Het gat van Leiden'
SEE&B
FLUORIDERING LOST DEEL TANDARTSEN TEKORT OP
Per kindergebit
in 1974 ruim
twee vullingen
Nog drie jaar
Oosterman'Geen mooie beloften'
Leiden
een nood
ZATERDAG 12 APRIL 1975
LEIDEN Zeven van de tien
gaatjes in het gebit zouden te voor
komen zijn, als men ertoe overging
het drinkwater te fluorideren. Dan
los Je tegelijkertijd een heel stuk
van het tandartsentekort op. Uit
Rotterdam waar nu al Jaren ge
fluorideerd wordt zijn de ervarin
gen bekend: bij Jongens en meisjes
van rond de 12 Jaar komen twee- en
drievlaksvullingen maar zelden voor.
In Leiden hebben we eigenlijk "de
slag met de boor" verloren. En zo
lang de fluoridering een politieke
zaak blijft, zullen we die slag blijven
verliezen.
Aan het woord is de Leidse tand
arts M. J. van Dam, bestuurslid van
de afdeling Rijnland van de Ned.
Maatschappij tot Bevordering der
Tandheelkunde die samen met zijn
collega's W. G. van Leeuwen, J. H.
Beye en J. de Bruyn vaststelt, dat
het tekort aan tandartsen niet alleen
een probleem is voor de patiënt,
maar ook voor de tandartsen zelf.
Beye: "Je wordt er voortdurend mee
geconfronteerd. Vrijwel dagelijks
krijg Je telefoontjes van mensen, die
graag geholpen willen worden, maar
ook bij ons komt de overbelasting
om de hoek kijken. Het publiek heeft
wel eens de indruk dat tandartsen
zo gauw mogelijk rijk willen wor
den, en daarvoor zo min mogelijk
willen uitvoeren, maar ik ben ervan
overtuigd, dat er door de Leidse tand
artsen hard gewerkt wordt. Door
sommigen zelfs té hard."
Collega van Leeuwen is het daar
mee volledig eens: "Wij staan echt
te popelen om een nieuwe collega
binnen te halen, want ook wij kij
ken uit naar de dag dat er in Lei
den weer een vrije tandartsen keuze
zal zijn. Dat betekent namelijk dat
wij als tandarts eindelijk een beetje
vrijheid krijgen. Het werken in een
noodgebied als Leiden is slecht voor
de praktijk. Ons worden veel te veel
patiënten opgedrongen".
Van Dam: "De praktijken zouden
er heel anders uitzien bij een vrije
tandartsenkeuze. Er zijn nu een
maal mensen met een verschillend
karakter. Past een tandarts niet bij
een patiënt of andersom, dan zou 't
mogelijk moeten zijn dat men naar
iemand anders gaat. Nu blijft men
vaak tegen wil en dank bij een be
paalde tandarts onder behandeling.
Ze hebben gewoon geen keus".
Het bestuur van de Leidse Tand
artsen Vereniging zou de tandver-
zorging liefst aan de basis aanpak
ken. Preventief werken door propa
ganda te maken voor goed poetsen
en verantwoorde voeding. "Door de
mankracht zijn we daar niet aan
toe gekomen", aldus tandarts de
Bruyn. "Met de schooltandverzor-
ging zou ook zo vroeg mogelijk be
gonnen moeten worden. Het liefst
al op de kleuterschool. In de tijd,
dat we er wat beter voorstonden
dan nu, hebben we dat ook wel ge
daan.
Het bleek dat de zogenaamde "zes
jaars molaar" op 5-jarige leeftijd
meestal nog goed te behandelen
was, terwijl hij op latere leeftijd
al te ver weg bleek en vullen vaak
weinig zin meer had'.'
De grote vijand waarvoor ook de
Leidse tandartsen zich geplaatst zien
is het enorm gestegen suikerver-
bruik. Daar tegenover staat heel
bescheiden het verplichte tanden-
borsteltje in de tv-snoep-reclames.
Tandarts van Dam vindt dat laats
te een regelrechte giller. "Het is de
democratie ten top, maar het heeft
geen enkele zin. Hadden we maar
het geld van één avond reclametele
visie over snoep, om een actie te
voeren voor goed poetsen. Snoepen
en zoetigheid zul Je er moeilijk uit
krijgen, want het ligt in het spraak
gebruik verankerd. Neem bijvoorbeeld
maar eens de uitdrukkingen: "Je
bent zoet" of "een zoethoudertje".
