3
echts en uiterst links niet
n Portugese verkiezingen
Massale vlucht
in Zuid-Vietnam
Zusjes Price naar Ulster
CIA VIST RUSSISCHE DUIKBOOT OP
Nog steeds op aardgas
besparen?Waarvoor?
Jitstel van 12 tot 25 april hangt in de lucht
Chitepo
edood
loor
andmijn
Advies aan Britten:
'Zeg ja tegen de EG'
KISSINGER
ERKENT
GROTE
MENINGS
VERSCHILLEN
OENSDAG 19 MAART 1975
ISSABON (AP) De drie politieke partijen, een rechtse en twee uiterst linkse, zijn
vor de Portugese revolutionaire raad buiten de wet gesteld, zodat zij niet kunnen deel-
emen aam de komende algemene verkiezingen voor een grondwetgevende vergadering
n nielt meer mogen vergaderen of propaganda maken. Op dit besluit zijn enkele ultra-
nkse betogingen in Lissabon gevolgd.
Iet Lissabonse avondblad Republica wist gisteravond bovendien te melden, dat de ver-
aezingen, die op 12 april gehouden zouden worden, uitgesteld worden tot 25 april. De
utoriteiten wensten dit beritht te bevesti gen noch ontkennen.
LUSAKA (AP/UPI) De Rhodesi-
Afrikaanse nationalistenleider
srbert Chitepo, zijn assistent Cy-
Shamisa en een tweejarig kind
om het leven gekomen toen een
ndmijn voor Chitepo's huis in Lu-
ka in Zambia ontplofte.
De landmijn was neergelegd voor
n garage en ontplofte toen hij er
et zijn volkswagen overheen reed.
Chitepo trad in 1964 toe tot de in-
iddels ontbonden Zimbabwe Afri-
Nationale Unie (Zanu). Hij
;rd toen in afwezigheid te Welo in
tiodesie tot voorzitter gekozen,
Zanu, Zapu en Frolizi de han-
ineensloegen met het Afrikaanse
itionale congres (ANC) te ETisaka
:rd hij benoemd tot ANC-vertegen-
oordiger buiten Rhodesie.
De Zuidafrikaanse politie-eenhe-
a blijven voorlopig in Rhodesie tot-
t blijkt dat de overeengekomen wa
nstilstand tussen de regering in
lisbury en de Afrikaanse nationa-
sten inderdaad wordt nageleefd, zo
ijkt uit een communique dat in
lapstad is gepubliceerd na twee
en van besprekingen tussen pre-
r Ian Smith van Rhodesie en pre-
r John Vorster van Zuidafrika.
de afkondiging van het bestand
;rden deze politietroepen terugge-
okken van hun frontposities aan de
ïodesische grenzen. In het commu-
qué herhaalt Zuid-Afrika dat de
oepen uit Rhodesie zullen vertrek-
zodra het bestand effectief is.
Rhodesische regering was hier-
akkoord gegaan.
Vorster en Smith beklemtoonden,
,t normalisering van de betrekkin-
n in het belang is van beide landen
heel Afrika. Ze achten het mo-
ilijk alle problemen aan de confe-
intietafel op te lossen, zonder ge
in geweld.
Het verbod, bij decreet gelast
door de revolutionaire raad, bete
kent de eerste vuurproef voor het
vermogen van de militaire regering
gehoorzaamheid af te dwingen aan
het demr cratische gezag".
Verboden werden de (rechts geo-
rienteerat) Christen-Democratische
Partij (PDC) van oud-voorlichtings-
ininister majoor Jose Sanches Oso-
rio, het Verbond van werkers en
.'andarbeiders (AOC), een anti-com
munistische extreem linkse groe
pering, en de Maoistische beweging
oor de reorganisatie van de partij
voor het proletariaat (MRPP).
Vóór de mislukte tegen-putsch van
11 maarc, die door de reging werd
beantwoord met een forse ruk naar
links, voorspelde Osorio nog dat
z jn Christen-Democraten 30 procent
van de stemmen zouden krijgen bij
de verkiezingen.
De AOC en de MRPP zijn in het
marxistische kamp de meest slag
vaardige tegenstanders van Cunhal's
communisten gebleken. Het is dus
geen wonder dat waarnemers het
verbod var deze twee partijen be
schouwer. als een overwinning voor
Cunhal.
