DE OLIEMAN
DIE VOOR
GOD SPEELDE
Wat de Hunts doen dat doen ze
uitsluitend voor zichzelf..."
Haraldson Lafayette Hunt
ZATERDAG 18 JANUARI 1975
isrnxm
PAOINA 15
De bezoekers van de grote kermis in Texas keken een paar jaar geleden hun ogen uit:
daar troonde in een eenvoudig kraampje nie mand minder dan Haraldsom Lafeijette Hunt.
Met verheven gebaar deelde hij zijn gaven uit, minzaam lachend naar de wereld, waar
van hij zo'n groot deel in zijn macht heeft.
In de grote plastic zakken zat voor wie ze maar wilde aanpakken een exemplaar van
Hunts boek „Alpaca" (waarin hij uit de doeken doet waarom de rijke mensen de Wereld
macht moeten erven), een bundel van zijn „Leefregels voor de vrijheid" (waarin wordt
verteld hoe de communisten die erfenis misschien zullen overnemen) en een proefmon
ster van het H. L. Hunt-produkt Gastro-Majic, een middeltje om af te komen van maag
zuur, waarvan de olie-miljardair zelf veel last had. Met zijn grote blauwe vlinderdas
en van die plukjes wit haar bij z'n oren leek de heer Hunt net op zo'n vriendelijke rech
ter uit een ouderwetse film.
„Ik zit hier", zo riep hij met schelle stem, ,om de republiek te redden. Het Kremlin
maakt plannen om ons over drie jaar in zijn macht te krijgen. Lees mijn boek en je weet
er alles van".
Het leek een onschuldig tijdverdrijf
voor de man, die ging over het
grootste privé-vermogen van Ame-
ka. Misschien zijn die schatrijke
mensen zoals Hemingway en
Fitzgerald altijd tegen elkaar zeiden
helemaal niet anders dan wij.
Alleen een beetje rijker: in dit geval
zo'n slordige zeven, ton per dag
zuivere winst.
Hunt is nu op 85 Jarige leeftijd
overleden. Hij laat een afschuwelijke
hoeveelheid rechtsgedingen achter,
aanklachten en tegen-aanklachten
een berg vuile was, een bonte serie
familieschandalen. De schijnwerpers
worden ineens gericht op een
w? vnzinnige familievete om het geld
van de oude baas, waarbij het
aftappen van gesprekken, gegapte
waardepapieren, beschuldiging van
corruptie, koehandel tot in de
hoogste regionen de gewoonste
zaken zijn en dan is er nog niet
gesproken over een exotisch snuifje
va. internationale politiek, waarbij
zelfs de guerillastrijders van Al Fatah
en de FBI betrokken zijn.
Nadat het Amerikaanse ministerie
van justitie een jaar lang in de zaak
heeft gewroet is er een keten van
beschuldigingen overgebleven. In 't
web van het onderzoek zijn onder
meer een zeer vooraanstaande senator
en de vroegere gouverneur van Texas
„Big John" Conally blijven steken
Verder een paar van Nixons ministers
van Justitie en natuurlijk ook de
oud-president zelf, want zonder hem
is vandaag de dag geen schandaal
compleet.
Onder de „Big Rich", de grote bonzen
van "Big D" zoals de bewoners
van Dallas hun stad graag noemen
ging al lang het verhaal dat de
problemen rond Hunt een Jaar of
twintig geleden begonnen toen Lyda
Bunker, de eerste vrouw van HLH (zo
werd de grote baas genoemd) stierf
aan kanker. Hunt werd geheel af
hankelijk van zijn prL-secretaresse
Ruth Ray Wright, die dertig jaar
Jonger was dan hij. Toen de eerste
mevrouw Hunt twee jaar dood was
trouwde HLH met dit meisje. Dat was
in 1957.
