Water bedreigt oude
kerk in Zoeterwoude
„Les enfants du paradis"
Iz;~- genieten van
levenskunst
Vermaarde rolprent terug in Leiden
ZELFS MONUMENTENZORG
WEET HET NIET ALTIJD
emssamM
Achttien jaar na algehele restauratie
Kerkelijke stand
VRIJDAG 4 APRIL 1975
PAGINA 11
ZOETERWOUDE Uiteenspattende waterdruppels op de
zerken in de oude Zoeterwoudse Dorpskerk hebben vooral on
der de gebruikers van het gebouw, de kleine hervormde ge
meente, schrik veroorzaakt. Want de kerk is in de jaren 1950
tot 1957 voor f 350.000 geheel gerestaureerd en een hardnekkige
lekkage al doet die zich nog alleen bij windkracht 7 en meer
voorgeeft wel een hard antwoord op de vraag of de ge
vreesde tand des tijds soms opnieuw aan vitale delen zit te
knagen.
De hervormden zijn niet bij mach
te, binnen 25 jaar twee kerkrestau
raties te financieren, al subsidiëren
rijk, provincie en burgelijke gemeen
te in zulke gevallen niet karig. Toch
zal het hier tot een voortgezette
restaratle moeten komen. De kosten
daarvan zijn voorlopig geschat op
f. 150.000. Maar dat kan zó meer
worden, omdat pas het werk zelf de
hele waarheid onthult.
Windkracht 7
De heer B. Schot, voorzitter van
het kersverse comité "Herstel Dorps
kerk Zoeterwoude":
"Uit kunsthistorische overwegingen
lijn bij de laatste restauratie voor
de dakbedekking leien gebruikt, die
achteraf minder praktisch bleken te
zijn. Ze zijn aan de kleine kant en
liggen als schubben over elkaar. De
ze bedekking, die het dak een opmer
kelijke levendigheid geeft, is karak
teristiek voor de Rijnstreek, en daar
om moest ze ook in Zoeterwoude
worden toegepast.
Maar als er windkracht 7 of meer
is en het regent, begint de narig
heid compleet. Dan worden de leien
opgewipt en wordt het water eron
der geblazen. Er zijn dan ook zwar
te vochtplekken in het dakbeschot
te zien. Toen er vorige week een
retraite in de kerk was, hebben wij
duidelijk druppels op de vloer horen
vaUen. Het is de vraag waar het
inregenen precies begint; het kan
best zijn dat het water nog een be
hoorlijke afstand onder de dakbe
dekking aflegt voordat het in de
kerkruimte gaat druppelen".
De voorzitter van het comité ver
wacht, dat de leien er allemaal af
moeten. Pas dan kan het hele dak
goed worden geïnspecteerd en kun
nen vermolmde delen worden ver
nieuwd
"Wij betwijfelen of met een an
dere manier van leggen van deze lei
en kan worden volstaan. Het zou
weieens n heel andere dakbedekking
kunnen worden, waar mee dan wel
het schubben-effect, jammer genoeg
verloren gaat".
Schimmels
Het water bedreigt de Zoeter
woudse kerk niet alleen van boven
al maar ook uit de bodem.
Bij de restauratie in de jaren vijf-
lig is de fundering met beton ver
sterkt, wat aan het zakken van het
£ebouw een eind maakte, maar het
Meek al vrij gauw na voltooiing dat
ait geen afdoend middel was om het
i ptrekken van grondwater in de
muren tegen te gaan.
Vlekken in het pleisterwerk, die
het kerkinterieur in sterke mate ont
sieren, en schimmels op verscheide
ne plaatsen tonen wel aan, dat dit
oprukkende vocht een even krach
tig halt moet worden toegeroepen,
hls het dakwater, wil deze fraaie
Dorpskerk niet binnen enkele jaren
terugvallen in haar deplorabele toe
stand van vóór 1950. Het vocht uit de
grond heeft hier en daar ook het voeg
werk tussen de stenen aangetast. Op
enkele plaatsen is het nieuwe voeg-
materiaal al gedeeltelijk weggedrukt
ooordat het water in het muurwerk
een bepaalde spanning heeft veroor
zaakt.
Er zijn verschillende methoden om
muren te ontwateren. Het is moge
lijk, dat in Zoeterwoude de injec
tiemethode bruikbaar is. De muren
worden dan met een bepaalde stof
ingespoten.