Hoewel de revolutionaire raad het
verbod motiveert met een verwijzing
naar hei dreigende geweld, heeft
geen van de drie betrokken partijen
de afgelopen weken noemenswaard
bijgedragen tot de politieke rellen.
Juist die linkse groeperingen, wel
ke de verantwoording opeisen voor
gewelddadige akties tegen de reactio-
iiaire partijen, zijn door het verbod
c averiet gebleven. Men neemt ech
ter aan dat die groepen het met de
Cunhal-communisten op een ak
koordje hebben gegooid.
De Christen-Democraten, die door
links beschouwd worden als een
fascistische mantelpartij, zijn Juist
bet voornaamste doelwit geweest
van de aanvallen.
Toen de beweging van de strijd
krachten (MFA) op 25 april van het
vorig jaar zijn omwenteling voltrok
beroofde zij plechtig binnen een Jaar
vrije en algemene verkiezingen te
zullen houden.
Als het blad Republica gelijk heeft
valt de verkiezingsdatum samen met
oe eerste verjaardag van de omwen
teling die een eind maakte aan het
bewind \an Marcello Caetano, erf
genaam van de fascistische dictator
Antonio Salazar.
Gisteravond laat hebben enige dui
zenden leden van de M.R.P.P. zich
van het kersverse verbod niets aan
getrokken en zijn bijeengekomen op
het Rossio-plein in het centrum van
dt stad Zij droegen hamer- en sikkel
vlaggen er. riepen kreten gericht te
gen het fascisme en het kapitalis
me en takken daarna op naar het
Sao Bento-paleis, waar de regering
zetelt. D8ar werden de demonstran
ten opgewacht door een 100 soldaten
die onder meer beschikten over pant
servoertuigen. Zij riepen de soldaten
toe dat deze hun wapens op de bour
geoisie moesten richten in plaats van
c p de M.R.P.P. De militairen deden
met veel terug, verspreidden zich
in kleine groepen, namen hier en
daar stelling in en keken toe.
Het bleef vreedzaam.
ADVERTENTIE
blauwtje gelopen?
stimorol kopen!
mnestie Het permanente comité
,n het vierde volkscongres van Chi-
i heeft met algemene stemmen be
oten een speciale amnestie te ver-
ien aan alle "oorlogsmisdadigers"
i nog gevangen zitten. Volgens het
ersbureau Nieuw-China is dit ge-
eurd op verzoek van partijvoorzit-
r Mao Tse-toeng en het centrale
ömité van de communistische par-
j. Van de maatregel profiteren 293
rsonen, onder wie 219 officieren,
partijleden en regeringsfunctio-
rissen en 50 geheime agenten van
e "kliek van Tsjang Kai-sjek".
SAIGON (UPI) Naar schatting
een kwart miljoen Zuidvietnamese
vluchtelingen zijn in kolonnes van 96
kilometer lang uit het gisteren op
gegeven centrale bergland op weg
gegaan naar zee om aan de opruk
kende troepen van de Vietcong te
ontkomen.
In een uittocht die de ontruiming
van Duinkerken in de Tweede We
reldoorlog naar de kroon steekt,
vlucht de helft van de bevolking van
drie verlaten provincies naar gebied
onder controle van de Zuidvietna
mese regeringstroepen, gebruikma-
LONDEN De Britse regering
zal het Engelse volk officieel ad
viseren voor de EG te stemmen
in het referendum dat in juiü zal
wordlan gehouden. Deze mede
deling heeft premier Wilson gis
teren in het Lagerhuis gedaan.
Zeven van die 23 socialistische mi
nisters zjjn tegen Engelands lid
maatschap en hebben van premier
Wilson de vrijheid gekregen dat
in de referendum-campagne te
laten blijken.
Wilson zed in een verklaring,
die met hoena-geroep van de voor
standers, en met grimmig silzwlj-
gen van de tegenstanders werd
begroeit, dat Engelland bij de on
derhandelingen op de voornaam
ste punten zijn zin had gekregen.
Hij noemde het referendum een
van de meest belangrijke gebeur
tenissen tn de parlementaire ge
schiedenis van het Lagerhuis
Premier Wilson was ongewoon
scherp tegen Margaret Thatcher
de nieuwe leider van de conser
vatieven.
