„Minister pas
beoordelen
als-ie
weg is
„Rijnmond begint gebukt
te raken onder die naam"
Lezers schrijven
Ictivist
i^an Dijk:
'ELKE
STAP
IS DE
MOEITE
WAARD'
Irene Vorrink:
kL GENOEG
ELLENDE
DE GROTE
ONWAARHEID
EINDELOOS
GEBRABBEL
KUNST, GEEN
POLITIEK
)NDERDAG 20 FEBRUARI 1975
Centraal
activist van he
Jctiekomitee Rijnmond,
dicaalste milieugroepen in ons
ind, werd autoriteit, milieugecom-
itteerde van het openbaar lichaam
jjnmond: Arie van Dijk, 28 jaar,
naar eigen zeggen „fanatiek
ijgezel", omdat het gezin in zijn
>en de grootste rem op de
joruitgang vormt. Hij in elk geval
"n zich daaraan ongestoord wijden
i net zo lang als hij zelf wil.
us als vanzelf de vraag: zit er
jldoende tempo in het milieubeleid
m Rijnmond?
Iet gaat inderdaad langzamer dan
had gedacht. Als je iets wilt
•randeren, en je bent opgeladen,
is het probleem: hoe breng ik
it over op mijn ambtenarenappa-
lat? Dat is hier gelukkig niet zo
root, zo'n 250 man. Dat is best te
rerzien. Ik wist echt wel dat mijn
logelijkheden niet zo groot zijn.
och vind ik elke stap de moeite
aard."
Het CAR vindt dat allemaal niet
interessant; het gaat om acties
it de bevolking, zeggen ze daar.
Dat vind ik eigenlijk ook wel. Wat
graag zou willen is dat de burger
ch bij de een of andere actieclub
politieke partij aansluit en zijn
ïsen op tafel komt leggen,
odzijdank is tegenwoordig de
artij van de Arbeid een partij met
;el niveaus, en daar moet ik me
erhaaldelijk verantwoorden."
Het enige waar ik het moeilijk mee
eb is: waar ik vind dat de
liegroepen gelijk hebben, om over
brengen dat ik ook machteloos
te brengen dat ik ook machteloos
Te weinig bevoegdheden, te
einig mogelijkheden om Hinder-
etvergunningen te weigeren. De
et verontreiniging oppervlaktewa-
ligt alleen in dit gebied al bij
ier waterschappen, waardoor de
irger er niet bij kan. En de
erheid heeft het vreselijk druk
et praten, met elkaar."
En de saneringscommisie voor
luchtverontreiniging is een
jksaangelegenheid, terwijl de uit-
oering van de wet zelf bij de
•ovincie ligt.
t nu zelf ook sinds vijf
aanden in de saneringscommissie,
~jik heb het nog op geen enkele
r druk gehad. Ik weet niet
ïr gaande is. Wij willen op
orte termijn nader overleg met de
inister, we willen openbaarheid,
st staat in ons verkiezingsprogram -
ia, en als het niet gaat, trek ik ook
lijn ambtenaren uit het sanerings-
erk terug. Op deze manier weet ik
woon niet hoe een belangrijk man
s minister Lubbers van Economi-
:he Zaken erover denkt.
Vil je als dagelijks bestuur een
gen langetermijnbeleid ontwikke-
n, dan heb je geld en een
pparaat nodig, maar we zitten niet
de geldstroom van de minister,
ie geeft niet thuis, ook niet voor
at betreft de uitvoering van de
itten. Neem nou die laatste klap
i Oxirane. De mensen zitten op
s te tieren. Er zijn direkt vragen.
de Rijnmondraad, ook in de
weede Kamer, maar pas veel later
provinciale staten. Niemand hier
rengt het milieubeleid in verband
et de provincie, dat zit gewoon
jel te ver weg."
Minister Vorrink (links) in gesprek met haar Oostenrijkse collega Leodolter voor de aanvang
van de eerste bijeenkomst van de Organisatie voor Economische samenwerking en ontwikkeling
die november vorig jaar in Parijs plaats vond. De milieuproblematiek tot aan de jaren '80 werd
besproken.
Een kundige persfotograaf heeft ooit
een foto van haar gemaakt die ze
meteen wilde hebben. Hij hangt nu
op een prikbord in haar werkkamer
op het ministerie in Leidschendam.
Een grote foto, met veel donker,
maar helemaal op de achtergrond
een Rembrandtiaans beetje licht.
Daarin: een klein poppetje met
blond haar. Irene Vorrink, eenzaam,
sprekend tot een schijnbaar lege
Tweede Kamer. Een wrede foto
eigenlijk, heel wat mensen meenden
Door
Jan Ottens
dat het niet kon, en de fotograaf
kreeg van eenpsychiater de weinig
opbeurende terechtwijzing: Als ze
zich vanavond van het leven
berooft, dan is dat jouw schuld."
Commentaren van anderen; minis
ter Vorrink zelf vindt de plaat maar
minister gegaan om de vraag: hoe is
het eigenlijk niet het milieu? „Ja,
hoe is het ermee? Geen simpele
vraag, hoor. Wat het water betreft,
verschijnt er dezer dagen een indi
catief meerjarenprogramma. Daar
staat in wat er de komende tijd
moet gebeuren aan zuiveringsmaat
regelen, zodat de kwaliteit van het
water in de komende vijf jaar flink
zal verbeteren. Hier en daar is al
'n verbetering geconstateerd. Daar
wil ik dan ook nog wel even van zeg
gen dat we niet alleen wat doen aan 't
afvalwater van huishoudens, maar
ook en vooral aan het voorkomen
van veïwuiling van de bron. De
zware metalen bijvoorbeeld, van de
industrie, daar wordt nu toch ook
wel wat aan gedaan. Er is een
aanbeveling van de Unie van
Waterschappen, en sommige water
schappen doen het al."
beiders trekken weg naar andere
streken, in de kringen van de vak
beweging hoor je dat."
Smog
De sanering is destijds met veel
tam-tam aangekondigd..
(Pel, met een glimlach)"maar
niet door mij. Als je vraagt, is er
nou eigenlijk wel wat aan de
toestand veranderd, nou ja een
beetje wel. Ik ben niet zo arrogant
om te zeggen dat ik dat heb gedaan.
U moet ook niet vergeten: 't is een
extraatje op het beleid zoals dat
voor het hele land via het stelsel
van vergunningen wordt gevoerd. De
aanleiding was de smog, duidelijk te
onderscheiden van de gewone
luchtverontreiniging. Maar wat we
ten we eigenlijk van die smog? Onze
kennis is nog gebrekkig, laten we ons
daar nou asjeblieft niet voor
schamen. Nou, de grote vraag was
voor mij, moest ik alvast met de
eerste beschikking komen? Ook al
wat geweldig. Ze is harder dan ze in
officiële optredens overkomt, wan
neer ze van het papier een
redevoering moet voorlezen. Me
vrouw Vorrink geeft toe dat ze dan
donders nerveus is. Ze doet voor,
hoe dat gaat: krampachtige slikbe
wegingen, de adamsappel blijft hoog
hangen, wat er nog aan lucht door
kan brengt een bijna klankloos
geluid voort. Indruk van onzeker
heid. Mevrouw Vorrink weet het, en
ze bewondert de manier waarop
iemand als collega Lubbers zijn
zaken presenteert.
Zeer boeiend
Maar goed, we zijn vooral naar de
Dat heeft duidelijke oorzaken,
namelijk de schielijke overschake
ling op aardgas en de maatregelen
die bedrijven al of niet vrijwillig na
men. En verder misschien door toe
vallige omstandigheden - het weer,
een deel van de industrie die op
halve kracht werkt - waar we nog
maar weinig van weten. Nou, dat is
dan ook de reden dat ik er niets
voor voel, de sanering van de Rijn
mond op te heffen. Dat heb ik ook
gezegd in de Tweede Kamer, maar
die had er helemaal niet om ge
vraagd. Ik had er alleen zo op ge
rekend dat men er over zou begin
nen. Ik weet dat Rijnmond gebukt
begint te raken onder die naam, ar-
die zich hebben aangemeld. Maar ik
ben écht wel op de hoogte, hoor,
van wat er zich afspeelt."
-In de Rijnmond vinden ze dat het
werk van de saneringscommissie
openbaar moet zijn. Milieugecommit
teerde Arie van Dijk stelt dat nu
zelfs als een voorwaarde.
„Gaat Rijnmond zich bemoeien met
de openbaarheid..?" (de blik in de
ogen zegt zoiets van: breek me de
bek niet open) „Als Van Dijk wil
weten hoe die zaak in het kabinet
tot stand komt, hoe Lubbers er over
denkt, dan moet hij met Lubbers
gaan praten".
Over de wens van Rijnmond om
voor het ontwikkelen van een eigen
beleidsvisie geld van het Rijk te
krijgen en naar meer bevoegdheden
zegt de minister: „Ik heb te maken
met de bestaande regeling. Wat doet
zich nu voor? Er ligt een
wetswijziging voor Rijnmond, en ik
heb begrepen dat iedereen het
daarover nog lang niet eens is. En
als ik me nou bijvoorbeeld bij het
oritwerp-afvalstoffenwet afvraag
wie is de geeigende instantie, dan
welt me onmiddellijk het woord
gewest' naar de mond. Maar zolang
was die niet buitengewoon spectacu
lair, toch kon ze verbetering bren
gen.
Arie van Dyik moet u
volledigheidshalve ook verteld heb
ben dat ik overleg heb te plegen
met zes collega's. Dat kost tijd, dat
vreet tijd. En dan al die instanties
die er volgens de wet ook over
gehoord moeten worden.
Acbi'egiroepen
U heeft gezegd, onder zekere
voorwaarden: actiegroepen, komen
jullie maar. Lopen ze de deur plat?
„Nee, ik heb er een paar ontvangen
dat er niet is.."
Lappendeken
De minister heeft in de Kamer
geweigerd nu te gaan werken aan
een algemene milieukaderwet, die een
eenheid zou moeten maken van de
verwarrende lappendeken die de
wetgeving op het ogenblik is.
„Je kunt op een goed moment
zeggen, wat hebben al die wetten
gemeen? Nou, het feit dat ze bijna
altijd met vergunningen werken, dat
er een tervisielegging is, een
beroepstermijn, dat de inspectie
voor de milieuhygiëne bepaalde
taken heeft, dat er strafbepalingen
zijn. Pak die dan bij elkaar in een
wet. Maar, heb ik gezegd in de
Kamer, 't spijt me, ik doe geen
toezegging. Behalve de beroepster
mijn dan, omdat ik vind dat het
anders te lang duurt voordat daarin
eenheid komt. En ik heb alvast aan
de Voorlopige Centrale Raad voor
de Milieuhygiëne de vraag voorge
legd, welk vergunningensysteem zou
je moeten hebben? Er is historisch
een dergelijke verscheidenheid ge
groeid, dat 'het bedrijfsleven terecht
vereenvoudiging wil.
Maar de Kamer wil ook dat
ik haast maak met de wetten
waarmee ik bezig ben. We hebben
hier een juridische afdeling met
zeven mensen. Dat is buitengewoon
weinig, weet u dat?"
"De afdeling wordt dan ook ver
sterkt".
Veiligheid)
De veiligheid in industriegebieden
(deze week nog explodeerde een
fabriek te Antwerpen) - de minister
vindt die uiterst belangrijk.
"Toen ik dr. Clarenburg van
Rijnmond voor het eerst ontmoette,
waren we 't er binnen anderhalve
minuut over eens dat angst een
verschrikkelijk relevante factor is.
Een ingenieur kan blijven vertellen
dat het niet gevaarlijk is, maar als
den mensen bang zijn, dan praat je
ze dat niet uit het hoofd. Daarom
vind ik het ook belangrijk dat de
vakbeweging het punt van de
veiligheid nu ineens weer oppakt.
