Straf voor sparen, werken,
(studeren en nog veel meer
tij bv- te p°,sbroek'i
Brits bedrijf probeert in Nederland
brandgevaarlijke scholen te slijten
Hoe u een dief
om de tuin leidt.
Alurette
Geen hond komt er meer bij
u in als u een hek om uw
tuin laat zetten. Dat dat niet
veel kost en bést mooi
staat, kunt u zien aan het
Alurette-hek. Van het boven^zQ
ste nokje tot diep
in de grond van
aluminium. Dat
niet roest, niet rot.
niet brokkelt en niet barst.
En het gaas is donkergroen
geplastificeerd.
Zo krijgt u mooi gras.
En geen indringers.
hor r -
't betere hekwerk voor particulieren
Inlichtingen: tel. 02523 - 2141 - Noordwijkerhout.
Londen Een internationaal Brits
staalconstructiebedrijf wil in Neder
land scholen gaan bouwen die,
zonder speciale maatregelen, hoogst
brandgevaarlijk zijn. Het gaat om
zogenaamde Clasp-scholen, waarvan
er in Engeland de laatste vier jaar
alleen al dertig tot de grond toe zijn
afgebrand. Ongeveer twee maanden
geleden brandde in Fairfield, ten
zuiden van Birmingham een bejaar
dentehuis gebouwd volgens het
Clasp-principe, volledig uit. Er
vielen diverse doden.
Door
Ton Schuurmans
f)e Franse regering heeft onlangs de
bouw van alle Clasp-scholen op
haar grondgebied stopgezet nadat
twintig schoolkinderen in een
dergelijke school om het leven
waren gekomen. De Franse ambte
naar, die verantwoordelijk was voor
de bouw van de Clasp-scholen, iis
officieel beschuldigd van doodslag.
Een woordvoerder van het Britse
bedrijf, dat zijn hoofdkantoor in
Londen heeft, wilde niet zeggen hoe
ver de besprekingen met de
Nederlandse overheid waren gevor
derd om de „onderhandelingen niet
te schaden".
Ook niet of de gesprekken op
ministerieel; provinciaal of gemeen
telijk niveau worden gevoerd.
Verboden
Sinds enkele jaren is 't in Engeland
verboden Clasp-scholen te bouwen
zonder speciale brandpreventieve
maatregelen. Deze maatregelen gel
den echter niet voor de buitenlandse
activiteiten van het bedrijf. Naar
schatting zitten in Engeland een
half miljoen kinderen op Clasp-scho
len, die niet voldoen aan de meest
elementaire voorschriften.
Het brandgevaar bij de Clasp-scho
len schuilt vooral in het feit dat er
ruimte bestaat tussen het dak en het
plafond alsmede tussen de buiten
muur en de binnenwand. Deze
ruimte is er de oorzaak van dat een
brand zich razendsnel kan verplaat
sen. Het komt er op neer dat een
dergelijke school rondom in lichter
laaie kan staan, zonder dat dit
hoeft te worden opgemerkt in de
school zelf.
Bij conventionele scholen zijnde
klaslokalen doorgaans separaat van
elkaar gebouwd. Breekt er in een
lokaal brand uit, dan heeft de
brandweer meestal tijd genoeg om
aanwezig te zijn voordat het vuur
overslaat naar een belendend lokaaL
Snelle bouw
Clasp-scholen zijn in Engeland ge
bouwd, op initiatief van een aantal
Britse gemeenten die daartoe de
vereniging C.L.A.S.P. oprichtte
(Consortorium of local authori
ties speciaal programme)De reden
om dit type scholen te bouwen was
voornamelijk de bouwsnelheid en de
aanzienlijk lagere kosten. Beperkte
de intergemeentelijke vereniging
zich aanvankelijk alleen tot scholen,
later zijn er ook ziekenhuizen,
bejaardentehuizen, universiteiten,
tot brandweergarages toe volgens dit
systeem gebouwd.
Enkele jaren geleden vroeg men
zich in Engeland voor het eerst af of
bouwen volgens het Clasp-principe
wel veilig was. Er waren toen
inmiddels al vele van dit soort
scholen afgebrand.
Êen particuliere commissie voor
brandpreventie, bracht gefinan
cierd door Britse verzekerings
maatschappijen een rapport uit aan
het Engelse ministerie van onder
wijs. Het rapport resulteerde in de
genoemde richtlijnen. Van
parlementaire zijde zijn reeds enige
malen tevergeefs pogingen onderno
men een regeringsonderzoek van de
grond te krijgen naar het brandge
vaar van Clasp-scholen.
Geringe kans
De kans dat Clasp-scholen
in Nederlanden worden ge-
"Dat is zeer te betreuren", zei een
brandgevaar is gelet is gering. In
'alle Nederlandse gemeenten is een
model-bouwverordening van kracht,
waarin een aantal garanties voor de
veiligheid is opgenomen. Verder is
'er ook een model-brandveiligheids
verordening, die echter nog lang
niet in alle gemeenten geldt.
Dat is zeer te betreuren", zei een
woordvoerder van het Technisch
Bureau voor Brandverzekeringen,
„vooral in kleinere plaatsen is men
met dit soort zaken vaak laks". Toch
is volgens hem de kans dat er een
brandgevaarlijke Clasp-school in zo'n
gemeente wordt gebouwd gering,
omdat alle bouwplannen ook nog in
Den Haag worden bekeken. De
gemeenten moeten voor de bouw
van lagere scholen goedkeuring
vragen aan binnenlandse zaken dat
de plannen op technische kwalitei
ten laat beoordelen door de
rijksgebouwendienst.
Scholen voor het voortgezet onder
wijs vallen onder het ministerie van
onderwijs, dat de bouwtekeningen
ook voorlegt aan de rijksgebouwen-
dienste
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1975
I "Sparen wordt gestraft, de schulr
lenmaker wordt beloond", schrijft
f ElseviermaigazneHet jaar
1974 is voor de spaarbanken en an-
Bere spaarinstellingen heel matig ge-
Leest, de gezonde groei is er uit,
trant in 1973 werd bijna één miljard
hinder gespaard dan in het vooraf
gaande jaar. En 1974 was nog er-
ter: over dat jaar mag de terug
tang geschat worden op twéé mil-
fard. "Het heeft er alle schijn van
Bat de spaarder er langzaam maar
teker genoeg van krijgt nog langer
loor inflatie en fiscus te worden uit
gezogen", aldus het blad.
[Vooral de kleine spaarder is de
Bupe, want ontsnappingsmogelijkhe
den als onroerend goed (zoals
luizen), goud, diamanten, oude
punten, postzegels, schilderijen en
Intiek zijn óf alleen voor beter gesi
tueerden of voor mensen met kennis
tan zaken weggelegd en doorgaans
hechts voor hen, die over beide kwa-
Bteiten beschikken. Aandelen en/of
Obligaties zijn ook al riskant voor-
li omdat een dalende beurs velen in
laniek pleegt te brengen. Het wordt
Ban ook tijd, aldus "Elsevier", "het
bestaande belastingsysteem op be
haalde punten radicaal te wijzigen.
De rente over ons spaargeld moet
U althans grotendeels belasting-
brij worden gemaakt en de rente over
leningen dient niet langer aftrek
baar te zijn. Zaken die volkomen op
hun kop zyin komen, te staan, wor
gen dan weer rechtgezet eni bovent-
pen wordt de particuliere consump
tie en daarmee de inflatie wat afge
remd".
De conclusie van "Elsevier" is
Weinig hoopgevend. "Het is een der
talrijke negatieve gevolgen van de
huidige inflatie, die, nu dit kwaad
Boor het kaibien't-Den Uyl mieit met
prioriteit wordt bestreden, zal blij
ven voortwoekeren en zich nog ver
der zal uitdiepen. Dit, gevoegd bij het
■feilt, dait idle rente een duidelijke nei
ging tot dialen toont, zaïl de spaander
n;og harder aanpakken. Tls hy van
dilt alles genoeg krijgt en zijn spaar
zin grotendeels zaïl zijn verdwenen,
breken er nog grauwere daigen voor
onze economie aan. En voor de ban
ken". Tcfc zover "Elsevier".
Ja, het is een vreemde wereld waar
in wijn leven. Tal van positieve
eigenschappen worden niet langer
gewaardeerd:
Sparen wordit gestraft, de eco
nomie wordt ontregeld en de werk
loosheid neemt daardoor nog toe;
studeren wordt eveneens ge
straft, nu staatssecretaris professor
Klein alle studenten voor studie
richtingen met een beperkte plaat
singsmogelijkheid wil laten loten on
geacht de uitkomst van de eindexa-
mencijfers. Het heeft dus geen en
kele zin meer, voor leerlingen noch
voor leraren, zich druk te maken,
over de resultaten van het voorbe
reidend hoger onderwijs;
werken heeft ook al geien zin:
de belastingen zijn dermate opge
jaagd, dat zij een zware straf vor
men voor degenen, die inititatief
tonen en met hun volle energie
trachten er iets van te maken, voor
zichzelf en voor anderen;
enthousiasme wortelt ook ge
straft. Het ministerie van CRM
steunt noodlijdende dag- en week
bladen, die bij de kritische lezers
niet langer welkom zijn. Dat was
vroeger wel anders. Er was een tijd,
dat de "kleine luyden", gedreven
door hun overtuiging, een universi
teit als de "Vrije Universiteit" op
richtten em financieel overeind hiel
den, en bladen als de christelijk-
historische "De Nederlander" en de
anti-revolutionaire "Standaard"
met alle kracht steunden. Die "klei
ne luyden" uit het eind van de vo-
trige en het begin van deze eeuw
toonden heel wat meer karakter
dan die linkse en linke lieden die,
ondanks de sterk gestegen welvaart,
te lamlendig zijn zelf voor hun
"geestelijk voedsel" te betalen, maar
zien liever door de overheid laten
„vrijhouden".
C Ook die slachtoffers vam mis
daad worden gestraft als ze zien
hoe de schuldigen in de watten
worden gelegd terwijl ze zelf in het
gunstigste geval enig medeleven
ontvangen van een particuliere or
ganisatie als de Stichting MGM
(Medeleven gedupeerden t.g.v. mis
drijf).
en matuiuriiyk 'wonldlt politieke
afwijking gestraft: allerlei landen
die niet aan de zeer eenzijdige
maatstaven van deze regering en 't
luid schreeuwende deel van haar
aanhang voldoen, staan in het ver-
Van Rosmalen verder, "dat de
Duitse sociaal-democraten thans
«en „economisch-poliiitiiek oriënite-
rimgskaider" vooabereddten, ©eim
soort beginselprogramma waarin te
lezen valt: "Vrijheid in keuze van
consumptie en vrijheid in de keuze
van arbeid zijn beslissende funda
menten; vrije concurrentie en vrij
omdernemiiragstoifcialiief zijn belang
rijke elementen van sociaal-democra
tische economische politiek". Verge
lijkt men dit programma met bij
voorbeeld "Keerpunt" van de Neder
landse saciaïfs'ten of met heit rege
ringsprogramma van de Britse socia
listen, dan is het verschil van we
zenlijk belang. In West-Èuropa be
staan nu twee uitersten in de bena
dering van het werkloosheids
probleem: aan de ene kant het Duit
se systeem dat de bestedingen sti
muli eert door belasb'inigveriJaigiiinig, In
vesteringen aianmioeidligt dloor het
Door C. J. Rotteveel
domhoekje. Alleen omdat minister
Pronk door zijn partijgenoten Wie-
renga en Dolman gevoelig op de
vingers werd getikt, bleek hij bereid
zijn strafmaatregel tegen Indone
sië om te buigen. Hij ontkende In
donesië met Chili te hebben verge
leken en verklaarde de hulp aan
'Indonesië niet om poUiltJieke redeciew
te verminderen, "maar omdat de
betalingsbalans van dat land beter
is geworden". Maar een geestver
want blad alls "Trouw" schreef:
"Ruim een week geleden verklaar
de de heer Pronk in Amstelveen,
dat de Nederlandse hulp aan Indo
nesië zou worden verminderd als
gevolg van tekortkomingen van de
Indonesische regering".
Dat is dus het land, waarin wij
leven: straf voor sparen, studiezin,
werken, enthousiasme, slachtoffers
van de misdaad en voor politiek an
ders denkenden.
Helmut Schmidt
Wat hierboven genoemd werd ls
ten dele een gevolg van links fana
tisme, ten dele van slecht bestuur
zonder meer. Het kan ook anders.
Zie naar de Westduitse bondskan
selier Helmut Schmidt, een socialist
maar wel één met gezond verstand.
"Nauwelijks één jaar aan het roer,
heeft hij zich ontwikkeld tot een
politicus die zovel in de Verenigde
Staten als in West-Europa de repu
tatie geniet van raadsman, bemid
delaar, vertrouwensman en zelfs
vriend van menig Westers staats
man", aldus D. M. van Rosmalen
in "Elsevier". Die belangrijke posi
tie heeft hij ten dele te danken aan
persoonlijke eigenschappen en
bekwaamheden. Maar hoofdzaak is,
dat de invloed die Helmut Schmidt
uitstraalt, Duitsland heet, "een
Duitsland dat zijn politieke macht
onltleent aan drie factoren", aMus
Van Rosmalen. "De eerste is van
politiek-strabegasche aamcï. Terwijl
andere Europese NAVO-partners uit
economische noodzaak of uit binnen-
lanülse panty-politieke overwegingen
gen (onder de laatste categorie valt
Nederland) hun inspanningen voor
de gezamenlijke veiligheid hebben
verminderd, heeft de Duitse Bonds
republiek steeds consequent voldaan
aan haar verdragsverplichtingen".
"De tweede factor is de inzet van
"Opeenvolgende tXiitse regeringen
voor ontspanning in Europa, o.a.,
door de oostelijke verdragen een
beleid dat wereldwijde gevolgen
heeft gehad. Maar de derde en be
langrijkste factor is een economi
sche politiek, die, los van alle "-is
men", gericht was op doelmatig
heid. Heit socialisme van Brandt en
Schmidt verhinderde deze heren niet
een beleid te voeren dat stevig was
gestoeld op de vrije ondernemings
gewijze produktie en op het geloof
in particulier initiatief".
Twee systemen
"Het is opvallend", aldus gaat
scheppen van een gezond bedryfe-
klimaat particulier inJüiatief beloond
met fiscale prikkels.
Daartegenover een Brits systeem,
in deze dagen escalerend in een In-
dustriewet die de bedrijven aan ban
den legt, de regering het recht toe
kent bijna willekeurig industrieën te
nationaliseren, particuliere investe
ringen afremt en het investeringsbe
leid bijna geheel in handen legt van
de staat".
Mens en doctrine
Terecht vat Van Rosmalen het ver
schil tussen beide systemen als volgt
samen: "Psychologisch gezien heeft
de Duitse regering vertrouwen in
de vrije ondernemer en de vrije
werknemer aan wie dan ook mede
zeggenschap wordt toegekend; en
heeft de Britse regering meer ver
trouwen in staatsambtenaren dan in
diegenen die direct bij het prodiuktie-
proces zijn betrokken. De heilzame
gevolgen van het eerste en de kwa
lijke gevolgen van het tweede sy
steem zijn duidelijk zichtbaar. De
Duitse werknemer heeft het in ma
terieel opzicht stukken beter dam, de
Britse, terwijl de eerste als individu
zeker niet minder wijheid en zeg
genschap heeft dan zijn Britse col
lega".