En de reclame doet er nog een
schepje bovenop. "Knabbelknikkers
duren een hele schoolweg lang"
Daar zit nou Juist het probleem. De
hele dag krijgen veel kinderen van
die ellendige "tussendoortjes". Geef
ze lievefr een kilo snoep achter el
kaar en laat ze dan kirect hun tan
den poetsen. Dan kan minder kwaad
dan geregeld een klein beetje. Het
hele procédé van de omzetting van
de suiker In de stoffen, die het
tandbederf veroorzaken (in vakter
men wordt er gesproken over de
"zuurstoot") duurt niet langer dan
tien minuten. In die tijd is het
kwaad al geschied. Soms zijn het
heel simpele dingen die kunnen hel
pen: waarom de gewoonte om een
snoepje te presenteren na de thee?
Waarom niet éérst het snoepje en
dan de thee. Dan wordt tenminste
een gedeelte van de zoetigheid weg
gespoeld.
Hoe is de tandartsensituatie in
Leiden op dit ogenblik? LTV-voor
zitter de Bruyn: "Je moet daarvoor
een scheiding maken tussen de ge
saneerde patiënten en zij die nooit
belangstelling hebben getoond voor
het onderhoud van hun gebit. Op
dit moment zitten we - wat de eer
ste groep betreft - flink in de knel,
omdat een aantal tandartsen zijn
praktijk beëindigd heeft. De zieken
fondsen verlengen de saneringskaar-
ten van patiënten, die geen tand
arts hebben, langs administratieve
weg. Maar dat is een spelletje dat
je geen Jaren kunt spelen. Die ge
bitten worden er niet beter op.
Voor de tweede groep is er uit
sluitend de pijnbehandeling. Een re
geling, die ons inziens redelijk vol
doet. De zaak is zo georganiseerd,
dat mensen met pijnklachten liefst
zo snel mogelijk - als het kan nog
dezelfde dag - tijdens praktijkuren
worden ingepast. Maar het is duide
lijk dat we die patiënten niet a la
minut kunnen helpen. In de prak
tijk blijken het nogal eens mensen
te zijn, die zich nooit om hun ge
bit bekommerd hebben, maar nu ze
pijn hebben direct geholpen willen
worden. Dat kan natuurlijk niet.
Tandarts Van Dam signaleert een
duidelijk verschil tussen idealisme
en realisme. "Je kunt als tandarts
wel iedereen willen behandelen,
maar iedere behandeling kost tijd
en op een gegeven ogenblik zit je vol.
Je kunt de produktie niet domweg
opvoeren. Daar komt bij dat de mo
derne tandarts zo min mogelijk de
"tang" hanteert.
In de praktijk betekent dat, dat je
gemiddeld minder patiënten kunt
behandelen dan vroeger. Is een
groepspraktijk geen oplossing? Van
Leeuwen: "Er blijkt een sterke per
soonlijke binding te bestaan tussen
tandarts en patiënt. Nog sterker ei
genlijk dan met de huisarts, want de
tandarts ziet al z*n patiënten elk
half jaar. Daarom zeggen wij: niet
de patiënten samen doen, maar wel
een aantal technische zaken, zoals
bijvoorbeeld de administratie".
De actieve rol, die de Leidse tand
artsen via hun Organisatie spelen bij
de werving, omvat onder meer het
plaatsen van advertenties in het Ne
derlandse Tandartsenblad. De ad
vertentie die de gemeente eLiden
heeft geplaatst hebben de tandart
sen enkele maanden voor eigen re
kening laten herplaatsen. Voorts be
staat er een begeleidingscommissie
die nieuwe tandartsen, die naar Lei
den komen, "coacht". De Bruyn:
"Hij kan bij ons voor allerlei zaken
terecht. We geven hem bijvoorbeeld
advies op het punt van de wensen,
die aan het gemeentebestuur kun
nen worden voorgelegd. En we waar
schuwen hem: "Laat je in het begin
niet overstelpen door patiënten".
