Planten-
tips van
Rob
Herwig
WOENSDAG 5 FEBRUARI 1975
PAGINA lft
Rob Herwig, bekend schrijver
van tuin- en plantenboeken, is
zo vriendelijk geweest een aan
tal veel voorkomende vragen
over kamerplanten voor ons te
behandelen. Die vragen en ant
woorden zullen wij voor u publi
ceren. Aan het eind van zijn
„vragenuurtje" geeft Herwig
bovendien een aantal algemene
tips over planten. Zoals bijv.
over 't inkorten van snelgroeien
de bladplanten, de verzorging
van Kerstrozen enz. Wij hopen
dat de liefhebber van kamer
planten er genoegen aan bele-
Tot onze spijt moeten we bijvoor
baat erbij zeggen dat Herwig niet
nog eens aparte vragen van le
zers kan behandelen. U zult het
moeten doen met wat hij „ople
pelt." Maar ook die vragen zijn
van gewone plantenliefhebbers
afkomstig. U hebt dus een grote
kans dat u er de problemen tus
sen tegenkomt waar u zelf ook
meezit.
Kamerdennetje
Gloxinia
Zeven Jaar lukt het mij al een
Gloxinia over te houden en steeds
weer komen er prachtige bloemen
aan. Maar inmiddels is die ene uit
gegroeid tot vier planten. Is het mo
gelijk de „knol" in vieren te delen?
Antwoord: De Gloxinia, die u in de
boekjes onder de botanische naam
Slnningia vindt, kan eindeloos lang
worden overgehouden. Als de knol
len te groot worden kunnen ze in het
voorjaar, tijdens het verpotten, ge
deeld worden. Voor het oppotten
steeds heel vruchtbare aarde gebrui
ken en tijdens het groeiseizoen prak
tisch altijd met een kunstmes toploe-
slng gieten, want de Gloxinia is een
enorme veelvraat. In september de
planten laten verdrogen, de knollen
uit de pot nemen en in droog tuf-
strooisel bewaren bij minimaal 6 gra
den Celsius.
Kamerpalm
Kan ik mijn kamerpalm in een
grotere pot overplanten? Deze palm is
anderhalf jaar oud en van een bloe
mist gekocht. Het is een Indische
palm.
Antwoord: Ik wou dat is wist wat
voor palm u heeft, want er zijn zo
veel soorten. Maar verpot moeten ze
allemaal worden, alhoewel oudere
planten (boven 3 jaar) best een paar
Jaar overgeslagen kunnen worden.
Voor palmen bestaan speciale, smal
le en hoge potten. U kunt ook hoge
plastic potten gebruiken als ze maar
plastic potten gebruiken als ze maar
genoeg afvoergaten hebben en goed
gedraineerd zijn. Verpot in maart-
april, gebruik verpakte potgrond waar
aan zo mogelijk wat fijngewreven
leem of klei is toegevoegd. Palmen
nooit in de volle zon zetten.
Naamloze
goed vochtig gehouden met Substral
plantenvoeding. Ik heb hem voor het
raam, op het zuid-oosten.
Antwoord: De behandeling van or
chideeën kan erg verschillend zijn.
Waarschijnlijk bezit u een Odento-
glossum grande, wel de makkelijkste
orchidee om in de kamer te kweken,
omdat hij zo van droge lucht houdt.
Bloeitijd is oktober-december. Daar
na heel weinig water geven, zó wei
nig dat de grote schijnfcnollen nét
niet gaan schrompelen. De tempera
tuur mag nu tot 10 gr. C dalen. In
het voorjaar verpotten in een meng
sel van 1 deel verteerd beukeblad, 2
delen gesneden varenwortels en een
deel veenmo6, alles goed vermengd.
Ben laag potscherven onderin. Ven
ster op het oosten, schermen tegen
de felste zom, in de zomer goed gile-
ten met regenwater, niet al te vaak
voeden.
Azalea
Naar wat voor aarde moet ik vra
gen als ik een Azalea wil verpotten?
