IRA kondigt bestand aan
voor onbepaalde periode
Helms erkent CIA-actie in Chili
Sadat wil Kissinger
eerlijke kans geven
Kosmonauten na dertig
dagen terug op de aarde
NAAST HET NIEUWS
Congresleden willen
stopzetting VS-steun
Vietnam en Cambodja
Verkiezing
Portugal
uiterlijk
24 april
Verrassende stap gevolg van interne wrijving?
LONDEN De IRA heeft gisteravond tot verrassing van
iedereen met ingang van de hedenavond 19 uur voor onbe
paalde tijd een bestand afgekondigd. Het verboden Ierse Repu
blikeinse leger heeft geen enkele voorwaarde bedongen. Het
laatste bestand liep drie weken geleden af. Het plotselinge be
stand is daarom zo verrassend, omdat de IRA op geen enkele
wijze aan haar eerder gedane eisen is tegemoet gekomen. Die
hielden onder andere in, het onmiddellijke terugtrekken van de
Britse troepen uit Ulster, amnestie voor IRA-gedetineerden, op
grond van het feit dat ze politieke gevangenen zouden zijn en
het vrijlaten van alle leden van de IRA die zijn geïnterneerd.
Een woordvoerder van het Brit
se ministerie voor Noord-Ierland zei
slechts dat het bestand zou bijdra
gen tot een betere toekomst voor
Ulster. In de verklaring wordt op
geen enkele manier gezinspeeld
over voorwaarden voor het bereiken
van het bestand. Er zijn volgens
de woordvoerder geen besprekingen
geweest tussen de Britse regering
en de IRA; hoewel er verschillende
n de Ierse regering over vijftien
hongerstakende IRA-leden in een ge
vangenis. IRA-leiders hadden door
hun politieke woordvoerders laten we
ten, dat de weigering van de rege
ring van Ierland de eisen van de
hongerstakers voor een politieke sta
tus in te willigen, de weg blokkeer
de naar een bestand.
Fein, de politieke vleugel
IRA, Volgens het ministerie in Bel
fast gaat het uitsluitend om een ini
tiatief van de IRA. Inmiddels gaan
er geruchten dat er als gevolg van
de afkondiging van het bestand een
breuk is ontstaan tussen de Belfast
brigade
van de terreur wil
Dublin.
Jaar geleden uitbraken maar sinds
de beëindiging ervan zijn er al weer
elf mensen op gewelddadige wijze
omgekomen, van wie vier in het af
gelopen weekend. In totaal zijn er
nu 1154 slachtoffers van de onlusten.
Zaterdag zijn een burger
Tt, A J- a++!aoirwua^ oiju ecu uuign CI1 ctu
Engelse soldaat b« schietpartijen
ue leiaers in om hefc leven gekomen meiden
de autoriteiten in Noord-Ierland.
V er wondering
Regen of geen regen, in
Rio moet het carnaval door
gaan. Stromen hemelwater en
onafzienbare plassen op de
straten mogen de pret niet
drukken voor de dansende
feestvierders, van wier kle
ding (zo aanvankelijk al aan
wezig) betrekkelijk weinig
overblijft.
Het tijdstip van de bekendmaking
heeft verwondering gewekt, daar het
valt midden in een woedende confron
tatie tussen de leiding van de IRA
BOTSING Bij de stad Cuatitlan
ln Mexico zijn zaterdagavond een
entwintig personen om het leven ge
komen bij een botsing tussen een
langzaam-rijdende expres trein en
een overvolle autobus.
De slachtoffers en de vijfen
vijftig gewonden zaten alle in de
bus. die op weg was naar het na
burige dorp Tultepec. Het ongeluk
gebeurde doordat de chauffeur van
de bus - met 90 passagiers op slechts
44 zitplaateen - nog gauw probeerde
een overweg over te steken. De bus
werd over een afstand van veertig
meter meegesleurd..
MOSKOU De Sowjet Russische
Kosmonauten Alexei Goebarew en
Georgy Gretsjko zijn gisteren aan
boord van hun ruimteschip de So-
joez-17 op aarde teruggekeerd, zo
heeft het persbureau Tass bekend
gemaakt. Ze zijn ruim dertig dagen
in de ruimte geweest.
