„Ik voelde me
alsof ik ze in
de steek liet"
GEEN
Jo Nievaart: terug
op de barricaden
Nog weinig schot in
bouw nieuwe „Flora
VOORZITTER KREEG OP
3 OKTOBER HAR TKRAMP
Als je 3 October Vereeniging
eegt, zeg je De Ruijter de Wildt.
Hoe lang bent u al voorzitter?
„Ik ben 22 jaar voorzitter en daar
voor was ik 1 Jaar gewoon bestuurs
lid. Een hele tijd. Ja."
Zijn er plannen om de voorzit
tershamer door te geven? U heeft
onlangs een klap gekregen en bent
in het ziekenhuis verzeild geraakt.
„Zonder dat dit gebeurd zou zijn,
had ik het plan al gehad om na de
eeuwfeestherdenking de hamer aan
een ander te geven. Maar nu dit ge
beurd is wordt het. gek genoeg, weer
moeilijker om dat te doen. Ik heb
het hele feest niet mee kunnen ma
ken. Ik ben er halverwege uit ge
gaan. En in de tweede plaats is het
erg moeilijk op dit moment een goe
de opvolger te vinden. Iedereen in
het bestuur zit er om zijn specifieke
kwaliteiten en als voorzitter moet Je
andere kwaliteiten bezitten. De paar
bestuursleden die voor een voorzitter
schap in aanmerking komen, zitten
met hun werk, waar ze erg moeilijk
van los kunnen komen".
Wat voor andere kwaliteiten
mo-' -en voorzitter hebben?
„Oh, nou moet ik erg oppassen,
■want anders ga ik mezelf in de hoogte
steken, wat uiteraard nooit mijn be
de is. Ik ben, dacht ik, altijd
erg bescheiden. Je moet de tijd aan
jezelf hebben in die zin dat Je Je
vrU kunt maken voor besprekingen
met autoriteiten en andere mensen.
Je moet je eigen baas zijn. En ook
moet je goede contacten hebben met
de buitenwereld: een samenwerking
met allerlei mensen. Dat is uiterma
te belangrijk. Je moet ook op goede
voet met ze staan. Je moet soepel
zijn in de omgang met anderen".
Wordt het niet moeilijk om an
dere gedachten en ideeën van andere
mensen over te nemen, als je 22 jaar
voorzitter bent? Dat gevaar bestaat.
„Nou nee daar heb ik geen enkele
moeite mee. Ik sta open voor elke
redelijke suggestie. Uiteraard wat ik
redelijke suggesties vind. Ik zit echt
niet met oogkleppen op. Ik ben zelf
erg kritisch. Ik probeer het zo goed
mogelijk te doen en dan sta je open
voor meningen van anderen".
Bent u niet bang dat het voor
zitterschap meteen met uw naam
in verband wordt gebracht?
„Dat geloof ik niet, omdat ik le
gendarische voorgangers heb gehad.
Van der Laan en Geertsema. Van
der Laan had in het telefoonboek
ook staan: voorzitter 3 October Ver-
eeniging. Dat was een deel van zijn
leven".
„Ik heb niet het idee dat als ik
weg zou gaan er niets meer van over
zou zijn, van de vereniging. Die in
druk heb ik niet, nee. Als er een
nieuwe voorzitter komt, maakt dat
voor de vereniging niets uit en ik
geloof ook dat er geen verschil gaat
komen voor de bevolking. De 3 Oc
tober Vereeniging is de 3 October
Vereeniging", zegt mr. Ph. J. de Ruij
ter de Wildt.
Je hoort wel eens dat de 3 OV
een soort kaste is van notabelen. Er
zitten geen arbeiders in het bestuur.
Waarom niet?