In aarde waarin ik ze kocht, blóei-
den de planten het volgende Jaar
weer. Maar als ik ze verpot in gewo
ne bloemistenaarde, dan komen de
knoppen niet uit. Dtt ondanks dat ik
ze veel sproei en ze in een onver
warmde kamer heb.
Antwoord: Azalea's groeien het bes
te in naaldbosgrond. Het is natuurlijk
niet netjes een zakje half verteerde
naalden uit het dennenbos te gap
pen, maar het is wél de meest prak
tische manier om eraan te komen.
Allerlei bijzondere grondmengsel, zo
als naaldenbosgrond, bromeliagrond,
stekaarde, zaaigrond, etc. worden wel
verpakt geleverd (o.a. door Jongkind
in Aalsmeer», maar alleen aan de
handel. Waarom neemt een tuincen
trum in de buurt van Den Haag,
Rotterdam of Leiden niet eens het
initiatief wat verschillende soorten te
bestellen en die aan het publiek aan
te bieden.
Begonia
Waarom krijgen Beoginla's zo vaak
schimmel op de bladeren, en is daar
nog wat aan te doen als ze bloeien?
Antwoord: De meeste Begonia's zijn
zo opgefokt en doorgewkeekt, enkel
en alleen om super-grote bloemen te
krijgen, dat ze praktisch geen weer
stand meer hebben tegen meeldauw
(dat is die witte schimmel). Geluk
kig zijn de nieuwe zogenaamde Rie-
ger-begonla's wat sterker. Vraagt u
daar eens naar. Meeldauw is prak
tisch niet te bestrijden. Maar 't komt
er minder gauw op wanneer u de
Begonia goed voedt en hem zo koel
mogelijk zet. Is de aantasting een
maal begonnen, dan kunt u misschien
nog snel een stekje nemen alvorens
de oude plant weg te kieperen.
Dieffenbachia
Clivia
Mijn Clivia heeft een stek. Ik
wilde graag weten wanneer ik deze
eraf mag halen. Ik wil dan tevens
de plant eens van nieuwe aarde en
een grotere pot voorzien. Omdat hij
momenteel in zijn rustperiode is, durf
ik er niets aan te doen om in het
voorjaar een teleurstelling te voorko
men (hij had vorig Jaar twee mooie
grote bloemen)
Antwoord: Zijsóheutjes, die aan
een Clivia worden gevormd, kunt u
gewoon laten zitten, maar u kunt
ze ook na twee Jaar afnemen. Ze
moeten dan minstens 4 of 5 blade
ren bezitten. Haal de moederplant
uit de pot (vaak zult u de pot stuk
moeten slaan), peuter voorzichtig de
wortels van het stekje los. Zet het
Jonge plantje eerst in een mengsel
van 50 procent potgrond 50 pro
cent duinzand. Zodra er nieuwe wor
tels zijn gevormd, de plant overzet
ten in gewone verpakte potgrond. De
moederplant kunt u ook meteen in
een nieuwe pot zetten, die echter niet
zo erg veel groter behoeft te zijn.
Voer de hele operatie direct na de
bloei uit.
Hoe oud moet een Cliva zijn om
te kunnen Woeien?
Antwoord: Behalve uit zijsóheutjes
(siekjes) kan de Clivia uit zaad
vermeerderd worden. Na de bloei
worden oranjegele zaaddozen ge-
vormd, die soms een jaar aan de
plant moeten blijven tot het zaad
rijp genoeg Is.
De korrels meteen uitzaaien op
bodemwarmte, na een week of zes
moeten ze gekiemd zijn. Helaas te
Clivia-zaad uit eigen oogst niet altijd
kiemkrachtig. De Jonge plantjes
moeten minstens 3 Jaar oud zijn
voordat ze kunnen bloeien. Elk Jaar
verpotten zoals In het vorige ant
woord beschreven. Hebt u wat klei of
leem op door de verpakte potgrond
te mengen, dan wordt dit bijzonder
op prijs gesteld. Het mengen gaat het
beste door de volkomen droge
klei fijn te wrijven.