De kosmonauten zijn op aarde te
ruggekeerd in gebied ten noordoosten
van de stad Tselinograd in de Sow-
jetrepubliek Kazakstan. Goebarew en
Gretsjko zijn gezond en zij heb
ben hun programma met succes af
gewerkt', verklaarde Tass. De kosmo
nauten waren in de ruimte overge
stapt in het ruimtestation Saljoet-4
na hun lancering op 11 Januari. De
landing van luitenant-kolonel Goe-
barew en civiel ingenieur Gretsjko
had in 'moeilijke weersomstandighe
den' plaats.
Ze hebben tijdens hun vlucht 28
dagen doorgebracht aan boord van
de Saljoet-4. Deze zet zijn baan om
de aarde voort. Goebarew en Gretsj
ko waren gelanceerd vanaf de ruim
tebasis Baikonoer in Centraal-Azië.
Op de vooravond van 3 februari Mos
koutij d hadden ze het ruimterecord
verbeterd van de drie Sojoez-ll-kos-
monauten die in 1971 23 dagen en 18
uur in de ruimte verbleven, maar bij
hun terugkeer op aarde om het leven
kwamen door een lek in de capsule.
Het wereldrecord is in Amerikaan
se handen. De astronauten van Sky-
lab-4 vertoefden 84 dagen in de
ruimite in een missie die in februari
1974 eindigde.
ten over zeven Nederlandse tijd. Ze
ven kilometer boven de aarde klap
ten ze de parachutes uit die de So-
joez-17 om 12.03 uur onze tijd zacht
neerzetten op 110 kilometer ten
noordwesten van Tselinograd.
In de eerste week van hun verblijf
in de Saljoet 4 hebben de twee kos
monauten last gehad van de gevol
gen van de gewichtloosheid, maar na
een week hadden zij zich goed aan
gepast aan hun levep in de ruimte.
Radio Moskou heeft bekend ge
maakt dat de kosmonauten op aarde
zijn teruggekeerd met een groot aan
tal foto's van de aarde en van ande
re hemellichamen, met organismen
die in de Saljoet zijn grootgebracht
en met de medische gegevens over
him eigen aanpassing aan het ver
blijf in de ruimte.
Goebarew en Gretsjko (beiden 43 De Saljoet zelf heeft ruim 700 om-
Jaar oud) kropen zondagmorgen wentelingen gemaakt sinds hij op 26
vroeg in de Sojoe.z-17 terug en maak- december van het vorig jaar in zijn
ten de Saljoet-4 los om acht minu- baan om de aarde kwam.
De 22-Jarige sergeant Walter Rob-
son was de eerste Engelse militair
die dit Jaar in Noord-Ierland om het
leven kwam.
tv
restreet onder vuur vanuit een ge
kaapte auto. Daarbij werd een
vrouw in de rug geraakt. Haar toe
stand is ernstig.
Twee personen werden gisteren ge
dood en een derde gewond toen een
man het vuur opende op kerkgan
gers die zondagavond in Belfast een
kerk uitkwamen.
Bij een bomaanslag in het cen
trum van Belfast zijn zaterdag zes
mensen gewond geraakt, van wie
één zwaar. De bom was geplaatst
in een boekenwinkël. De exploitant
was niet gewaarschuwd. Zijn colle
ga, niet ver van hem vandaan, had
wel een waarschuwing gekregen. De
ze boekenwinkel werd grondig onder
zocht. Men vond echter geen bom.
Kennelijk is er een vergissing in het
spel geweest.
ORKAAN Tenminste acht perso
nen zijn gedood en ruim duizend
dakloos geworden door de wervel
storm Gervaise die drie dagen ge
leden het eiland Mauritius in de In
dische Oceaan trof. Amerikaanse en
Britse technici van de marine werk
ten zondag nog aan het herstel van
waterleiding en stroomtoevoer,
die sinds donderdag buiten werking
zijn. Er zijn vluchtelingenkampen
ingericht voor degenen onder de
850.000 inwoners van het eiland
viier houten en strooien hutten door
windstoten van 205 kilometer pet
uur omver geblazen werden.
