"KERKELIJKE COMPUTER WAARBORGT PRIVACY" 'Ontwikkelingshulp nog een restpost' Centrale opvang kinderen buitenlandse werknemers Theoloog Hans Kueng mag van het Vatieaan niet meer publiceren VRIJDAG 21 FEBRUARI 1975 Uren heeft het vorige week geduurd voordat iemand kon zeggen, of het bevolkingsregister van tweederde der Hervormde Kerk nu wel of niet verloren was gegaan bij de brand in het kerkelijk computercentrum te Delft. De eerste meldingen luidden: alles is verloren. In latere edities kon nog worden bericht, dat de basisgegevens op banden staan, die er nog zijn. Hoe en wat, kon of wilde niemand zeggen. De secretaris-generaal van de kerk, A. H. van den Heuvel, liet telefonisch isoleerband leggen over dunne plekken in de kerkmuren waardoor wel een ongecontroleerde informatie naar buiten zou kunnen komen. Het consigne was: mondje dicht, alleen het hervormde persbu- spreekt. Vuurbang als dit woord gebruikt mag worden is men blijkbaar informatie die heel misschien negatief zou kunnen uitvallen voor kerkelijk bevolkingsregister, officieel geheten de Stichting Mechanische Registratie en Admini' stratie SMRA. Vorig jaar besprak de synode bijvoorbeeld, volstrekt over bodig, de toekomst van de SMRA achter gesloten deuren. Nu is de SMRA ook geruime tijd een omstreden zaak geweest, die pas de laatste jaren in wat minder emotionele sfeer kon worden bespro ken. Gemeen tehuis Elke hervormde gemeente is ver plicht zelf haar registers van lidmaten, doopleden en „overige hervormden" bij te houden. In kleine gemeenten is dat geen probleem: het dorp is overzichtelijk, een of twee vrijwilligers kunnen het werk redelijk aan. En als er gaten vallen kan men altijd grijpen naar de gegevens van het bevolkingsregister die (ingevolge het Besluit Bevol kingsboekhouding uit 1967) aan kerkelijke gemeenten kosteloos of tegen verlaagd tarief door het gemeentehuis ter beschikking kun nen worden gesteld. Die gegevens van het stadhuis zijn voor grotere en zeer grote gemeen ten onmisbaa'r. Kerkewerk is niet alleen het houden van kerkdiensten, maar ook het houden van persoonlijk contact (mondeling en schriftelijk). Dat kan alleen werken als het adressenmate- riaal klopt. Iedereen moet bij verhuizing of geboorte enz. naar het gemeentehuis; het sturen van bericht naar de kerk is iets, waar velen niet op komen. Geen zin Bovendien zijn er van de drie miljoen hervormden zeker een miljoen die wel als hervormd te boek staan, veelal geen zin hebben daar verandering in te brengen, maar er evenmin behoefte aan hebben van hun kant de kerkelijke administratie op weg te helpen. Het verwerken van al die mutaties kost, als het met de hand zou gebeuren, onmogelijk veel arbeids tijd, die door vrijwilligers bij-na niet op te brengen is. Toen dan ook in de jaren vijftig de SMRA haar intrede deed en de hervormde gemeenten aanbood, alle wijzigingen in hun ledenregisters met boekhoud machines te verwerken, was dat een uitkomst. Vrijwel alle grote en veel middelgrote gemeenten sloten zich op den duur vrijwillig bij de SMRA aan. Veel kleintjes vonden de kosten te hoog en het „Haagse Centralisme" gevaarlijk. In de eerste jaren zeventig werd de grote stap gewaagd naar de computer. Zoals in veel bedrijven had men de moeilijkheden onder schat en daardoor de tarieven te laag gecalculeerd. Er ontstonden geweldige achterstanden in de verwerking en de exploitatietekorten namen dramatische vormen aan. Uit de reserves van de kerk moesten miljoenen worden overgeheveld naar de SMRA. Zoveel miljoenen heeft de kerk nu ook weer niet ook de uitgeverij Boekencentrum verkeerde toen in moeilijkheden en spoedig waren de reserves