Nog altijd
die warme
klanken
15 SONATES VAN SCARLATTI
Theo Loevendie
Kwartet: lp
Laren-festival
Nu zelf op
eerste plan
SERGIO MENDES
SCOORT GROTE
SUCCESSEN
Les Compagnons
van Zijp
ZATERDAG 22 MAART 1975
PAGINA 21
Op deze muziekpagina
bijdragen vain:
Han Mulder
Ruud Paauw
I I
Bram van Leeuwen
1 1
Wim Wirrtz
VMUZfEK y
Paul de Tombe
Eindredactie
René Vos
Blandine Verlet: een blijde verrassing
Domenico Scarlatti: 15 Sonates
Voor clavecimbcl, door Blandine
Verlet, PhUips (Stereo 6599 789).
De senates van Scarlatti zijn
verrukkelijke voorbeelden van vir
tuositeit en vindingrijkheid. Klei
ne meesterwerkjes met een ner
veuze harteklop en zeer veel elan.
Menigmaal is de piano meer
indringender als uitvoeringsin
strument dan het clavecimbel,
waarvoor de stukjes uiteraard
oorspronkelijk geschreven wer
den. Tk ken bijvoorbeeld een plaat
met Scarlatti-sonates, gespeeld
door de briljante Russische pia
nist Emil Gilels en daarbij explo
deert een brok vitaliteit, zoals ik
het nooit op een clavecimbel heb
gehoord. Dat kan ook moeilijk
anders, want het is een half ont
wikkeld tokkelinstrument met een
gebrekkige overbrengingsmecha
nisme dat nuanceringsmogelijk
heden nogal beperkt.
Daarom is de nieuwe plaat van
de Franse calveciniste Blandine
Verlet met Scarlatti-sonates een
blijde verrassing. Het clavecimbel
dat zij bespeelt, een autentlek
instrument uit de achttiende
eeuw heeft een prachtige ragfij
ne klankkleur, zonder de bijgelui
den van blik en gestommel, waar
aan zoveel nieuwgebouwde exem
plaren lijden. De wijze waarop
Blandine Verlet dan een eenheid
wordt met het instrument is een
belevenis. Scarlatti's sonates zijn
hier niet meer, zoals zo vaak,
voornamelijk uitstallingen van
verbluffende techniek, maar
Blandine Verlet gaat als het wa
re de stukken op een piano-achti-
ge wijze tegemoet. Misschien,
maar dat is de enige kri
tische nooit, had de in
terpretatie iets vinniger ge
kund. Alles bijeen is het
een afgewogen collectie muziek
die tot de meest sprankelende be
hoort die ooit geschreven is; daar
bij mag dan tevens wel eens wor
den gesignaleerd dat Scarlatti tot
de permanent onderschatte com
ponisten van de 18e eeuw behoort.
Wie zich aan deze discriminatie
ook nog bezondigt na kennis ge
nomen te hebben van deze nieu
we plaat, handelt tegen beter luis
teren in.
H.M.
Les Compagnons de la ChansonSPOT
De fameuze Franse zanggroep "Les Compagnons de la
Chanson" (aanvankelijk genaamd: "Les Compagnons de la
Musique") werd gevormd in 1941 en bestaat dus al 34 jaar.
Hoevelen van de huidige groep
van acht dat begin nog hebben
meegemaakt, is mij niet bekend.
De hoes vertoont een aantal niet
al te Jeugdige makkers (dunnen
de haardos, grijzende manen) en
zo te zien zijn er nog wel een paar
bij die uit de oertijd van de groep
stammen.
Les Compagnons werden be
roemd in de jaren veertig toen
zij met Edith Plaf „Les trois
cloches" zongen, een nummer dat
zij als mijn geheugen me niet
bedriegt na de dood van de
zangeres niet meer in het Frails
hebben willen zingen.
In de Jaren zestig zijn ze ook
menigmaal voor de Nederlandse
tv te zien en horen geweest, maar
de laatste jaren is er, althans in
ons land, weinig van hen ver
nomen. Juist daarom zou het aar
dig zijn geweest als SPOT ons
op de hoes iets over de recente
historie van Les Compagnons had
laten weten. Maar nee, hoor, geen
letter. Jammer, jammer. Een ge
miste kans.