FRIEZEN BLIJVEN RAPEN
De bond van Friese vogelbeschermingswachten, een organisatie
van 20.000 leden is niet van plan zich te storen aan de inkorting van
de r aapt ij d van kievitseieren tot 5 april. Men staat op het stand
punt dat er geraapt mag worden tot 12 april. Bovendien krijgt
staatssecretaris W. Meijer van CRM dit weekeinde een telegram
van de bond waarin te lezen staat dat de leden zich gekrenkt voe
len door de inkorting van de raaptijd. Zij vragen de staatssecretaris
alsnog om een onderhoud. De vogelbeschermingswachten in Fries
land doen op vrijwillige basis veel voor de weidevogels. Honderden
nestbeschermers worden door de vrijwilligers geplaatst om te voor
komen dat de boeren de nesten stuk maafen of dat de eieren door
de weide dieren vertrapt worden. Bovendien zorgt men voor een
goede roofvogelstand en onderhoudt men natuurreservaten. Al deze
actviteiten, die nergens elders in den lande zo groot zijn als in
Friesland, ziet men te niet gaan wanneer de Friezen geen eieren
meer mogen rapen. Het ontstaan van de vogelwachters is namelijk
gebaseerd op de Friese volkssport van het eierenrapen.
EERSTE JET-PILOOT KOMT OM
Enkele dagen voor zijn zestigste verjaardag is gisteren in het
Beierse Augsburg Fritz Wendel met een dodelijke schotwond aan
getroffen. Hij is de eerste straaljagerpiloot in de luchtvaart geweest.
De politie gaat na, of Wendel met het naast zijn lijk liggende Jacht
geweer zelfmoord heeft gepleegd of bij het hanteren van het wapen
om het leven is gekomen. Wendel was tot het einde van de Tweede
Wereldoorlog als testpïloot voor de Messerschmitt-vlieguigfabrieken
in Augsburg werkzaam. In april 1939 bereikte hij in een toestel van
het type 109 r. met 755 km per uur een wereldrecord voor propeller
machines, dat 30 jaar lang stand hield en pas in 1969 door een
Amerikaan werd gebroken. In 1942 was Wendel als eerste in de
wereld met een straaljager opgestegen, de door Messersohmitt ge
bouwde ME 262. Na de oorlog nam hij de leiding over van een
brouwerij in Augsburg.
Een bizar geval van dubbel parkeren in Birmingham. De
autobus had een lantaarnpaal omver gereden en die belandde
dwars op de personenwagen, waardoor hij als een soort loop
plank voor de bus fungeerde. De bestuurder van de perso
nenauto, een 39-jarige man, kon via een raam worden bevrijd,
terwijl de bus de wagen langzaam fijn drukte. De man heeft
borst- en halsverwondingen opgelopen.
WASHINGTON Een groep van
82 leden van het Amerikaanse Con
gres heeft er gisteren bij president
Ford op aandrongen een spoedig
en algeheel einde te maken aan de
Amerikaanse militaire en economi
sche hulp aan Zuid-Viertnam en
Cambodja.
De congresleden, onder wie zowel
Democraten ais Republikeinen, zeg
gen van mening te zijn dat een
voortzetting van deze hulp de beide
landen niet dichter bij een perma
nente vrede brengt. "Het op grote
schaal doorgaan van de Ameri
kaanse hulp zal misschien het le
ven van de onbekwame regeringen
van Zuid-Vietnam en Cambodja
rekken, maar wij zien geen enkel
humanitair of nationaal belang dat
de kosten van deze hulp rechtvaar
digt", aldus de congresleden.