vrijwel uitgeput. Herstel juist toen de bodem van de schatkist in zicht kwam, begon het herstel van de SMRA (en merk waardigerwijs ook van Boekencen trum). Er werd gesaneerd bij het leven. De achterstand werd ingelo pen, de personeelskosten konden worden gedrukt: zeventig mensen vloeiden af. De tarieven werden verhoogd, maar niet direct kosten dekkend gemaakt. Gedürende een aantal jaren krijgt de SMRA een (telkens kleinere) bijdrage uit de landelijke kas. Dit jaar voor het laatst (driekwart mijoen). Men bleef echter zitten met tamelijk hoge tarieven: dit jaar 1.55 per geregistreerde. Voor een enkele grote gemeente was dat aanleiding om er uit te stappen. Rotterdam-Zuid schakelde een on derneming in, waarbij een deel van het handwerk door eigen vrijwilli gers wordt gedaan. Kostenvergelij- king was op die manier niet eenvoudig: leek het systeem van Rotterdam-Zuid nu goedkoper, of was het dat echt? Nu is Rotterdam-Zuid binnen de Hervormde Kerk in zoverre een uitzondering, dat vrijwilligers voor administratieve karweitjes elders niet dik gezaaid zijn. Aan de andere kant bestaat er wel eens twijfel of de kerkekantoren van grote gemeen ten echt wel zoveel beroepskrachten vereisen als wordt aangenomen. In elk geval zal een nieuwe reorganisatie van de SMRA in de komende jaren leiden tot 1. uitbreiding van het dienstenpakket dat zij de gemeenten kan aanbie den; 2. keuzemogelijkheid tussen een veel- en een minderomvattend pakket; 3. verdere beperking van de lasten doordat het nieuwe systeem nog weer veertig mensen minder nodig maakt in Delft. Het personeelsbestand kan verder dalen dan al is geschied: nu van 110 naar 70. Door dit alles kunnen de kosten per geregistreerde dalen van meer dan een daalder tot 1,25. Rotterdam- Zuid zegt nu, dat de SMRA dan nog duurder is dan het computer-servi cebureau dat deze gemeente bedient, hetgeen van de kant van de synodale deskundigen wordt bestre den. Maar het gaat niet alleen over cijfers. Van belang is veel meer dat de nieuwe SMRA-computer gekop peld kan worden aan de computers die de bevolkingsadministratie van de burgerlijke gemeenten (gaan) verzorgen. Er is over computerise ring van het bevolkingsregister veel te doen. Er wordt gezocht onder meer door de staatscommissie-Koop- mans naar waarborgen ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer (privacy). Een kerkelijke stichting, aldus het rapport aan de synode, kan „maximaal garant staan" voor vervulling van de privacy-eisen. „Controle op particuliere service-bu reaus is ondanks stringente afspra ken en boetebepalingen onmogelijk" Nog geen week voordat de hervormde synode zou beslissen over de toekomst van het kerkelijke bevolkingsregister ging het Delftse gebouw waarin de stichting Mecha nische Registratie en Administratie van de Hervormde Kerk was gevestigd in vlammen op. Kerkelijke vredesorganisaties DEN HAAG Ontwikkelingssa menwerking is nog steeds een rest post, die zich teveel beperkt tot fi nanciële en technische hulp en die onvoldoende invloed heeft op het ge hele nationale en buitenlandse be leid van het kabinet. Dit stellen het Interkerkelijk Vredesberaad, de No- vib, de katholieke vredesbeweging Pax Christi en X min Y in een ge zamenlijke verklaring naar aanlei ding van de behandeling, volgende week in de Tweede Kamer, van de begroting voor ontwikkelingssamen werking van minister Pronk. De vier organisaties hebben voor al kritiek op de voorrang van natio nale of Europese belangen ten kos te van de Derde Wereld. Het over matig gebruik van schaarse grond stoffen en voedsel gaat door en de voorstellen om de handel van de ar me landen meer kans te geven, blin ken uit door vaagheid. De EG-com- promissen dreigen te leiden tot een verwaterde ontwikkelingspolitiek. De vier organisaties pleiten voor een snellere stijging van de begro ting van het departement van minis ter Pronk, gezien de recente ver schuivingen in de wereldeconomie, en de gunstige positie van Nederland vooral vanwege het aardgas. De or ganisaties noemen "de touwtrekke rij" binnen de EG over de Europe se bijdrage aan het V.N.