Problemen
Is de restauratie van 1957 onvol
doende geweest?
De heer Schot; "Bij zo'n gebouw,
kijk je als twintigste-eeuwer op te
gen een traditie van eeuwen. De kerk
werd tijdens het beleg van Leiden,
1574) in brand geschoten. Tot 1593
kerkte de kleine groep hervormden
(meest veehouders en timmerlie
den) in de pastorie. Toen was alleen
nog maar het koor hersteld. Later,
rond 1615, zijn toren en schip ge
volgd en nog later kwam er geld be
schikbaar om het schip een driebeu-
kige vorm te geven en het koor op
te trekken tot de hoogte van schip
en dwarspand.
Bouwtekeningen uit die tijd zijn er
niet en oude ambachten zijn uitge
storven, zodat, als Je gaat restau
reren, steeds wordt geconfronteerd
met de vraag hoe deze mensen be
paalde problemen hebben opgelost.
De ambachten hadden alle hun ge
heimen. Die werden, ook al uit vrees
voor concurrentie, niet op papier
gezet. Er is dus een groot stuk tra
ditie verloren gegaan, waardoor het
wel heel moeilijk is geworden, in de
huid van de oude ambachtslieden te
kruipen.
Ook,is het materiaal niet meer voor
handen. En het moderne materiaal
kan wel beter zijn, maar soms ver
draagt het zich niet met het nog
bestaande van vroeger.
Het schijnt dat de laatste restau
ratie op verschillende punten proble
men heeft opgeroepen waarvoor zelfs
Monumentenzorg geen duidelijke op
lossing wist. Toch moest het werk
doorgaan, maar Je bouwde daarmee
wel «a anker risico in. Wij wijzen
niemand als schuldige aan. Onjuis
te beslissingen kunnen het gevolg zijn
van onwetendheid".
Urgentie
Wat gaat Zoeterwoude nu doen?
Schot: "De kerkvoogdij heeft al een
brief naar Monumentenzorg ge
stuurd. Uitgaande van de voorlopige
raming en van de gebruikelijke sub
sidiepercentages, zal de kerkelijke ge
meente ten minste f. 15.000 moeten
opbrengen. Maar dan moet de res
tauratie dit jaar wel beginnen. Bij
elke regenbui gaat het dak meer ach
teruit en wordt het herstel alleen
maar duurder. Wij hebben goede
hoop dat Monumentenzorg de ur
gentie ervan erkent. Architect Van
der Sterre, die ook de leiding had bij
de eerste restauratie, wil zich graag
persoonlijk inzetten om een snelle
beslissing te bevorderen. De werk
groep "Herstel Dorpskerk" heeft ten
doel, zoveel mogelijk mensen erbij te
betrekken. Drie van de acht leden
vormen een technische commissie, die
het archief van de vorige restauratie
bestudeert en met de architect en
Monumentenzorg gaat overleggen, en
Monumentenzorg gaat overleggen, en
de anderen zijn belast met de geld
werving. De eerste grote actie willen
we eind augustus houden, een rond
gang door het hele dorp, met mede
werking van de St. Jansfanfare. Ver
der hebben we aan stickers gedacht".
- Architect Van der Sterre toonde
zich nogal terughoudend toen wij
hem over deze tegenvaller aanspra
ken. Hij zei wel op de hoogte te zijn
van de situatie, maar niet tot in bij
zonderheden. Een opdracht tot on
derzoek en het maken van een plan
met begroting heeft hem nog niet
bereikt. De architect liet wel merken,
het prettig te zullen vinden als hij
ook nu de Zoeterwoudse Dorpskerk,
een van zijn eerste kerkrestauraties,
van haar kwalen mag genezen. Hij
wacht maar af.
Afwachten doet Zoeterwoude niet..
Het wil niet het risico van een
algehele restauratie lopen. En dat
gebeurt onherroepelijk als je uitstel
zegt.
De Gr.
Blijvers
LUXOR 'The towering In
ferno", de brandt woedt ook deze
week nog in het hoge flatgebouw.
Spectaculaire opnamen in een gi
gantische produktie.
LIDO "Keetje Tippel" be
leeft nog steeds haar avonturen
op het witte doek. Prachtige op
namen in deze duurste Neder
landse speelfilm, ooit gemaakt.