Over de activiteiten die de ge
meente aan de dag legt is men rede
lijk tevreden. In de jaren dat Me-
frouw den Haan wethouder was, was
het goed. Nu is het ook nog wel re
delijk, al dreigt het iets minder te
worden. Toen de fluoridering in Lei
den niet doorging heeft het PvdA-
raadslid Cock Kerling gevraagd:
Wat doen we nu?Er is een commis
sie benoemd, die een rapport heeft
uitgebracht en het is enthousiast
ontvangen. Maar toen kwam het be
zwaar om de hoek kijken: wie moet
dat betalen?
Iets waartegen de Leidse tandart
sen zitten aan te hikken, is de "fi
nanciële behandeling" van de School
tandverzorging. "Er wordt wel eens
gezegd dat de dienst erg duur is,
maar er wordt vergeten dat de dienst
enorm veel betaalt voor de huur van
een ruimte in de gezondheidscentra.
Er is een centrum waarvoor 20.000
gulden per jaar werd gevraagd. Daar
komen plm. 800 kinderen. Een vlot
rekensommetje leert dat het per kind
alleen 25 gulden kost om binnen te
komen. Voor Zuid-West wordt
f 17.500 per jaar betaald. Nu na drie
jaar is het voor het eerst verlaagd".
Is een goed gebit een toevallig
heid? Neen, zeggen vier Leidse tand
artsen eenstemmig. Het is hoofdza
kelijk een kwestie van mentaliteit.
Kinderen, die gemotiveerde ouders
hebben en fluoridering krijgen, blij
ken zelden of nooit een gaatje te
hebben. Vandaar dat we die preven
tie zo belangrijk vinden.'*
Schooltandverzorging
LEIDEN Het is slecht gesteld
met de kindergebitten in Leiden. Re
cente cilfers van de Schooltandver
zorging bevestigen die trieste consta
tering. Bij de ongeveer 5000 leerlin
gen van de lagere school, die in 1974
werden gecontroleerd, moesten in
totaal 11.500 gaatjes gevuld worden.
Per kindergebit gemiddelde 2.3 vul-
1 ngen in één Jaar. Nog afgezleJ van
die gevallen waarin het tandbederf al
zover was voortgewoekerd dat naar
de tandarts van de ouders verwe
zen moest worden om tanden of
kiezen te laten trekken.
Het treurige van de hele zaak is,
dat de cijfers steeds ongunsti
ger worden. In 1973 werden by de
twee halfjaarlijkse controles per
kind gemiddeld 2.1 gaatjes gevuld.
In samenwerking met "Sociale Ge
neeskunde' heeft de GG en GD in
Leiden-Noord eens een onderzoekje
gedaan naar het tandbederf. Er wer
den vraaggesprekken gevoerd over
snoepgewoonten met de ouders, on
derwijzers en de kinderen. Boven-
d'en was aan het onderzoek een con
trole van de gebitjes gekoppeld.
"Van de resultaten zijn we ge-
fchrokken", zegt G.G. en G.D.-direc
trice mevr. M. C Zwart-Feenstra.
"Ook het gebit van kleuters ver
toonde «n vele gevallen al een on
gelooflijke caries. Het is de aanlei
ding geweest tot het instellen van een
commissie, die zich ging buigen over
het probleem dat kinderen met
"aak al verpeste gebitten onder be
handeling van de schooltandarts ko
men.
Daarom vindt mevrouw Zwart,
dat zo vroeg mogelijk met de voor
lichting moet worden begonnen. *Op
de kleuterschoflen er zo mogelijk
zelfs al bi', de aanstaande moeders.
Ik zou dan de voorkeur geven aan
een actieve voorlichting. Niet in de
trant van: "Pas op stoute meid, dat
mag Je niet doen", maar "Kijk eens,
waarom doe Je het niet zo" Op een
speelse manier de kinderen het be
lang van een goed hygiëne bijbren
gen.
Daarvoor blikt de GG en GD-direc-
tricfc met enige afgunst naar de si
tuatie in Den Haag. "Daar is de zaak
uitstekend geregeld. Aan het bureau
voorlichting van de gemeente is een
aparte afdeling verbonden waarin on
der meer een arts, een tandarts,
een pedagoog zijn opgenomen. Elke
twee maanden is er een actie, die
begeleid wordt met een sticker, een
affiche of een stukje speelgoed. De
ontwerpen worden van alle kanten
bekeken en tenslotte door een kun
stenares en een tekstschrijver uitge
werkt.