Door die stap kwamen de zes
kinderen uit het eerste huwelijk:
Larnar (nee, niet de baas van het
circus van tennisprofs), Nelson
Bunker, W. Herbert, HLH Junior,
Margaret en Carolyn te staan
tegenover een stiefmoeder van hun
eigen leeftijd en vier gezonde, Jonge
rivalen in de strijdvraag wie nu de
meest naaste bloedverwanten waren
Die vier nieuwe waren Ray Lee, June,
Helen en Swanee, de kinderen van
Ruth Ray Wright.
Dat kwartet werd eerst toegeschreven
aan een eerder huwelijk van de
moeder, maar een tijdje nadat Hunt
hen had geadopteerd liet zijn tweede
vrouw weten, dat niemand anders
dan hij de vader was, kennelijk om
hun aanspraak op de erfenis een
ruggesteuntje te geven.
Ruth, die een toegewijd lid van het
plaatselijk Baptistenkoor was zette
haar zinnen er op HLH te bekeren
en dat betekende bijv. dat het
gokken en het sigaren-roken taboe
werden. En ze wist waarachtig de
oude baas met zijn nieuwe gezinnetje
de Eerste Baptistische Kerk van
Dallas binnen te loodsen; de grootste
gemeente die deze geloofsgemeen
schap heeft.
En onder de vleugelen van
Billy Graham zelf werd het zestal
door onderdompeling gedoopt.
Midden in de cursus liet Ray I*e
toen zijn college-opleiding voor wat
die was en ging in de makelaardij
van onroerend goed, een zijtak van
het Hunt-concern, June ging op
toernee als gospelzangeres en Helen
en Swanee trouwden. Hun echtgeno
tes werden in „de zaak" opgenomen.
Beide takken van de familie voor
zagen de aartsvader rijkelijk van
kleinkinderen en achterkleinkinde
ren totdat het totaal aantal moge
lijke gunstelingen tot veertig was
opgelopen.
Hoeveel er gemanipuleerd werd met
het familiekapitaal kwam zoals
een geliefd verhaal in Dallas wil
uit toen een vriend de oude Hunt
waarschuwde dat de Jongemeneer
Lamar per Jaar een miljoen dollar
verloor aan een investering in het
football-team van Kansas City Chiefs
"Verdomme", moet de ouwe toen
hebben geroepen, "op zo'n manier
zijn we in "n paar duizend Jaar fail
liet"!
En zijn oude waakzaamheid werd
weer wakker: hij verbood Lamar het
leuke plannetje uit te voeren om het
gevangeniseiland Alcatraz te kopen
en er daarvoor de kust van San
Francisco een nieuw toeristenoord
van te maken met een tweede
Vrijheidsbeeld en zo.
Hunt senior, die knecht was geweest
op een boerderij, in lompen had
gehandeld en had gewerkt als
cowboyhulpje, legde de basis voor zijn
rijkdom in de Jaren twintig. De lui
uit die tijd beweren bij hoog en bij
laag dat het begon met een winst
van ruim een ton bij een spelletje
poker. Daarvoor kreeg hij een stuk
land. dat een olieveld van 75 bij 15
kilometer bleek te beslaan. Toen het
geld ging rollen bleef hij gokken en
zette hij duizenden ln op een paard
of gewoon op het simpel omdraaien
van een speelkaart.
En het <?eLd stroomt nog steeds
binnen in een nog steeds stijgende
vloed, geheel volgens de lijn van de
onbehoorlijke winsten, die in de hele
olie-industrie worden gemaakt. En er
liggen onmetelijke reservevoorraden
te wachten in 'n tijd, dat de prijzen
met de dag nog steeds meer oplopen.
Bij dat alles komt dan nog de han
del in onroerend goed, hout, suiker,
grote "drugstores", landerijen en vee.
Hunt heeft altijd geweigerd zich in
zaken te steken, die hij niet van de
eerste tot de laatste steen zelf
beheerde. Hij moet de absolute
controle hebben. Geen meierende
aandeelhouders, geen directeuren,
geen openbare jaarbalans. Hunt Oil
was een privé-onderneming en dat
waren alle zaken van Hunt.
ze alleen voor zichzelf", dat zou de
wapenspreuk van de familie kunnen
zijn.