Maar hoe het Les Compagnons
ook gaat, het zingen beheersen
de heren nog tot in de puntjes.
Dat blijkt wel uit deze nieuwe el
pee „Welcome". Hoe armetierig
vele moderne groepen me de
stem omgaan, dringt pas goed tot
Je door al je de Compagnons met
die feilloze close harmony, zonder
maniertjes, zonder bizarre acts
rechtuit hoort zingen. Ze produ
ceren nog altijd die warme klank
kleur, die een zeer verkwikkende
uitwerking heeft.
Les Compagnons brengen op de
ze elpee: Welcome l'Ami, Mon
sieur Jean-Phllippe, Les copalns
d'abord, Enfin J'ai ma maison, Le
petit chemin, Julia, La mouche,
Chicago sur Seine, Les couleurs
du temps, Amusez-vous.
Welcome is om in hotelter-
Een uit 1959 daterende foto van Les Compagn ons de la Chanson.
Sergio Mendes Elektra 52
014.
Al zo'n tien jaar drukt Sergio
Mendes zijn stempel op de pop
muziek in de Verenigde Staten.
Aanvankelijk met zijn Brasil'66,
later met zijn Brasil "77. Zon
der meer kan hij de exponent van
het Braziliaanse ritme worden ge
noemd. Sergio Mendes, die op
groeide in Rio de Janeiro heeft
een klassieke piano-studie achter
de rug en op 15-jarige leeftijd
begon hij zich bijzonder sterk te
interesseren voor de Jazz-mu-
ziek. Binnen een jaar formeerde
hij zijn eigen Jazz-groep.
Zijn grote verdienste is ge
weest dat de traditionele Brazi
liaanse klanken werden verwe
ven met de jazz-muziek en de he
dendaagse pop. Die muzikale men
geling leverde een zeer aanspre
kende muziek op, wat onder meer
blijkt uit de reeks gouden platen
die Sergio Mendes inmiddels in
zijn bezit heeft. Zijn grote door
braak kwam in 1962 toen hij in
de V.S. met veel succes de bossa
nova introduceerde en een im
ponerend optreden had in de
Londense Carnegie Hall. Met zijn
groep Brasil '66 scoorde hij grote
successen als „Mas que nada",
„The lok of love", Fool on the
hill" en „Scarborough Fait". Be
gin van dit jaar wisselde Mendes
van platenmaatschappij en de el
pee „Sergio Mendes" is het eer
ste album op het Elektra-label.
Sergio Mendes blijkt te worden
gefascineerd door de composities
van Amerikaanse negermusici als
Stevie Wonder en Donny Hatha
way. Van deze twee zangers-com
ponisten zijn op de elpee onder
meer terug te vinden I believe
when I fall in love it will be
forever. All in love is fair. Loo-
kin' for another pure love en So
meday we'll all be free. De plaat
wordt gecompleteerd met muziek
van Thorn Bell, Leon Ware en
George Harrison. Sergio Mendes
zorgt weer voor heerlijk lichtvoe
tig werk, terwijl Bonnie Bowden
en Sondra Catton de lang niet
eenvoudige vocale opgaven tot
een goed einde brengen.
B.vJj.
Fluitconcerten
van Mozart op
nieuwe plaat
W. A. Mozart: Fluitconcerten
nr. 1 in G-gront KV 313, -r.
in D-groot, KV 314 en Anrta-te
van fluit en orkest In C-groot, 3
KV 315 door Karlhrin? BM1 r
het Engels kamerorkest o.I.v. Ber
nard Klee. (DSS. 253040.
Zoetgevooisde fluitconcerten 1
van Mozart op een nieuwe plaat.
Onbekommerd entertainment
van Wolfgang Amadeus. Muziek
die bij geconcentreerd luisteren of
als achtergrond, het is om
even, een nieuwe dimensie
elk aangenaam samenzijn geeft.