Toch is mevrouw Zwart gelukkig
met het feit dat het Leids gemeen
tebestuur ook heeft besloten een eer
ste aanzet te geven voor de preven
tie. 'Vqpr 25 uur per week is er een
diëtiste' aangetrokken, die zich in
Der Haag bekwaamt".
Hoe staat het met de Schooltand
artsendienst? Mevrouw Zwart: "Een
jaar geleden kwamen we wat moei
lijk te zitten, wat tandartsen be
treft.
Alphen (de schooltandartsendienst
van Alphen en wijde omgeving -
red) zat op dat ogenblik ook zonder
dirigerend tandarts. Er zijn toen
besprekingen gevoerd om gezamen
lijk een dirigerend tandarts aan te
stellen. Van Alphense kant werd het
bezwaar geopperd dat er dan ver
antwoording afgelegd zou moeten
worden aan twee besturen. De mo
gelijkheid van een volledige fusie
tusseh Alphen en Leiden kwam ter
tafel. Vorig jaar zomer zijn de eer
ste gesprekken gevoerd. Er is toen
een werkcomité gevormd en vooruit
lopend op de fusie is reeds een ge
zamenlijke administratieve hulp
kracht aangetrokken per 1 april. Ik
kan me voorstellen dat een aantal
deelnemende gemeenten deze zeer
snelle ontwikkelingen niet helemaal
heeft kunnen volgen. Vandaar dat er
nog al wat reacties zijn gekomen
op de financiële gevolgen, die de
Aamenwerking heeft en dg inhoud
van de.statuten. Men vindt dat de
puntjes eerst op de I moeten wor
den gezet".
Voor de Leidse schooltandverzor
ging beschikt de dienst op het ogen
blik over vijf tandartsen, die overi
gens niet allemaal full-time in
dienst zijn. Er wordt gewerkt van
uit centra, namelijk het GG en
GD-gebouw en de gezondheidscentra
in Zuid-West (op het Bevrijdings
plein) en Noord (Bernhardkade) en
aan het Schuttersveld. De resultaten
overziend zegt directrice mevrouw
Zwart: "Het zou beter kunnen, al
zijn er wel een paar oorzaken aan
te wijzen. Men moet zich in de eer
ste klas aanmelden. Als er ouders
zijn die vergeten om het inschrijf -
formuliertje in te vullen wordt het
later bijzonder moeilijk om deze kin
deren nog "in te scharen". Dan
moet men namelijk een sanerings-
kaart hebben. En met het tandart-
sentekart is dat geen eenvoudige
zaak. We zullen voor de school
tandverzorging meer tam-tam moe
ten maken. We zouden het van de
daken willen schreeuwen: laat Je
gebit controleren. En dan natuurlijk
preventief werken Proberen om de
kleuters van vijf en zes Jaar "den-
talminded" te maken.
Zoiets moet niet onder dwang ge
beuren. D'r mot niks. Op bepaalde
kleuterscholen in Leiden is het te
genwoordig verboden om snoep te
tracteren. Maar Je moet er dan wel
Iets voor in de plaats stellen. In
het leven van een kind moeten er
feestelijke gebeurtenissen blijven. In
de Heilig Hartschool aan de Lust
hoflaan begon een van de moeders
met een alternatieve snoepwinkel.
Een poging om een bijdrage te le
veren aan een goed gebit.
Dat men bij het verlaten van de
lagere school niet bij een tandarts
terecht kan is een afschuwelijke
zaak. Wane vooral de reeglmatige
controle is van belang. Anders krijg
je een opeenstapeling.
't Moet uit de lengte of uit de
breedte. Bij ons is de lengte al krap,
dus kom je met de breedte helemaal
niet uit de voeten. We zouden erg
graag met de schooltandverzorging
al op jongere leeftijd willen beginnen
maar waar het op strandt is het
gebrek aan mankracht. Alphen zit
in dat opzicth wat beter. Daar heeft
men ook de beschikking over vijf
zogenaamde 'dental-cars" (rijdende
praktijkruimten)".
