PvdA: voorrang
aan ontwapening
LEZERS SCHRIJVEN
Vredeling: "F 16 het goedkoopste
Economen en ecologen weer
stapje dichter tot elkaar
„Antwoord Den Uyl
complete giller
Kerntmpens voor 1978 weg
Pronk mag
blijven van
Den Uyl
ZATERDAG 12 APRIL 1975
99
AMSTERDAM <SP) Minister
Vredeling van Defensie heeft gister
avond verklaa/rd dait van de 3 vlieg
tuigen die nog ter sprake zijn als
Opvolger van de Starfighter de P 16
nog het goedkoopste is. "De Viggen
is het duurste; de Mirage is ook
duur en dan is de F 16 het goed
koopst. De argumenten die ik heb
om de F 16 aan te kopen, komen
straks wel in de Kamer naar voren".
Minister Vredeling ontkende dat
de F 16 voor nucleaire taken ge
bruikt zal worden. Hiermee beant
woordt hij voor een deel aan de
wijzigingen die door het PvdA-
congres met grote meerderheid wer
den aangenomen op voorstellen tot
vervanging van de Starfighter. Vre
deling beweert niet met aftreden te
hebben gedreigd als de F 16 door
zijn partij wordt afgewezen. "Het is
in de eerste plaats een kabinetszaak.
Ik heb alleen maar gezegd dat wan
neer de Partij van de Arbeid, die
mij op deze plaats heeft neergezet,
mij niet meer vertrouwt, ik heen
zal gaan".
De bewindsman blijft vasthouden
aan het samenwerkingsverband wat
de opvolging van de Starfighter be
treft van Noorwegen, België, Dene
marken en Nederland. "Ik zie geen
moeilijkheden, maar ik verwacht van
de Kamer wel lastige vragen. Je
kunt natuurlijk altijd een goedkoper
vliegtuig nemen, maar dan kan ik
tenslotte alleen nog maar een sport-
vliegtuig kopen", aldus Vredeling.
het kabinetsberaad scherp de be
richtgeving veroordeeld rond het feit
dat minister Vredeling van defensie
in een tv-taterview met aftreden
zou hebben gedreigd.
"Het klassieke voorbeeld van een
storm in een glas water", suste de
heer Den Uyl. Zijns inziens had de
heer Vredeling bewust en duidelijk
in zijn verklaringen onderscheid ge
maakt tussen twee situaties: het
inderdaad bestaande meningsver
schil tussen hem en een deel van
de PvdA-fractie in de Tweede Ka
mer over het toestel dat in de plaats
van de Starfighter moet worden
aangekochte èn de mogelijkheid dat
de fractie het vertrouwen in deze
minister zou kunnen opzeggen.
"Dat de heer Vredeling, als dat het
geval zou zijn, de conclusie trekt
dat hij dan moet opstappen is een
volkomen vanzelfsprekende zaak",
aldus drs. Den Uyl. Maar dat het
tot een dergelijke vertrouwensbreuk
zou moeten komen achtte de pre
mier helemaal niet noodzakelijk.
UTRECHT (ANP) De chris
telijk-historische fractievoorzitter
in de Tweede Kamer. dr. R. J. H.
Kruisinga. vindt het antwoord,
dat premier Den Uyl hem de af
gelopen week gaf op schriftelijke
vragen over het bouwbeleid van
het kabinet „een complete giller".
„Om in de terminologie van de
premier te spreken het slaat als
V)
een tang op een varken", aldus
dr. Kruisinga in zijn politieke
rede op de vandaag in Utrecht
gehouden vergadering van de
Unieraad.
Volgens dr. Kruisinga ontweek
drs. Dan Uyl het antwoord op
zestien vragen terzake van de ze
ven voorstellen van de CHU-
fraiette voor een beter bouwbeleid.
Congres (1)
Het is dringen geblazen op het Am
sterdamse tramwezen, zo vlak voor
het Centraal Station. De PvdA
houdt haar voorjaarscongres, maar
de onverlichte vrouwen hebben hun
Huishoudbeurs. Dus is lijn 4, tegen
alle regels in, een stak consump
tiemaatschappij op stalen wielen.
