"Bel woensdag. Dan ben ik alleen thuis.."
„Heel wat bedelbrieven gekregen
Paspoortenactie
een nooit geboren kind
DINSDAG 31 DECEMBER 1974
EXTRA
Wim Rijsbergen krijgt na het wereldkampioenschap veel post
van jonge vrouwen
LEIDEN Het begon eigen
lijk allemaal pas echt goed na
het wereldkampioenschap. Tot
aan de zomer van dit jaar, waar
in het Nederlands elftal de voet
balwereld verrukte met gaaf
spel en een Duits blad het thuis
front verbijsterde met sensatie
verhalen over amoureuze orgieën,
was de post aan Wim Rijsbergen
nog beperkt gebleven. De Leidse
Feyenoorder had dan wel gere
geld brieven ontvangen, met een
gemiddelde van drie per week),
maar de inhoud daarvan strekte
zidh niet verder uit dan tot de
vraag om een foto met hand
tekening.
Sinds Willem via het blauwe oog
met Oranje veelvuldig zijn in
trede had gedaan in miljoenen
huiskamers en hij vurig was voor
zien van viriele bijnamen als „de
wonder-voorstopper" en ,.de wit
te neger", veranderde het karakter
van zijn fan-mail.
Van Meneer Rijsbergen. Wij
zouden graag willen datge
schreven door torenhoog tegen
hem opkijkende Jongetjes, werd
de toon luchtig getransformeerd
door jonge vrouwen in de leeftijd
van 6 tot 26 Jaar. Oostduitse
meisjes, die onverstoorbaar koud
om handtekeningen bléven vra
gen. Westduitse en Oostenirjkse
Madel, maar ook Engelse, Zwit
serse en Hollandse Jongedames, die
duidelijk andere wensen koester
den.
Bij „Lieber, Dear en Beste"
Willem, die waarschijnlijk mid
den volgend Jaar gaat trouwen,
werd geïnformeerd naar de toe
stand van zijn burgerlijke staat.
In ongeveer twintig epistels per
maand, waarin hij dan meteen
maar werd uitgenodigd voor ont
moetingen van een bepaald niet
zakelijk karakter.
Rijsbergen had zo ongeveer
moeten beschikken over een vi
riliteit die Je zelfs bij knaagdie-
Door
Paul de Tombe
ren zelden aantreft, als hij ge
hoor had willen geven aan alle
invitaties. Hij beantwoordde ze in
eerste instantie meestal wel
(schriftelijk), maar ging verder
niet in op de openlijke sollicita
ties naar zijn gunsten. Alleen een
15-jarig Engels meisje mag vol
gend jaar een paar dagen ko
men logeren in het gekochte Me-
renwijk-huis, waarin hij samen
met zijn Liesbeth gaat wonen.
En dan alleen omdat er naiëve
onschuld sprak uit haar geschrift,
dat in elk geval heel anders van
toon was dan de mededelingen
als: „Ik ben niet onaardig om te
zien. Bel me een keer voor een
afspraak. Liefst woensdag, want
dan ben ik alleen thuis". Of„ik
zou je graag een keer willen ont
moeten. Daarvoor zou ik best een
dag vrij willen nemen". Of: „Ben
je getrouwd? Of heb Je een vrien
din? Nou dat geeft niet, want ik
heb ook verschillende vrienden,
maar ik zou toch ook best een
keer met jou uit willen".
„Er zijn er bij die alleen op
geld en roem afkomen", zegt Wil
lem. ,.Maar dat merk Je gelijk".
Rijsbergen („Ik zou zulke brie
ven nooit schrijven als ik een
meisje was") weet zelf ook niet
precies waardoor die vrouwelijke
belangstelling voor zijn persoon
wordt gewekt. „Misschien door
mijn blonde haar. Daardoor ben
ik misschien herkenbaar", waagt
hij voorzichtig. „Het is ook op
vallend dat het aantal brieven
stijgt als ik weer op tv ben ge
weest".
Verder terug redenerend be
grijpt hij trouwens ook niet al
te best, waardoor Juist tijdens het
wereldkampioenschap de lof voor
zijn voetbalkwaliteiten steeg. „Ik
heb al die wedstrijden later wel
zes keer gezien, dankzij de video.
Dan keek ik alleen wat ik goed
of fout had gedaan en dan zeg ik
toch: Wat heb ik daar een fou
ten gemaakt. Dan schreven ze
destijds wel: Rijsbergen speelde
geweldig, maar achter die tv
dacht ik herhaaldelijk: wat was
er dan eigenlijk zo goed? Het was
voor mij onbegrijpelijk dat ik op
sommige momenten zulke ballen
kon afgeven. Niet dat ik me nou
zat op te vreten, maar ik kon er
ook bepaald niet warm voor lo
pen. Als ik niet had meegedaan
zou ik er ook niet over hebben ge
dacht om voor elke wedstrijd naar
Duitsland te gaan. Ik zou die
wedstrijden op tv hebben beke
ken".