.Die vraag is verschrikkelijk mak
kelijk te beantwoorden. Het is niet
omdat we niet democratisch zouden
zijn of er bezwaar tegen zouden heb-
Door
Paul Wolfswinkel
ben, integendeel. De tijd die je aan
de vereniging moet geven is ontstel
lend veel. En als je in loondienst bent
moet Je steeds vrij vragen aan Je
baas en daaruit blijkt dat alleen
mensen het kunnen doen die er tijd
voor vrij kunnen maken, althans de
gelegenheid daarvoor hebben. Ze moe
ten baas zijn over hun eigen tijd."
Maar doet het bestuur wèl de
dingen die het .gewone volk" graag
wil?
,Dat hangt niet samen met de per
soon van het bestuurslid, dacht ik.
De 3 oktoberviering is altijd een
vast stramien geweest en dat heeft de
bevolking ook goed aangesproken.
In de oude tijd was een vrije dag
DINSDAG 31 DECEMBER 1974
WÊÊÊÊ
alleen al een feestdag. Men kende nog
geen betaalde vakanties en zo. En
als je dan ook nog iets organiseer
de werd het een dubbele feestdag. En
daar werd dus geen kritiek op uitge
oefend. Toen ik pas in Leiden woon
de was het nog echt spontaan.
Hossende jongens en meisjes in de
straten, de kermis op het Schutters
veld, dat was allemaal verschrikke
lijk gezellig. Dat is in de loop der
j&re allemaal veranderd, doordat de
mensen veel meer vrije tijd kregen,
met betaalde vakanties naar het bui
tenland, de televisie is gekomen. En
dan wordt het voor een organisatie
als de onze erg moeilijk om daarmee
te gaan concurreren, om wat nieuws
te verzinnen.
Ik vind de opmerking: „de binnen
stad is zo doods" heel naar. Die
klacht hebben we ons erg aange
trokken. Ik kan het wel onderstre
pen. We hadden vorig Jaar een vrije
dag in verband met het regerings
jubileum van Hare Majesteit. Heel
Nederland had vrij en het was een
eenmalig feest. Toen kon dat in de
binnenstad. We hebben geprobeerd
het dit jaar te herhalen: dat er de
hele dag wat in de binnenstad te
doen was. Maar alles staat en valt
met het weer. We hebben op 3 ok
tober geboft omdat het droog was
en we hebben op 5 oktober gewan
boft met de regen.
Ik vind het zo jammer dat nergens
stond te lezen dat het zo bijzonder
gezellig was geweest. Ik ben zelf door
de stad gaan lopen 's middags.
In de Breestraat kon Je over de
hoofden lopen. Het was ouderwets.
Het bezoek van de koningin
heeft u, als voorzitter van de 3 OV
geroerd neem ik aan?
„Ja. Het bezoek zelf is ongeloof
lijk geweest. Speciaal de koningin.
Ze was zo eenvoudig, hartelijk, aar
dig, gezellig, vriendelijk. Ze heeft erg
genoten. En ook Beatrix was heel erg
praatzaam, vriendelijk, gewoon, ge
zellig. De prins hebben we maar kort
gesproken, maar die moest ook weer
snel weg. Ik kan er nog altijd niet
over uit dat ze hier zijn geweest.
Bijzonder hartelijk, aardig èn een-
Mr. Philippus Jóhannus de Ruijter de Wildt (66): advocaat
en procureur en voorzitter van de 3 October Vereeniging. Op
de avond van de 400ste herdenking van Leidens Ontzet werd
hij met grote spoed naar het ziekenhuis gebracht. Een hart
infarct heette het; later bleek het een hartkramp te zijn. Na
zeer korte tijd was hij weer op de been en (hard) aan het werk.
Moet het nog wat kalmpjes aan doen met sport (tennis, bad
minton) en heeft dus wat tijd over voor andere liefhebberijen:
geschiedenis en lezen.
Voor zover mogelijk wilde ik met hem eens teruoblikken op
het vierde eeuwfeest en wat daar omheen draaide. De afspraak
daarvoor werd ruim te voren ingemetseld in eventuele afzeg
gingen, in verband met pleidooien en korte gedingen.
Zijn werkkamer is niet gezellig en te groot en te hoog. Het
meubilair kent geen jaargang en het verkeer op straat maakt
lawaai. Aan de muren veel schilderijen met bloemen. Een paar
daarvan zijn door zijn vrouw gemaakt.
De Ruijter de Wildt is een tengere man, die in een iets te
korte broek iets te grote stappen neemt. Hij heeft een opval
lende stem en neigt ertoe weieens binnensmonds te formuleren
en is dan moeilijk te verstaan. Is trots ereburger van Leiden te
zijn.
Woont in Noordwijk in een flat en vindt het jammer dat er
geen tuin bij is. Vandaar dat hij ook veel wandelt in de duinen.
Ziet er moe uit; er liggen grote stapels op zijn bureau. Na
afloop van het gesprek vraagt hij of het mogelijk is het verf
haal te voren te lezen. Ik wijs op de bandrecorder en zeg dat hij
niet bang hoeft te zijn-
We komen samen tot de conclusie dat het een vriendelijk
gesprek is geweest.
De Mens Achter De Voorzitter. Met hoofdletters. Dat wel.
Een aardige man.
ui iiiB3i!min:f}fniirnii BSiimniCRiiraQiitiui w ISI
ifsa
voudig. Bernard heeft erg genoten;
hij was allercharmantst".
Is er naderhand nog een reac
tie gekomen vanuit Soestdijk?
..Nou het is niet te doen gebruike
lijk, maar het is wel gekomen. Hare
Majesteit was erg geschrokken dat ik
in het ziekenhuis lag. Ze wenste me
alle beterschap toe".
Toen u die bewuste zaterdag
middag in het ziekenhuis lag en niets
mocht doen, hoe voelde u zich toen?
Was u geëmotioneerd?
„Ik dacht aan die optocht, de hele
dag. Ik voelde me lam in de betekenis
van dat ik ze in de steek had gelaten,
mijn bestuur en de bevolking.
Maar ik was niet geëmotioneerd. Ik
was bedroefd. Ik lag aldoor te kijken
naar het weer, buiten".
Heeft u nog iets te zeggen tegen
de Leidse bevolking? Na 22 jaar mag
't wel.
,Dat is de hamvraag hè? En dat
Timproviste. Zet die bandrecorder
maar even stil, ik moet denken".
(Hij denkt geruime tijd en grin
nikt. Weet eigenlijk geen raad met
de vraag).
„Je verwacht van openbare per
soonlijkheden dat ze een boodschap
hebben of wat dan ook. Zo beschouw
ik mè helemaal niet. Ik ben niet
iemand die de bevolking wat waarde
vols heeft te zeggen of mee moet ge-
Het enige dat ik zou willen zeggen
is dat ik hoop dat de mensen nog
vele lange jaren 3 oktober zullen vie
ren in welke vorm dan ook. Dat dit
belangrijke feit uit de geschiedenis
niet wordt vergeten".
„Af en toe verlangen we nog wel
eens terug naar Noordwijkerhout".
Soms, maar niet vaak. Want mr.
Haye Titus Marie Galama (35) heeft
er geen spijt van dat hij deze zo
mer burgemeester van Ammerzoden
is geworden, een landelijk, lieflijk en
leuk dorpje in het hart van de Bom-
melerwaard. Op 1 juni werd hij be
ëdigd in het monumentale kasteel,
dat zowel als raadshuis als museum
dienst doet. Sindsdien hebben de Ga
lama's snel wortel geschoten in het
rondom de kerk gegroepeerde dorpje.
Mr. Galama had er geen moeite
mee. Hoewel hij in Noordwijkerhout
als ambtenaar algemene zaken een
fijne tijd heeft gehad heeft hij het
duindorp nooit als eindstation ge
zien. Hij ambieerde het burgemees
terschap. En toen die kans in Am
merzoden kwam, wel toen werd het
Ammerzoden. Hij volgde er merk
waardigerwijs een man ook uit deze
contreien op: drs. G. Verdegaal, die
als eerste burger naar Tubbergen
ging-
Mr. Galama Fries van geboor
te sloot zijn rechtenstudie in Nij
megen in 1971 af. Hij koos de se
cretarie van Noordwijkerhout als
springplank naar het burgemeester
schap. Hij is lid van KVP en voor
stander van een CDA.