STUDIO "Jesus Christ Su
perstar", voor de tweede maal in
Leiden. Schitterende film-musi
cal over leven en sterven van Je
zus Christus.
TRIANON "Rooie Sien", al
weer een vrouw aan de zelfkant
van het leven. Een aardig schouw
spel, al komen sommige scènes
wel erg in de sentimentele sfeer
terecht.
Kmuiermatirnee
CAMERA "Kuifje en de zon
netempel".
REX "Heksen en bezem
stelen".
Nachtfilms
CAMERA "2001 A space
Odyssey".
"Elke klap is een daalder
waard" De handen van de he
ren, die deze week over het witte
doek rondhobbelen, zitten wel erg
los. Karate is al wat de klok
slaat. Bovendien loopt er dan nog
een "eerwaarde" rond die ech
ter niets geestelijks over zich
heeft. Of het moet het heilige
vuur zijn, dat hij uit zijn vuisten
slaat.
Goedie films im
andere steden
"Le fantome de la liberté"
(Luis Bunuel), Kriterion, Rot
terdam.
"Moord in de Oriëntexpres" (Al-
bert Finney, Ingrid Bergman,
Sean Connery e.v.a.), Lijnbaan
theater, Rotterdam.
"Scènes uit een huwelijk" (Ing-
mar Bergman), Tuschinski 2 en
Alhambra, Amsterdam.
"Tommy" (Roek-opera), Calyp
so en Saskia, Amsterdam.
"Aardbeving" (Charlton Heston,
Ava Gardner en George Kenne
dy). Metropote-Tuschinski, Den
Haag.
"Zwaarmoedige verhalen" (Hee-
re Heeresma), Kriterion, Den
Haag.
Haagse bioscopen
Apollo: "De vier musketiere",
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo.
ook 4.45 uur. 14 Jaar.
Apolio 2: "De rode kaperkapi
tein", dag. 2.00, 7.30 en 9.45
uur, zo. ook 4.15 uur. 14 Jaar.
Asta: 'The Towering Inferno",
dag. 2.00 en 8.00 uur. 14 jaar.
Bijou: "Sweet Movie", dag. 2.00
7.30 en 9.30 uur, zo. ook 4.15
uur. 18 Jaar.
Camera: "Soldier Blue", dag.
I.45, 7.00 en 9.30 uur, zo. ook
4.15 uur. 18 jaar.
Cineac: "Phase IV", dag. 7.30
en 9.30 uur. 14 Jaar. Kinderma
tinee: "Robin Hood", dag. 9.30
II.30 1.30, 3.30 en 5.30 uur, zo.
vanaf 11.30 uur. AL.
Corso: "Keetje Tippel", dag. 2.15
7.15 en 9.45 uur, zo. 2.00, 4.30
7.15 en 9.45 uur. 18 Jaar.
Du Midi: "Rooie Sien", dagel.
3.00 en 8.15 uur, vr„ za. en zo.
3.00, 7.00 en 9.30 uur. 14 Jaar.
Kindermatinee; "Oom Ferdi
nand en de Toverdrank", dag.
12.30 u. AL.
Euro: "Ban-Hur", dag. 1.30 en
7.45 uur, za., zo. en woe. 3.45
en 7.45 uur. AL. Ktodermati
nee: "Dik Trom en zijn dorps
genoten", za., zo. en woe. 1.30
uur. AL. Ochtendvoorstelling:
Tvamlhoé", do. en vrij. 10.30
uur. AL.
Kriterion: "Zwaarmoedige ver
halen", dag. 3.00 7.00 en 9.30
uur. 14 Jaar.
Metropole: "Aardbeving", dag.
2.00 en 8.00 uur, zo. ook 5.00
uur. 14 Jaar.
Odeon: "Rooie Sien", dag. 2.00,
6.45 en 9.15 uur, zo. 1.45, 4.15,
6.45 en 9.15 uur. 15 Jaar.
Olympia: 't Is een gekke, ra
re, dolle dwaze wereld", dag.
2.00 en 8.00 uur. AL.
Passage: "Keetje Tippel", dag.
2.30, 7.00 en 9.30 uur, za. en zo.
1.30, 4.00, 7.00 en 9.30 uur. 18
jaar.
Rex: "The Towering Inferno"
dag. 10.00, 1.30, 4.30 en 8.00 uur
zo. vanaf 1.30 uur. 14 Jaar.
Royal *70: "De 8 dolken van de
zwaardvechter", do. t/m zoo.