Nu Willem (22) wel zeer lijfe
lijk aanwezig was in 's wereld
zwaarste voetbal-toernooi, veran
derde zijn instelling. „Omdat voet
ballers veel over geld praten, werd
ik me daar pas bewust wat er in
die wereld verdiend kon worden.
Als Je het echt helemaal goed
wilt doen, moet Je ook de bijza
ken meepakken. Moet Je zorgen
dat Je populair blijft. Nu moet ik
het verdienen, want over tien laar
weet niemand meer wie Rijsber
gen was. Voetbal is zo betrekke
lijk.
Nu is het nog goed gegaan met
die knie, maar voor hetzelfde geld
was ik daar invalide vandaan ge
komen. Had ik nooit meer kun
nen voetballen. En wat dan?
Vandaar dat ik nu meer gebruik
wil maken van mijn bekendheid.
Relaties op wil doen voor de toe
komst. Dat heb ik daarvan mee
gekregen. Pas na het wereld
kampioenschap ben ik een echte
prof geworden".
Terugblik op
een handvol
mensen die in
1974 in het
nieuws kwamen
Co-piloot Ruud van der Zwaai (met aanstaande echtgenote Ma
rian) „Levenslang gratis drinken op carnaval"
LEIDEN Ruud van der
Zwaai (co-piloot van de fameu-
se Transaviabemanning die in
september de Japanse bezetters
van de Franse ambassade in Den
Haag naar het Midden-Oosten
vloog) zegt nu, drie maanden la
ter, met verbazing in zijn stem:
„Toen we terugkwamen van die
vlucht, dacht ik: je staat even
in de belangstelling en na een
paar dagen ben je weer totaal
vergeten. Maar daarin heb ik me
vergist. De stroom uitnodigingen
voor premières, openingen, diners
houdt nog altijd aan. Zo heb
ben we een vaste uitnodiging ge
kregen om alle premières van
het Rotterdams Toneel bij te wo
nen. Agenten die me aanhouden,
zeggen: „Dag, meneer Van der
Zwaai, wie u bent weten we, laat
u alleen maar uw kentekenbewijs
zien. Ik ben ere-senator gewor
den van de carnavalsvereniging
De Plekkers in Beuningen bij Nij
megen. Daar moet Je niet gering
over denken, want dat betekent
dat lk daar mijn leven lang tij
dens carnaval gratis kan drinken.
M'n leven langIn zijn gezel-
zellige huisje aan het Rapenburg
kijkt Van der Zwaai even zacht
glimlachend voor zich uit. Alleen
al bij de gedachte lijkt hij dorst
te krijgen.
Hij heeft ook heel wat brieven
gekregen. „De inhoud varieerde
nogal. Er waren bedelbrieven bij
van mensen die moeite hadden
hun kleuren-tv af te betalen en
vroegen of ik niet kon bijsprin
gen, want ik had tenslotte geld
zat. Ach, en dat is toch zo'n flau
wekul. Het enige dat ik aan dat
hele avontuur overhoud is een
winstpercentage van een boekje
dat over ons is geschreven („Vlie
gen voor Je leven"). Dat is alles.
Nou, en verder was er een aan
tal brieven van, eh, amoureuze
aard".
Door
Ruud Paauw
Gelooft hij dat dat losgeld
nog eens terugkomt?
„Nee, dat geld is verdwenen
achter een groot Arabisch gordijn,
krijg ik het gevoel, en daar zien
we nooit meer iets van. Overigens
is het per se niet waar dat wij
een bepaald percentage van dat
losgeld als vindersloon hebben ge-
Dlaimd. Alle berichten daarover
zijn onzin. We hebben alleen na
gegaan of er een wet of een be
paling voor staat. Dat is niet het
geval en daarom hebben we daar
geen enkele actie op genomen".
Wat vindt hij zelf van dat
boekje „Vliegen voor Je leven?"
„Het geeft zinnige informatie
over wat er tijdens de vlucht is
gebeurd. Naar mijn gevoel is het
wat te veel op het publiek ge
schreven, zoals dat heet. Een
beetje gezwollen, het riekt naar
heldenverering".
Is nu werkelijk alles verteld
wat er ls gebeurd?
Van der Zwaai denkt even na:
„Wat de hoofdzaken betreft, Ja.
Daarnaast zijn er bepaalde din
gen geweest, waar we niet over
kunnen praten".
Wat heeft u nu precies be
wogen om met die Japanners in
dat vliegtuig te gaan trimmen?