Congres (2)
(Door één onzer verslaggevers)
AMSTERDAM (SP) Het PvdA-congres vi'ndt dat een
radicalere koers gekozen moet woirdlan dian heit kabiinet-Den
Uyl en de tweede-kamerfractie van de PvdA vairen en de
meerderheid van het partijbestuur heeft aanbevolen. Ont
wapening staat voor het congres bovenaan op het verlang-
lijstje.
Heit cotngres besloot gisteren
Onder overweldigende belangstelling werd gisteren het stoffelijk overschot van mr. V. G. Af. Ma-
rijnen, burgemeester van Den Haag, ter aarde besteld. Onder de aanwezigen bij de herdenkings
dienst in de Sint Jacobskerk waren onder anderen prins Claus en premier Den Uyl.
ROTTERDAM „De verschillen
ln inzicht tussen economen en eco
logen (milieudeskundigen) blijken
wel mee te vallen", aldus gisteren in
Rotterdam prof. dr. J .Tinbergen.
De Rotterdamse hpogleraar zei dit
na afloop van een vijfdaags congres
in de Doelen, door de economische
commissie voor Europa van de VN
over de ecologische gevolgen van
economische planning, waarvan hij
voorzitter was geweest.
Volgens prof. Tinbergen zal men
er niet altijd aan kunnen ontkomen
dat een stuk natuur wordt opgeof
ferd aan economische ontwikkeling,
maar het is eveneens duidelijk dat
milieuvervuiling moet worden bestre
den. „De mensen rond Rotterdam
weten best wat vervuiling voor het
leven betekent", voegde hij daaraan
toe. Het congres, waaraan werd
deelgenomen door ongeveer 125 eco
nomen en ecologen zowel uit oost
als west-Europa en voorts uit Cana
da en Amerika, formuleerde een aan
tal aanbevelingen, voornamelijk op
het gebied van onderzoek en werk
wijze.
„Maar we moeten nu wel zo snel
mogelijk met concrete dingen
komen", aldus prof. Tinbergen, „bij
voorbeeld over wat we in de toe
komst met de nergie moeten
doen. Of, met betrekking tot de
honger in de wereld, over de vraag
Het VN-congres bracht nogmaals
het verschil in inzicht tussen oost en
westeuropese landen over de wense
lijkheid van economische groei
boven water. Prof. Tinbergen: „De
Oosteuropese landen willen econo
misch sterk blijven groeien, maar
wij in het Westen denken er anders
over. Los van de huidige crisis (die
kan na een paar Jaar over zijn) zul
len we naar een meer bescheiden
groei toe moeten, maar dan wel ge
paard aan minder grote inkomens
verschillen".
- ontwapening moet voorrang heb
ben op zaken als vrije uitwisseling
van nieuws, personen en gedachten,
- de kernwapens moeten worden
verwijderd van Nederlandse bodem
voor 1978 als dan geen resultaten
zijn bereikt bij de besprekingen in
Wenen tussen de NAVO en het War
schaupact over vermindering van
troepen,
- voor 1978 moeten de Nederlandse
defensie-uitgaven worden terugge
drongen tot ten hoogste drie procent
van het netto-nationale inkomen te
gen marktprijzen,
- Nederland zal in de komende vier
Jaar op geen enkele wijze (ook niet
door vervanging) moeten meewerken
aan deu itbreidlng van het militaire
potentieel van de NAVO.
- het gevechtsvliegtuig Starfighter
moet worden vervangen door een
eenvoudiger toestel dan de F 16, de
favoriet van minister Vredeling van
Defensie,
- de Nederlandse krijgsmacht moet
niet langer nucleaire taken uitoe
fenen
De beslissing over de verwijdering
van kernwapens van Nederlandse
bodem werd genomen na sterke te
genkanting van drs. Ed van Thijn,
fractieleider van de PvdA in de Twee
de Kamer. Van Thijn vond dat de ge
loofwaardigheid van de ontspan-
ningspolitiek van de regering in het
geding was.