Hoe zou er verbetering zijn te
brengen in de huidige situatie? Me
vrouw Zwart: "We zullen ons in
eerste instantie moeten richten op de
natuurlijke opvoeders: de ouders en
de onderwijzers. We moeten een
mentaliteitsverandeirng teweeg
brengen. Maar op een positieve ma
nier. Niet in de trant van "dit mag
niet en dat mag niet", maar advi
seren, voorlichten en duidelijk ma
ken waarom iets nut heeft. Ik ben
persoonlijk erg gelukkig met een
vertegenwoordiging va n de ouder
verenigingen in de stichting. Het
zijn drie dames, een soort pressie
groep, die als het niet goed gaat, dat
hardop durft te zeggen".
LEIDEN De ziekenfondsen LOZ
en Boerhaave verwachten dat Leiden
over uiterlijk drie jaar uit de fcand-
axuaeinprobJiemen zal zijn. Dit on
danks he* feit. dat het tekort aan
tandartsen in die Randstad in Leiden
en omgeving nog altijd het grootst
is.
Directeur J. C. H. Kool leidt dat af
uit het aantal studenten, dat op het
ogenblik een tandartsenopleiding
volgt. 'In de afgelopen periode heeft
men er onvoldoende voor gezorgd oon
de vergrijzing op te vangen.'
LEIDEN Wethouder Oostermangemeentebestuur liggen onder m
is bezorgd over de tandartsensitua- op het terrein van het bieden
tie in Leiden. Bezorgd omdat er nog huisvestingsfaciliteiten
altijd een tekort bestaat aan tand- renwijk komt bijvoorbeeld
artsen en een deel van de Leidenaars arts, die
ge verzorging. "We hebben via ad
vertenties in het Nederlandse Tand
artsenblad geprobeerd
sen aan te trekken, m
lijkheden voor een gemeente zijn
vrij beperkt.
Om de mensen via allerlei belof-
tandartsen misschien weg uit Am- uit te kijken
geschikte kandi-
probleemgebied
praktijk te vormen.
De geringe mogelijkheden
de Me-
sn tand-
maisonette in de
verstoken blijft van tandheelkundi- ningsector ter beschikking hebben
gesteld om zijn praktijkruimte in te
richten. Dat vereist nogal wat or-
tandart- ganisatie, want zo'n huis moet fjan
de moge- de woonruimtevoorraad worden ont
trokken. Normaal gesproken zou dat
niet mogelijk zijn geweest.
Verder heeft Leiden een brief ge-
ten hier heen te halen stuit me wat richt aan de Maatschappij tot Be
tegen de borst.Want dan haal je de vordering der Tandheelkunde om
sterdam, Den Haag of Rotterdam daten". Overigens verwacht wet-
waar de situatie beslist ook niet houder Oosterman dat er in de ko-
rooskleurig is. Wij hebben onze hoop mende jaren een kentering in de si-
vooral gevestigd op de Jonge tand- tuatie zai plaatsvinden. De tand
artsen, die nog wel eens bereid zijn arts als kleine particuliere onderne-
i dat bedoel ik in de goede zin
van het woord, is iets waaraan ge
knabbeld gaat worden. Ik ben ervan
overtuigd, dat wanneer je tot een
wilt komen een drastische verlaging
van het aantal patiënten noodzake
lijk is.
En om de mensen zover te krijgen
dat ze naar de tandarts gaan, moet
je de praktijkruimten in hun mid
den plaatsen. Vandaar dat we erg
gelukkig zijn met het feit dat er dit
jaar in de Merenwijk twee tandart
sen zullen werken: Van Veen en
Nieuwland.
Wethouder Oosterman is een voor
stander van het gebruik van dental-
cars bij de schooltandverzorging.
"Maar die dingen zijn vrij prijzig en
Leiden heeft nog zoveel andere no
den". Toch zijn die rijdende prak
tijkruimten volgens Oosterman hard
nodig, omdat nu veel tijd verloren
gaat met het halen en brengen van
de scholieren". Als je zo'n dental-car
naast de school hebt staan kun je de
tijd optimaal benutten".