Hoe is het nu na een half jaar in
het Land van Maas en Waal?
„Best. Mijn vrouw, mijn kinde
ren en ik hebben het hier erg naar
ons zin". En wie zijn oor links en
rechts te luisteren legt meent te mo
gen concluderen, dat ook de Ammer-
zodenaren (of Ammerzoders of hoe
ze ook genoemd mogen worden) best
te spreken zijn over hun nieuwe bur
gemeester, die meteen al de wo
ningbouw hoog in zijn vaandel heeft
geschreven. De samenwerking met
wethouders en raadsleden gaat ook
goed. Het was wat wennen in het be
gin, maar het ijs is nu gebroken.
Na zo'n zes maanden kan men wel
zeggen, dat Ammerzoden en mr. Ga
lama aardig aan elkaar gewend zijn.
LEIDERDORP „Als een ijs
hockeyer die ten onrechte voor vijf
minuten op het strafbankje zit, zo
voelde ik me op de publieke tribun?
tijdens de raadsvergaderingen", zegt
het nu weer raadslid Jo Nie
vaart (DS '70). Zes maanden lang
heeft Jo Nievaart in onzekerheid ver
keerd of hij zich nu raadslid mocht
noemen of niet en dat alleen door
dat de stemmachine in Leiderdorp
was bleven haperen. Hoewel er al
heel snel was vastgesteld dat er iets
mis was met de machine heeft Jo
Nievaart bijna 'n half Jaar moeten
wachten tot hij zün vertrouwde
plaats aan de tafel van raadsleden
weer mocht innemen.
„Het is moeilijk sportief te blijven,
als het zo lang gaat duren", vindt
Jo Nievaart. „In juli had G.S. al be
slist dat de raadszetel mij toekwam,
moest de burgemeester dan
in beroep gaan? Vanwege de juris
prudentie in zo'n zaak. maar wat heb
ik aan jurisprudentie. Ik wil werken
voor Leiderdorp, mijn kiezers. Om
dat ik niet in de raad zat heb ik
en dus mijn kiezers geen stem ge
had bij de wethouderskeuze. Er zijn
beslissingen genomen waarbij ik met
mijn 21-jarige raadservaring zeker
van nut had kunnen zijn".
Toch gaat Jo Nievaart met plezier
terug in de raad. Hjj koestert geen
wrok want ondanks alles vindt hij dat
hij fair is behandeld. „Alle notu
len van commissie en raadsverga
deringen heb ik gekregen, ze hebben
echt gezorgd dat ik bij kon blijven".
Met de terugkeer van Jo Nievaart
is ook de enige echte (van geboorte)
Leiderdorper in de raad teruggekeerd,
al zal het alleen maar voor deze zit
tingsperiode zijn, want na zijn zil
veren Jubileum als raadslid te heb
ben gevierd gaat J° Nievaart 't werk
aan een ander overlaten. Eigenlijk
had hij zich voor de afgelopen ver
kiezingen al niet meer beschikbaar
willen stellen. ,De partij heeft me
overgehaald. Ze hebben zelfs nog
gezegd laat je dan alleen als eerste
op de lijst zetten en stap er na Je
verkiezing uit maar dat vind ik niet
eerlijk tegenover de kiezers". En dat
zegt de man die zichzelf omschrijft
als „een man van compromissen die
als het moet toch ook weer niet te
rugschrikt voor een hard gevecht".
Een hard gevecht met zichzelf is
het voor Jo Nievaart de laatste
maanden geweest, maar sinds de
cember staat hy in de raad weer op
de barricaden o.a. voor een sporthal
en een voetgangersbrug over de Per-
sant Snoepweg en ook voor weinig
praten en veel doen. Want hij vindt
dat er te veel doelloos wordt gepraat.