HLH heeft een paar miljoen gestoken
in de fel-anti-communistische radio
uitzendingen van het "Lifeline"-pro-
gramma. Hij sponsorde SUI radio
stations. Maar dit favoriete hobbietje
genoot volledige belastingvrijheid en
draaide dus in feite alleen op bosten
van Vadertje Staat.
Hunt reed altijd in een aftandse
Ford, die was opgesierd met
advertenties voor de Hunts-produkten
en speciaal voor zijn geliefde
Gastro-Majic, dat middeltje tegen
maagzuur. Hij liet z'n wagen altijd
Door
Charles Foley
een paar blokken voor zijn nieuwe, 56
verdiepingen hoge kantoor ge buw
staan: dat spaarde parkeergeld uit.
Hij at altijd een „puur-natuur-lunch'
gewoon uit een zakje. Meestal was
dat een ratjetoe van pruimen en
noten uit z'n tuin bij zijn huis in
Dallas (Dat leek net op dat
-Dan pas je het verschil zelf maar
bij!"
Rothermel moest ook meedoen als
Hunt aan zijn dagelijkse kruipoefe-
ning bezig was. „Kruipen op handen
en voeten, dat is de beste medicijn
ter wereld," riep de oude baas dan uit,
„Vooruit, op de knieen!" Hunt begon
met die kruiperij als therapie nadat
hij een auto-ongeluk had gehad.
Later ging hij over op Yoga en dan
was het heel gewoon dat hij op de
53-ste verdieping de zaken van Hunt
Oil met hem doornam terwijl hij
worstelde om in de „Eerste Lotus-po
sitie "te blijven.
Rothermel wist dat Hunt genoeg
fondsen had opgericht om van zijn
eerste zes kinderen tg fstandige mul-
ti-miljonairs te maken, maar dat hij
amper gedacht aan Ruth en haar
kinderen.
„Meneer Hunt hechtte veel waarde
aan mijn oordeel", zegt hij, .Daarom
voelde ik me verplicht hem er in 1969
toe over te halen zijn testament te
wijzigen om ook iets voor zijn tweede
gezin te doen. Maar toen de eerste
tak daar de reuk van kreeg gebeur
den er merkwaardige dingen."
Joyce, de vrouw van Rothermel, had
zich vaak afgevraagd wie die twee
kerels waren die altijd in een rode
Thunderbird voor haar deur stonden.
Toen de politie de chauffeur aan de
hoop geld, die er duidelijk op
Uit waren om hun rijkdom en macht
nog meer uit te breiden.
De gebroeders Hunt overtroefden de
gerechtelijke stappen met een
aanklacht tegen Rothermel - die toen
zijn baan bij hun vader had opgezegd
- en twee andere topfunctionarissen.
Zij zouden miljoenen dollars hebben
overgeheveld naar niet-bestaande
maatschappijen en de twee detectives
waren alleen maar aangenomen om
die fondsen te achterhalen.
De twee bedrijfsleiders. Brown en
Currington, protesteerden bij de
rechtbank tegen deze „ongegronde
beschuldiging die alleen maar is
ingebracht om ons in diskrediet te
brengen en als pionnen te gebruiken
in het schaakspel om het Huntvermo-
gen". Ze deden ook iedereen opkijken
door te verklaren, dat zij in opdracht
van de gebroeders Hunt heel wat
ongeoorloofde handeltjes hadden ge
pleegd waarbij aandeelhouders, baan
tjesjagers, vakbondsbestuurders en
profsporters zouden zijn betrokken.
En toen kwam J. J. Kelly los en eiste
van Bunker en Co een schadeloosstel
ling van twee-en-halve ton omdat ze
zijn reputatie en carrière naar de
maan hadden geholpen en hem ook
nog met geweld hadden bedreigd.