Wat is nu de achtergrond van het
verschil tussen het Duitse en het
Engelse socialisme? 'Helmut
Schmidt heeft begrepen", aldus "El
sevier", "dat de socialistische doc
trine in haar klassieke vorm geen
oplossing biedt voor de verschrik
kelijke economische en sociale kwa
len waaraan de wereld lijdt. Hij
heeft een moderne, praktische vorm
van socialisme ontwikkeld waarin
niet de staat, maar de mens
voorop staat; waarin het algemeen
menselijk belang zwaarder weegt,
dan een socialistische geloofsbelij
denis. Men zou zijn pragmatische be
nadering van de wereldproblemen
kunnen omschrijven als "ooiahs-
me maar niet te veel", maar ook
als "kapitalisme maar niet te veel".
De hoofdzaak Is dat zijn beleid in
staat is een brug te slaan tussen ka
pitalisme en socialisme met als re
sultaat een vorm van samenwerking
bussen linkse en rechtse regeringen.
Helmut SchmJd'iit heeft afgerekend
met 19de-eeuwse "-ismen" die in de
wered vam vandaag miüat werkzaam
zijn gebleken. Misschien Juist daar
om is hij een waar pionier". Tot zo
ver deze knappe analyse, die menig
een in de oren zou dienen te knopen.
Nog altijd is niet bekend welk
vliegtuig in aanmerking zal komen
als opvolger van de "Starfigh-
ter". die nodig aan vervanging toe
is. Nu zou men zeggen, dat de bés
te kandidaat gekozen dient te wor
den. En dat is dan de Amerikaanse
YF-16, waarop ook Washington zelf
zijn keuze heeft bepaald. Dit toestel
is immers beter en goedkoper dan
de andere toestellen, die een kans
wagen: de Zweedse Saab-Viggen, de
Franse Mirage en de Amerikaanse
F-17. Het is natuurlijk leuk als Zwe
den grote tegenorders bij aankoop
van de Viggen belooft, maar de voor
delen van de YF-16 zijn zo groot,
dat andere argumenten terzijde ge
schoven dienen te worden.
In de eerste plaats is de YF-16
van General Dynamics technisch
ver op zijn concurrenten vooruit.
Wie daarover bijzonderheden wil
weten, leze het artikel (met fraaie
opengewerkte tekening van de
schrijver) van Rudolf Das in "El
sevier" van 8 februari. Das: "de
YF-16 is de lichtste, de goedkoopste,
de snelste, de wendbaarste éénmo-
torige die er te vinden is". Maar
natuurlijk zit de concurrentie niet
stil, ook al zijn haar aanbiedingen
niet van de kwaliteit van het Ame
rikaanse toestel. Er zijn echter en
kele argumenten, die de YF-16 doen
prevaleren.
Zo komt de keuze van het pro-
dukt van General Dynamics in ho
ge mate ten goede aan de dringend
noodzakelijke eenvormigheid van de
NAVO-luchtbewapendng. He»t ver
eenvoudigt de opleiding en in geval
van nood kunnen vliegers zonder
moeite van het ene toestel in het
andere stappen, afgezien nog van
de zeer grote vereenvoudiging bij
herstel en onderhoud.
Maar er ls arog diets anldens,
waardoor de YF-16 met name de
voorkeur verdient boven de Mirage.
"Frankrijk is deze eeuw tweemaal
ondanks duidelijke oorlogsdrei
ging met ondeugdelijke militaire
voorbereiding een wereldoorlog in
gegaan en dan ook in korte tijd on
der de voet gelopen", aldus een in
gezonden stuk van M. Hilsum uit
Bussum in de "Tel". "Zou zich een
dergelijke situatie in de toekomst
opnieuw voordoen, dan is het afge
lopen met de levering van Mirages
aan bondgenoten en gaan deze toe
stellen waarschijnlijk naar de be
zettende macht.