Jo Nievaart: ,Ze hebben gezorgd, dat ik bij kon blijven".
Door
Cees Combee
Flora-voorzitter Piet van Delft: ,Jaar van de waarheid".
RLJNSBURG „Ik heb goede re
denen aan te nemen, dat 1974 voor
„Flora" het jaar van de waarheid
zal worden". In die geest drukte
voorzitter Piet van Delft van de
Rijnsburgse bloemenveiling vereni
ging zich in het voorjaar uit toen
het zestigjarig bestaan werd gevierd.
Met andere woorden: het stond voor
hem toen wel zo goed als vast, dat
bij de jaarwisseling bekend zou zijn,
waar „Flora" het geheel nieuwe vei
lingcomplex zou kunnen gaan bou
wen. Niet in, maar buiten Rijnsburg.
De gedachten, die Van Delft toen
koesterde, zijn tot zijn grote spijt
niet in vervulling gegaan. Nu, bij
de overgang van 1974 naar 1975, weet
men nog altijd niet waar in de toe
komst de nieuwe nederzetting van
de snel groeiende Rijnsburgse bloe
menveiling kan worden gerealiseerd.
Als het terrein bekend is, duurt het
zeker nog vier Jaar voor de nieuw
bouw kan worden betrokken. Dus
voorlopig blijft „Flora" nog wel even
in Rijnsburg.
Van Delft nadrukkelijk: „Het is
voor mij beslist een teleurstelling,
dat er nog steeds niet bekend is. waar
we als „Flora" in de toekomst kunnen
gaan bouwen. Als we eenmaal de
plaats weten hebben we wat meer
houvast en zouden we onze plannen
op papier kunnen gaan zetten. We
gaan uit van een stuk grond van
minstens 30 hectare. Na het bekij
ken van verschillende percelen heb
ben we ons oog laten vallen op een
stuk grond in de nabijheid van rijks
weg 44 ter hoogte van „De Uiver" in
de gemeente Sassenheim. Daar zou
den we zeer gunstig zitten. Ook wat de
aan- en de afvoer van de bloemen
betreft".
Het is bekend, dat Gedeputeerde
Staten en de Provinciale Planologi
sche Dienst nogal huiverig staan
tegenover dit plan. Ze zouden liever
zien, dat de veiling met alles wat er
bij hoort naar het Katwijkse indus
triegebied ,,'t Heen" zou verhuizen.
Daar heeft het „Flora"-bestuur wei
nig oren naar.
in gesprek met G.S. Er zit helaas
weinig schot in de besprekingen. Toch
kunnen we wat meer begrip bespeu
ren, Tegen ,,'t Heen" hebben
we haast onoverkomelijke be
zwaren. Vooral nu de provin
ciale weg 6 niet wordt aan
gelegd en er tegen de aanleg van
die secundaire weg va:i
Katwijk naar Leiden zoveel
stemmen opgaan, dat het de
vraag is of deze er ooit zal
komen. We komen daar in Katwijk
dan ingesloten te zitten. Bovendien
betwijfelen we of er voor ons vol
doende grond is. Maar de nieuwbouw
moet doorgaan. Bij alles wat we nu
in Rijnsburg hebben gebouwd en nog
zullen bouwen beschikken we toch
over veel en veel te weinig ruimte.
De groei van onze veiling gaat steeds
door. Dit jaar-stijgen we met 15
16 procent in omzet tot over de f 100
miljoen. Ik hoop daarom, dat de nr->-
vincie snel met een alternatief grond-
voorstel komt. Liever nog zou het
ons zijn als ze instemmen met het
perceel bij „De Uiver", dat wii ^p
het oog hebben. Hopelijk komt de
zaak snel rond. zodat we weten waar
we uiteindelijk aan toe zijn".
CEES COMBEE
