Diplomaat
Nederland
niet met
SSSfter ThieU mee
Roetkap-affaire precies tien jaar geleden
L
prijzen!!
Grotere ontwikkelingssamenwerking Israel
"RECEPTEN
GOEDKOPER'
Bij vlucht
prénatal
Van Agt weet geen raad met priester die huwt
VRIJDAG 18 APRIL 1975
SCHIPHOL (ANP) Minister
Pronk van Ontwikkelingssamenwer
king is in Tel Aviv met de Israëli
sche regering overeengekomen om
Voor 1975 het bedrag voor de ge
zamenlijke ontwikkelingshulp te ver
togen tot 6 miljoen gulden. Vorig
jaar werd daarvoor door de beide
landen nog een bedrag van 1\'2 mil
joen gulden uitgetrokken, zodat
tan een verviervoudiging gesproken
fcan worden.
Dit heeft minister Pronk gistermid-
cag op Schiphol verklaard, na zijn
sankomst uit de Israëlische hoofd
stad, waar hij vier dagen is geweest.
Het was voor de Nederlandse mi
nister zijn eerste bezoek aan Is
raël.
Minister Pronk zei te verwachten
dat de Nederlands-Israëlische hulp
zich voornamelijk zal richten op
landen in Latijns-Amerika en in
Zuid-oost Azië. Op de vraag of het
inogelijk zou zijn om Israëlische
deskundigen in een Nederlands ont
wikkelingsproject in Arabische lan-
oen in te schakelen antwoordde de
minister: "Op deze vraag heb ik
in beginsel ja gezegd. Ik zou het
zelfs toejuichen wanneer het zal
kunnen. In de besprekingen is geble
ken dat ook de Israëlische rege-
r>ng hiervoor is. Ik zie echter niet dat
dit voorlopig haalbaar zou kunnen
zijn, omdat ik me niet kan voorstel
len dat de Arabische landen, waar
aan Nederland hulp geeft, 't op prijs
zouden stellen als in de Nederland
se projecten Israëli's werken. Ik
Pcht het wel een toe te juichen mo
del, omdat ik in het totale ontwikke
lingsbeleid een belangrijk instru
ment zie om landen tot elkaar te
brengen. En wellicht zou dat ook
hier kunaen gelden. Ik heb gesteld
dat het zeer wel mogelijk is om deze
kaak te onderzoeken".
Minister Pronk verklaarde zeer on
der de indruk te zijn van de kwali
teit van de Israëlische ontwikkelings
hulp, hoewel dat land er maar een
bedrag van ongeveer acht miljoen
gulden voor kan uittrekken. Het ni
veau van deze hulpverlening was
naar zijn zeggen mede een reden
geweest voor de uitbreiding van de
gezamenlijke hulpverlening.
Naast Israël heeft Nederland ook
een dergelijke samenwerkingsover
eenkomst met Joegoslavië. Minister
Pronk stelde echter nadrukkelijk,
dat hij niet..aan een uitbreiding van
dergelijke overeenkomsten dacht.
UTRECHT (ANP) Huisart
sen zouden aanmerkelijk minder
dure recepten kunnen voor
schrijven, als ze dure merkge
neesmiddelen vervingen door
goedkopere gelijkwaardige pre
paraten. Dit zou een besparing
kunnen opleveren van zeker:
6,35 procent in de kosten van al
le medicijnen.
Dit is het resultaat van een
onderzoek dat het regionaal zie
kenfonds. Twente heeft ingesteld
naar de vervangbaarheid van
medicijnen. Uit het onderzoek
onder 29 niet apotheekhoudende
artsen in Twente is gebleken dat
de artsen de adviezen en richt
lijnen van de centrale medisch-
pharmaceutische commissie niet
altijd opvolgen.
DEN HAAG (ANP) Indien de regermg-Thieu besluit
Saigon te verlaten zal de Nederlandse zaakgelastigde in de
Zuidvietnaimese hoofdstad deze regering niet volgen, aldus
heeft de minister van Buitenlandse Zaken, mr. M. van der
Stoel gisteren iin de Tweede Kamer verklaard
Ja. alleen bij Prénatal voorde laagste
prijs in Nederland, het bekende'
ledikantje „Patrice". Oersterk spijlen
bedje, waarbij de spijlen (veilig!) tot
onder de matras doorlopen.
Bodemmaat 60 x 120 cm. In groen of
bruin gébeitst hout.
Profiteer meteen bij: 16
LEIDEN, Haarlemmerstraat 57,
telefoon 071—22498
De Nederlandse diplomatieke ver
tegenwoordiging in Saigon heeft
nog belang als uitkijkpost, en er zijn
nog een aantal Nederlanders „voor
wie wellicht in de komende dagen
een en ander moet worden geregela",
aldus de minister, die hiermede leek
te doelen op evacuatie. Dit te meer,
ohidat de minister opmerkte dat „de
overlevingskansen van het regime-
Thieu zeer gering zijn, en de tijd die
het nog is gemeten zeer beperkt is".
Het besluit van de Nederlandse
regering, niet over te gaan tot volle
dige volkenrechtelijke erkenning van
de Voorlopige Revolutionaire Rege
ring van Zuid Vietnam (VRR), maar
een .diplomatiek agent' te benoemen
is juist ingegeven door 't feit dat de
VRR zich, blijkens een uitspraak
van haar minister van Buitenland
se Zaken, mevrouw Binh, als voor
lopig beschouwt.
Minister Van der Stoel verklaar
de dat geen sprake was van zware
Amerikaanse druk op de ministers
van Buitenlandse Zaken der negen
EG-landen - afgelopen weekeinde in
Dublin - om Noord-Vietnam en de
VRR wegens agressie te veroordelen.
De Amerikaanse ambassadeur had
een boodschap gezonden, waarop de
negen zullen antwoorden.
Minister Van der Stoel be
antwoordde opmerkingen van onder
andere oud-staatssecretaris De Kos
ter (VVD), die het "waardeerde"
dat de minister "de besluiten van het
partijcongres naast zich neerlegt",
en volgens wie zou moeten worden
nagegaan of de negen EG-landen
iets zouden kunnen doen via de le
den van de Veiligheidsraad, d.w.z.
Engeland en Frankrijk. Minister
Van der Stoel meende dat een be
roep op de veiligheidsraad "weinig
zin" zou hebben, gezien het recht van
veto dat een uitspraak onmogelijk
maakt.
Algemeen stemde de Kamer in
met de humanitaire hulpverlening
aan Vietnam. De socialistische af
gevaardigde Relus ter Beek stelde de
Verenigde Staten "in hoge mate"
verantwoordelijk voor het niet uit
voeren van de Parij se akkoorden.
Minister Westerterp van Verkeer en Waterstaat krijgt uitleg
over het nieuwe apparaat 'Sarp 1' dat hij gisteren op Schip
hol in gébruik stélde. Met behulp van dit apparaat kan de
verkeersleiding voor naderende en vertrekkende vliegtuigen
beter en efficiënter geregeld worden. Uitleg krijgt de minister
van de heer Coumou van de Rijksluchtvaartdienst.
Blijvers
CAMERA "Immorele vertellin
gen" een voortreffelijke film van
de Poolse regisseur Walerian Bo-
rowczyk over erotiek en de waan
zin van religie.
LUXOR "The towering infer
no", de afschuwelijke brand in
de enorme wolkenkrabber, is nog
steeds een trekpleister voor het
publiek.
LIDO "Keetje Tippel", rol
prent van Paul Verhoeven naar
het boek van Neel Doff over het
grauwe negentiende eeuwse ar
beidersbestaan.
STUDIO "1001 Nacht", het
laatste deel van Pasolini's drie
luik van het leven. Een groot aan
tal authentieke beelden, waarvoor
de regisseur opnamen maakte in
o.a. Jemen, India, Ethiopië en
Perzië.
TRIANON "Rooie Sien", het
"levensechte" verhaal van de
dochter van een prostituee, die
haar moeders voetsporen dreigt
te volgen.
REX "De klokkenluider van
de Notre Dame", het gedrocht, dat
zijn liefde voor een jong meisje
niet kan verbergen. Hij zal eraan
sterven.
Ki nidermaitiinee
CAMERA "Panachi", een Win-
netouverhaal.
REX "Heksen en bezemstelen".
Nachtfilms
CAMERA "Tell them Willie
boy is here".
REX „Pornosex in Bang-
Goede fiiltms
in andere steden
„Mariken van Niemcghen" (Jos
Stelling), Corso, Rotterdam.
"Het spookbeeld van de vrijheid"
(Luis Bunuel), Kriterion, Rotter
dam.
"Scènes uit een huwelijk" (Ing-
mar Bergman), Tuschinski 2 en
Alhambra, Amsterdam.
"Soldier Blue" (Candice Bergen
en Peter Strauss), Nöggerath,
Amsterdam.
Haagse bioscopen
Apollo: „Death Wish", dag. 2.30
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur.
18 jaar.
APOLLO 2: "A Gunfight", dag.