2.15, 7.00 en 9.30 uur, ma t/m
woe. 2.15 en 8.00 uur. 14 jaar.
Royal: 'The way of the dragon"
do. t/m zo. 2.15, 7.00 en 9.30 uur
ma t/m woe. 2.5 en 8.00 uur.
181 jaar.
Studio: "De Sex-Shock", dagel.
2.15, 7.00 en 9.30 uur, zo. 1.30,
4.00, 7.00 en 9.30 uur. 18 Jaar.
Studio 2000: "Moord in de Oriënt
Expres", dag. 8.00 uur, do. vr.
zo., ma. en di. ook 2.00 uur (di.
av. besl.) 14 jaar. Kindermati
nee: 'Tarzan in New York",
za. en woe. 2.00 uur. AL.
De Uitkijk: "Kind van de zon",
dag. 2.30, 7.15 en 9.30 uur, zo.
1.00, 7.15 en 9.30 uur. 18 jaar.
Nabij en ver
C. van der Keur en Joh. de
Groot hebben van Leidse orgel-
bank geruild. De eerste is nu or
ganist van de Marekerk en De
groot van de Maranathakerk aan
de Lage Morsweg. De Groot heeft
twintig jaar het Marekerkorgel be
speeld. Van der Keur sinds 1970
het orgel in de Morskwartier-
kerk.
Pater Smeets vroeg de bezoekers
van de tentoonstelling van houten
Jezus-beelden die rond Pasen in
Voorhout werd gehouden, welke
expressie van Jezus hen t meest
had aangesproken. "Jezus in de
samenleving" kreeg de meeste
stemmen. "Jezus de andersdenken
de" kwam op de tweede plaats.
'Jezus als de nerf in het blad
van de geschiedenis" op de derde
'Jezus progressief" op de vierde
en "Jezus in de energiecrisis" op
de vijfde. Er werd op de tentoon
stelling maar één klacht gehoord:
dat zij te weinig dagen duurde.
Er zijn te weinig middelen om
betaalde krachten voor het toene
mende werk van Youth for Christ
Nederland in te zetten. Daarom
doet deze evangelisatiebeweging
weer een beroep op Jongeren om
een Jaar op diaconale basis te ko
men werken, in een creatieve
spelgroep, bij de administratie, bij
de verbouwing van het hoofdkan
toor in Driebergen of in het op
vangcentrum in Utrecht. De ver
eisten zijn: een levend geloof in
Jezus, goed gezond niet Jonger
dan 17 Jaar en bereid hard te
werken en veel te leren. Het jaar
loopt van 1 augustus 1975 tot 1
augustus 1976. Het adres van Y.
F.C. is Hoofdstraat 260 Drieber
gen.
Wie belangstelling heeft voor
het leven en werken van de chris
telijke nederzetting Nes Ammim
in Israel kan zaterdag 12 april in
de Bergkerk in Amersfoort (vijf
minuten lopen van het station)
terecht, waar om half 11 een in
stuif begint, die alle mogelijke in
formatie over Nes Ammim ver
schaft. Het programma vermeldt
een forum, een klankbeeld, een
broodmaaltijd en een vespervie
ring. Wie wil mee-eten moet wel
even berichten dat hij komt: bu
reau Nes Ammim, Van Lynden
van Sandenburglaan 43 Utrecht.
Een doordenkertje uit een kring
van christen-jongeren in de DDR
"Wie de bijbel leest en de krant
terzijde laat hggen, zal het evan
gelie mislopen". En nog een:
"Wanneer een christen een vast
standpunt heeft, verliest hij zijn
relatie met Jezus".
Met de dood van kardinaal
J&ger f82), die aartsbisschop was
van de Westfaalse stad Pader-
born, is het aantal kardinalen in
de rk kerk deze week gedaald tot
128. Van hen zijn er 105 Jonger
dan 80 jaar.
voor Willemstad kand J. E. W. Ni-
colai Utrecht; voor Oldebroek J. de
Vreugd Haaf ten.
Geref. Kerken: Aangenomen naar
Drachten D. H. Elderman Katwijk
aan den Rijn, naar Rheden-De Steeg
J Leeuwts Monnikendam; Bedankt
voor Drachten C. Padmos Maasland.
Geref. Gemeenten: Bedankt voor
Leerdam R. Boogaard Leiden; be
roepen te Rotterdam-IJsselmonde A.