-noodfonds, ten bate van de door de grondstof - fencrisis meest getroffen ontwikke lingslanden een beschamende verto ning. Grote waardering hebben de vier or ganisaties voor het optreden van mi nister Pronk in tal van internationa le fora. Mede dank zij Nederland, besloot de V.N. hulp te verlenen aan bevrijdingsbewegingen gekolo nialiseerde landen en hebben tien rijke landen zich verplicht dat de ontwikkelingslanden hun leningen niet hoeven te besteden in het land dat de leningen verstrekt. Met in stemming constateert de verklaring voorts een grotere aandacht voor de acute nood, die steeds meer voor komt en ook van langere duur blijkt. Hiervoor is voor 1975 268 miljoen gulden uitgetrokken. Bij de keuze van de landen waarop de Nederlandse hulp zich speciaal richt (de zogenaamde concentratie- landen) onderstreept de verklaring het beginsel van de regering, dat de hulp ten goede moet komen aan de gehele samenleving en dat de rechten van de mens moeten worden geëer biedigd. t Dit is ds. G. Spilt uit Ede, die voor de synode van de Neder lands Hervormde Kerk werd gekozen tot nieuwe voorzitter. Ds. Spilt (57) is sinds 1972 lid van de synode en assessor van haar moderamen. Hij is de opvolger van ds. J. C. H. Jorg uit Apeldoorn, die sinds 1971 de synode heeft voorgezeten. TUEBINGEN De roomskatholie- ke theoloog Hans Kueng heeft ver klaard dat het Vatieaan heeft beslo ten hem een publicatieverbod op te leggen wegens zijn omstreden denk beelden over de onfeilbaarheid van kerk en paus. Kueng, die theologie doceert aan de universiteit van Tuebingen, ver klaarde dat hij in de loop van de dag het officiële document van het Vatieaan en de Duitse bisschoppen conferentie verwachtte. Een woordvoerder van de bisschop pen, die bijeen waren in Bad Honnef aan de Rijn, weigerde commentaar op de zaak-Kueng. Wel liet de woordvoerder blijken, dat de voorzitter van de conferentie, Julius kardinaal Doepfner, op kor te termijn een verklaring over de ze aangelegenheid wil uitgeven. De Vaticaanse Congregatie van de Geloofsleer heeft reeds lang een geheim onderzoek op gang gebracht, naar twee bekende werken van Kueng, het boek "De Kerk" uit 1967 en "Onfeilbaarheid, een onderzoek" uit 1971. Het Vatieaan heeft de nu 46-Jarige Zwitserse theoloog beschuldigd van het negeren en valselijk interprete ren van de leer van de kerk. Kueng heeft van het begin af aan aangedrongen op een "rechtvaardig en eerlijk proces" in het Vatieaan, waarop hij zijn inzichten zou kunnen verdedigen. Maar nu heeft hij in een verklaring tegenover The Associated Press ge zegd dat het onderzoek door het va tieaan is beëindigd zonder dat hij zelf is gehoord. Vrouwelijke dominee UTRECHT Het comité van de Bond van Vrije Evangeli sche Gemeenten in Nederland, heeft mevrouw D. Damen-Spee te Maarn beroepbaar gesteld. Mevrouw Damen is de eerste vrouw van de bond die afstudeert in de theologie. Zij kre'eg haar theologische opleiding aan de Rijksuniversiteit Utrecht. OP SCHOLEN IN MERENWIJK TE WEINIG PLAATS LEIDEN Er bestaan plannen om in Leiden te komen tot de vor ming van een centrale opvanggele- genheid voor kinderen van buiten landse werknemers. Na een aanpas singsperiode, waarin