De concerten zijn pretentieloos,
de vlugge pastelaquarel van
genie. Indien er in Mozarts tijd
radio was geweest dan had
soort Metropoleorkest deze stuk
ken gespeeld. Amusement, zoals
Burt Bacharach nu. Ik vind c
certen zoals deze twee prachtig
materiaal om aan te tonen dat
we heel voorzichtig moeten zijn
met het etiquetteren van „klas
sieke muziek". En ik attendeer
daarbij op het gevaar dat speciale
klassieke zenders ghetto-vormend
gaan werken en vrolijke, goede
amusementsmuziek van vroeger
opgeborgen wordt onder de ef
fen wollen deken van de cultuur.
(Die zender mag en moet
tuurlijk, maar liever niet die wol
len deken).
Het Engels kamerorkest speelt
rfie stukken heel geestdriftig, rr
ook weer niet te frivool. De fluit
beweegt zich ontspannen door de
partituur zonder dat ze al te be
haagziek ronddartelt. De versie
ringen overwoekeren nergens het
grondpatroon. Mozart groepeerde
in deze stukken zijn instrumen
ten op een harmosche, doorzich
tige wijze, fluitist Karlheinz Bol
ler prot eerde de meester geluk
kig niet te overtreffen.
H.M.
LIGHTFOOT
MODERNE
PIONIER
"Cold on the shoulder" door
Gordon Lightfoot Reprise
54033.
De Canadees Gordon Lightfoot
geniet hier sinds „Sundown", „If
you could read my mind" en "Ca
refree Highway" wel enige be
kendheid.
Een man met een gitaar
(en een goede orkestrale onder
steuning), die zijn zelf ontwor
pen, soliede teksten losjes zingt
op folk-pop muziekjes.
Geen jongen met wilde kreten
en woeste boodschapnen. maar
moderne pionier-romantiek. Mis
schien dekt die uitdrukking niet
helemaal wat Gordon Lightfoot
brengt en beoogt, maar ik zou
geen betere omschrijving kunnen
geven.
Lightfoot behoort zeer beslist
niet tot dat grote leger artiesten*
dat één goede plaat maakt en daar
verder op moet teren omdat d°
rest zwaar tegenvalt. Hij is als
goede wijn, die met elk jaar wat
verder rijpt. „Cold on the shoul
der" lijkt mij het best wat hij
tot dusver heeft gemaakt. Hij
smaakt naar meer. Ent is een
erg goed teken.
R.P.
ADVERTENTIE
STEEDS DE NIEUWSTE GRAMMOFOONPLATEN
HAARLEMMERSTRAAT 279
LEIDEN - TEL 071—24010
Theo Loevendie 4tet. Universe
Productions.
The Theo Loevendie Kwartet
was vorig Jaar augustus tijdens
het internationaal Jazz-festival
in Laren één van de combo's die
spektakelstuk maakten. Door zijn
zeer eigen stijl, zijn in het ge
bied van de avant-garde jazz fi
gurerende klanken, onderscheid
de het kwartet zich duidelijk van
de vele andere combo's die het fes
tival met hun muziek kwamen
opluisteren.
Gelukkig voor het nageslacht
zijn van het optreden van het
Theo Loevendie Kwartet op dat
Laren-festival opnamen ge
maakt die kortelings hebben ge
resulteerd in een langspeelplaat.
Op deze plaat speelt het kwartet
met Loevendie op sopraan- en
altzax, Hans Dulfer op tenorsax,
Martin van Duynhoven op drums
voornamelijk composities van
Loevendie zelf. Het zijn fantasie
rijke stukken, die hier en daar
nog laten horen dat Loevendie
een verregaand geschoold musi
cus is, maar die aan de andere
kant ook een volstrekte wirwar
van klanken bevatten, waarvan
het patroon zoals gebruike
lijk bij avant-garde Jazz ver
te zoeken valt.
Toch is de muziek van het Theo
Loevendie Kwartet niet wezens
vreemd genoeg (hoe ver gaan we
eigenlijk?) om niet beluisterd'te
worden. Daar komt bij dat het
best eens aandacht mag hebben
wanneer de ontwikkelingen op het
gebied van de avant-garde Jazz
ook op vaderlandse bodem blij
ken actief te worden gevolgd.
