Overleggroep moet
arts en vrouw
bij abortus helpen
Bloemenhove blijft open
Wetsontwerp over abortus brengt weinig helderheid
Rotterdams gezin om het
leven door koolmonoxyde
DS'70 is
niet links
Chirurgen.beschuldigd
van operatiefouten
Huldigings
comité
beledigde
artiest
KLM riskeert boete
Amerikaanse rechter
DINSDAG 21 JANUARI 1975
Door
Reny Dijkman
wordt geacht zelf
De KVP en ARP brengen met hun
initiatief wetsontwerp betreffende
abortus provocatus weinig helder
heid. Ondanks de soepele lijnen
rondom blijft keihard de kern
overeind staan, namelijk dat een
vrouw alleen haar zwangerschap
nag laten onderbreken indien haar
lichamelijke of geestelijke gezond
heid in ernstig gevaar is. Alleen ligt
de verantwoordelijkheid van deze
beoordeling niet langer bdj de vrouw,
maar bij de arts. Hij moet een team
Dat men dat in de toekomst alleen
nog maar in ziekenhuizen of in
onder een ziekenhuis ressorterende
klinieken wil laten doen, is een
bijkomstigheid. Het is hoogstens
vervelend voor die artsen die aan
deze bezigheid een dikbelegde
boterham verdienden. De hoofdzaak
blijft overeind en dat kernpunt is
uitermate vervelend voor andersden
kenden, die in Nederland toch wel
de meerderheid vormen. Indien dit
initiatiefwetsontwerp zou worden
aangenomen, zal Nederland een grote
stap terug moeten doen. Zo zullen
bijvoorbeeld ongehuwden niet meer
geaborteerd worden als zij even
wichtig en gezond zijn. Netzomin als
vrouwen die extreem gesteld
via een ongelukje in verwachting
zijn van de zevende spruit.
Een dergelijk wetsontwerp zal
Nederland' nog verder verdelen;
splijten in noord en het katholieke
zuiden. Mensen die abortus willen
laten plegen moeten zich gaan
verzekeren van handige, niet katho
lieke artsen. Een overvloed van
bewijs ligt in de mildheid van de
opstelling van het verdere wetsont
werp. Er zijn geen termijnen meer
genoemd waarbinnen abortus mag
worden gepleegd. Dit is wel het
evidente bewijs dat inderdaad alleen
ernstig gevaar voor de geestelijke of
lichamelijke gezondheid van de
vrouw het enig doorslaggevende
argument tot zwangerschapsonder
breking zal zijn. Wel 6taat in het
lniitiatlefwetsontwerp, dat een zelf
standig levensvatbare vrucht in geen
geval afgedreven mag worden.
De sancties worden gesteld door het
wetboek van strafrecht. Alleen de
vrouw zal in de toekomst buiten
rechtsvervolging vallen.
Het is merkwaardig dat de
confessionelen zo ver afwijken van
datgene wat leeft onder haar eigen
kiezers. De katholieken van Neder
land hebben in een, op verzoek van
de KRO gehouden, representatieve
enquête zich duidelijk anders
uitgesproken. Dit onderzoek, gehou
den door het bureau Veldkamp,
toont aan dat slechts 25 procent van
de ondervraagden abortus tolereert
alleen als de lichamelijke en de
geestelijke gezondheid van de vrouw
gevaar lopen. Van de ondervraagde
Katholieken vond 33 procent dat
zwangerschapsonderbreking een
vrije beslissing moest zijn.
De randstad denkt daar nog veel
liberaler over, namelijk 41 procent
deelt deze mening.
De WD is sinds gisteren stellig van
plan om met een eigen initiatief-
wetsontwerp te komen. Men heeft
het stuk van de KVP en AR
afgewacht, maar is er niet gelukkig
mee. De WD wil ruimere mogelijk
heden scheppen voor zwanger
schapsonderbrekingen, maar wenst
dit wel te laten doen in erkende
inrichtingen en via een goede
begeleiding van de betrokken vrouw.