Van der Zwaai: „Die kerels
waren vermoeid én wanhopig.
Mensen in die toestand kunnen
gevaarlijk zijn. Bovendien kregen
we het sterke vermoeden dat ze
over zelfmoord spraken. Maar Je
weet natuurlijk nooit wat ze
daarvóór nog willen doen. Ik vond
dat we ze van zelfmoord moesten
afhouden, wat voor mensen het
dan ook waren .Daarom heb ik
die trimmerij voorgesteld, om de
gedachten te verzetten".
Is er in dat hele avontuur
ook nog een teleurstelling, een
kater desnoods, geweest?
Van der Zwaai: „Wat mij
heeft gestoken nog altijd is
het feit dat we van de gijzelaars
in de Franse ambassade, met
uitzondering van drie man, nooit
iets hebben gehoord. Van de
Franse ambassadeur persoonlijk
hebben we nooit een woord ver
nomen".
Ziet u een dergelijke gijze
ling nog een keer in Nederland
gebeuren?
„Zeker. Dit is voor dat soort
gewelddadigheid een schitterend
land. In Nederland staat nu een
maal de zorg voor het behoud
van gijzelaars hoog in het vaan
del geschreven".
Maarten van Walnelen: „Je moet je constant realiseren dat je werkt met
van anderen".
geld
DEN HAAG. Tijdens de verre
van rustige aanloopperiode naar
het wereldkampioenschap had de
paspoorten-actie voor Nederland
een einde moeten maken aan
de financiële moeilijkheden, die
in het voetbalparlement tot zulke
verhitte debatten aanleiding ga
ven. In werkelijkheid vormde het
oroject echter een nieuw obsta
kel tijdens de merkwaardige hin
dernisrace. Alleen bij de AMRO-
banken gingen de paspoorten als
aantrekkelijke voetbal-aandeeltjes
vlot over de balie. De afdelingen
van de KNVB die de voornaam
ste verkooppunten hadden moe
ten zijn, raakten niet meer dan
tien procent kwijt. Maarten van
Wamelen verhult dan ook niet
dat het door hem gelanceerde
idee een flop is geworden, of zo
als de directeur van het publici
teitsbureau Markos het uitdrukt:
„Een nooit geboren kind".
De enkele maanden geleden van
Oegstgeest naar Den Haag ver
huisde Van Wamelen voegt er
direct enkele verontschuldigingen,
of zo men wil, oorzaken, aan toe:
de povere resultaten van het Ne
derlands elftal in de voorberei
dingsfase en vooral het feit dat
pas in Januari een beroep op
hem werd gedaan. „Ik wil die
resultaten na die wedstrijd te
gen België nog niet eens zo naar
voren halen. Ze hebben een rol
gespeeld, zoals ook al dat gekra
keel over het geld. Maar die
problemen zouden nauwelijks ge
teld hebben als we eerder hadden
kunnen beginnen. Dan waren we
wel geslaagd. We hadden dan
alle tijd gehad om een groot be
drijf te interesseren. Ik ben nog
met iemand bezig geweest, maar
op zo'n korte termijn viel het niet
meer in te passen". Van Wame
len, die door de financiële man
van het WK-bestuur, Zwikstra,
bij de organisatie betrokken
raakte („Ik ken hem van de
Tulpenrally. Door hem werd ik
benaderd. Ik werd onder meer be
last met promotie en coördina
tie, het in goede banen leiden van
allerlei acties") had verwacht 150
a 200.000 paspoorten te zullen
verkopen. „Ik geloof dat er in
Door
Jan Preenen
werkelijkheid niet meer dan 40.000
zijn verkocht. Als we een beter
en verzorgder verspreidingska
naal hadden gehad dan zouden
we het streefgetal hebben gehaald,
maar de tijd ontbrak ons een
voudig. Wil Je zoiets goed op po
ten zetten dan moet Je daar twee
jaar van tevoren aan beginnen".
Als verkoopadressen werden nu
in allerijl de afdelingen van de
KNVB ingeschakeld: „De con
troverse tussen het amateur- en
het betaald voetbal heeft ons
daarbij wel parten gespeeld. Er is
maar voor tien procent verkocht.
De mensen zeiden, waarom zul
len we ons druk maken om ex
tra geld voor Cruijff en Van
Hanegem bijeen te brengen? Dat
is wel te begrijpen, maar niet
reëeL Bovendien kregen de ver
kopers, de amateurverenigingen,
één gulden voor ieder ver
kocht paspoort, terwijl de toto/
lotto niet meer dan zestien cent
oplevert. Via de Amro-banken
ging het veel beter. Die verkoch
ten meer dan vijftig procent. Een
bewijs temeer, dat de verkrijg
baarheid van die paspoorten een
belangrijke zaak is. