Amerika wijst Cyprus op
consequenties van onlusten
EUROPA BLUFT MET
PLO IN MAAG ZITTEN
Isabel Allende: „Verzet in Chili
GROOTSTE PROBLEMEN KOMEN NOG IN GENEVE
Makarios de straat op om te sussen
Belgie en Amerika
geen stap nader
over de luchtvaart
EEN KWESTIE
VAN GEVOEL...
GIRO 50.500
Spanjaard in Bilbao
doodgeschoten voor
uitdelen pamfletten
Palestijnse
raketten op
Libanees kamp
IRA SCHORT BESLISSING OP
De lichtgewicht Singer Starlet
DINSDAG 21 JANUARI 1975
GENèVE - Na een pauze van een
maand is gisteren in het vroegere
gebouw van de internationale ar
beidsorganisatie te Genève de
Europese veiligheidsconferentie her
vat. In eerste instantie vindt het be
raad plaats op het niveau van des
kundigen. Pas donderdag komen de
voltallige delegaties van de 35 deel
nemende landen voor de eerste of
ficiële zitting bijeen. Op zijn vroegst
aan het eind van de eerste onderhan-
delingsweek zal men enigszins kun
nen beoordelen of de interesse van
het. Kremlin in de besprekingen is
afgenomen of niet. In conferentie-
kringen heet het dat de gebeurtenis
sen in Moskou voorlopig nog te on
doorzichtig zijn.
Zowel Oostelijke als Westelijke di
plomaten spraken gisteren de hoop
uit dat de conferentie tegen het mid
den van dit Jaar met succes kan
worden afgesloten. Er zullen dan ech
ter aan beide zijden nog belangrijke
concessies moeten worden gedaan om
impasses te doorbreken. De Oost-
europese landen willen dot de on
derhandelingen tegen april of mei
worden afgesloten en dat de formele
slotbijeenkomst op het niveau van
regeringsleiders nog deze zomer in
Helsinki kan worden gehouden, voor
dat de delegaties de zitting in de
cember vorig Jaar verdaagden had
men er tweederde van de werkzaam
heden (het opstellen van ontwerp
documenten die in Helsinki moeten
worden getekend) opzitten. Maar
men is algemeen van mening dat de
grootste moeilijkheden nog moeten
komen. Deze betreffen bijvoorbeeld
het vooraf waarschuwen voor mili
taire manoeuvres, de vrijheid van
reizen tussen de deelnemende lan
den, culturele uitwisselingen en de
onschendbaarheid van grenzen een
kwestie die nauw verband houdt,
met een mogelijke hereniging van
Duitsland.
NICOSIA De Amerikaanse minister van Buitenlandse Za
ken Henry Kissinger heeft de Cyprische regering laten weten
dat de VS hun ambassade in Nicosia zullen sluiten als perso
neelsleden van de ambassade bij demonstraties en rellen ge
wond raken. Voorts zullen de VS niet meer meedoen aan po
gingen om de vrede op het eiland te herstellen als de onlusten
voortduren. President Makarios moest gisteren persoonlijk tus
senbeide komen om te verhinderen, dat demonstranten de Ame
rikaanse ambassade in Nicosia zouden bestormen en vernielen.
Een woordvoerder van de rege-
ring-Makarios zei dat de waarschu
wing van Kissinger vervat was in een
nota die door de Amerikaanse zaak
gelastigde Frederick Brown aan de
Cyprische minister van buitenland
se zaken, John Christofides, was
overhandigd.
i Minister Christofides heeft Kissin-
|gcr geantwoord dat de Cyprische re
gering al het mogelijke doet om het
P - cneel en de bezittingen van de
la'nbassade te beschermen en dit zal
jbliiven doen.
Verleden Jaar is de Amerikaanse
ambassadeur op Cyprus doodgescho
ten tijdens demonstraties tegen de
ambassade in Nicosia. Dit weekein-
jde werd er schade aangericht in de
ambassade door brandstichting tij
dens nieuwe anti-Amerikaanse beto
gingen.
i De Britse regering heeft bij de re
iger ingen van Cyprus en Griekenland
j geprotesteerd tegen de betogingen,
waarbij in de afgelopen dagen scha
de is toegebracht aan officiële Brit-
jee gebouwen in Athene en Nicosia.