Frankrijk heeft de NAVO het
land uitgezet, het heeft bij herha
ling de Westeuropese samenwerking
gedwarsboomd, het heeft zijn con
tract met Israël voor de levering
van Mirages en onderdelen daar
voor verbroken, het stonti tat voor
kort meer aan de kant van de
Russen don van zy'n Westerse
bondgenoten en het was de eerste,
die door de knieën ging voor de
Arabische olieboycot. De tegenwoor
dige presidenlt Giscaird dTlstaltnlg
lijkt reëler en loyaler dan zijn
voorgangers, maar hoelang zal hij
aan het bewind blijven en wat zal
Bondskanselier Helmut Schmidt
er na hem komen? Heeft
men ook overwogen welke druk bij
voorbeeld Rusland of de Arabische
landen op Frankrijk kunnen uit
oefenen wanneer dit zou worden
gekozen tot leverancier van straal
jagers als onderdeel van de af
schrikkende functie van de NAVO"?
Tot zover deze opinie, waaraan
nog kan worden toegevoegd, dat de
macht van de communistische vak
bonden in Frankrijk groot is, ook in
de vliegtuigindustrie. Om deze en
dergelijke redenen dient de Mirage
dus zeker niet in aanmerking te ko
men, waar oog bijkomt, dat het
'Amerikaanse toedeed geproduceerd,
wordt in een land, dat redelijk be-
Vefiildigld lis, waardoor voortzetting
van de leverantie min of meer ge
garandeerd is, in elk geval veel
méér dan van Saab of Mirage.
Daarbij komt, dat de Sowjet-Unie
bezig is met een nieuwe generatie
gevechtsvliegtuigen, die uiterst mo
dern zijn. Het zou derhalve in de
hoogste mate dwaas zijn om bijko
mende redenen genoegen te nemen
met een tweede-fclastoestel." De heer
Dankent OM vam de idefeinsiecoanimSsiie
van de Tweede Kamer ('PvdA), keek
in de Verenigde Staten een dag naar
de Northrop F- 5E en keerde op
Schiphol terug met de verrassende
mededeling dat dit goedkope toestel
best geschikt voor Nederland is, om
dat het is opgewassen tegen de Rus
sische MTG-21", aldus D. van der
•Aart in èen belangwekkend artikel
in NRC/Handelsblad.
"Tot op zekere hoogte (en vooral
in de letterlijke betekenis) is dit laat
ste inderdaad juist, maar Dankert
veronderstelt dan wèl dat de Sowjet-
Unie eeuwig blijft dooorvliegen met
een jager, die in 1959 in dienst werd
gesteld. Voor een land met een lucht-
vaartindustrieel vermogen, vergelijk
baar met dat van de Verenigde Sta
ten, is dat - voorzichtig gezegd -
hoogst onwaarschijnlijk". In het ver
volg van zijn artikel toont de schrij
ver aan, dat de Sowjet-Unie aller
minst stil zit, maar door het in ge
bruik nemen van moderne toestellen
haar luchtmacht aonEieniyk verstrekt
waarbij bovendien het accent sterk
van defensief naar offensief verscho
ven wordt.
Nog één reien teméér dius voor
Nederland, België, Denemarken en
Noorwegen om op het allerbeste vlieg
tuig over te gaan, dat op het ogen
blik aan de markt is. En dat is de
YF-16, die de grootst mogelijke vei
ligheid biedt, niet alleen door de re
latie met de Verenigde Staten, maar
ook door kwaliteit en relatief lage
prijs.
Ik^nkeSj^in^eLd" NaU°nal8 Puz2elaktie "Geven K> de» krant tb.v. de I
h6" ara^araven van Belmont, type Sierra Nevada 25. Uw luchtkasteel op de grond. Een stacaravan,
Idie werkelijk van alle gemakken is voorzien: gezellige slaapkamers, een aparte dinette, een comfortabele
■zithoek, een gascomfoor met oven, een gashaard, eigenlijk te veel om te omschrijven. Deze Sierra
Dr. Sicco Mansholt heeft een nieuw boek geschreven, 'De
CrisisGistermiddag iverd het boek in Den Haag ten doop
gehouden. In dit boek beschrijft Mansholt de crisis waarin
de wereld op het ogenblik naar zijn mening verkeert. Hy
legt uit dat er niet een nieuwe Marx nodig is om de wereld
van de ondergang te redden, maar een heel stel.