Hij meende dat het "goed
koper" politiek is om de kernwapens
alleen van Nederlandse bodem te
verwijderen. „Een verplaatsing van
het probleem", oordeelde hij. „Het
gaat er om Europa atoomvrij te ma
ken".
Van Thijn sprak de vrees uit dat
verwijdering van kernwapens van
Nederlandse bodem ertoe leidt dat
ze in West-Dultsland worden opgesla
gen. Dat is in strijd met de doelstel
ling van de PvdA, dat gekomen moet
worden tot een uitdunning van het
kernwapenpotentieel in West-Euro-
pa.
Van Thijn bestreed de stelling dat
de afwijzing van de F 16 betekent,
dat de PvdA het vertrouwen opzegt
in minister Vredeling. „Wij moeten
zuinig omspringen met onze mensen
ln het kabinet. Het gaat om een za-
ADVERTENTIE
BOEKHOUDERS (STERS)
In bezit van PD, MBA of SPD of studerend hiervoor.
Voor enkele weken of maanden in bedrijven in Leiden en om
geving, Alphen a/d Rijn en de Bollenstreek.
Werktijden eventueel in overleg te regelen.
Uitzendbureau Luba,
Leiden, Nieuwe Rijn 35. Telefoon 071 40341.
Alphen a/d Rijn, Winkelcentrum De Aarhof 67.
Telefoon 01720—94645.
KLEUTER- EN BASISSCHOLEN
KRIJGEN MEER ARMSLAG
Den Haag (SP) Minister Van
Kemenade wil een zo soepel moge
lijk beleid voeren jegens het kleuter
en lager onderwijs in verband met
de al op gang gebrachte nog te ver
wachten vernieuwingen.
Het kabinet is ook tegen die ach
tergrond akkoord gegaan met een
wetsontwerp, dat de bewindsman
onderwijs en wetenschappen de mo
gelijkheid geeft om toe te staan dat
ten behoeve van een bijzondere in
richting van scholen van wettelijke
voorschriften wordt afgeweken. Het
zelfde wetsontwerp maakt het mo
gelijk, dat de minister scholen een
financiële bijdrage gunt in verband
met die extra inrichting.
De flexibele instelling van over
heidskant is nodig, om de scholen de
kans te geven met nieuwe inzichten
en werkwijzen vertrouwd te raken,
zo is van de kant van het ministerie
meegedeeld.
kelijk conflict met minister Vrede
ling. Het gerammel met portefeuilles
kunnen we tot latere tijden uitstel
len. Eerst moet het kabinet een be
slissing nemen", zei Van Thijn om
de verhitte gemoederen over de uitla
ting van minister Vredeling dat hij
zou aftreden als de meerderheid
van de PvdA-fractie zijn keuze niet
zou delen tot bedaren te brengen.
DEN HAAG (SP) Minister-pre
sident drs. J. den Uyl zal de minis
ter van Ontwikkelingssamenwerking
J. Pronk niet vragen om af te tre
den.
De premier zei gistermiddag, in de
uitspraak van de rechter Jegens de
heer Pronk geen aanleiding te zien
tot het heengaan van de bewinds
man: "Hij heeft, zoals het ook moet,
dezelfde behandeling gekregen als
ieder ander burger, en ik zie geen re
den waarom hij zijn functie zou
moeten verliezen".
De Zwolse politierechter veroor
deelde minister Pronk gisteren tot
tweeduizend gulden boete en negen
maanden ontzegging van de rijbe
voegdheid voor het feit, dat de be
windsman in Nunspeet in de nacht
van 4 op 5 maart met zijn auto in
de wegberm was beland. Een kort
daarna genomen bloedproef had
een alcoholpromillage 1,41 aange
toond.
Premier Den Uyl heeft gisteren
nog eens onderstreept, hoezeer hij
het feit van dat ongeluk betreurt.
Juist omdat deze regering van de
bestrijding van rijden onder drank-
invloed zo krachtig wil aanpakken
noemde hij het gebeuren met de heer
Pronk uitermate pijnlijk.