Gatenplant
Een stek van een soort gaten-
plant (de juiste naam te mij onbe
kend) heb Ik drie weken in een pot
met water wortels laten schieten. De
bladeren die hij nu na het planten
krijgt hebben echter een heel andere
vorm dan die van de oorspronkelijke
plant waar ik de stek van heb ge
nomen. Bovendien verschillen de bla
deren van de stek ook onderling van
elkaar in vorm en grootte» Mijn
vraag is: wat moet ik doen om te
bereiken dat de oorspronkelijke bla
deren aan de stek komen? Ik heb te
len in bladgrootte.
Antwoord: De plant die u bezit is
niet de gewone Gatenplant of Mon-
stera. maar een Phllodendron, om
precies te zijn waarschijnlijk de soort
squamiferum. Het is allemaal fami
lie. De bladeren aan het stekje ver
tonen de zogenaamde Jeugdvorm. Al
de plant groter wordt, zal ook de blad
vorm veranderen, totdat dientenslot-
te precies gelijk te aan het blad van
de moederplant. U hoeft dus niets an
ders te doen dan het stekje regelma
tig te verpotten en uw Phllodendron
volgens het boekje op te kweken.
lijkse behandeling daarvan (water,
kunstmest) dezelfde als voor een
gladde cactus? En hoe houd ik de
takjes zo kort mogelijk?
Antwoord: Er worden veel planten
lidcactus genoemd, maar als u er een
heeft met getande bladeren, overhan
gende groeiwijze en violette bloemen
rond deze tijd van het jaar, dan is het
de Kerstcactus oftewel Zygocactus.
Vooral bij oudere planten hangen de
takken sterk over, daarom wordt hij
soms op een stammetje geweekt. In
korten gaat natuurlijk ten koste van
de bloei. De Kerstcactus wil na de
bloei 6 weken rust door droogte. Zo
weinig water geven dat de leden net
niet gaan schrompelen. Daarna ver
potten, voorlopig nog binnen houden,
maar eind mei liefst in de tuin op
een beschaduwde plek. Pas op voor
slakken, die zijn er dol op. Af en
toe bemesten. Eind september binnen
halen, in oktober goed droog houden,
waardoor de knopontwikkeling gevor
derd wordt. Pas wanneer er veel knop
Jes zijn geeft u geleidelijk meer wa
ter, waarna de bloemen zich rond
Kerstmis zullen openen. Zet een luci-
ferhoudertje in de aarde aan de
kant die naar het licht gekeerd is.
Verandert de lichtinval, dan verliest
de plant zijn knoppen.
Kunstmest
Wat is de beste kunstmest voor
kamerplanten?
Antwoord: De beste kunstmest is
nog niet uitgevonden. Dat zal ook
niet gebeuren, want elke plant heeft
zijn eigen voorkeur. Toch zijn de
meeste handelsprodukten goed bruik
baar. Zelf gebruik ik altijd een hele
boel merken door elkaar, denkend:
wat de één niet biedt, zal de ander
wel bevatten. Daarbij heb ik een dui
delijke voorkeur voor organische
(dierlijke of plantaardige) mest, zo
als gedroogde koemest, kippemest,
bloedmeel, etc. Er is al luchtveront
reiniging genoeg, voor mij hoeft die
van de chemische kunstmestfabrica-
ge daar niet nog eens bij te komen.
erwtenplantje
Ik heb een bloeiend erwtenplan
tje. Er zijn vijf bloemen in gekomen,
die half uitgebloeid zijn. Hoe moet
ik het nu aanleggen om uit de zaad
jes weer nieuwe planten te krijgen?
Antwoord: Ik denk dat u met „erw
tenplantje" bedoelt een Senecia her-
reianus of een Senecio citrifirmis,
allebei succulente hangplantjes, die
een reeks van bolronde blaadjes als
erwtjes aan een snoer hebben
zitten.