de kinderen Informatieavond over onderwijs in Merenwijk LEIDEN Eind maart zal een in formatieavond worden gehouden over de onderwijssituatie in de Merenwijk. Bij die gelegenheid zal ook meer bekend worden over eventuele nood voorzieningen in de Zijlwijk, terwijl men van gemeentewege ook hoopt meer te kunnen zeggen over de hoofden van de scholen in het com plex van de Leedewijk. Wethouder Tesselaar zegde gisteravond de com missie voor onderwijs toe dat bij de benoemingsprocedure ook de ouders en de nu reeds aanwezige leraren zullen worden betrokken. Voorts wees hij op de belang dat de schoolhoof den onderling een beetje op elkaar afgestemd moeten zijn, omdat men op vrij korte afstand van elkaar zal werken. Voor de kleuterleidsters zijn inmiddels de oproepen geplaatst, zo deelde wethouder Tesselaar mee. Op woensdag 23 april wordt in Lei den een vrij groots opgezette infor- maie- en discussiemiddag gehouden over het vraagstuk van het onder wijs aan buitenlandse kinderen. De bijeenkomst zal vermoedelijk wor den gehouden in de 3-Oktober-school in samenwerking met de Schoolad viesdienst. Geïnteresseerden uit de onderwijswereld op rijks-, provin ciaal- en gemeentelijk niveau zullen worden uitgenodigd. Mocht de belang stelling erg groot zijn dan zal naar een andere ruimte worden uitgeke ken. onder meer de Nederlandse taal ei gen wordt gemaak*-, kunnen ze wor den overgeplaatst naar de basis scholen in de wijken, waar hun ou ders wonen. Die mededeling werd gisteravond van ambtelijke zijde gedaan in de gemeentelijke com missie voor onderwijs. Het onderwerp kwam aan de or de nadat Anne van de Zande (PSP, PPR/D'66) tijdens de rondvraag informeerde of het Juist was dat op scholen in de Merenwijk niet-Ne- derlandse kinderen, die in deze wijk wonen, geweigerd zijn. Zij had ver nomen dat Turkse kindertjes niet op scholen in de Merenwijk geplaatst konden worden, omdat ze volgens 't hoofd van de school "vol" waren. Wethouder Tesselaar erkende dat dit inderdaad was gebeurd en som de vervolgens een aantal argumen ten op waarom een andere oplos sing gezocht moest worden. In de Merenwijk bestaat een enorm ver schil in de grootte van de klassen. In sommige zitten 39 leerlingen en kan er geen kind meer bij. Boven dien is er sprake van een vrij on stabiele situatie, omdat er steeds nieuwe kinderen bij komen. Dat maakt het extra moeilijk om in klassen kinderen op te nemen, die niet in het Nederlands aanspreek baar zijn. Die buitenlandse kinde ren vergen extra tijd en dat is in de scholen in de Merenwijk op dit ogenblik niet mogelijk. Daar komt volgens wethouder Tesselaar bij dat de eerste klassen van de meeste scholen vol waren, terwijl er in de school van de Leedewijk geen er- ste klas bestaat. Overigens heeft men de kinderen volgens wethouder Tesselaar niet in de kou laten staan, en zijn er voor zieningen getroffen. "Op de rk'- school zitten op het ogenblik 11 bui tenlandse kinderen en op de open bare school 4", aldus Tesselaar, die het verschil toeschreef aan het feit dat de openbare school eerder vol Van ambtelijke zijde werd mee gedeeld dat alle buitenlanders kin deren, die niet in de Merenwijk ge plaatst konden worden op dit ogen blik toch een school bezoeken. De meesten in Noord (o.a. Heilig Hart- school) werd de onderwijscommissie toegezegd, dat een onderzoek zal worden ingesteld naar de precieze plaats waar de buitenlandse kinde ren terecht zijn gekomen. Gewezen werd op het feit, dat'de problemen zich vooral concentreren op de kin deren die in aanmerking komen voor plaatsing in de eerste klas. In de hogere klassen bestaat er wel 'n mogelijkheid om de kinderen een extra begeleiding te geven. "Maar in de praktijk blijkt", aldus een van de ambtenaren, "dat de ouders er de voorkeur aangeven om hun kinderen naar dezelfde school te la ten gaan". Explosie Het seismologisch insti tuut van de universiteit van Üppsala in Zweden heeft gisteren een onder grondse explosie geregistreerd in Si berië. De kracht van de ontploffing was 6 op de schaal van Richter. Waar nemers zijn van mening, dat het hier gaat om een kernexplosie. Mislukt De lancering van de ze vende communicatiesatelliet "Intel sat IV" is gisteren mislukt doordat de tweede trap van de Atlas-raket, twintig minuten na de lancering ex plodeerde. Deze tweede trap had de satelliet in een baan om de aarde moeten brengen. De satelliet, die 30 miljoen dollar heeft gekost, is nu in de Atlantische Oceaan verdwenen. De oorzaak van het mislukken van de lancering wordt nog onderzocht. Overstromingen Grote overstro mingen hebben in Zuid-Afrika, met name in het noordoosten, nog niet te overziene schade aangericht. Al wekenlang is er 'n byna ononderbro ken, wolkbreukachtige regenval tij dens de regenrijkste zomer sedert ve le tientallen jaren in het land. Er zijn geen meldingen van slachtoffers onder de bevolking, maar vele kud-. den vee en ook grootwild zijn omge komen. Wethouder Tesselaar Deelnemen aan EG-referendum niet verplicht LONDEN Het zal niet ver plicht zijn deel te nemen aan de volksraadpleging in Groot-Brit- tannië over het lidmaatschap van de EG. De Britse regering verwierp gisteravond suggesties van politi ci van verschillend pluimage, deelneming aan het referendum bij de wet verplicht te stellen. Ontwrichting giroverkeer gevreesd DEN HAAG Staatssecretaris Van Huiten van Verkeer en Water staat is benauwd voor ernstige ont wrichting van het girale betalings verkeer. Nadat de provincie Utrecht bij de girodienst beslag heeft laten leggen op tegoeden van degenen, die weigeren de milieubelasting te beta len dreigt er het gevaar van het opzeggen van een groot aaantal gi rorekeningen. "De vraag doet zich voor of de gevolgen van het aangewende mid del (ontwrichting van het girale be talingsverkeer) nog wel in een Juis te verhouding staan tot het beoog de doel (het invorderen van betrek kelijk geringe bedragen)", aldus de staatssecretaris in een gisteren ver zonden bericht aan de commissaris sen der koningin en aan de water schapsbesturen onder wie de zorg voor de zuivering van oppervlakte wateren ressorteert. De staatssecretaris heeft de com missarissen der koningin en de be sturen van de waterschappen, ver zocht met de grootst mogelijke zorg vuldigheid en pas na overleg met de girodienst het middel van beslag legging op tegoeden bij de giro te hanteren. Prostitutie weg uit woonwijken van Rotterdam ROTTERDAM Prostitutie weg uit de woonwijken. Katendrecht sa neren en eraskernen in de stad. Dit wordt het beleid van het Rot terdamse gemeentebestuur. Wethou der W.J. van der Have (Wijkaange- legenheden) rekent hierbij op de medewerking van de bordeelhouders op Katendrecht. Doen ze niet mee. dan is er geen alternatief, zo heeft hij in de gisteren gehouden raads vergadering verklaard. Nadrukkelijk zei hij verder nog dat het bepaald niet gaat om uit banning van de prostitutie, maar wel om het bestrijden van de overlast voor de bevolking. Hierbij gaat het in de eerste plaatts om zo'n 2000 Katendrechters die hun grieven via de Aktiegroep Redt Katendrecht heb ben gespuid. Aanslagen Bij bomaanslagen op twee r.k. café's in Noord-Ierland zijn gisteravond meer dan 30 personen gewond. Het is de ernstigste uitbar sting van geweld sinds 10 februari, de dag waarop het IRA een bestand