Vergunst Veen.
Geref. Kerken Vrijg.: Beroepen te
Harlingen W. Pouwelse Ureterp te
Aduard kand. F. J. Bijzet Damwou-
de; aangenomen naar Spakenburg
R. Houwen te Utrecht
Chr. Geref. Kerken: ueroepen te
Bunschoten J. Westerink Nunspeet
te Leeuwarden J. Verhage Meppel;
bedankt voor Siegerswoude-De Wilp
W. van Sorge Schiedam.
Titel: „Les enfants du paradis"; Hoofdrollen: Jean-Louis Barrault, Perre Brasseur, Ar-
letty, Matria Casatrès; Regie Michel Cairné: theater: Camera.
Al is „Les en faints du paradis" dlan ook een oude film hij ontstond in Frankrijk tij
dens en vlak na die oorlog die minstens al drie keer in Leiden moet hebben gedraaid,
toch zal hij voor velen weer nieuw zijn. Nieuw door de frisse levenskunst, die de toeschou
wer zall ontroeren, door de zelfspot en de humor, die zo specifiek Frans is, maar ook door
de ironie van het lot, dat de wegen van twee gelieven doet scheiden.
Een prachtige film, die de genera-
tie van na 1945 zal boeien van begin
tot einde. Ontzettend knap overigens
van regisseur Michel Carné, die
een stuk theaterleven verwerkte in
een rolprent, die meer dan drie uur
duurt.
Het 'savolr vivre" van de Fransen
wordt op dusdanige humoristische
manier tot uitdrukking gebracht, dat
men ademloos de komische grillen
t olgt van een groep tweederangs
acteurs, onder wie er zich echter één
oevindt, die na een periode van mis
kenning uit eindelijk heel Parijs van
zich doet spreken: Baptiste, de pan
tomimespeler (een prachtige vertol
king van Barrault), die in één oog
opslag, één pinkbeweging een hele
wereld beschrijft.
Carné heeft voor zijn eerste en ei
genlijk ook laatste meesterwerk na
de oorlog een heel stuk Parijs nage
bouwd in Nice. Alles speelt zich af
rond theater "Les Funambules" waar
acteurs leven, werken, vechten en
liefhebben. Frédéric Lemaitre (Pier
re Brasseur) als de prollerige, blaas-
kakerige acteur, de vrouwenversier
der, geldverspiller en bon vivant,
Baptiste, de melancholieke, gevoe
lige mimespeler, Garance, de mys
terieuze teerbeminde en Natalie, de
smachtende, liefhebbende.
Scènes achter de coulissen van een
woedende toneeldirecteur, die een
glimlach op het gelaat tovert, zodra
hij het publiek aanspreekt, of van
een acteur die op de improvisatie-
toer slaat ten koste van zijn mede
spelers, zijn dermate lollig, dat de De produktie van de nieuwe Nederlandse speelfilm "Blokpost"
film een "zit" van langer dan drie is deze week in Limburg gestart. Op de foto v.l.n.r. Han Bentz
uur beslist de moeite waard maakt. van den Berg, regisseur Erik van Zuylen, Monique van de Ven
Jean-Louis Barrault m Les enfants du Paradis annemiek ruygrok en Helmert Woudenberg.
Herv. Kerk: Beroepen te Veenen-
daal en Lexmond J. Smit Soest; te
Stellendam J. C. Schuurman Put
ten; te Renkum J. C. Plaat Zwolle;
te Musselkanaal J. L. Ravesloot O os-
term eer en Eestrum; te Vriezenveen
D. Voortman Lutten; te Doorn J.
C. van Hunnik Ermelo; te Geervliet
Heenvliet kand. R. H. M. de Jonge
Leiden; te Haarlem (voor vrijz.
herv.) J. H. Marwitz (Ned. Prot.
Bond) Baarn-Blaricum-Huizen; te
Vreeswijk J. den Dikken Benthui
zen; te Nijkerk K. Schipper Dord
recht; Aangenomen naar Twello: P.
Pannekoek Anna Paulowna en Wie-
ringerwaard; naar Genemuiden A.
van der Beek SommelBdijknaar
Beesd kand. A. J. Leerink Biltho-
ven; naar Eikerzee kand. J. A. G.
Delhaas Papendrecht; Bedankt voor
Spijkenisse: P. Lugtigheid Holten;