Wat de Leidse situatie op dit ogen
blik betreft: die verandert eigenljj*
met de dag. LOZ-directeur C. Koek
bakker: 'Een paar maanden geleden
zaten we er goed voor. We hadden
ecrnit het idee, dat we op de goede
weg waren. Maar toen kwamen er
weer een paar feiten, die de zaas
in de war stuurden. In de eerste
plaats is de Oegscgeester tandara
Remmert sr. er op 1 februari, in ver
band met zijn leeftijd, mee opgehou
den terwijl tandarts Ho Kan-you die
op de Hoge Rijndijk de praktijk van
de overleden tandarts Steinz voort
zette, naar elders vertrekt. Daarvoor
is nog geen opvolger gevonden.
Een extra groot probleem voor de
ziekenfondsen, want de praktijk van
Steinz omvatte een grote groep zie
kenfondsverzekerden.
Daartegenover staat, dat we er nu
weer een nieuwe tandarts in de
Merenwijk bij krijgen. De verzeker
den, die gesaneerd zijn, maar geen
tandarts kunnen krijgen, worden
bij ons op de wachtlijst geplaatst.
We zijn bang dat het er straks wel
ten paar duizend zullen zijn. Zodra
we echter weer een paar open plaats
jes ontdekken, krijgen de verzeker
den, die het langst hebben gewacht,
van ons bericht."
Volgens directeur Kool is de ver
houding itamdarts-ziiekemfonds im
Leiden de laatste jaren veel beter
geworden. 'We hebben een gentle-
mans agreement met de tandartsen,
nat wanneer een praktijk "vol" is,
dat zowel geldt voor de ziekenfonds
patiënten als voor de particulieren.
In hoeverre hier de hand aan wordt
gehouden weten we niet. We hebben
vertrouwen in de tandartsen en vin
den het ook niet nodig, dat er steek
proeven worden genomen."
Directeur Koekebakker: "En de
pijnklachtenbehandeling is sinds
ruim een jaar goed geregeld. Wan
neer er vroeger iemand ons kantoor
staan in voortdurend contact met
plaatsingsbureau van de Nederland
se Maatschappij tot Bevordering
der Tandheelkunde. We proberen,
waar dat mogelijk is, de komst te sti
muleren, al bestaan er grenzen. Zo
kregen we onlangs een aanbieding
van een groepspraktijk. Het bleken
drie jonge tandartsen te zijn, die in
tientallen gemeenten in het westen
van het land hun diensten hebben
aangeboden. We zijn echter niet van
plan om dit soort koopmanschap te
stimuleren. We hebben onze normale
voorwaarden gesteld, ook al zitten we
in een situatie, dat we best een goe
de groepspraktijk kunnen gebruiken.
,De dirie jongens met de voornaam",
ioals ze bekend zijn geworden, had
den eisen op het punt van de finan
ciering van de praktijkruimte en op
binnenkwam met een dikke wang,
had het personeel de neiging om
achter de balie weg te duiken. Ze
dachten: daar komt er weer een, die
we niet kunnen helpen. Nu is er een
afspraak met de tandartsen, dat
pijnklachten zo snel mogelijk wor
den behandeld. In het weekeinde kan
men voor acute klachten terecht bij
de tandarts die weekend dienst
heeft.'
Spelen de ziekenfondsen nog een ac
tieve rol in de werving van nieuwe
tandartsen? Directeur Kool: 'We
het punt van de huisvesting."
De ziekenfondsen constateren, dat
er op het punt van de tandheelkun
dige verzorging de laatste tijd veel
veranderd is. Directeur Kool: "In
1952 werd nog uitgegaan van 10.000
verzekerden per tandarts. Dat aan
tal is in de loop der jaren gedaald
tot 2500 3000. Het juiste aantal is
vaak van de tandarts zelf afhanke
lijk. Qua aantal is de hulp van de
oudere tandartsen over het alge
meen groter, maar de jongere tand
artsen werken meestal met hypermo
derne middelen en nemen wat meer
tijd voor een patiënt. De daling
wordt ook veroorzaakt door de werk
tijdverkorting. Iedereen is korter
gaan werken, dus ook de tandartsen.