Welke stoffen worden er in het
bedrijf gebruikt, welke maatregelen
worden er genomen? Indirect en
over de band ben je dan bezig met
milieubeleid."
-Behalve de Rijnmond, zegt u, is de
Rijn uw allerhoogste prioriteit. Bent
u teleurgesteld over het mislukken
van het internationale overleg?
"Ik weet wat er zich afspeelt".
„Nou! Bitter! Ik wist dat het
moeilijk zou zijn, maar dit... nee. Ja,
wat nu?"
Misschien op een hardere manier
onderhandelen? Op de manier zoals
Frankrijk dat volgens de verhalen
doet: wij gooien geen vuil meer in
de Rijn, als jullie onze Mirages
kopen.
„Het pistool op de borst, he? Maar
wij hebben geen pistool, alleen maar
een aardappelmesje, al kan je daar
iemand aardig mee toetakelen. Nee,
ik vrees dat 't zich tegen je zou
keren en ik vind het ook terecht dat
de EG je in die mogelijkheden
beperkt. Ik weet dat Nederland
tijdens het vooroverleg heeft gestre
den als een leeuw. Bij de
Rij noe verstaten is er over onze
opvatting geen enkele twijfel".
Grapje
- Er is op uw beleid veel kritiek. U
zegt voortdurend: men moet mij
beoordelen om wat ik binnen het
kabinet weet te bereiken. Was het
daarom dat u een keer hebt gepleit
voor openbare ministerraadsvergade
ringen?
(Minister Vorrink moet even harte
lijk lachen) „Dat was natuurlijk een
grapje. Zoals ik het, voor de radio,
uitsprak kwam dat er ook wel uit,
maar toen het zwart op wit stond.!
ernstige heren hebben er meteen
vragen over gesteld. Je kunt een
minister eerst dan echt op zijn
eigen beleid beoordelen als-ie weg is.
Dat klinkt ontzettend saai en
vervelend, maar het is wel waar."
Opnemen van brieven in
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de inhoud eens is.
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te weigeren dan
wel in te korten.
Wanneer men zo op de zaterdag
avond nog eens de kranten door-
tn datgene te lezen waar men
ierder nog niet aan toe kwam, is 't
•effend te vernemen wat een ellen
door sommige mensen wordt
feeleden. !i
Men wordt er ziek van, neem nu
ne "Broeder Mattheus", na
Ijn hulp:.' zonder onderscheid, komt
ne man zelf in alle afzonde-
'ing te zitten. Gelukkig zond hier
"Voorzienigheid" zelf het gehef-
wapeh van het abuis, zodat hij,
feonder dat er iemand iets te ver
wijten viel, toch een "happy-en-
tóing" beleefde.
Bedenkelijker is het "happy-en-
ping" waar "Broeder Sicco Mans-
polt" op wacht. Wat moet hij toch
hang wachten in zijn reeds vooruit
feeschoven post in het oosten van 't
hand op zijn "Kameraad Mao". Ge-
flukkig was het Nederlandse volk be
reid hem f 100.000 subsidie te ver
lenen om zijn stulp op te knappen
en dus zijn wachtlokaal wat te ver
aangenamen.
Misschien weet hij nog ergens 'n
r'Boterberje" te zitten, daar zijn al
meer oosterlingen op af gekomen.
Tenslotte is er voor ons nog halva-
rine of iets dergelijks. Als goede
krantenlezers, hebben wij al lang
in de gaten dat drinken, veel en
vet eten, vlees, eieren, kip, roken,
autorijden enz. enz. slecht voor de
gezondheid is. Wat een ellende toch.