De liberale oud-minister Polak
van Justitie meent, dat minister
Pronk moet aftreden, nu de rechter
hem heeft veroordeeld wegens rij
den onder invloed. "Iemand die een
misdrijf begaat mag het land niet
besturen", aldus de heer Polak gis
teravond in AVRO's televizier.
Volgens Polak (thans eerste-ka-
merlid) heeft minister Pronk geboft
met de uitspraak van de rechtbank
in Zwolle.
Paspoort Het Tweede Kamer-lid
mevrouw Van Heel-Kasteel (KVP)
heeft gisteren in schriftelijke vragen
aam minister Van Agt van Justitie er
voor gepleit, dait Nederlandse vrou
wen die met een buitenlander trou
wen en naast de nationaliteit van de
man de Nederlandse behouden, toch
in aanmerking komen voor een Ne
derlands paspoort.
SPROOKJES
Het was, geloof ik, in uw blad dat
lk een paar maanden geleden las
dat een bekende liedjes-zangeres
bezig was de sprookjes van Ander
sen te "bewerken" omdat deze zoge
naamd voor de kinderen van nu te
onbegrijpelijk zouden zijn. Ik wilde
toen al verontwaardigd protesteren
tegen zulk 'n barbarisme; het is er
toen bij ingeschoten maar nu Rico
Bulthuis dit ook als "letterkundig
geknoei" signaleert, wil ik het als
nog doen.
Zelf heb ik nog een uitgave van
Scheltema en Holkema uit de
twintiger Jaren helaas gehavend door
het gebruik. Want we waren als
kinderen gefascineerd Juist door de
speciale sfeer die Andersens vertel
trant oproept. En als men die dan
nu te moeilijk of te onbegrijpelijk
vindt voor kinderen van nu, kun je
vragen: wie zijn er nu dom, de uit
gevers of de kinderen?
D. JONKERS-DE GRAAF,
Klaverlaan 17,
Bloemendaal.
'Waar is de man'
Atlantik Wal bouwers, bouwers
fancy-fair woonwijken van vlak
de oorlog - bouwers van de
leegstaande kantoorruimtes. Nu weer
ziekenhuizen, bejaardentehuizen, re
novatiewoningen.
Gek he. 't aya toch altijd weer
dezelfden, dezelfde families. Wat
bazelt men nog over inkomstennivel
lering? Zij, zij weten het wel weg
te zetten in het buitenland (vroege
re vrienden?) en bouwen daar weer
derderangs vakantiedotrpen of pe
perdure hotels, die zich weer zéér
duur laten betalen door mensen,
waarvan zij precies de duurste va-
kantietijd hebben bepaald. Finan
ciering: geen enkele moeilijkheid,
via spaar-pensioen kassen strtoomt
dat rijkelijk toe. Zelfs de Staat
schrijft maar weer eens een lening
uit, die vér en vér overtekend wordt.
Al eens te meer heb ik geschreven,
waar is de man, waar is hij, die
de moed en de kracht heeft, dwars
door alles heen, deze Augiusstal van
aannemers, zogenaamde onderaan
nemers en profijttrekkende ambte
naren, daar doorheen te ploegen en
dadente stellen, niet door het
bedrukken van weer zoveel bankpa
pier. Het gewone volk, de massa,
wordt zoveel mogelijk door onze
massamedia in slaap gesust, on
mondig gelaten ln een zich noemen
de democratie met wel 30 splinter
partijen, waardoor werkelijk rege
ren niet mogelijk is.
O, gij rijks-belastinggaarders, ge
bruik toch uw belastinginterlect niet
voor het al of niet aannemen van
bezwaarschriften op aanslagen. Nee,
confcroleeir de Hiswas, volg nauwge
zet de grond- en huizenverkoop. Zie
toe dat er geen kapitaal naar het
buitenland vlucht en al zal dat wat
interlect doen wegvloeien, wees toch
niet bang, er is genoeg aanvoer, de
Jongeren staan vaak te dringen.