Natuurlijk zat ook Rothermel niet
stil. Hij vorderde maar liefst
drie-en-half miljoen van de Hunts.
zo te beletten tegen hun toekomstige
onderdrukkers op te staan. In die
pagina werd Kennedy er ook van
beschuldigd de belastingbetalers te
dwingen het wereldcommunisme te
steunen.
Na de moord op de president kwam
er zo'n deining van dat de FBI
Bunker ertoe wist te brengen om
wille van zijn eigen veiligheid de stad
te verlaten.
Vandaag de dag laat hij zijn haat
tegen de Kennedy-familie meer in het
geniep blijken. Hij probeert zout in
de wonden te wrijven: als mede-eige
naar van American Opinion Booksto
res, een filiaal van de fascistische
John Birchsociety, leurt hij met een
vlugschrift „Teddy Bare", een giftig
relaas over het avontuur van senator
Edward Kennedy bij Chappaquidick,
waarbij de secretaresse van zijn broer
Robert verdronk. De leider van de
Birch Society, Robert Welch, is vaste
huisvriend in Bunkers buitengoed in
Turtle Creek, een verzamelplaats van
miljonairs. Ook George Wallace, de
conservatieve gouverneur van Alaba
ma, wiens presidentiele aspiraties
door de Hunts worden gesteund, komt
er geregeld over de vloer.
Het is onvermijdelijk, dat in dit
politieke gekonkel over Kissinger
wordt gedacht als over de baarlijke
duivel. „Dat is nou de echte
president," placht de oude Hunt te
„Rijke mensen doen stom als ze hoe
dan ook aandacht trekken voor him
rijkdom", placht hij achteloos te
zeggen als J hem vroeg waarom
geen Hunt-stichtdngen waren voor
goede doelen als gezondheidszorg,
onderwijs of kunst. Toen men hem
vorige lente probeerde over te halen
het Dallas Symphony Orchestra te
redden van de financiële onder
gang krabde hij eens achter z'n oor
en zei: „Redden? Waarom zou ik dat
redden?"
Midden in het seizoen was het orkest
uitgespeeld: 86 musici stonden op
straat. „Wat de Hunts doen dat doen
buitenhuis van George Washington in
Mount Vernon, maar dan uit z'n
krachten gegroeid. Hij kocht het voor
een prikje in de crisistijd)
Ziek
Vier Jaar geleden begon de greep van
de oude man op zijn zaken te
verslappen. Hij werd eerst gekluisterd
aan een rolstoel, altijd verzorgd door
Ruth, daarna aan een ziekenhuisbed.
De oude garde van Hunt Oil begon
haar opdrachten te krijgen van de
botte vice-president Nelson Bunker,
de duidelijke opvolger, en van diens
lievelingsbroer Herbert.
Een van die bedrijfsleiders wrokte
diep over de veranderingen. Dat was
Paul Rothermel, die vijftien Jaar
HLH's vertrouwensman, lijfwacht en
zondebok was geweest. Hij was een
oud-FBI-man en was ook advocaat
geweest. Hij had de tweede mevrouw
Hunt altijd hooggeacht en wist maar
al te goed wat zij nu moest
doormaken.
Kruipen
„Niet te geloven zoals die ouwe zich
in- die tijd gedroeg," vertélt de
47-jarige Rothermel, „Hij gaf me eens
een stapeltje bankpapier en zei
Breng dat even naar meneer Smith".
Toen ik buiten stond ontdekte ik dat
ik duizend dollar minder had
meegekregen dan hij had gezegd.
Toen ik ermee terug ging kakelde hij
tand voelde bleek dat een prive-de-
tective te zijn, zekere J. J. Kelly.
„Toen ik hem vroeg of hij bezig was
met een eöhtsoheidingszaak gaf hij
ineens gas en reed hij weg", vertelde
later een politieman. „Als hij niet zo
paniekerig had gedaan was er nooit
iets uitgekomen."