De oppositieleider vroeg wat
voor waarde een gemeenschappe
lijke regeringsverklaring had als
bij voorbaat vaststond dalt een
aanltall ministers openlijk tegen
deze verklaring in zou gaan. Wil
son antwoordde dat niet alléén de
Labour-partij fel verdeeld was
over de EG-kwestie en dat zy de
laatste zou zijn met wie hij zou
praten over gemeenschappelijke
verklaringen. Wilson verwelkomde
daarentegen oud-premier Edward
Heath in bet Lageihuis, die er
voor de eerste keer was sinds hij
ruim een maand geleden het lei-
denschap van de Tories verloor.
Het was Heath, die Engelland in
1971 lid maakte van de EG.
Volgens de laatste opiniepeilin
gen is gebleken diat bijna de helft
van de Britten voor het EG-lid-
maaJtschap is en eenderde tegen.
Van de zijde van de Labour-party
zal het James CalHaghan zijn, de
minister van Buitenlandse Zaken,
die de referendum-campagne zal
gaan leiden om Engeland in de
EG te houden. Premier Wilson
zelf zal zich min of meer op de
achtergrond houden en zich voor
namelijk beperken tot een aantal
televisieredes. De tegenstanders
zullen, zo is de verwachting, aan
gevoerd worden door de ministers
Benn (Industrie), Poot (Arbeid)
en Shore (Industrie).
Nu het Britse kabinet zich voor
het in de Europese Gemeenschap
blijven van Engeland uitspreekt
zal bU het komende referendum,
by voldoende opkomst, het pleit
wel gewonnen zijn.
De Europese landbouwcommis
saris ir. P. J. Lardinois zei dit gis
teren in Den Haag. De houding
van de Engelsen tegenover de
Europese Gemeenschappen wordt
volgens ir. Lardinois beïnvloed
door de prijzen die zy voor hun
voedsel moeten betalen. Geen
wonder ook, gezien het feit dat zy
diat voedsel zo lang goedkoop uit
de rest van de wereld hebben kun
nen halen. Toch geloofde ir. Lar
dinois niet dat de Engelsen in hel
algemeen nu nog denken, dat de
toetreding van hun land tot de
EG hun voedsel duurder heeft ge
maakt, al heeft dat verhaal wel
een hardnekkig lieven geledd.
Ten tyde van de toetreding
werd het voedsel in Engeland in
derdaad duurder, maar veel meer
dan iedereen verwachtte. De ge
dachte dat dit andere oorzaken
had dan de toetreding is nu vol
gens de Europese commissaris wel
in Engeland doorgedrongen.
De eerste twee Jaar van Enge
lands lidmaatschap van de EG
hebben die hogere voedselprijzen
volgens ir. Lardinois zelfs weinig
moediykheden met die EG gegeven,
maar die moeüij kjj heden kunnen
er wed komen als de graanprijzen
op de wereldmarkt weer zouden
zakken tot tweedlende van die bin
nen de gemeenschap.
Ir. Lardünois vertelde dat hy
aan het eind van deze week be
zoek krygt van de voorzitter van
de Nieuwzeelandse raad voor de
zuivelhandel. Hy hoopt met hem
tot afspraken te komen.
Voor het Bento-paleis in
de Portugese hoofdstad wa
ren gisteravond militairen
met pantserwagens samenge
trokken na het bekend wor
den, dat verschillende poli
tieke partijen van de verkie
zingen waren uitgesloten. Tot
een botsing met hevig ver
ontwaardigde uiterst linkse
demonstranten kwam het
niet.
Voor het leven De Tunesische na
tionale vergadering heeft gisteren met
algemene stemmen president Habib
Bourguiba tot president voor het le
ven benoemd. De benoeming geschied
de in verband met de "uitstekende
diensten die hy 't Tunesische volk
heeft bewezen". Bourguiba die in
augustus 72 jaar wordt, werd in no
vember van het vorig jaar als presi
dent van Tunesië herkozen voor een
vierde ambtstermijn van vijf jaar.
Doodgeschoten Aan de Turks-
Iraakse grens zijn drie Koerdische
opstandelingen tegen het regime in
Bagdad door Turkse rijkspolitie
mannen doodgeschoten. Volgens de
Turkse lezing waren de Koerden op
Turks grondgebied doorgedrongen en
hadden ze het vuur geopend op de
Turkse politiemannen die hen wil
den ondervragen.
Ter dood veroordeeld Een revolu
tionair tribunaal in Dahomey heeft
zeven personen, onder wie oud-pre
sident Berlin Zinsou ter dood ver
oordeeld wegens een poging in ja
nuari de regering omver te werpen.