Sticht een Nationaal Fonds ter
bescherming van de huidige pen&io©-
PvdA-congressen zijn vooral gebeur
tenissen in de sociale sfeer. Ieder
een ziet iedereen. Een angstig stuk
tolerantie. Er is op de koud-mar-
meren wandelgangen van alles te
dien,. Er is zelfs een stand van de
PSP. Het congres praat, maar het
moet ook nog eten. Dus is er de
mededeling voor vegetariërs dat
ze zich moeten opgeven, dan wordt
er wat aan het carnivore gedrag
gedaan van de meerderheid.
Congres (3)
Wat schaft de pot: "Gebakken
schol, bietensalade, gebakken aard
appels, pudding, l frisdrank". Op
de blauwe etensbon woedt de
vooruitstrevendheid in het spel
lingsgedrag. Er is sprake van
Kongres met een K.
Discussie (1)
Van een echte gedachtenwisseling
is natuurlijk niet of nauwelijks
sprake. Maar daar vraagt ook nie
mand om.
Daar komt minister Pronk. Geen
applaus, zoals bij de blijde inkom-
ste van premier Den Uyl. De show
wordt gestolen door de beroeps
officier van dienst, de mollige
majoor Uyen, de socialistische
hoogvlieger van de luchtmacht, van
wie eeen motie door het partij
bestuur wordt overgenomen.
Discussie (2)
Proletariërs, dat ziet er als volgt
uit: Het kongres van de Partij van
de Arbeid enz., heeft kennis geno
men van de op 21 september 1974
door de partijraad aangenomen
moties over de vervanging van de
Starfighter (zie blz. 53 en 55 van
"PvdA. Verslag van het partijbe
stuur over de periode 1 april 1973 -
30 september 1974") ondersteunt
de standpuntbepaling op 21 sep
tember 1974 van het partijbestuur
met betrekking tot de (beperkte)
taak voor de opvolger van de Star
fighter (zie blz. 54 van bovenver
meld verslag onder punt 4 van de
standpuntbepaling PvdA partijbe
stuur)
verenigt zich met het in de beschrij
vingsbrief voor het kongres op blz.
67 en 68 bij amendement 17.05 ge
geven pre-advies terzake van de
(beperkte) aanschaf van een ver
vangend vliegtuigtype voor de
Starfighter;
oordeelt, met de partijraad van 21
september 1974, dat indien tot
(beperkte) vervanging van de Star
fighter mocht worden overgegaan
een vliegtype moet worden ge
kozen, dat technisch en kwalitatief
niet zodanig geavanceerd is dat het
de bewapeningswedloop nieuwe
stimulansen geeft en dat geen nu-
kleaire taken, dus ook geen be
perkte, kan en/of mag uitvoeren,
een en ander in overeenstemming
met het in de PvdA-nota's "Doel
matig Defensiebeleid" I en n en
in "Keerpunt 1972" tot uitdruk
king gebrachte eigen defensiebe
leid van de PvdA
en draagt op, aan het partijbestuur
en de kamerfrakties, alle stappen
te doen die nodig blijken, indien
de regering mocht besluiten tot
(beperkte) vervanging van de
Starfighter over te gaan, een re
delijk goedkoop vliegtuigtype te
laten kiezen, dat speciaal is ont
worpen voor de bepaalde taak van
het verlenen van directe lucht
steun met konventionele wapen
systemen aan grondstrijdkrachten
en dan geen al dan niet be
perkte nukleaire taken en/of
mag uitvoeren.
Stembiljetten
Het meest rampzalige dat een afge
vaardigde naar het congres kan
overkomen, is dat hij zijn stem
biljet kwijtraakt. Congressen van
deze in de meest kleurige demo
cratische wateren gewassen poli
tieke partij laten de biljetten flad
deren of het vlaggen zijn op ko
ninginnedag of de eerste mei. Van
achter in de zaal, waar de pers
is genesteld, lijkt iedere stemming
op een papierenjubilé in oranje,
geel, of groen.
