders: bi
zarre harmonieën die uitmonden
in vreemde deformaties vol
huivering, of ineens gewoon op
houden. De muziek heeft minder
te maken met de verheven en ver
stilde gothiek van diezelfde tijd
dan met de panelen en houtsne
den, nog op de rand van onbe
holpenheid, maar rijk aan passie.
Smakelijkste
De laatste plaat is, zoals aan
gekondigd, de smakelijkste. Het
is pianomuziek van Igor Stra
winsky door Noël Lee. Daarbij
ondermeer de fameuze Ragtime
uit 1918 en de Circus Polka, in tal
van arrangementen voorstellend,
die menig criticus tot razernij
bracht (waarschijnlijk door de
foute veronderstelling dat er in
Rick Wakeman is
Op deze pagina
bijdragen van:
Han Mulder
Faiul de Tombe
Bram van Leeuwen
Eindredactie
René Vos
In vergelijking met de eerste
LP van de Butts Band (vorig
jaar verschenen) is Hear and
Now een aardige stap voorwaarts
te noemen van de door de ex-
Door s Robby Krieger en John
Densmore opgerichtte formatie.
De Butts Band, die bepaald geen
"verlengstuk" wilde zijn van The
Doors, heeft inmiddels een eigen
geluid ontwikkeld dat er best
mag zijn. Daartoe echter heb
ben Krieger en Densmore wel gro
te opruiming moeten houden.
Philip Chen, Jess Roden en Roy
Davies, vorig Jaar na maanden
lange audities gekozen om met
de twee pop-veteranen mee te
werken zijn vervangen door Alex
Richman, Mike Stull, Bobby Hall
en Mike Berkowitz. De verande
ring is de muziek ten goede ge
komen, zoals vooral blijkt uit
nummers als Get up, stand up
(van Bob Marley- en de uitsprin
ger Corner of my mind (net als
vier andere nummers geschre
ven door Robby Krieger).
P.d.T.
De Amerikaanse zangeres
Cher is in ons land eigenlijk
nooit uitzonderlijk populair ge
weest. De grootste bekendheid ge
noot ze zo'n tien jaar geleden,
toen ze met haar man Sonny Bo
no optrad. Het is al weer drie
jaar geleden, dat ze van hem
scheidde en weer helemaal op de
solotoer ging. In de V.S. slaagde
ze daarin uitstekend. Zo goed
zelfs, dat er dit Jaar van haar
door C.B.S. een serie televisie
shows wordt uitgezonden, en dat
er voor de toekomst nog meer ge
pland zijn.
Cher is in de tien jaar die er
liggen tussen de mono opgeno
men elpee uit mijn discotheek en
de schijf die onlangs is versche
nen weinig veranderd. Ze be
schikt nog steeds over een goede
stem, die qua timbre wat zwaar
is voor een vrouw. Ze geeft
daarmee haar liedjes een aparte
touch. Op de elpee "Stars" zingt
Cher (haar eigenlijke naam is
Cherilyn Sarkisian en ze werd in
1946 in El Centro Californië ge
boren) een aantal soul- en blues
nummers. Afgaand op het reper
toire dat in de groeven is ge
perst zal Cher het ook met deze
elpee waarschijnlijk niet brengen
tot grote roem in ons land. Daar
voor zijn de liefhebbers te dun
gezaaid en is er te weinig eigen
inbreng. Een goede uitzondering
vormt het nummer: Just this one
time.
The Original Soundtrack 10
cc Mercury 6310500.
Ondanks de lichte klasse waar
in de groep zichzelf door de geko
zen naam heeft ingedeeld, mag
10 cc best worden gerekend tot
de formaties met inhoud in de
popwereld. Singles van het vier
tal reiken voortdurend naar een
hoge notering (Donna, Rubber
Bullits, Wall Street Shuffle) en
van de nieuwe LP werden in En
geland al in de eerste week na de
elease zo'n 50.000 exemplaren
verkocht. De manier waarop 10 cc
door de 33 en 45 toerenklasse
gaat, is dan ook erg vooruitstre
vend te noemen, zoals wordt be
wezen op de nieuwe single en de
nieuwe LP. Love is a minestro
ne immers lijkt alleen van de
langduurder geplukt omdat dat
nummer het beste paste in de
reeks singles. Maar zelfs dat
werkje is al ingewikkeld. 10 cc
weigert teksten te repeteren waar
andere groepen al snel die gemak
zuchtige neiging vertonen in het
refrein en hanteert bizarre beeld
spraken. Wel geeft het
inzicht in de grote techniek
10 cc, maar illustratief voor
andere werk op de LP is het werk
je toch allerminst. Meer is dat
het uiterst fraaie Une nuit a Pa
ris, vervolgd in One Night in Pa
ris, The same night in Paris en
Later the same night in Paris,
dat getuigt van de grote actie-ra
dius van de groep op het gebied
van de opnametechniek en op
muzikaal terrein. Naast dat ster
ke Franse openingswerk speelt
10 cc nog meer troeven uit met
de fine nummers als I'm not in
Love en vooral het slotwerk The
film of my love. Hoewel de snel
lere nummers als geheel "iets
minder overkomen, blijft de mu
ziek ook daarin zeer acceptabel,
wat de plaat tot een van de be
tere pop-Lp's van de laatste tijd
maakt. Op hoes (waarop verbor
gen portretten van de groepsle
den) en plaat wekt de groep van
Graham Gouldham de indruk,
door de groepsleden zelf gecom
poneerde filmmuziek te maken.
Dat klopt ook wel: de groep be
schikt over zo'n beeldend vermo
gen dat elk nummer een film op
zich wordt.
P.d.T.
ADVERTENTIE
STEEDS DE NIEUWSTE GRAMMOFOONPLATEN
HAARLEMMERSTRAAT 279
LEIDEN - TEL. 071—24010
Rick Wakeman: "The Myths
and Legends of King Arthur and
the Knights of the Round Table",
(A en M. 64515. stereo).
Eerlijk gezegd ben ik niet
die enorme mastodontprodukties
in muziek. De Franse componist
Messiaen zet bijvoorbeeld in zijn
'Transfiguration de notre seig
neur Jesu Christ" twee orkesten
en twee grote koren tegenover el
kaar, maar behalve dat het als
een soort muziek in cinemascope
indrukwekkend is, is de emotie
die je eraan ontleent die
kleinheid van de mens en
stereo-installatie die het allemaal
niet bevatten kunnen. Als derhal
ve popcomponist Rick Wakeman,
onvermoeibaar zoeker naar de
brug die alle muziek dient te t
binden, zijn platenmaatschappij
laat aankondigen dat er 'n onder
neming komt met een orkest i
45 man, een 48 koppen tellend
English Chamber Choir, nog eens
een mannenkoortje van acht e
'zijn eigen ritme-sectie van ze
man dan houd ik mijn hart vast.
In een vreselijk leuk uitgevoer
de hoes steekt daar dan 'The
Myths and Legends of King Ar
thur and the Knights of the
Round Table" en twee keer draai
en doet de hartstocht voor ko
ningin Guinevere nog niet hoog
opbloeien. Wakeman heeft een
aantal sagen rond de mythologi
sche koning Arthur op muziek en
tekst gezet, daarbij steeds
hoofdpersoon uit het illuster ge
zelschap (Merlijn, Lanceloet, Ar
thur zelf) centraal stellend. De
kleur van de meeste stukken is 't
best te omschrijven met het
hoorn- en blaasgeschal uit histo
rische films, onderlegd met een
stuwend ritme in de basgitaar en
het
Teleurgesteld terzijde, dag Rick
Wakeman.
Tot een collega (PdT) op deze
pagina) me aanraadt, nogmaals
en heel geconcentreerd de plaat
te draaien. Omdat Wakeman niet
niks is.
Dat heb ik gedaan. En hij heeft
gelijk. Het is allemaal toch inte
ressanter dan zo op het
"Sir Galahad" op de tweede kant
zit een razend snel stuk, bijna 'n
heksensabath vol onheil en tove
narij, de fragmenten, waarop
Ashley Holt, Gary Pickford Hop
kins de zangsolo's zingen zijn erg
poëtisch en melodieus Dat i
nenkoortje blijf ik echter een
soort weggelopen comedian har
monists vinden en de bombasti
sche entré komen we binnenkort
vast wel eens tegen in een Ster
reclame voor borrelworstjes. Dat
betekent dat Wakeman door veel
te snoeien en andere dingen wèl
te schrijven waarschijnlijk wel
een stuk zonder "maar" en "toch"
had gemaakt, maar door ambitie
in de armen van het symfonieor
kest is gedreven dat in zo'n geval
verraderlijk is als een
ambitie is geen schande, want
menige componist van het orkest
podium heeft naar de andere kant
toe geheel of gedeeltelijk schip
breuk geleden. De moraal
borrel smaakt lekkerder uit een
glas dan uit een theekop.
Maar PdT zal zeggen dat ik de
plaat toch nog te weinig f
heb. Wie weetl heeft hij gelijk.
H.M.
Le premier pas Le grand
orchestre de Paul Mauriat
Philips 6325 171.
Goed nieuws voor de liefheb
bers van muziek om heerlijk bij
te relaxen. Want de Franse com
ponist-arrangeur- orkestleider-
pianist Paul Mauriat heeft weer
voor een nieuwe bijdrage aan zijn
toch al omvangrijke oeuvre ge
zorgd. Ditmaal koos hij als titel
song voor de plaat "Le premier
pas", een ragfijn werkje van
Schonberg. dat weer met een zeer
romantisch sausje wordt overgo
ten door de grote strijkerssectie
van het "grand orchestre" van
Paul.
Ook met deze schijf doet Mau
riat weer duidelijk aan klanten
binding, want de liefhebbers van
zijn stijl compleet met clave-
simbel en kopersectie worden
op hun wenken bediend. Aan de
succesformule sleutelt Mauriat zo
weinig mogelijk. Evenals bij de
voorgaande platen pakte hij weer
een paar recente toppers en
maakte daarvoor een arrange
ment, waarin de violen de hoofd
rol vertolken.
Tot de Mauriat uitverkoren
"hits" behoren ditmaal onder
meer Rock the boat, The Hues
Corporation (wekenlang nummer
1), Rock your baby en niet te
vergeten het zeer romantische
Elise van Pierre Groscolas. Ver
der vindt u op de schijf terug El
Bimbo, 14 ans les gauloises, Feel
like makin' love, Sur le chemin
de la vie, Chanson pour Anna,
Alia Souza, Until the end of my
song, Petite femme. Zoals gebrui
kelijk met de platen van Mauriat
ADVERTENTIE
Speciaalzaak
voor
grammofoonplaten
Lange Pieterskerkchoorsteeg u
Leiden, telefoon 071 22184