liet ingaan. Protestante extremisten hebben de verantwoordelijkheid voor een vam de aanstelgen opgeëist en de politie veronderstelt dat ook de tweede aanslag op rekening van een protestante groepering komt. Voorts is gisteren op een bouw plaats in Belfast een 19-jarige r.k. bouwvakker doodgeschoten. ISRAEL WIL GEEN GARANTIE VAN AMERIKA TEL AVIV Premier Rabin van Is raël heeft verklaard, dat Israël niet om een verdedigingsverdrag met de Verenigde Staten heeft gevraagd en dit in het kader van zijn huidige po- ntiek ook niet beoogt. Israël, aldus Rabin, moet zich op zijn eigen kracht en vermogen ver laten, zijn grenzen te beschermen. Maar Rabin is van mening, dat Is raël niet in staat is, zich alleen te verweren, indien er sprake zou zijn van militaire inmenging van de Sow- jet-Unie in het Midden-Oosten. De mogelijkheid van Amerikaanse militaire waarborgen voor Israël was aeze week geopperd in berichten over de onderhandelingen van de Ameri kaanse minister van Buitenlandse Zaken, Kissinger, in het Midden- Oosten. Kissinger, zo heette het. zou een dergelijke stap overwegen ten einde Israël tot grote toegevingén aan de Arabieren te bewegen. Grote aanhang mevr. Thatcher LONDEN (AP) Mevrouw Mar garet Thatcher is gisteren formeel benoemd tot voorzitter van de Britse Conservatieve Partij. Sinds ze begin februari Edward Heath sensationeel versloeg, was mevrouw Thatcher nog alleen fractieleider van de Conser vatieve oppositie in het Lagerhuis. Mevrouw Thatcher werd door 64 procent van het Tory-quorum tot voorzitter gekozen. Dat is de grootste persoonilyke aanhang voor een Con servatieve partijvoorzitter sinds Ha rold MacMillan in 1961 werd geko zen. Bonden vragen relatie Meeus te beëindigen BERGEN OP ZOOM De bonden betrokken bij het conflict rond Meeuw transport B.V. in Bergen op Zoom, hebben gisteravond besloten \an het verladende bedrijfsleven te verlangen dat het de relaties met Meeus beëindigt voor de duur van het conflict daar. D' bonden willen, zo zeggen zij in een gisteravond uitgegeven verkla ring. bereiken dat het bedrijfsleven onder meer op deze wijze invloed bij Meeus uitoefent, omdat dit ccn- ilict grote schade dreigt toe te bren gen aan wat in Nederland aan socia le verhoudingen is 'opgebouwd. Zij noemen het in het belang van het bedrijfsleven als geheel dat dit wordt voorkomen. De vervoersbonden, die betrokken zijn bij het conflict, zijn tevreden, over het verloop van de acties til den' de afgelopen dagen. Een woord voerder vertelde de indruk te hebben dai het vervoer van Meeus sterk is verminderd. Concrete aanwijzingen hebben de bonden daar echter niet Volgens directeur D. Meeus is er eerder van een toename van hert ver voer op zijn bedrijf sprake. "Na de tv-uitzending in Tros Aktua hebben wij vervoer aangeboden gekregen, van bedrijven waarmee wij nog nooit zaken hebben gedaan", aldus de di recteur. ONTKENNING DASSAULT parijs Een woordvoerder van de Franse Marcel Dassault vliegtuig- fabrieken heeft gisteren berichten dat Dassault een plan heeft voorge legd voor een geheel nieuw gevechts vliegtuig ter vervanging van de Startighter die bij vier Navo-landen in gebruik is 'volkomep ongegrond en zcgider enige feitelijke basis' ge- noemd. De woordvoerder reageerde op be richten in de Nederlandse dagbladen dat Dassault zou hebben voorgesteld een consortium van vier landen te vormen voor de bouw van een nieuw gevechtsvliegtuig met Pratt Whit- ney-motoren. De woordvoerder voegde toe- 'Men kan zich slechts afvra gen wiens belangen door het ver spreiden van zulke valse berichten kunnen worden gediend'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 19