W.W.
Martin Haak
Martin Haak Kwartet. Retouch
VIP VPT-1791.
Het is lange tijd stil geweest
rond pianist Martin Haak sinds
hij met Ferdinand Povel in de
jaren zestig het Loosdrecht Jazz
Festival op zijn naam schreef.
Blijkens de plaat „Retouch" is
hij weer hard bezig die stilte te
doorbreken..Retouch" presenteert
ons een iets andere Haak. Een
pianist van wie het spel iets rus
tiger is geworden, iets meer over
dacht en waarin hij ook een eigen
stijl heeft neergelegd. Martin
Haak. hier begeleid door de drum
mers Martin Hendriksen en Pe
ter Ypma, bassist Richard van
Beaumont en congadrummer
percussionist Neppy Noya, is min
of meer te vergelijken met Les
McCann, wiens befaamde La
tijnsamerikaanse beatritme de
introductie betekende voor tal
van afgeleide strominkjes. Aan
de andere kant heeft Haak ook
iets weg van de flegmatieke Ah
mad Jamal, aan wie een zekere
neiging tot perfectie en zelfbe
heersing niet vreemd is.
„Retouch", waarop o.m. stuk
ken voorkomen als „The man I
love" „For no one" en „Your are
the sunshine of my life", is geen
schokkende belevenis. Maar wel
een plaat waar Je met plezier
naar luistert.
W.W.
PIECES of the Sky Emmy-
lou Harris Rep 54037 Z.
Wie haar ooit het werkelijk
schitterende „Love Hurts" met
wijlen Gram Parsons heeft horen
vertolken, die zal onmiddellijk in
de ban zijn geraakt van de stem
van Emmylou Harris. Vast stond
in ieder geval dat zijn, zoals op
Parsons laatste LP Gievous An
gel, tot veel meer in staat moest
worden geacht dan tot het ver
vullen van een bijrol alleen. En
daartoe toch leek Emmylou Har-
ris lange tijd wel gedwongen na
dat ze haar debuut had gemaakt
in de East Coast Folk Scene. Em
mylou Harris brak haar solo-car
rière af na de geboorte van haar
eerste kind en nam de muzikale
draad weer op bij een country-
ADVERTENTIE
Speciaalzaak
TOOT
grammofoonplaten
Q)
J nic. de tombe
Lange Pieterskerkchoorsteeg 11
Leiden, telefoon 071 22184
folk band. Haar grote kans leek
ze alsnog té krijgen toen ze ge-
engageerd werd door de Flying
Burrito Brothers. De droom bleek
slechts kort: na een week hoor
de ze dat de groep zou ophouden
te bestaan. Ze kwam vervolgens
dan wel terecht bij Gram Par
sons, maar bij hem moest ze toch
genoegen nemen met een plek op
het tweede plan. Eenvoudig om
dat Gram's talenten alle aan
dacht opeisten. Slechts sporadisch
slaagde Emmylou Harris er dan
ook maar in uit de anonimiteit
te springen, zoals in het nummer
Love Hurts. Dat is nu anders.
Emmylou Harris is nog altijd een
veel gevraagd achtergrond-voca-
liste (bij Linda Ronstadt, Little
Feat, John Sebastiaan) maar na
Pieces of the Sky zal niemand
meer om haar solo-talenten heen
kunnen. Met begeleiding van o.a.
Ronnie Tutt, James Burton en
Glen D. Harding (leden van de
Elvis Presley band) heeft ze de
kans om zich waar te maken met
beide handen aangregrepen. Em
mylou Harris reikt met nummers
als Bleubird wine. Too far gon-
de, Boulder to Buildingham, Bott
le let me down en het Lennon/
McCartney werkje For no one
naar zo'n niveau dat een zaak
niet moeilijk te voorspellen is. Zij
zal in de toekomst meer worden
begeleid, dan dat ze zelf zal be
geleiden
P.d.T.
Emmylou Harris