We hebben een kamerdennetje ge
kregen in een ondiepe schaal (8 cm).
Wat moeten we doen om het goed
te behandelen? We hebben c.v., dus
een radiator bij het raam. In onze
kamer is het 20 graden Celcius. Moet
hij in 'n grotere bak, op welke plaats
staat hij het best, en hoe vaak moet
hij water hebben? (Iemand vertelde
ons dat hij besproeid moet worden
met regenwater).
Antwoord: De kamerden (Araucarl
heterophylla) is niet zo makkelijk
goed te houden, 's Zomers gaat alles
best wanneer hij voor een licht ven
ster op het Noorden staat en af en
toe besproeid wordt. Maar in de win
ter. als de verwarming aangaat, wordt
de atmosfeer veel te droog voor de
kamer. Ondanks dagelijks sproeien
zullen de onderste etages geel wor
den en afvallen. Kunt u de kamerden
bij 5-10 graden C overwinteren, dan
zijn er geen problemen.
Dat van 't regenwater klopt, als het
zuiver is (in Den Haag nog wel, in
Rotterdam meestal niet) moet u het
ook voor gieten gebruiken. Kalkhou-
dend leidingwater is namelijk niet zo
best, voor deze plant.
Water spuiten
Wat is de zin van water op plan
ten spulten? Moet Je dit vaak doen?
Neemt een plant dan ook via zijn
blad water op?
Antwoord: Planten kunnen ook via
het blad vocht opnemen. Maar in
hoofdzaak dient het blad Juist voor
de verdamping. Het tekort in de plant
wordt dan via de wortels aangevuld.
Maar in droge kamerlucht verdam
pen veel tropische planten té snel,
de wortels kunnen het niet bijhou
den. In een poging de verdamping af
te remmen, besproeien we de plan
ten. Dat helpt natuurlijk alleen als
u 't heel vaak doet. Veel beter is
een elektrische verdamper, die de
luchtvochtigheid in de kamer per
manent verhoogt. Ook nuttiger voor
uw slijmvliezen, die minder snel uit
drogen. Bovendien kunt u de ther
mostaat een stukje lager zetten, want
vochtige warmte is behaaglijker. Uw
man zal minder pils drinken. Alles
bij elkaar hebt u die verdamper van
f 120 er snel weer uit.
Lidcactus
Enkele weken geleden kocht ik een
Udcactus met getand lid. Is de dage
Erwtenplantje
In cultuur blijken ze nogal gemak
kelijk te zijn. Bloemen heb ik er zelf
nog niet ingehad, die komen waar
schijnlijk alleen bij droge en koele
overwintering. Het is de vraag of
de bloemen kiemkrachtig zaad voort
brengen. Laat ze een paar maanden
zitten en maak er dan een open om
te zien of het zaad droog en rijp
lijkt. Dan uitzaaien in een mengsel
van duinzand en fijne turfmolm. Glas
of plastic erover en matig warm hou
den. Misschien kiemt het zaad. An
ders is 't plantje erg gemakkelijk uit
stek te vermeerderen, dus niet te snel
getreurd.
Mosstokken
Vandaag zag ik „mosstokken" te
koop staan. Dat zijn witte plastic
buizen, waar met ijzerdraad mos
omheen gebonden zit. Hebben die nu
nut voor de planten, of houden ze ze
alleen maar overeind, zodat Je net zo
Als mos wel nut heeft, wil ik graag
weten wat de beste soort is.
AntwoordMosstoken k worden
vaak gebruikt om er klimplaten met
luchtwortels, zoals rankende Ficus-
soorten, Philodendron, Gatenplaten
en klimop langs te leiden. Houdt u 't
mos constant vochtig en doet u af
en toe wrat opgeloste mest door het
sproeiwater, dan kunnen de wor
tels op den duur in het mos groeien.
Maar in de praktijk zijn mosstokken
vaak zo droog als gort, en dan kunt
u inderdaad net zo goed een gewone
stok gebruiken. Het enige mos dat
in aanmerking komt is sphagnum
oftewel veenmos, verbrijgbaar bij de
bloemist.