In de auto, die later werd
Aangehouden, werd voor een kleine
ton aan afluisterapparatuur gevonden
en wel honderd bandjes met
afgeluisterde gesprekken. Maar J. J.
Kelly bleef stommetje spelen ook
toen de FBI bandjes had ontdekt met
gesprekken van Rothermel en drie
andere hoge functionarissen van Hunt
Oil. Kelly en zijn maat Patrick
McCann vertrouwden erop dat ze met
de macht van het geld achter zich er
wel door gematst zouden worden.
Maar ze kregen glashard allebei drie
Jaar. Toen waren ze zo woedend, dat
ze voor het Openbaar Ministerie
gingen getuigen en nadat ze (zoals ze
zeiden) verontwaardigd een zwijggeld
van de hand hadden gewezen
noemden ze hun opdrachtgevers.
In boeien
Bunker en Herbert werden voor de
rechter gesleept. Helemaal zoals dat
gaat in Texas: in handboeien
geklonken en geketend. Ze moesten
zich verantwoorden voor verboden
afluisterpraktijken. J. J. Kelly
getuigde dat hij zidh had laten
verblinden door mannen met een
Mevrouw Rothermel, die assistente
was van een psychiater, diende een
klacht in wegens bespioneren van
haar patiënten. Rothermel zelf, die
Jaar in Jaar uit alle stukken van de
oude heer had doorgenomen, is bezig
met een boek over dit alles: hij wil
dat de wereld meer aan de weet komt
over de man „die dacht dat hij
God-zelf was."
IJdele hoop
Volgens Rothermel vond HLH het
best dat zijn zoons zich in dit
gerechtelijk gedoe verwikkelden als er
maar rust in de familie kwam: een
vrij ij dele hoop. Nu de invloed van
senior niet meer bestaat zal Bunker
met zijn zakeninstinct de handel
overnemen. De zwaarlijvige, agres-
ve Nelson Bunker Hunt die nu 48 is,
heeft het meest taaie en dynamische
zakengevoel van de familie. Hij heeft
zijn goklust in banen geleid en koopt
nu op de markt zilver en suiker op
om daarna de prijs zelf te kunnen
bepalen en hij houdt en fokt
renpaarden op internationaal niveau.
Bunker heeft niet vaak meer zijn
politiek inzicht gelucht sinds die
pechdag, dat hij in een plaatselijke
krant een pagina-grote aankondiging
liet plaatsen, stom toevallig op de dag
dat president Kennedy in Dallas werd
vermoord. In dat verhaal werd
voorspeld, dat er een dag zou komen
dat „fatsoenlijke" burgers geen wapen
meer zouden mogen dragen om hen
zeggen, „Weet je wel, een volbloed
Jood. Nou, zo'n vent wil Je toch nooit
in het Witte Huls hebben?".
Bunker denkt dat Kissinger samen
met de topambtenaren van Justitie
erop uit is om hem en de oppositie
van rechts tegen de ontspanningspoli-
tiek met Rusland in diskrediet te
brengen. „Waarom zouden ze anders
over die flauwekul met die geluids- Rampen
bandjes blijven zeuren?"
"Rijke mensen
moeten niet
de aandacht
op zich
vestigen"
koude, arrogante kop te geven waren
er bedreigingen geweest van de kant
van Al Faah, dat werd gesteund door
de Libische revolutionairen. Bang
voor moord of ontvoering had Bun
ker in Amerika zijn eigen naspeu
ringen verricht aan Arabische ter
roristen.
Op een barbecue in het najaar van
1972 ontmoette Bunker Nixon per
soonlijk op het buiten van hu*
vriend John Conally, die toen heel
wat te zeggen had en misschien kon
helpen Ghadaffi een toontje lager te
laten zingen. Bunker beklaagde zich
over Kissingers slapheid tegenover
Libië ("als ze de mariniers niet
wilden- sturen zouden ze toch
tenminste Tobroek kunnen blokke
ren"). En door de walm van de
braadspitten kon Je Hunt senior
horen brallen dat de regering „onze
vlag door het slijk haalde."
Kort daarop ontmoette Bunker de
nieuwe minister van Justitie Richard
Kleindienst en met hem zou hij op
de ranch van hun oude makker
senator James Eastland, hoofd van
de machtige Juridische oommissie van
de senaat, de handel hebben rondge
maakt. Waarom kwamen de Nixon-
jongens hun deel van die overeen
komst niet na, terwijl ze wel een lijst
van Al Fatah-mensen hadden gekre
gen, waardoor waarschijnlijk een
aanslag op mevrouw Meir werd
verijdeld?
Het antwoord is: Watergate. Nixon
keek wel link uit om in nog een
schandaal te worden betrokken en
zeker niet om wille van de Hunts, die
super-patriotten en aartsvijanden
van de ontspanningspolitiek van de
tandem Nixon-Kissinger. Bovendien
zou die olie in Libië in mei 1973 toch
zonder meer door Ghadaffi worden
onteigend en het Witte Huis had
geen zin in nog meer trammelant.
Toen Kleindienst zijn nek had
gebroken over Watergate gingen de
nieuwe bezems van Justitie de zaak
uitmesten. Er kwam een onderzoek
naar de zaak-Hunt en de beweerde
ruilhandel met Kleindienst. Een
Grand Jury heeft ln het geheim de
medespelers ln dit melodrama uit
Texas gehoord en maakt nu een lijst
van aanklachten op tegen politici en
andere berokkenen, zowel in Dallas
als inWashington D.C.
De advocaten van Hunt zeggen dat
Nixon en zijn staf Bunker vrijwaring
van vervolging hadden beloofd in ruil
voor niet genoemde gunsten. „Onze
clienten hebben hun plicht gedaan,
j zijn toch gedagvaard."
El Fatah
De ruil was wat Hunt Oil betreft
een klare zaak: de FBI zou ophouden
over de bandjes als de Hunts 'n lijst
zouden geven met namen van
agenten van de Palestijnse guerrilla
beweging Al Fatah in Amerika. In die
tijd - 1972 - dacht Nixon dat Al
Fatah vaste voet zocht te krijgen in
de VS en zelfs een aanslag beraamde
op Golda Meir, die toen naar New
York zou komen. Hunt had hoge
relaties in de Arabische wereld, die
hem hielpen kolonel Ghadaffi ervan
te weerhouden de oliebronnen van
Hunt in Libië te naasten.
Wegens een ruzie met Ghadaffi, die
had beloofd Amerika ln de persoon
van Bunker Hunt een klap voor zijn
Voor Bunker volgde de ene ramp op
de andere. Hij heeft zijn Arabische
vrienden verloren door zijn poging
immuniteit te krijgen via het verraad
aan Al Fatah. Hij heeft een aandeel
in de oliehandel verloren ter waarde
van zestig miljard gulden. Hij kan de
bak in draaien voor zijn afluister
praktijken. En - zoals Paul Rother
mel voorspelde - uit het testament
van de oude Hunt zal blijken dat
hij het grootste deel van zijn bezit
aan zijn tweede vrouw en haar ge
zin nalaat, waaronder zijn huis en
al zijn aandelen in Hunt Oil.
Bunker kan dat testament aanvecht
en, maar dan loopt hij tegen dat
artikel op, dat zijn vader - die tot
het laatst bij de tijd was - er
persoonlijk heeft ingeschreven; 'Ie
dereen, die dit testament aanvecht
verliest en verbeurt elk recht en el
ke ttel op wat hem was toegedacht."
Het wordt tijd voor een flinke slik
van dat Gastro-Majic, dat voortreffe
lijke anti-maagzuurdrankje, daarbij
de Bunkers In Turtle Creek.