De Britse regering heeft de Griek
se en de Cyprische regering herin
nerd aan hun internationale ver
plichtingen en verklaard dat Enge-
I land zich het recht voorbehoudt
I schadevergoeding te eisen voor de
toegebrachte schade,
j President Makarios is gisteren in Ni
cosia de straat op gegaan toen anti-
Britse en anti-Amerikaanse demon
straties uit de hand dreigden te lo
pen.
I De president reed in een konvooi
auto's met loeiende sirenes naar de
I demonstranten die een politiekor-
don in de buurt van het Amerikaan
se voorlichtingscentrum hadden door
broken.
Tevoren waren traangasgranaten,
die een aantal daarvan oppakten, en
naar de politie terugwierpen.
De betogers drongen niet door tot
in het voorlichtingscentrum, of
schoon zij er wel in slaagden aan de
achterkant een brandje te stichten en
een deur te forceren.
President Makarios werd toegejuicht
door de demonstranten bij wie hij
er op aandrong kalm te blijven. Daar
leidde hij hen naar de Griekse
ar hij hen vanaf het
balkon toesprak.
De betoging vormde een onderdeel
van het protest van Grieks-Cyprio
ten tegen het Brits besluit om Turk
se Cyprioten van de Britse basis in
A'—Mrj naar Turkije te laten ver
trekken.
Intussen waren de Grieks- en Turks-
Cyprische onderhandelaars Clerides
en Denktash onder strenge verilig-
heidsmaatregelen in de hoofdstad
bijeen. Volgens welingelichte krin
gen bespraken zij mogelijk opnieuw
het heropenen van het vliegveld van
Nicosia dat sedert Juli 1974 gesloten
is.
De Sowjetrussische regering zou
inmiddels nota's naar Ankara, Athe
ne, Londen en Washington gezonden
hebben, waarin zij haar standpunt
met betrekking tot de kwestie-Cy-
prus uiteenzet. Van officiële zijde in
Nicosia is vernomen dat de Russen
in hun nota aandringen op vorming
van een multiregionale federatie op
Cyprus, waarbij het eiland wordt
verdeeld in kantons en niet in twee
federale gebieden waar Turkije voor
stander van is.
Makarios kalmeert de gemoederen van de betogers bij de Amerikaanse ambassade in Nicosia.
BRUSSEL De Europese minis- mische, technische
terraad heeft gisteren in Brussel derwerpen.
gesproken over de Europees-Arabi
sche dialoog, zonder daar evenwel Arabische dialoog vorig J aar no- 10 en 11 maart in Dublin gehouden
besluiten over te nemen. Het was, vember in Parijs moeten beginnen, worden. Acht van de negen minis-
De negen konden het onderling ters van Buitenlandse Zaken kon-
echter niet eens worden over de eis den daar gisteren in Brussel genoe-
de Arabieren, dat de Palestij- gen mee nemen, behalve Nederland.
moesten wor- De Nederlandse regering verwacht
BRUSSEL (AP) België zal geen
veranderingen aanbrengen in het
aantal van zijn verkeersvluohten o-
ver de Atlantische Oceaan.
De Amerikaanse regering tracht
dit wel te bewerkstelligen ten voor
dele van de Pan American World
Airways en de Trans World Air
lines die zich beide in financiële
moeilijkheden bevinden.
Washington heeft over deze zaak
met verschillende Europese rege
ringen gepraat, ook met Nederland
se instanties.
Het gesprek tussen Amerikaanse
en Belgische luchtvaartautoriteiten
is verleden week in Brussel begonnen
Er is niets bereikt. Vertegenwoor
digers van de Sabena en de Pan A-
merioan zullen spoedig gaan confe
reren en het overleg tussen verte
genwoordigers der regeringen zal
op 18 februari te Washington wor
den voortgezet.
Van Belgische zijde is gezegd dat
het Amerikaanse argument dat Bel
gische vliegtuigen veel niet-Belgische
passagiers afkomstig uit andere
hoofdsteden dan Brussel naar Ame
rika brengen, niet in tegenspraak is
met welke luchtvaartovereenikomst
dan ook.