7.30 en 9.45 uur, zo. ook 4.15
uur. 14 jaar.
ASTA: "The Towering Inferno",
dag. 2.00 en 8.00 uur. 14 jaar.
BIJOU: "Sweet Movie", dag. 2.00,
7.30 en 9.30 uur, zo. ook 4.15 uur.
18 jaar.
CAMERA: "Soldier Blue", dag.
1.45, 7.00 en 9.30 uur, zo. ook
4.15 uur. 18 jaar.
CINEAC: "La Rivale", dag. 5.30,
7.30 en 9.30 uur. 14 jaar.
Kindermatinee"Robin Hood",
dag. 9.30, 11.30 1.30 en 3.30 uur. zo.
vanaf 11.30 uur. AL.
CORSO: "Keetje Tippel", dag.
2.15, 7.15 en 9.45 uur, zo. 2.00, 4.30
7.15 en 9.45 uur. 18 jaar.
DU MIDI: "Rooie Sien", do., ma,
di. en woe. 8.15 uur, vr. en za. 7.00
en 9.30 uur, zo. 3.00, 7.00 en 9.30
uur. 14 jaar.
Kindermatinee: „Oom Ferdinand
en de Toverdrank", woe. en za.
2.00 uur, zo. 12.30 uur. AL.
EURO: "Ben Hur", dag. 1.30 en
7.45 uur za., zo. en woe. 3.45 en
7.45 uur. AL.
Kindermatinee: "Hoe langer hoe
zotter", za., zo. en woe. 1.30 uur.
AL.
FLORA: „Porno bekentenissen"
dag. 2.00, 7.00 en 195 uur, zo. ook
4.30 uur. 18 jaar.
KRITERION: „Mein Kampf",
dag. 3.00, 7.00 en 9.30 uur. 18 jaar.
METROPOLE"Aardbeving", dag
2.00 en 8.00 uur, zo. ook 5.00 uur.
14 jaar.
DDEON: "Rooie Sien", dag. 2.00,
5.45 en 9.15 uur, zo. 1.45, 4.15, 6.45
en 9.15 uur, 14 jaar.
OLYMPIA„The Chase", dag.
2.00 en 8.00 uur 18 jaar.
PASSAGE: "Keetje Tippel", dag.
2.30, 7.00 en 9.30 uur, za. en zo.
1.30, 4.00, 7.00 en 9.30 u. 18 Jaar
REX: „Thunderbolt and Light-
foot" dag. 9.15, 11.30, 1.45, .4.00,
7.15 en 9.30 uur, zo. vanaf 1.30 u.
18 jaar.
ROYAL'70: "Prooi voor onbevre
digde mannen", do.t/m zo. 2.15,
7.00 en 9.30 uur, ma. t/m woe. 2.15
en 8.00 uur. 18 jaar.
ROYAL: "Het recht van de sterk
ste vuisten", do. t/m zo. 2.15, 7.00
en 9.30 uur, ma. t/m woe. 2.15
en 8.00 uur. 18 Jaar.
STUDIO: "De vier muskettiers",
dag. 2.15, 7.15 en 9.30 uur., zo
1.30, 4.00, 7.15 en 9.30 uur. 14
jaar.
STUDIO 2000: "Moord in de
Oriënt Express", dag. 8.00 di-
avond besloten), do., vr., zo., ma.
en di. ook 2.00 uur. 14 Jaar.
Kindermatinee: "Kuifje en de
Zonnetempel", za. en woe. 2.00 u.
AL.
DE UITKIJK: "Kind van de
zon", dag. 2.30, 7.15 en 9.30 uur,
zo. 1.00, 7.15 en 9.30 uur. 18 Jaar.
DEN HAAG (SP) Minister Van
*gt van Justitie weet geen raad met
priesters die hun baan verliezen
doordat zij trouwen. Dit is gisteren
aan het licht gekomen bij de behan-
celing door de Tweede Kamer van
!-et wetsvoorstel om ontslag te ver
bieden bij huwelijk, zwangerschap
cn bevalling. Ook had de minister
grote moeite met het vraagstuk
van de vrouw, die buiten het huwelijk
zwanger wordt. De afhandeling van
het voorstel werd daarom uitgesteld
tot volgende week.
Minister Boersma van Sociale
Zaken wees een wijzigingsvoorstel
van het GPV-lid Verbrugh resoluut
een werkneemster buiten het huwe
lijk zwanger wordt. "De overheid
mag niet als zedenmeester optre
den", oordeelde Boersma.
Van Agt vond, dat hij hierover eerst
eens moest nadenken. De minis
ters Van Agt en Boersma stelden
z'ch aanvankelijk op het standpunt,
dat een priester die in het huwelijk
treedt, de priesterlijke staat ver
liest. Dan zou een wezenskenmerk
vervallen voor het verrichten van
zijn arbeid en zou derhalve de ar
beidsovereenkomst kunnen worden
beëindigd.
Precies tien jaar geleden in april
1965 kwam de 20-jarige Utrechtse
student jhr. David L. Rutgers van
Rozenburg door verstikking in een
roetkap om het leven. Hij bezweek
'f tijdens het inwijdingsritueel van het
uiterst exclusieve studentengenoot
schap „Tres Faciunt Collegium".
Meer dan een eeuw lang waren de
al even merkwaardige als mysterieu
ze ontgroeningsriten van Tres voor
Él de buitenwereld verborgen gebleven.
Maar voor het eerst in 112 jaar
bracht de „roetkap-affaire" de
broederschap Tres in het brandpunt
van de belangstelling.
Door
Jain Kees Kökke
Het drama heeft de leden van Tres
allen uit wat men noemt
vooraanstaande families wel de
lust doen vergaan om daarna nog
enige activiteit te ontplooien. Maar
officieel is het gezelschap nooit
opgeheven. De Tres-leden ontmoeten
elkaar nog regelmatig.
Wel heeft de Tres-zaak een storm
van vernieuwingen ingeluid in het
wereldje van de studentenverenigin
gen. Van het exclusieve karakter
waarop met name de zogenaamde
studentencorpora zich beriepen —is
vergeleken met tien jaar geleden
nog maar een schijntje over.
Laatste licht
Jhr. David L. Rutgers van
Rozenburg werd samen met twee
andere aspirant-leden aangeduid
met „aterlingen" aan de
vooravond van Palmpasen 1965
opgesloten in een geblindeerde
schuur op het erf van boer Gerard
van Rooyen in Houten, onder de
rook van Utrecht. Toen de deur
dicht viel, had David het laatste
daglicht in zijn leven gezien.
Terwijl de luidiruohitige groep van
vijftien Tres-broeders zich in een
naburig dorpscafé aan een feestelij
ke maaltijd schaarde, zaten David
en de beide andere aterlingen bij
een kaars en een zakje broodkrui
mels een lange vragenlijst in te
vullen.
Koemest
De Tres-leden wentelden zich toen
nog met graagte in deze riten.
Kwellingen als het onderdompelen
in dunne koemest, het op het hoofd
plaatsen van een roetkap en andere
merkwaardige gebruiken van Tres
Faciunt Collegium (Drie Vormen 'n
Broederschap) waren volgens de
leden veelal adellijke studenten
en oud-studenten van de universiteit
van Utrecht nodig voor de
karaktervorming van de nieuwko-
A1 sinds 1953 waren de ontgroe
ningsriten toegepast, jaar op jaar,
steeds op drie aspirant-leden, die
zich op uitnodiging aan deze
toelating tot de broederschap
konden onderwerpen. De drie
nieuwe leden namen bovendien de
verplichting op zich een jaar lang
alle kosten van het genootschap
circa 50.000 gulden te dragen.
Tres recruteerde zijn leden uit het
Utrechtse studentencorps. Alleen
protestants adellijke of nauw aan de
adel verwante studenten kwamen
voor het lidmaatschap in aanmer
king.
Over de gewoonten van Tres is,
mede door de plicht tot geheimhou
ding van de leden, in het verleden
maar weinig uitgelekt. De leden
waren te herkennen aan een gouden
klaverblaadje op de revers. Het
clublied begon met „Wat poept
ons kindje groen, ja, ja."
Als enige uiterlijke bezigheid werd
verder gemeld het inwerpen van
ruiten, het omhelzen van meisjes en
het ad fundum leegdrinken van
flessen wijn.
Ouderen herinneren zich hoe
Tres-leden op hun jaarlijkse rijtoer
naar De Bilt geldstukken wierpen
naar het volk, nadat deze in een
pannetje waren verhit.
Geboeid
David Rutgers van Rozenburg en de
twee andere aterlingen werden om
kwart ove r negen *s avonds uit de
schuur gehaald. Het drietal kreeg
een zwarte linnen zak over het
hoofd, om daarna geboeid en aan
een touw geleid naar twee rijtuigen
Janpleziers op het erf van de
boerderij gebracht te worden.