Dichter bij huis is er ook al een
gezin in grote moeilijkheden. Nau
welijks verlost uit een flat in het
Morskwartier, wonen zij nu in een
"heel huis" in de Merenwijk, com
pleet met voor- en achtertuin. Er
was aan alle normen voldaan, va
der en moeder en twee kinderen
Maar de ellende lag al op de loer,
de kinderen komen steeds om de
hoek vragen: "Wat moeten we
doen"? De "Gemeente" had nl.
vergeten, de straat voor hen af te
sluiten, terwijl dit toch het meest
voor de hand liggend was, want
ook een kind wil wel eens lachen,
zij hebben immers ook al zoveel el
lende (en niet alleen op zaterdag).
Kniesoren zullen nu opmerken: Is
er dan geen speelruimte in één van
de twee tuinen te creëren, of op de
zolder? Hoe kan men nu zó iets
veronderstellen? AFSLUITEN van
'n straat door de GEMEENSCHAP
voor JOUW kinderen is toch veel
makkelijker?
Straks zou men op die manier wel
eens als (bijkomstige) norm kun
nen stellen bij het verkrijgen van
een woning: Is U wel in staat Uw
eigen kinderen bezfg te houden en
er dan op wijzen dat de Hoge Rijn
dijk (gelukkig) niet is afgesloten
en ook daar kinderen wonen die
niet op straat kunnen voetballen
of knikkeren.
Neen, helaas is de naam althans
van Mies Bouwmans tv program
ma goed gekozen, nl.: "Een mens
wil wel eens lachen op de vrije
zaterdag, er is al ellende genoeg".
H. V. ECK,
Hoge Rijndijk 3,
Leiden.
Op zondagavond 2 februari werd
bij Tros-Aktua een leprafiim ver
toond van het Nederlands Lepra-
ionds te Wassenaar.
Het verbazingwekkende van deze
film was, dat men verschillende ma
len liet weten, dat lepra NIET TE
GENEZEN IS.
Dit is niet alleen een grove leu
gen, maar ook een valse voorlich
ting aan het Nederlandse Volk, te
gen beter weten in, die velen wel
licht misdadig zouden kunnen noe
men. Het is namelijk zo, dat er
reeds tientallen jaren duizenden
mensen in Zending en Missie zijn,
die daadwerkelijk lepra genezen.
Hoe komt men dan toch tot de uit
spraak, dat lepra een ongeneeslijke
ziekte is.
Als een "mooi" meisje van 1 Jaar,
in de film naar voren wordt ge
bracht met lepra in beginstadium,
met de opmerking dat zij haar le
venslang ziek moet blijven, moet
men medelijden hebben met haar,
omdat zij in Aqua de Dios gekomen
is, waar men niet schijnt te weten,
dat elpra te genezen is.
Wij kunnen ons ook voor
stellen, dat deze reportage
bij honderden leprapatiënten in Ne
derland, hun terechte hoop op ge
nezing wordt weggeslagen en door
hun omgeving nu met andere ogen
bekeken worden.
Nationale Aktie
"Nederland geneest de Lepra"
Postbus 472, Haarlem.
Het schier eindeloze woorden-ge-
brabbel tussen twee politieke partij
en, n.l. K.V.P. en P.P.R. even aan
gehoord en gezien. Na enige inspan
ning lukte het om te weten te ko
men dat het ging over wat wel- of
niet als gewetensbezwaren zou
mogen gelden voor het vervul
len van militaire dienst. De
één probeerde de ander nog
meer vliegen af te vangen met
woord-interrupties, nauwelijks sa
mengebonden door een T.V. redac
teur.
Och, och, die Jongens toch, die
strafmaat en die gevangenisstraat!
Beseft het Nederlandse Volk nog
wel wat er op het spel staat, waartoe
zelfs dit "linkse" kabinet deze mili
taire inspanning en gedoe zich ge
troost?
Wil men liever een weggevaagde
E.G van onze kleine landjes aan de
Noordzee. België, Luxemburg, Ne
derland waarvan men dan de bewo
ners als "gastarbeiders overal heen
dirigeert, Ja juist zoals aan de Oost
zee met Estland, Letland en Littau-
en al gebeurd is? Moet dat onze toe
komst zijn?