Liesbeth
De vrouw van de minister-president
zit bij de pers. Om exact te zijn, ze
heeft een hoekplaatsje gevonden
nevens KRO's Ad Langebent. Ze
rookt dunne sigaartje en applau
disseert soms op riskante wijze.
Congres (4)
Het lunchpakket bestaat uit de vol
gende smakelijke inhoud: één
broodje kaas, één broodje frican
deau, één krentebol en een Jaffa.
Niemand vraagt hierover het woord
voor de orde.
Congres (5)
Het gaat er voornamelijk om dat
iedereen elkaar weer eens spreekt.
Zo raak ik in gesprek met de pers
attaché van één van onze EG-
partners. "Het opmerkelijke \an
Jullie politiek is natuurlijk Jullie
openheid. Iedereen loopt bij jullie
los rond. Jullie politici zijn niet
echt op macht uit." Hij komt uit
een land, groter dan het onze,
waar de coryfeeën het generaties
lang uit houden. Hij zegt: "in mijn
land zou geen enkele prominente
politicus er genoegen mee nemen
om afgescheept te worden met het
burgemeesterschap van M. of N.
of bankdirecteur te worden van
de ABN. Jawel, politici in mijn
land zien dat wel voor hun broer
of hun neef, maar niet voor zich
zelf, ze blijven gewoon zitten."
II professore
Er is een boek versdienen in Italië,
geschreven door een anonymus.
Dat kan daar altijd nog. Het heet:
"De politicie en de professor", een
soort science-fictionroman. Als in
het jaar 2000 eindelijk ln Italië
ale topfiguren van de democrazia
ohristine zijn vermoord, gaat er
wat veranderen. Maar wat pre
cies?
PvdA
De PvdA onderscheidt zich van alle
andere partijen in dit land. Het
is geen braaf oratorium. De ba
ritons zingen nogal eens uit de
maat. Het wachten is op Ron
Harms voor de politiek; hij is nog
niet in dienst. Den Uyl en Vre
deling wél.
Opnemen van brieven ln De redactie behoudt zich
deze rubriek behoeft niet te daarenboven het recht voor
betekenen dat de redactie om bijdragen te weigeren dao
het met de Inhoud eens ls. wel in te korten.
nen tegen gevolgen van inflatie en
ook voor slachtoffers van geweldda
den. Dit ons Nederland, mag géén
consumptiemaatschappij worden,
dan gaan we regelrecht met z'n al
len naar de knoppen. Want er is
ook nog een buitenland. Durf met
dat buitenland liever wereldproble
men aan te pakken, stabiliseer de
grondstof van de wereld en landprij-
zen. Natuurlijk is er voor de v u i-
1 e wereldburger altijd wel een gaat
je, maar maak de mazen van het
net zo klein mogelijk. Dan nivelleer
je werkelijk, niet alleen je eigen
land en zijn inwoners doch ook de
meeste wereldburgers hebben dan
alle gelijk profijt van onze gehele
aarde.
A. J. DE BREE,
PLANTSOEN 61
LEIDEN.
NOS-journaal
in oktober
ontkoppeld
HILVERSUM (ANP) Het NOS-
bestuur heeft gisteren beslist dat het
NOS-journaal van 8 uur op beide
netten wordt ontkoppeld. Deze maat
regel gaat op 1 oktober in. Dan zal
on het ene net het Journaal om 8 uur
worden gehandhaafd met een uitbrei
ding tot 20 minuten. Op het andere
net is er om haM tien een Journaal
van 10 minuten.
Het NOS-bestuur zei, dat de ont
koppeling werd begeleid door een
onderzoek, waaruit na een Jaar moet
blijken of het inderdaad heeft ge
werkt. Het onderzoek zal zich richten
op de reactie van de kijkers en de
wijze waarop het nieuws in de nieuwe
situatie wordt gebracht.
Lange yd discussieerde het bestuur
over de vraag of het Journaal een
half uur moet worden vervroegd tot
half acht. Programma-commissaris
Jau de Troye achtte dat een te grote
inbreuk op het kijkgedrag en wist het
bestuur daarvan te overtuigen.