Ook deze keer was in de punt van
iedere zak een hoeveelheid roet
zoals de meer dan een eeuw oude
traditie dat wilde en eveneens
traditiegetrouw knepen de Tres-le
den van tijd tot tijd in de punten
van de zakken om de gezichten van
de „aterlingen" zwart te maken.
De Janpleziers vertrokken naar een
boerderij in Bunnik, waar het
ontgroeningsritueel zou worden
voortgezet. De drie „aterlingen" lagen
op de bodem van de rijtuigen,
terwijl de voeten van die rest van
het gezelschap op hen rustten.
Erg stil
Toen het vrolijke gezelschap twintig
minuten onderweg was viel het
plotseling op dat jhr. David erg stil
was. Onmiddellijk werd de roetkap
verwijderd. De plotseling ernstig
geworden studenten, tilden de
Jongeman van de wagen en legden
hem langs de kant van de weg. In
het pikkedonker werd getracht hem
met kunstmatige ademhaling weer
tot bewustzijn te brengen.
Enige feestvierders ijlden naar
Bunnik, waar de arts en het
Tres-lid jhr. W. C. Beelaerts van
Blokland het gezelschap stond op te
wachten. Alle pogingen om het
slachtoffer tot leven te wekken
bleken echter tevergeefs.
Tres-leden plachten met de buiten
wereld nooit over het genootschap
te spreken. Maar tegenover de
justitie kon zij niet blijven zwijgen.
De „roetkap-affaire" werd aanvanke
lijk behandeld door die rechtbank
van Utrecht, die vijf Tres-leden
veroordeelde tot een boete van elk
tweeduizend gulden en een lid tot
duizend gulden. Vervolgens veroor
deelde het gerechtshof te Amster
dam, waar de officier van justitie in
hoger beroep was gegaan, op 6
maart 1967 zes van de zeven
verdachten tot een week gevange
nisstraf, terwijl de zevende verdach
te werd vrijgesproken.
Na&maak
Volgens de toenmalige voorzitter
van Tres, lid van een vooraanstaan
de Haagse advocatenfamilie, heeft
de wrange nasmaak van de
„roetkap-affaire" de leden de lust
doen vergaan de activiteiten van het
gezelschap voort te zetten. „Dat wil
niet zeggen dat de leden elkaar
nooit meer zien. Het gezelschap
speelde indertijd wel een grote rol
in het leven van de leden. Ik
realiseer me niet, dat het nu al weer
tien jaar geleden is, dat die affaire
gespeeld heeft".
Een aspirant-lid van Tres, dat
tijdens de roetkap-affaire mishan
deld was, zegt nu: „Gezelschappen
als Tres hadden zichzelf overleefd,
maar bleven toch bestaan. Vroeger
hadden zo ook wel een zekere
functie. Die geheimzinnigheiddat
vonden we zelf ook wel leuk. Men
vond dat romantisch. Maar de
tijden zijn zo volmaakt veranderd,
dat het bestaan van Tres nu niet
meer vol te houden zou zijn. Tien
jaar geleden was ontgroening aan
de orde van de dag. Het was geen
probleem, je wist dat je voor enige
tijd het slachtoffer zou zijn."
In miiddiels is er in die toondertijd
exclusieve wereld van de studenten
corpora zoveel veranderd. Want ook
hier brak een spoor van nivellering
door Ontgroening bestaat allang
niet meer. Dat heet tegenwoordig
kennismaking op voet van gelijk,
heid. Kaalscheren van de foeten is
er niet meer bij. Het kan nu dan
ook niet meer voorkomen, dat een
bekend hockey-international de bal
van het kaalgeschoren hoofd van
een groene slaat en de foet daarmee
een hersenschudding bezorgt. Om
slag in de broek en het dragen van
een stropdas zijn niet langer
verplicht in de corps-sooieteitem.
De Leidse student Frits van Exter,
voorzitter van de algemene senaten -
vergadering van corpora: „Het
exclusieve karakter is eigenlijk
helemaal verdwenen. In die tien
jaar is er heel wat veranderd".
De meeste corpora zijn nu ook
gemengd. Door het toelaten van
vrouwen is er zelfs sprake van een
opleving in de belangstelling voor de
corpora. Want tot voor kort hadden
een' aantal studentencorpora te
maken met een tanende belangstel
ling.
De Tres-zaak herinnert de huidige
generatie studenten zich nauwelijks.
Van Exter: „Heel vaag. Hoe het
precies zaït, weet ik niet eens."
r
groenoordhal leiden
WRlem de Zwijgcrioon-lel.071-20045
TOEGANGSPRIJS f 2,50 p.p.
Kinderen t/m 12joor (met geleidel
en 65-plus f 125^