Bovendien speelt de progressie in
de belasting een rol. Op een gege
ven ogenblik is het voor een tandarts
niet interessant meer om nog meer
nieuwe patiënten aan te nemen. Dan
werkt hij uitsluitend voor de fiscus.
Doet men dat niet is het een be
grijpelijke zaak".
Het werken met èen tekort aan
tandartsen heeft de ziekenfondsen
genoodzaakt prioriteiten te bepalen.
"Voor mensen, die him gebit altijd
verwaarloosd hebben, bestaan er
afgezien van de pijnbehandeling
geen clirecte opvangmogelijkheden.
De gesaneerden komen 't eerst aan
bod, waarbij we onze uiterste best
doen om kinderen, die van de lagere
school komen en bij de Schooltand
verzorging waren aangesloten, onder
te brengen bij een tandarts.
Die schooltandverzorging is overi
gens een vreemde zaak. Directeur
Kool: "We stonden verbaasd te kij
ken toen we hoorden dat de belang
stelling voor de schooltandverzor
ging in Leiden afneemt. Dat is gek,
want de hulp is gratis en we krijgen
hier vaak mensen asm de balie, die
komen klagen dat hun kind geen
tandheelkundige verzorging kan krij
gen. Twee feiten, die volkomen met
elkaar in tegenspraak zijn".
Leiden is een stad met vele pro
blemen. Een daarvan is het tand
artsentekort. Al jarenlang staat de
gemeente te boek als noodgebied, wat
inhoudt dat het aantal tandartsen,
dat in Leiden of naaste omgeving een
praktijk heeft, te gering is om iede
re inwoner een vrije tandartsenkeu-
ze te garanderen. Erger nog, het is
geen zeldzaamheid, dat mensen vol
ledig van tandheelkundige hulp ver
stoken blijven, hoewel ze hun gebit
elk half jaar trouw hebben laten con
troleren en in het bezit zijn van een
saneringskaart.
Bijvoorbeeld doordat de eigen
tandarts ermee stopte, zijn deze
mensen buiten hun schuld uit de
boot gevallen. Zijn het ziekenfonds
patiënten dan is de enige mogelijk
heid die openblijft: plaatsing op een
wachtlijst. De saneringskaart wordt
langs administratieve weg verlengd
en het wachten is op het ogenblik,
dat er ergens een plaatsje vrijkomt.
Particuliere patiënten moeten zelf
op zoek naar een nieuwe tandarts.
Het is duidelijk, dat een dergelij
ke si uatie een stuk irritatie teweeg
brengt. Enerzijds bij de patient, die
bij zijn telefoontjes met de Leidse
tandartsen steeds opnieuw zijn neus
stoot of bij het ziekenfonds te horen
krijgt dat hij nog maar moet wach
ten. Anderzijds de tandarts aan de
andere kant van de lijn. Een man,
wiens praktijk al vol is en die steeds
opnieuw geconfronteerd wordt met
het nijpende tekort aan tandartsen
in Leiden. Elke keer weer moet hij
"nee" verkopen.
De werving van nieuwe tandart
sen blijft een moeilijke zaak. Wie 't
Nederlandse Tandartsenblad gere
geld doorbladert ziet hoe gemeen
ten zich uitputten in allerlei beloften
aan aankomende tandartsen. De een
houdt de lezer voor dat er tennisba
nen te over zijn, de ander vermeldt
een verwarmd openlucht zwembad.
Kortom, het is een touw rekkerij
van jewelste.
Ondanks de problemen, die Leiden
heeft, mengt ze zich gelukkig niet in
die tandartsenlokkerij. De adverten
tie is weliswaar groot van afmeting,
maar de tekst is correct en zake
lijk. Geen koeien met gouden
hoorns. Het aantal aanbiedingen dat
Leiden binnen krijgt is gering maar
wordt nauwkeurig bekeken, zowel,
door de gemeente als door een groep
tandartsen, die voor de begeleiding
zorg draagt.
In het hele probleem van het tand
artsentekort speelt de schooltandver
zorging een wat vreemde rol. De be
langstelling daarvoor is het afgelo
pen jaar namelijk flink teruggelo
pen. En dat is in een stad, waar het
hebben van een tandarts een stuk
je voorrecht is, een opmerkelijke
zaak.
BRAM VAN LEEUWEN