Een zestal afgevaardigden van de
Zuidvietnaimese oppositie heeft zich
zaterdag met scheermesjes sneden
in de vingers gegeven om met bloed
een petitie te kunnen onderteke-
CHILI-BOLIVIA Chili en Bolivia
hebben zaterdag weer diplomatieke
betrekkingen aangeknoopt na topo-
verieg in het Boliviaanse plaatsje
Char ana tussen president Hugo Ban
ker van Bolivia en Chili's sterke
man, Augnsto Pinochet. Het was
het eerste overleg op hoog niveau
tussen beide landen na 1962 toen
Bolivia de betrekkingen met Chili
verbrak. Bolivia verweet Chili ln dat
Jaar dat het eenzijdig de bedding
van de rivier de Lauca had verlegd.
C ARTIER OVERLEDEN Ray
mond Car tier, Frans Journalist en
auteur van wereldfaam, is zaterdag
op 71-Jarige leeftijd in Parijs over
leden.
Hij is vooral bekend geworden
om zijn leer, het zogenaamde "car-
tierisme", die hierop neerkwam dat
de arme gebieden in Frankrijk zelf
eerst tot ontwikkeling gebracht moe
ten worden alvorens de onderontwik
kelde landen van Fr ankrijks hulp
mogen profiteren.
nen, waarin een beroep op regering
en Congres der Verenigde Staten
wordt gedaan "om een einde te
maken aan alle steun aan de dic
tator Nguyen Van Thieu".
Het incident deed zidh voor tij
dens een demonstratie waaraan
werd deelgenomen door 48 afge
vaardigden van die oppositie en en
kele Boeddhistische nonnen. Het
protest op de trappen van het ge
bouw der nationale vergadering
was gericht tegen de sluiting van
vijf dagbladen der oppositie en de
arrestatie van 18 Journalisten, die
ervan verdacht worden communis
tische agenten te zijn.
LISSABON In Portugal zullen
vóór 25 april op een datum die zal
worden vastgesteld door de presi
dent van de republiek, verkiezingen
worden gehouden voor een grond
wetgevende vergadering. Dit staat
ln de staatscourant van zaterdag.
Het decreet houdt een amende
ment in op de constitutionele wet
van 14 mei van het vorig Jaar
waarin stand dat de verkiezingen
vóór eind maart zouden worden ge
houden. In de overwegingen staat
dat de "beweging van de strijd
krachten' destijds had bepaald in
haar program dat de verkiezingen
moesten plaats vinden binnen een
Jaar na de omwenteling van 25
april 1974.
Alexei Goebarew (links) en Georgi Grechko glunderend na
hun veilige terugkeer op aarde.
TEL AVIV/LONDEN President
Sadat van Egypte is optimistisch
wat de uitkomst van de nieuwe on
derhandelingsronde over het Midden-
Oosten betreft maar hij waarschuwt
tegelijkertijd dat de tijd dringt.
In een vraaggesprek met de Brit
se Times van vandaag zegt Sadat
Sadat optimistisch te zijn, maar
dat hij de Amerikaanse minister Kis
singer een eerlijke kans wil geven
met diens 'stap voor stap-benade-
ring vraagstuk.
In het vraaggesprek, dat verschijnt
op het moment dat Kissinger in het
Midden-Oosten Is aangekomen, zegt
wel de nadruk te willen leggen op
het grote risico van een plotselinge
uitbarsting, hetzij door een Israëli
sche aanval of louter ongelukkiger
wijs.
Als Kissinger in staat zou zijn uit
Israël een beginselakkoord mee te
brengen dat het bereid is tot terug
trekking van zijn troepen van het
Golan-front en de westelijke Jor-
daanoever is Egypte genegen over
de Sinai te gaan onderhandelen, zo
verklaarde Sadat.
Hij zei dat zijn land internationa
le garanties wil. Het is in dat op
zicht ook bereid genoegen te nemen
met garanties van de twee supermo-
gendheden, van de Veiligheidsraad,
van de supermogendheden met Fran
krijk en Engeland of met de gehele
Westeuropese gemeenschap, aldus
Sadat.
Het Israëlfische kabinet is in pa
raatheid gebracht voor speciale zit
tingen om onmiddelljk besluiten te
kunnen nemen gedurende de nieuwe
pendel van Kissinger in het Midden-
Oosten, die vandaag is begonnen.