Is überhaupt één van deze heren
wel eens in Oost-Europa geweest,
nee, niet voor congres, vergadering of
vacantie, nee zomaar.
Hebben ze toen die enorme be
klemming gevoeld van een van bo
ven opgelegde totale bureaucratie
met verlies van elke menselijke
waardigheid, waar men geen enkel
individu als mens wenst en alles on
derworpen moet zijn aan een een
heidsstaat?
Vrijheid (van denken en hande
len) is daar de grootste vloek, ook
elke Godsdienst is taboe. Juist, voor
die vrijheid van een heel volk, een
hele natie, om die in stand te hou
den, te beschermen, daarvoor zouden
don nu enkele individuen lijden die
dat niet wensen? Kom nou, er is vóór
deze tijd wel meer gebeurd en bloed
gevloeid. Weten deze heren met ge
wetensbezwaren wel waar ze over
spreken? Op een revolutionaire ma
nier vormen zij nu blijkbaar de
schrijf- en gespreksstof, blokkeren
menige vergadering en verknoeien
papier- en zendtijd.
Weten de mannen en vrouwen die
nu aan het roet staan dan werkelijk
niet meer te onderscheiden wat be
langrijker is: de huidige 'werkloós-
heid, economie, buitenL politiek, om
hun tijd aan dergelijke onnutte din
gen te verbeuzelen?
A. J. de Bree
Plantsoen 61
Leiden
Ik was in de gelegenheid het
muziekgezelschap en/of orkest "De
Volharding" via de tv te zien en te
horen.
Heeft de kunst (speciaal het mu-
sicieren) nu na eeuwen nog niet
begrepen dat ze niet verstrengeld
kan worden met de politiek? Hoog
stens de humor, de luim, kunnen
naar voren komen zoals bij begaaf
de tekenaars en redenaars, maar
dan ook over een zéér beperkt aan
tal Jaren en bepaald object.
Naast zijn kracht- en denkver
mogen wordt niet voor niets in de
Bijbel al het vervaardigen van mu-
en bespelen en het luisteren er
naar als een aparte eigenschap van
de mens beschouwd.
Muziek, dat zo zuiver in het oor
moet liggen, leent zich nu eenmaal
niet voor allerlei e xperimeoten.
Men krijgt dan wan-klanken door
wat hopeloos getrommel en gefluit,
teweeggebracht door allerlei vreemd
uitgedoste mensen. Deze muziek, de
gelijke, tred zou houden met de Po
litiek nog gesubsidieerd?
Ja, dan komt men dicht bij de
huidige Mij.-vorm waar iedereen
alles heeft te zeggen over alles, doch
géén verantwoording durft te dra
gen en helemaal geen besluiten ne
men. Eerst moeten wetten, liefst de
grondwet, zo direct omgevormd
worden naar al deze inzichten.
Hoe zou het toch komen dat er
onder de muziekliefhebbers zoveel
mensen zijn die direct opera's, ope
rettes, balletmuziek, kerkmuziek
herkennen jarenlang, en er zo wei
nig van deze nieuw-lichters in de
muziek bij de mensen blijft han
gen?
Daar komt nog bij dat psychia
trisch gezien velen van deze nieuwe
muziekbeoefenaars stuk lopen en
blijkt, dat er altijd een bepaalde
geestesgesteldheid aanwezig is.
(Verstoten in vriendschap, Mij., hu
welijk etc.).
Laat dit dan ook tot een waar
schuwend voorbeeld zijn, hoe het
niet moet. Want 99 pet. van de Ne
derlanders gaat naar een concert,
goed gekleed, verwacht goede con
tacten en goed ontvangen te wor
den ook door het Orkest. Vanwaar
anders die stormachtige handgeklap,
dankbetuigingen vanuit het pu
bliek na goede afloop.
Men is weer eens echt "uit" ge
weest, niet in dezelfde sleur van al
le dag, werk, radio, tv. En daar
heeft men nog wel wat voor over
ook.
A. J. DE BREE,
Plantsoen 61,
Leiden.