Venusschoentje
Het uitgebloeide Venusschoentje
van dit voorjaar staat er goed bij en
heeft nu twee even grote „kinderen".
Moet ik dat allemaal, in hetzelfde
potje laten staan of splitsen? En hoe
krijg ik de boel weer aan het
bloeien?
Antwoord: De orchidee Venus
schoentje (Paphiopedilum) is niet zo
makkelijk in de cultuur. Eigenlijk is
een matig verwarmde kas nodig, win-
tertemperatuur 12-15 graden C. In
de kamer is een venster op het oos
ten 't beste. Een strenge rustperiode
is niet nodig, wel minder water ge
ven bij lage temperatuur. In februari
verpotten in een mengsel van ver
teerd eikenblad, varenwortel en veen-
mos. m de zomer flink gieten met
zuiver regenwater. Als de plant te
groot wordt, kunt u de zaak splitsen.
Bladcactus
Komen er aan een tak of blad van
een bladcatus maar éénmaal bloemen,
of ka»n dit enkele jaren achtereen
gebeuren?
Antwoord: Waarschijnlijk bedoelt u
met „bladcactus" ook de een of an
dere lidcactus. Deze planten groeien
elk Jaar een stukje verder, de bloe
men verschijnen meestal aan de nieu
we scheuten. Maar er komen ook wel
bloemen aan loten die ruim een Jaar
oud zijn. Dat hangt er vanaf welke
soort u bezit.
Ik heb een plant gekregen, ik weet
geen naam, 't is een stammetje van
anderhalve centimeter doorsnee en 25
centimeter hoog. Op ongeveer 10 cen
timeter van boven komt een tros bla
deren, groen met een lichtgroene
streep in het midden. Ik weet niets
over de behandeling of waar hij moet
staan. Is t een palmpje? Ik stuur u
er een tekeningetje van.
Antwoord: Uit de schets, die u bij
de brief insloot, kon ik opmaken dat
u in het bezit bent van een zoge
naamde Tiplant, zo as die tegenwoor
dig weer erg in de mode is. U vindt
een foto op pag 194 van Het Grote
Kamerplantenboek. Het zijn haast
Geraniumstek
Hoe behandel ik mijn geranium-
stekken? Droog, vochtig, warm, koud?
Ze maken nu zoveel gele bladeren.
Ze staan in een niet-verwarmd ka
mertje met licht uit het noord-wes
ten.
Antwoord: Geraniums kunnen het
beste in augustus gestekt worden. Be
gin oktober zijn er dan genoeg wor
tels om de plantjes in 8 cm potjes
over te zetten. Deze potjes koel. maar
vorstvrij overwinteren. Gele bladen
duiden op een gebrek aan vocht of op
een té lage temperatuur. In maart-
april de stekjes iets warmer zetten,
overzetten in 12 cm potjes en eind m
buiten plaatsen. Als het goed is, zit
ten er dan al bloemen in.
Gloxinia
Fuchsia
De hele zomer heeft mijn Fuchsia
op het balkon gebloeid, en hij bloeit
nóg. Wat moet ik met hem doen als
het gaat vriezen:.binnen halen bij de
c.v., in de kelder zetten, op het bal
kon laten hangen, of weggooien en
olgend Jaar een nieuwe kopen .pan
lat de fut er toch uit is"?
Antwoord: Fuchia's kunt u Jaren
lang overhouden wanneer ze 's win
ters maar heel koel staan, ik zou zeg
gen bij 12-15 graden C en goed in
het licht. In het voorjaar worden de
planten dan wat teruggesnoeid, ver
pot en opnieuw aan de groei ge
bracht. In mei-Juni kunt u stekjes
nemen van vers gegroeide scheutjes
met 5 6 bladeren eraan. Ze be-
wortelen op aarde of op water. Deze
stekjes kweekt u dan op voor het
volgend jaar.