Egypte heeft Amerika en Rusland
meegedeeld dat deelneming van de
PLO aan de Geneefse vredesconfe
rentie over het Midden-Oosten nood
zakelijk is. Dit meldde gisteren het
semi-officiële Egyptische blad "AU
Aftrain."
Volgens het blad heeft Cairo in
offioiele memoranda de ministers
Kissinger en Gromiko meegedeeld
dat "de vrede in het Midden-Oosten
slechts kan worden verwezenlijkt als
aan de eisen van de Palestijnen
wordt voldaan en de vertegenwoor
digers van het Palestijnse volk wor
den uitgenodigd voor de vredesbe
sprekingen in Geneve".
WASHINGTON De vroegere di
recteur van de Amerikaanse centra
le inlichtingendienst (CIA), Ri-
ohard Helms heeft erkend dat hij in
dertijd het Congres misleid heeft met
zijn ontkenning dat zijn dienst be
trokken is geweest bij de politieke
gebeurtenissen in ChiU tijdens het
bewind van president Salvador Al-
lende.
Gisteren is in Washington een ver
klaring gepubliceerd die Helms, die
thans ambassadeur in Iran is, op 22
januari heeft afgelegd voor de Se
naatscommissie voor bltenlandse
betrekkingen.
'Ik voelde me verplicht een deel
daarvan voor me te houden, met an
dere woorden, niet vrijwillig een he
leboel informatie te geven", aldus
Helms tot een besloten bijeenkomst
van de Senaatscommissie. Hij zei dat
onthulling van CIA operaties tegen
de regering van de Chileense presi
dent Salvador Allende de verstand
houding tussen de Verenigde Staten
en Chili verder had kunnen verslech
teren.
Helms vertelde de commissie dat
de regering Nixon naarstig heeft ge
zocht naar mogelijkheden om presi
dent Salvador AUende uit het zadel
te lichten, "maar niemand wist een
manier om dat te bereiken".
Uiterst geheim
Via een "uiterst geheim" onder
zoek, aldus Helms, werd in Chili rond
gekeken naar een kracht die het Al-
lende-bewind omver zou werpen.
"Maar het bleek al spoedig, dat zo'n
kracht niet bestond en derhalve wer
den er in die richting geen verdere
pogingen ondernomen".
Elders in zijn verklaring onthulde
Helms dat "de regering ons heeft
gemaand te bezien of er iets kon wor
den gedaan" aan de verkiezingen die
Allende aan de macht brachten.
Maar. zo vervolgde Helms, "het
kwam vast te staan dat zoiets vol
komen onuitvoerbaar was".
Beweerd is en die beweringen
zijn in grote trekken bevestigd door
de huidige CIA-chef William Colby
dat de regering Nixon acht mil
joen doUar heeft gespendeerd aan
ondergrondse CIA-activiteiten in Chi
li die Allende in de wielen moesten
rijden.
AUende werd in 1973 door het leger
gewipt en werd gedood of pleegde
zelfmoord.
Het Federal Bureau of Investiga
tion (FBI) heeft in het midden van
de jaren zestig in twee bordelen in het
gebied van Washington via afluister
apparatuur leden van het Congres en
derde prominente Amerikanen be
spioneerd. Het tijdschrift Newsweek,
dat zegt deze informatie van een
hooggeplaatste bron gekregen te heb
ben. onthulde gisteren dat de toen
malige directeur van de FBI. Ed
gar Hoover, de op die manier verkre
gen inlichtingen doorgaf aan presi
dent Lyndon Johnson.
Het eerste doel van de afluister
praktijken was. aldus Newsweek,
compromitterende informatie te kr\J
gen over buitenlandse diplomaten om
deze mogelijk te kunnen dwingen,
voor de Verenigde Staten te werken.
Van een voormalige regeringsfunc
tionaris had Newsweek vernomen dat
de FBI een prostituee met geslachts
ziekte had gehuurd om in Califor-
nie linkse leiders te verleiden met
de bedoeling dat deze in diskrediet
gebracht zouden worden als ze door
de prostituee waren besmet. Deze
manoeuvre van de FBI had "min
stens gedeeltelijk succes", aldus het
blad.