Tijdens de behandeling van de brief
van minister Van Agt, Justitie, over
zijn beleid inzake de Bloemenhove-
kliniek heeft zij dit al min of meer
aangekondigd.
Volgende week zal ook dat stuk ter
tafel liggen. Dan zijn er drie
initiatiefwetsontwerpen. De namen
Stuyt en Van Agt, ondertekenaars
van het wetsontwerp ontstaan onder
de regering-Biesheuvel, kunnen dan
worden vergeten. Dit wordt ingewis-
Daarnaast ligt al vier jaar het
ontwerp Roethof—Lamberts, beiden
PvdA, die de meest vrije vorm van
abortus bepleiten. Van deze kant is
er dan ook een verheugde reactie
over het feit dat de confessionelen
eindelijk tot de indiening zijn
gekomen. Zij spreken de wens uit
dat de behandeling voor het
zomerreces plaats zan vinden. Dit
echter, zal wel een schone illusie
blijken. De overvolle Kameragenda
tot het zomerreces biedt daartoe
weinig mogelijkheden. Vermoedelijk
kan Van Agt dit Jaar nog rustig
uitzitten.
DEN HAAG (ANP) Besturen van inrichtingen waar
abortus provocatus wordt toegepast moeten een overleg
groep samenstellen om zowel de behandelende geneeskun
dige als de vrouw te helpen om tot een weloverwogen be
sluit te komen.
Deze overleggroep wordt opge
voerd in de gisteren door de fracties
van KVP en ARP gepresenteerde
hoofdlijnen van het initiatief-abortus
ontwerp, dat, zij tijdens de totstand
koming van het kabinet Den Uyl
beloofden e zullen indienen.
In de overleggroep moeten zowel
geneeskundigen als sociaal-deskundi
gen worden benoemd.
Indien de arts besluit de vrouw de
behandeling te geven moet hij haar
nog eens uitdrukkelijk haar toestem
ming vragen. Dit voorschrift dient
om te voorkomen dat de zwanger
schap zou worden afgebroken zon
der dat de vrouw het daarover ge
heel met zichelf eens zou zijn ge
worden.
De fracties zijn volgens de hoofd-
UTRECHT De anesthesist dr
Miloslav Zvonar, een tot Nederlan-
der genaturaliseerde Tsjech, heeft
J een kort geding aangespannen te
gen het bestuur van het ziekenhuis
Zonnegloren in Soest. Aanleiding tot
het geding, dat woensdagmiddag 29
I Januari dient voor de president van
I de rechtbank in Utrecht, is het op
zeggen van 't contract met de anes
thesist door het ziekenhuisbestuur.
Dat gebeurde, nadat een conflict
was ontstaan tussen dr Zvonar en de
chirurgen van het ziekenhuis. De
anesthesis heeft kritiek geuit op
I fouten die volgens hem bij operaties
I worden gemaakt en die zouden heb-
ben geleid tot de dood van patiën
ten. Omdat het staatstoezicht op
I de volksgezondheid normaliter geen
toezicht houdt op de gang van zaken
ln ziekenhuizen, heeft dr Zvonar for
meel aangifte gedaan van twee
overlijdensgevallen bij de hoofdoffi-
cier van Justitie in Utrecht, mr W.
H. Overbeek. Deze heeft de inspec-
teur voor de volksgezondheid om na
dere informaties gevraagd.
Geneesheer-directeur J. W. D. Ber-
kelbach van der Sprenkel van "Zon
negloren" ophield zich gisteren
van mededelingen over deze kwestie
omdat dat nu nog "onder de recli-
ter" is.