Vijf anderen kregen levenslange ge-
LONDEN (DPA) De Britse re-
gring heeft gisteren Marian en Do
lours Price die levenslang hebben
gekregen voor hun aandeel in een
reeks bomaanslagen in Londen, van
de gevangenis te Durham in Noord-
Engeland naar de gevangenis van
Armagh in Noord-Ierland laten over
brengen.
Achttien maanden lang hebben de
Lritse autoriteiten geweigerd de
iwee zusjes Price naar Noord-Ier-
land te laten gaan, ondanks herhaal
de verzoeken daartoe. Zelfs een hon
gerstaking van zes maanden van de
22-jarige Dolours en de 19-jarige
Marian haalde niets uit.
De bekendmaking van dé Britse
legering dat zij nu naar Noord-Ier
land hun geboorteland, zijn over
gebracht, houdt kennelijk verband
i'iet de wapenstilstand die de voor
lopige vleugel van het Ierse republi
keinse leger vijf weken geleden
heeft afgekondigd.
De Juryrechtbank Old Bailey in
Londen heeft gisteren acht Ieren,
wier leeftijd varieert van 21 tot 30
Jaar tot gevangenisstraffen veroor
deeld van twintig jaar elk. De Ieren,
die in Londen en omgeving een
ieeks bomaanslagen gepleegd had
den, hoorden hun vonnis onbewogen
aan. De bomaanslagen geschiedden
m het tijdvak januari-april 1974. Zij
eisteD geen slachtoffers.
ADVERTENTIE
kend van een vrijgeleide van drie
dagen.
Eén kolonne van soldaten en bur
gers had een lengte van 96 kilome
ter en bewoog zich over autoweg-7
van Pleikoe, hoofdstad van de ge
lijknamige provincie en eertijds hoek
steen van de Amerikaanse militaire
strategie, naar de Zuidchinese Zee.
Soortgelijke kolonnes werden gezien
op de wegen die uit de provincies
Darlac en Kontoem leiden.
Een Zuidvietnamese Journalist dié
de vluchtelingen uit Pleikoe verge
zelt, vertelde dat in de stad Pleikoe
geen dokter is achtergebleven en
dat ziekenhuispatiënten in hun bed
den zijn achtergelaten. Ooggetuigen
vertelden dat ze het opblazen van
munitiedepots hadden gezien.
President Thieu van Zuid-Viet-
nam heeft een te Da Nang geleger
de parachutisten-divisie bevolen naar
Saigon terug te keren om het com
munistische offensief in de provincies
rond de hoofdstad te helpen stuiten.
Spionage Een Tsjechoslowaakse
tolk van de Franse ambassade in
Praag en zijn vrouw zijn in Parijs
gearresteerd en hebben bekend ge
spioneerd te hebben en de laatste
vyftien Jaar inlichtingen verschaft
te hebben aan de Tsjechoslowaakse
autoriteiten. De twee werden door
agenten van de Franse contraspio
nage in Parijs gearresteerd tijdens
een verblijf in de Franse hoofdstad.
JERUZALEM (AP) De Ame
rikaanse minister van Buitenlandse
Zaken Kissinger is gisteren na zijn
overleg met president Sadat in As-
soean (Egypte) opnieuw in Israël
aangekomen.
Hij zou de Israëlische leiders niet
nader omschreven "nieuwe ideeën
en overwegingen" van Sadat voor
leggen, maar gaf na aankomst toch
toe "dat er verschillende grote ter
reinen zijn waaarover geschil van
mening bestaat".
Eerder had president Sadat gezegd
dat hij zich niet zou buigen voor
de Israëlische eis te moeten beloven
een niet-aanvals beleid te zullen
De Amerikaanse minister zei dat
hij niet van opvatting was dat het
overleg over het bezette Sinai "ge
heel was vastgelopen".
Verstandig met aardgas
Let op deuren en ramen
Voor onze toekomst.
Aardgas is een energie waar we heel wat dingen mee
doen: verwarmen, koken, water verwarmen, produkten
mee maken.
Maar de voorraden aardgas zijn niet onuitputtelijk.
Er komt een moment, al duurt dat nog tientallen jaren,
dat we op andere energie moeten overstappen.