Wittigheid
Op de aarde van sommige van
mijn planten komt een witte afzet
ting. Wat is dat en wat doe Je er
tegen?
Antwoord: De witte afzetting op
de aarde bestaat waarschijnlijk uit
schadelijke zouten, afkomstig uit het
leidingwater. Aan de buitenkant van
stenen potten ls die zoutafzetting nog
veel vaker te zien. Direct verpotten,
de bovenste aarde wegdoen. Wanneer
u met regenwater giet, zult u geen
last meer hebben van witte aanslag.
allemaal Dracaena of drakenboom-
soorten en deze heet D. Fragrans.
Men laat de planten in de tropen,
als struikgewas groeien, hakt ze na
-150 cm lengte exporteert de droge
een paar Jaartjes in maatjes van 10
takken dan met scheepsladingen te
gelijk. Zet men zo'n stok op water
of in de grond, dan loopt hij vrij
wel altijd weer uit. Verzorging volgen
het boekje.
Weinig water
Ze zeggen dat Je zomerplanten in
de winter weinig water moet geven.
Ze moeten dan rusten. Maar hoeveel
is weinig?
Antwoord: Veel planten willen 's-
winters een rusttijd doormaken. Kijk
in een plantenboek voor welke dat
geldt, want er zijn er ook die 's win
ters groeien en in de zomer rusten.
Is een winterrust voorgeschreven, 'dan
moeten de planten koeler staan.
Dientengevolge verdampen ze min
der en moet u dus ook minder gieten.
Gaat het blad schrompelen, dan bent
u té zuinig met water. Maar cactus
sen en vetplanten bijvoorbeeld kun
nen hij 5 10 graden C maandenlang
zonder één druppel water. Daar gaan
ze later goed van bloeien.
Orchidee
Hoe kan ik een orchidee tot bloei
krijgen? Ik heb een Jonge plant ge
kregen (een polossum als ik het goed
heb). Er is al een blad WJ geko
men. Hij staat in bladeren en mos,
Wij hebben sinds Juni een bonte
Diefenbachia, die er de eerste maan
den prachtig bij stond. Maar de laat
ste maanden krijgt hij steeds snel
gele bladeren. De plant wordt vol
gens voorschrift besproeid en water
gegeven. Een paar weken geleden
kwamen er drie bloemstengels in,
die we op aanraden van de bloemist
hetoben verwijderd .omdat ze niet
mooi waren en ten koste van de
plant zouden gaan. Wij horen ande
re mensen ook klagen over gele bla
deren.
AntwoordEen Dieffenbachia komt
vrij gemakkelijk in bloei. In het
Grote Kamerplantenboek hebben we
abusievelijk geschreven dat het een
zeldzaamheid is. Ik geloof niet dat
bloeien de planten erg uitput, maar
als een plant in bloei komt, is dit
vaak een teken van armoede. Alsof
hij zich nog één keer wil voortplan
ten alvorens het loodje te leggen. De
plant is dus al uitgeput als hij gé&t
bloeien. Maar dat geldt ook weer niet
voor &lle planten.
Amaryllis
Bij het verpotten van een Ama-
ryllisbol ontdekte ik twee kleine bol
letjes ter grote van een hazelnoot
Die heb ik vier weken geleden in een
bakje met aarde gezet, en nu zijn er
15 cm lange bladstengels aangeko
men. Hoe moet ik die behandelen
om de bol te laten groeien en bloeir
en?
Antwoord: De kleine broedbolletjes
van de Amaryllis moet u precies zo
behandelen als de grote bol, ook al
komen er voorlopig geen bloemen aan
Dus in de winter het blad laten sprui
ten. in de zomer goed voeden, even
tueel heel beschut buiten zetten, in
september geen water meer geven zo
dat alles afsterft. Dan de bol in de
pot droog bewaren. In Januari in ver
se aarde oppotten, vooral de wortels
niet beschadigen en weer aan de groei
brengen. Na een Jaar of vier kan het
bolletje gaan bloeien.