Volgens de raadsman va,n dr. Zvo
nar. dr. mr. dr. W. Schuurmans
Stekhoven, hebben de chirurgen
i zich in beide gevallen waarvan de
anesthesis aangifte heeft gedaan
niet aan zijn adviezen gehouden. Een
man die in maart 1974 een vaatope-
ratle onderging, zou geen heparine
hebben gekregen hoewel de anes-
(een stollingsmiddel) toegediend
thesist daarop had aangedrongen
I en hij zou tengevolge daarvan zijn
overleden.
De tweede aangifte betreft een
vrouw die in augustus aan een bloe-
i ding zou zijn overleden nadat haar
keel was beschadigd bij het terug-
I trekken van een buisje dat voor in
wendig onderzoek was gebruikt. De
bloeding zou niet op tijd zijn ge-
I stelpt, en ook tegen deze complica
tie had de anesthesist volgens dr.
Schuurmans Stekhoven gewaar-
j Behuwd.
i De arts-advocaat zei gisteren dat
voor deze twee sterfgevallen waar
schijnlijk ten onrechte een verkla
ring "natuurlijke dood" ls afgege-
Dr. Zvonar is volgens dr. Stek
hoven een uitstekend gekwalificeerd
anesthesist. Hij heeft drie artsdiplo
ma's. een Tsjechisch, een Ameri
kaans en een Nederlands. Voordat
hij in het Soester ziekenhuis ging
werken heeft hij vier Jaar als lector
in Leiden colleges in de anesthesie
gegeven. Om zich daarop voor te be
reiden was hij eerder door de Neder
landse regering naar de Verenig
de Staten gestuurd.
lijnen van oordeel dat de behande
ling sledhts mag worden gegeven in
een ziekenhuis of een kliniek die on
der hetzelfde bestuur staat als dat
ziekenhuis.
De fracties stellen in de hoofdlij
nen voorop dat afbreking van zwan
gerschap een geneeskundige verbo
den is tenzij a. voortzetting van de
zwangerschap voor de lichamelijk -
ke of geestelijke gezondheid van de
vrouw een ernstige bedreiging mee
brengt en b. deze bedreiging slechts
door afbreking van de zwangerschap
kan warden afgeremd.
Er wordt geen onderscheid ge
maakt naar gelang van de levens
duur van de vrucht. Een zelfstandig
levensvatbare vrucht mag echter in
geen geval worden geaborteerd: de
bedreiging voor de gezondheid van
de vrouw kan dan immers worden-
opgeheven door het teweegbrengen
van een vroegtijdige bevalling.
In een apart hoofdstuk wordt
bepaald dat niemand gehouden is
een vrouw een behandeling, gericht
op het afbreken van zwangerschap,
te geven dan wel aan een zodani
ge behandeling medewerking te ver
lenen, daartoe gelegenheid te geven
of daartoe middelen te verschaffen,
behoudens voorzover hij de verplich
ting daartoe schriftelijk heeft aan
vaard.
Deze bepaling beoogt Juridische
bescherming te bieden aan degenen
die mensen niet volgens de vermelde
norm te mogen handelen, omdat zij
die norm te ruim achten en abortus
provocatus bijvoorbeeld alleen toe
laatbaar achten, indien het noodza
kelijk is om het leven van de vrouw
te redden.
Vier leden van het comité dat op
21 september in het Haagse congres
gebouw de huldiging organiseerde,
van de Antilliaanse zwemkampioene
en sportvrouw van het Jaar Enith
Brigitha, hebben zich door een in
gezonden brief in het te Curacao uit
gegeven dagblad "Beurs- en
Nieuwsberichten" schuldig ge
maakt aan belediging van de An
tilliaanse declamator Stanley Cras,
die als organisator van de huldiging
Op Schiphol wordt hard gewerkt aan de afbouw van de D-pier, die geschikt is voor de grote Jum
bo-jet 747 van Boeing. Werklieden zijn hier bezig met het zogenaamde "rollende tapijt" voor
gebruik gereed te maken.
ROTTERDAM Door koolmono-
xydevergiftiging is het hele gezin
Van Oossanen van de Ruigenhoek
71 in Rotterdam om het leven ge
komen. Het gaat om de 25-jarige
heier Piet van Oossanen, zijn 23-ja
rige vrouw en hun twee kinderen Sil
via van 5 en Marcel van 3.
Doordat de heer Van Oossanen gis
teren niet op zijn werk verscheen bij
Splunders Aannemingsmaatschappij
in Ridderkerk, kwamen gistermid
dag twee collega's kijken. Omdat er
niet werd opengedaan en alle ruiten
beslagen waren en de gordijnen nog
gesloten, waarschuwden zij de poli
tie. Twee surveillerende agenten,
forceerden de deur en zagen dat het
huis vol waterdamp stond. In de
keuken lag het naakte lichaam van
I DEN HAAG Premier Den Uyl
vind DS'70 geen linkse partij. HU
heeft dit geantwoord op vragen van
de DS'70 fractievoorzitter in de
Tweede Kamer, Drees, die ophelde
ring wilde over een uitspraak van
Den Uyl in een interview in Vrij
Nederland van 21 december j.l. In
dat interview sprak de premier over
"links", maar Drees wilde precies
weten wat Den Uyl daaronder ver
staat: alleen de PvdA, de PPR en
D'66 of ook andere niet-confessionele
partijen zoals CPN, VVD, PSP en
DS'70. Den Uyl heeft laten weten,
dat hij met links alleen de drie pro
gressieve regeringspartijen heeft be-
Verwelkomd door vele
functionarissen van zijn
nieuwe ambassade is gister
middag de nieuwe ambassa
deur van de Volksrepubliek
China in ons landde heer
Chen Hsin-jen, op Schiphol
aangekomen. Eerder was
Chen Hsin-jen ambassadeur
in Finland en Perzië en be
kleedde hij vele hoge functies
in zijn land op onderwijs-ge-
bied.
Controle nog
steeds streng
UTRECHT De dertien Ne
derlanders die nu al anderhalve
week onder strenge medi
sche controle staan omdat zij
zouden zijn besmet met de Afri
kaanse lassakoorts, worden
nog zeventien dagen lang elke
dag onderzocht. Hoewel zU tot
nu toe geen symptoom van de
ziekte hebben vertoond, nemen
de artsen liever geen risico.
De mensen zaten in een vlieg
tuig dat 10 Januari uit Nigeria
kwam. Een van de passagiers,
een Britse arts, overleed twee
dagen later vermoedelijk aan
lassakoorts.
Het ziektebeeld van lassa
koorts lijkt erg veel op dat van
andere ziekten zoals tyfus, gele
koorts, malaria, mazelen en
pokken. Het is een virusziekte
die in 30 tot 50 procent van de
gevallen dodelijk is.
mevrouw Van Oossanen. Het even
eens naakte lichaam van haar man
lag half over haar heen. Vermoede
lijk heeft hij nog geprobeerd haar
overeind te krijgen, maar door die
inspanning heeft ook hij zuurstofge
brek gekregen en is hij bewusteloos
geraakt.
In een van de kinderkamers lagen
de lichamen van de kinderen, de een
over de ander heen. Men neemt aan
dat Silvia Marcel heeft willen waar
schuwen en uit haar eigen kamer
naar die van haar Woertje is gelo
pen. Ook zij is daar bewusteloos ge
raakt.
De politie neemt aan dat het dra
ma zich zaterdagavond of zondag
ochtend al heeft afgespeeld. In het
huls, zo bleek bij nader onderzoek,
was nauwelijks ventilatie, alle ra
men waren potdicht. De warm-wa-
terkraan van de geiser stand nog
wijd open en de douche hep. De tech
nische recherche i
van het gemeentelijk gasbedrijf
derzoeken of er een defect aan
geiser was.
Wiegel vraagt
interpellatie
werkloosheid
SCHIPHOL De KLM is niet inge
gaan op de eis van de Amerikaan
se luchtvaartdienst CAB om haar
dienstregeling over te leggen. Dat
had uiterlijk gisteren moe jen gebeu
ren. Daarmee riskeert de KLM dat
de Amerikaanse rechter een boete
van ten hoogste 2500 gulden per
dag kan opleggen.
De KLM heeft de CAB laten we
ten dat de gevolgen van het indienen
"niet louter een procedure -kwestie
is, maar een principiële, omdat de
bewegingsvrijheid van de KLM er-
Tpt deze conclusie komt de presi
dent van de Haagse rechtbank in zijn
vonnis inzake het korte geding, dat
Stanley Cras had aangespannen,
tegen de leden van het comité. Uit
de brief in "Beurs- en Nieuwsberich
ten" van 2 oktober vorig Jaar viel
op te maken dat Stanley Cras een
onbetrouwbare geldfclopper zou zijn
die zijn positie als adviseur van het
huldigingscomité met oneerbare
middelen ten eigen bate had mis
bruikt.
In zijn vonnis ziet de Haagse recht
bankpresident af van een beoorde
ling van het waarheidsgehalte van
de publicatie. Wel constateert hij dat
de gedaagden door de vorm en de
woordkeuze van hun publikatie ken
nelijk het oogmerk hebben gehad,
om Cras te beledigen. De president
meent dat ook volgens Antiliaanse
normen deze publikatie als kren
kend moet worden gekwalificeerd.
Hij veroordeelt de gedaagden con
form de eis zich verder te onthou
den van het doen of uitloikken van
publicaties die eiser kunnen aantas
ten in zijn eer of goede naam en be
veelt dat het vonnis op kosten van de
gedaagden binnen vier weken zal
worden gepubliceerd in "Beurs- en
Nieuwsberichten", zowel in het Ne
derlands als in het papiamento.
DEN HAAG WD-fractaeleider
Wiegel heeft vanmiddag de Tweede
Kamer gevraagd de regering te mo
gen ondervragen over de werkloos
heid. Als aanleiding noemde Wiegel
de verwachting, dat het aantal werk
lozen de komende maanden nog ver
der zal stijgen tot ver boven de
200.000 en een uitspraak van pre
mier Den Uyl, dot in de binnenkort
uit te brengen regeringsnota over de
werkgelegenheid weinig nieuws zal
staan. De interpellatie wordt ver
moedelijk volgende week woensdag
gehouden.
Caransa redt
Amsterdamse
Lido van de
ondergang
door kan worden beperkt". Boven
dien is de KLM van mening dat
het Amerikaanse aandringen in
strijd is met de afspraak tussen mi
nister Kissinger en minister Van
der Stoel.
Beide bewindslieden kwamen over
een dat er geen eenzijdige maatre
gelen tegen de KLM zouden worden
ondernomen voordat de derde ronde
besprekingen is afgelopen. Zoals be
kend wil Amerika inkrimping van de
activiteiten van de KLM op de
transatlantische route naar de VS.
GEEN INBESLAGNEMING VAN APPARATUUR
Schoorsteen valt
om: sloper dood
VLISSINGEN Gistermiddag is
in Vlissingen de 51-Jarige Joh. Moer
dijk uit Nieuwdorp bij sloopwerk
zaamheden om het leven gekomen.
De man bevond zich op de zolderver
dieping in een slooppand aan de Vlis-
singse boulevard, toen hü door een
omvallende schoorsteen getroffen
werd. Vermoedelijk is het gevaarte
door de wind omver geblazen. De
arbeidsinspectie stelt een onderzoek
in.
HEEMSTEDE De medische
apparatuur van de abortuskli
niek Bloemenhove in Heem
stede zal niet door de rechter
commissaris in Haarlem, mr.
J. J. Matthijsse, in beslae wor
den genomen. Het gerechtshof
in Amsterdam had hem daar
toe verlof verleend. De rechter
commissaris wees de vordering
van de hoofd-officier van Jus
titie, mr. J. L. Andrea te Haar
lem om daaraan gevolg te ge
ven, gisteren echter af.