Bij dit alles kwam nog dat de Bel
gen, zeggen zij, er veel minder gun
stig voorstaan dan andere Europese
concurrenten omdat zij slechts over
één landingsplaats in de VS beschik
ken en de anderen over twee of drie.
Al Jaren lang tracht België te be
reiken dat het er ook twee krijgt.
Als Amerika dit toestond dan was
de basis gelegd voor ernstige onder
handelingen over eerste probleem,
dat der vluchten, maar in Belgische
luchtvaartkringen gelooft men niet
dat hiervan iets terecht zal komen.
De Sabena had in 1974 zijn passa
gierscapaciteit op de vluchten op
Amerika al met 27 percent vermin
derd, en Washington had nu in fei
te gevraagd om een beperking van
40 50 percent.
Er zijn zeer veel verschillen
de formules voor de deelneming
aan het overleg denkbaar. Tal van
denkbeelden zijn inmiddels naar
gekomen, maar Nederland teren üit de omgeving
vindt nog steeds dat de dialoog niet in Dublin
gepolitiseerd moet worden, aldus
Van der Stoel. Wij houden hieraan
vast, aldus de minister, en deze op- lende raad op een geheime plaats
vatting leeft bij alle negen EG-lid- zijn tweede vergadering in 12
ADVERTENTIE
Zo heette de film die de NCRV-televisie onlangs uitiond
ter gelegenheid van Wereldlepradag (26 januari)
Er is weer hoop voor hem
en voor nog zo'n 20 miljoen andere leprapatiënten op de
wereld. Dankzij moderne leprabestrijding. Dankzij Uw steun!
De Nederlandse Stichting voor
LEPRABESTRIJDING AMSTERDAM
is op dit ierrein de nationale organisatie in ons land. Zij
werkt ongeacht ras, politiek of godsdienst, ledereen die
haar werk steunt zal over de besteding van ontvangen
gelden persoonlijk worden ingelicht.
LAAT UWMGEVOEL SPREKEN!
MADRID Na zes dagen van ar
beidsonrust in Noord-Spanje is gis
teren de eerste dode gevallen toen
de politie in een buitenwijk van Bil
bao een man doodschoot die "onder
mijnende" pamfletten verspreidde.
Volgens berichten van Spaanse
persbureaus werd Victor Manuel Pe
rez door een politieman in burger
gedood toen hij met een ander werd
betrapt op het verspreiden van pam
fletten waarin er bij de arbeiders op
werd aangedrongen de staking in
Pamplona te steunen.
Volgens politiekringen werd een
onbekend aantal mensen vorige week
bij straatrellen in Pamplona gewond
en werden ruim 80 gearresteerd.
In een kalimijn in Pamplona heb
ben 100 mijnwerkers zich opgesloten
om te protesteren tegen hun schor
sing zonder uitbeltaling van loon
over twee maanden. De leiding van
de mijn schorste de mijnwerkers om
dat zij gestaakt hadden om looneisen
kracht bij te zetten.
Ruim 13.000 arbeiders zijn uit soli
dariteit met de mijnwerkers in Pam
plona in staking gegaan.
BEIROET Palestijnse guerril
lastrijders hebben gisteren zes ra
ketten afgevuurd op een garnizoen
van het Libanese leger in de ha
venstad Tyrus.
Volgens de leiding van de Pales
tijnse beweging was het volksfront
voor de bevrijding van Palestina
(PFLP, een dissidente organisatie
die geen lid is van de overkoepelen
de Palestijnse bevrijdingsorganisatie
PLO), verantwoordelijk voor de
aanslag.
ADVERTENTIE
i-tenlandse Zaken die na de laatste
topconferentie In Parijs TBurope-
Zoals bekend had de Europee- se Raad" heet, zal vermoedelijk op
aldus de Nederlandse minister
Max van der Stoel een eerste
lopige disucussie tijdens welke geen
concrete conclusies zijn getrokken.