Het ontwikkelen van nieuwe vormen van energie met
dezelfde kwaliteiten als aardgas zal nog veel tijd
vergen. Daarom is het verstandig zo lang mogelijk te
doen met wat we hebben. Hoe?
Een voorbeeld: niet denken 'wat is het warm in de
kamer, laat ik het raam maar 'n tijdje openzetten'.
Nee, temper dan de verwarming liever.
Dan vliegt er tenminste geen stukje toekomst de
lucht in.
Publikatie van de Vereniging van Exploitanten van Gasbedrijven in Nederland (Vegin)
en N.V. Nederlandse Gasunie Correspondentieadres: postbus 19, Groningen
De Glomar Explorer met instrumenten aan boord voor anker
in de buurt van Hawaii in augustus vorig jaar. Dit diepzee
schip van Howard HughesSumma Corporation, vond de Rus
sische onderzeeër en bracht ongeveer eenderde gedeelte naar
de oppervlakte.
WASHINGTON (UPI) Een
Amerikaans onderzoekingsschip in
dienst van de CIA heeft een deel op
gespoord en gelicht van een Sowjet-
russische onderzeeër met atoomra
ketten die in 1968 ontplofte en zonk,
zo hebben bevoegde kringen in Was
hington gisteren bekendgemaakt.
De vondst werd vorig jaar gedaan
en was bekend bij een deel van de
nieuwsmedia, dat op verzoek van de
CIA echter geen ruchtbaarheid aan
de zaak gaf. De pogingen ook de
rest van de onderzeeër van de G-
klasse met dieselmotoren te bergen,
worden voortgezet.
Columnist Jack Anderson van de
Washington Post verbrak het zwij
gen gisteravond, waardoor ook de
andere media zich niet meer gebon
den voelden.
De Russische onderzeeër zonk na
de ontploffing om onbekende rede
nen "in zeer, zeer diep" water, in een
gebied tussen Hawaii en Wladiwo-
stok. Russische bergingsschepen be
gaven zich ijlings naar de plaats,
maar ze gaven het zoeken op en
vertrokken weer.
De CIA kreeg e»r lucht van
droeg een van de organisaties van
de industrieël Howard Hughes op *n
diepzeeschip uit te rusten om de on
derzeeër te lokaliseren en te lich
ten met het oog op de gegevens die
hij zou kunnen bevatten.
Het diepzeeschip, de Glomar Ex
plorer, vond het schip "in tamelijk
goede staat" op de oceaanbodem.
Aanvankelijk had men de onderzeeër
helemaal in de takels, maar halver
wege ontstonden er moeilijkheden
en kreeg men slechts ongeveer een
derde deel van het schip aan de op
pervlakte. De rest, kernraketten en
vertrouwelijke documenten en code
ringen inbegrepen, vielen terug naar
de bodem.
De stoffelijke resten van een aan
tal Sowjetmatrozen werden geborgen
t n kregen een zeemansgraf naar
Russische zede en met "volledig eer
betoon".
De CIA wilde de vondst niet alleen
geheim houden vanwege de geheime
oorlogsplannen en codes die gevon
den zouden kunnen worden, maar
cok om te voorkomen dat de Lich
ting een nadelige invloed zou kunnen
hebben op de Russisch-Amerikaanse
betrekkingen.
Het deel van de Sowjetonderzeeër
uat werd geborgen is op een onbe
kende plaats aan land gebracht, en
zorgvuldig bestudeerd.
Het gezonken type onderzeeër,
wordt niet door atoomkracht voortbe
wogen, maar draagt wel atoomraket
ten. Het is de eerste Sowjetonder
zeeër die wordt geborgen, hoewel
meer schepen van de Russische on-
aerzeevloot in verschillende delen
"an de wereld verloren zijn ge
gaan.
De CIA had komende zomer de
rest van het willen an
nad gehoopt het in het geheim te
kunnen blijven doen om de KGB, de
Russische geheime politie, niet te
alarmeren.
Maar in februari verschenen in de
Amerikaanse media beetjes infor
matie over een bergingsoperatie "in
het noorden van de Atlantische
oceaan" naar aanleiding van een
pioces in Californië over een in
braak by Summa Corp., de firma,
die het zakenimperium van Hughes
beheert. Onder de gestolen docu
menten zouden die over het lichten
van een Russische onderzeeër zijn ge
weest.
CIA-directeUi' Colby ontkende inder
tijd desgevraagd dat zulk een ber
gingsoperatie g?gndip was.