De raadkamer van de rechtbank
in Haarlem had in eerste instantie
de vordering van mr. Andreae tot
verlof verlening aan de rechter
commissaris in november afgewe
zen. De officier ging daarvan in be
roep hij het hof van Amsterdam.
In de Bloemenhovekltniek worden
zwangerschappen van meer dan 12
weken onderbroken. Minister van
Agt van Justitie deelde in oktober
Jl. aan de Tweede Kamer mede, dat
hij zo spoedig mogelijk een rechter
lijke uitspraak wil over de vraag
of in de Bloemenhove verrichte abor
tussen een strafbaa feit opleveren.
Het staat volgens de rechter-com-
missaris te Haarlem nog absoluut
niet vast dat er een strafbaar feit
is gepleegd. Rekening moet worden
gehouden met de zijns inziens geens
zins uitgesloten mogelijkheid dot hier
krachtens medische indicatie, dus
straffeloos, is gehandeld.
In de polikliniek van Bloemenho
ve - het Bea-huis - worden zwanger
schappen van minder dan 12 weken
afgebroken. Voor onderbreking
van zwangerschappen, zowel bene
den als boven de 12 weken, wordt
voor een belangrijk deel gebruik ge
maakt van dezelfde apparatuur ter
wijl de gas-narcose-apparatuur bij
iedere onderbreking noodzakelijk is.
Dit was de rechter-commissaris ge
bleken uit verklaringen van de me
disch-coördinator van de Bloemen-
hovekliniek, de geneesheer-directeur
van het St. Elisabeth Gasthuis in
Haarlem en een der daaraan ver
bonden gynaecoloog.
De conclusie van de rechter-com
missaris is dat een inbeslagneming
ook anderbreking van zwangerschap
pen beneden de 12 weken on
mogelijk zou worden gemaakt, als
mede zwangerschapsonderbreking
boven de 12 weken op juiste medi
sche indicatie onmogelijk wordt. In
beslagneming van de apparatuur
zou volgens de rechter-commissaris
onder de gegeven omstandigheden
niet aanvaardbare gevolgen heb
ben. De hoofd-officier van Justitie
beslist vandaag of hij van de afwij
zing van zijn vordering in beroep
gaat bij de rechtbank in Haarlem.
Wim Wagenaar, exploitant.
AMSTERDAM Maup Caransa,
de Amsterdamse onroerend-goed-
magnaat, heeft het Lido aan het
Amsterdamse Leddseplein voorlopig
van de ondergang gered. Hij heeft
zich garant gesteld voor de zes ton
belastingschuld die de Britse eige
naren van het pand hebben. Om
deze reden dreigde gistermorgen 'n
openbare verkoop van de inboedel.
Dankzij de reddingsactie van Ca
ransa kon een en ander op het
laatste moment worden voorkomen.
Om half twaalf gaf de president
van de rechtbank in Amsterdam
opdracht de verkoop van de inven
taris uit te stellen tot 28 januari.
De curatoren verwachten echter
dat er geen veiling van de Lido-boe-
del zal komen. "Wij zullen voor die
tijd wel een regeling met de belas
tingen hebben getroffen", aldius een
der curatoren, mr. Fesseman.
Wim Wagenaar, de kersverse ex
ploitant die het Lido nieuw leven
wilde inblazen en daarom zijn laat
ste cent in het vermakelijkheids-
cenitrum had gestoken, was duide
lijk opgelucht. "We draaien ge
woon door, alsof er niets aan de
hand is", aldus Wagenaar.
Maup Caransa, die tijdens de
openbare verkoop optrad als advi
seur van de hypotheekhouders van
het Lido, de Bossche bankiers Van
Lanscho., verklaarde: "De zaak is
voorlopig gered en dat is het voor
naamste'.