Ook over de partijen die aan de- den toegelaten. Frankrijk is het omstreeks die tijd namelijk bezoek
ze conferentie, waarvoor binnen- hiermee eens, en wordt in dit stand- van de Canadese premier Trudeau.
kort de afspraak gemaakt moet punt gesteund door Italianen
worden, zullen deelnemen, staat nog Ieren,
niets vast. De Nederlandse minister
noemde het voorbarig te conclude- rentie, de bijeenkomst
ren dat ook de Palestijnse be vrij- ringsleiders en ministers
dingsorganisatie, de PLO, aan de
conferentie zal deelnemen. Die zaak
zal nog verder besproken worden bij
het Europese politieke overleg dat
binnenkort in de Ierse hoofdstad
Dublin gehouden zal worden, aldus
de Nederlandse bewindsman.
Als dat bezoek op andere data kan
De volgende Europese topconfe- vallen, heeft Nederland vrede met
rege- de data voor de Europese top op 10
Bui- en 11 maart, aldus Van der Stoel.
DUBLIN De legerraad van het se vertegenwoordigers. Naar verluidt
verboden Ierse Republikeinse Leger waren leden van de raad ontevreden
IRA heeft een beslissing over een over bepaalde punten. Daarom wil-
mogelijk nieuw bestand in Noord- den zij eerst nadere opheldering heb-
Ieriand opgeschort, in afwachting ben.
van verdere besprekingen met Britse Britse soldaten in Noord-Ieriand
regeringsfunctionarissen. Dit is gis- hebben gisteravond laat by de Ierse
de raad grens een man doodgeschoten die een
autctous wilde kapen, zo heeft het
opperbevel in Belfast maandagnacht
Gisteren hield de zeven leden tel- bekendgemaakt.
Of de man van de IRA was kon
het leger niet zeggen. Het is het eer-
het resultaat te bespreken ste incident met dodeiyke afloop
staten. De Euro-Arabische dialoog tyds u
moet geen politieke dialoog zijn, van het overleg dat zUn afgevaardig- sinds de IRA vorige week het kersf-
maar moet zich beperken tot econo- den zondag hebben gevoerd met Brit- besband ophief.
een miljoen gulden aan prijzen
De kleine compacte lichtgewicht machine van Singer
met de slimme „één-hands-greep". Hi] kan zig-zaggen
en blindzomen. Maakt moeiteloos knoopsgaten
en zet razend snel knopen aan. En dat is heel wat voor
zo'n compacte lichtgewicht. Winkelwaarde SM,
En als u niet wint. heeft u nog geen pech. want er Is al
een automatische Singer zig-zag voor
Te winnen In de Puzzelaktie Geven voor Leven
In deze krant t.b.v. de kankerbestrijding in Nederland.
Puzzel meel
Isabel Allende, één van de twee
dochters van wijlen de Chileense
president Salvador Allende reist
niet over de wereld om her en der
informatie te geven over haar per-Ze woont nu in Mexico, maar is
soonlijke gevoelens. Vooral voor de weinig "thuis", omdat ze als ambas-
pers heeft ze die weggesloten. Ook sadrice van de Chileense Volksrege-
al omdat het leed dat over het ge- ring in ballingschap handenvol werk
zin Allende is gekomen niet in ver- heeft in de vrije wereld,
houding staat tot de trieste positie vorige week woonde se de zittin-
gen by van het Russeltribunaal in
Brussel. "Ik ben bijzonder geluk-
Dle raJ^ u'nk\ SLSSSS^JS 2J2:
tussen de woorden die Isabel
Isabel Allende in gesprek met André van der Louw tijdens
de Rotterdamse Chili-manijestatie.
bunaal uiteindelijk heeft gedaan.
Uitspraken die onder meer zeggen
dat dit Chili geïsoleerd moet wor
den".
Isabel wordt begeleid door Jorge
Arrate, eens directeur van de groot
ste Chileense koper-industrie. Arra
te woont nu in Rome, is een van de
belangrijkste mannen van het in die
Burgemeester André van der Louw stad gevestigde hoofdkwartier van
in zijn toespraak waarmee hij de de Chileense Volksregering. Hoewel
manifestatie in De Lantaren open- Isabel goed Frans en Engels
de: 'Ik wil me in het bijzonder rich- spreekt, beperkt ze zich tot het
ten tot onze gast, een vrouw die Spaans en Jorge Arrate tolkt "be
niets nalaat om te proberen datge- schermend".
ne door te zetten waarmee haar va- n^bel Allende: "Onze belangrijk
der bezig is geweest: het zoeken naar ste taak tet kanaliseren van de
«.•«r democratiscji-socialis- actlviteiten vaa orae politieke par-
me in Chili tijen die zich in het buitenland en
in Chili - illegaal, ondergronds - min
Isabel Allende, haar moeder en of meer weer hebben georganiseerd,
haar zuster Beatrice hebben direct te vinden voor vormen van verzet
na de coup Chili moeten verlaten, tegen de Junta in Chili zelf. Er zijn
spreekt. Dit weekeinde was ze in
Rotterdam, waar men haar aanwe
zigheid verkreeg ter ondersteuning
van de door de Rotterdamse Kunst
stichting georganiseerde (culturele)
Chili-manifestatie.
nu tal van clandestiene drukkerijen
in het land, vanwaar pamfletten ver
spreid worden. Muren worden be
schilderd met leuzen als "Pinochet
(grote man van de junta) moet weg,
leve Salvador Allende".
We proberen impulsen te geven voor
sabotagedaden, voor stakingen en
langzaam-aan-acties. Het verzet in
Chili groeit steeds meer".
Op de vraag hoe de communica
tie is tussen de strijders in Chili en
daar buiten, antwoordt Isabel Allende
dat het net van verbindingen inmid
dels vrij optimaal werkt. 'Iedere po
litieke partij is verantwoordelijk voor
de communicatie. De diverse lijnen
worden vanzelfsprekend geheim ge
houden".
Naar mening van Isabel Allende
is de houding van de kerk in Chili
een van de belangrijkste facetten van
de groeiende weerstand tegen het
huidige regime.
"De kerk kan zich niet meer stil
houden, kan niet meer onverschillig
blijven. Alle kerkgenootschappen
hebben zich verenigd in een organi
satie, het Vredes-Comité. Het regime
heeft de oprichting van dit comité
met lede ogen geconstateerd, maar
moet het tolereren. Tijdens en na de
ooup zijn vele priesters gedood of uit
gewezen. Als de priesters nog meer
gemolesteerd zouden worden, gehin
derd zouden worden tijdens hun
werkzaamheden dan zou dat inter
nationaal hard aankomen en ook het
Vaticaan zou scherp proesteren. In
Spanje bijvoorbeeld heeft de "kerk
zich wel ondergeschikt verklaard
aan de dictatuur. In Chili is daar
geen sprake van. De priesters doen
veel en goed werk. Onder meer hel
pen ze politieke gevangenen met him
verdediging. De priesters kennen de
risico's. Maar niettemin
Isabel Allende gelooft in het her
stel van de democratie in haar land,
zelfs op een niet al te lange termijn.
'De steun die we overal ter wereld
krijgen sterkt ons in de gedachte dat
onze strijd niet tevergeefs zal zijn.
We zijn er zeker van te zullen over
winnen.
De manifestatie in Rotter
dam richt zich alleen op de cultuur
van Chili. Hoe politiek óók in cultuur
vervat kan worden, had ze niet lie
ve r een algemener gerichte mani
festatie gezien?
Isabel Allende; "Tijdens de rege
ring van mijn vader was er geen
sprake van cultuur voor enkelen,
maar van cultuur voor het hele volk.
Een beestachtige groep mensen heeft
nu een einde gemaakt aan ook deze
situatie. De in heel Chili geliefde
zanger Viktor Jara is vermoord,
hetzelfde lot trof talloze andere
kunstenaars en artiesten. In Chili
heeft iedereen een gedicht in zijn
hart. Gedichten die niet meer kun
nen warden uitgesproken".
In de zaal van De Lantaren wordt
een documentaire vertoond over het
Chili na de machtsovername. We
zien beelden van de begrafenis van
de didhter Pablo Neruda, die kort
voor zijn dood nog met de Nobel
prijs was onderscheiden. De menig
te mensen die de rouwstoet volgt
scandeert "Je bent niet weg! Pablo
Neruda: present"!
Isabel Allende zegt zachtjes: "Dat
was de laatste keer dat het Chi
leense volk in het openbaar uiting
mocht geven aan gevoelens. Daar
na zijn de monden gesloten".
Dan zwijgt ook Isabel Allende. De
ogen strak, het gezidht gespannen.
Aan de andere kant van haar we
reld, toch onmachtig.
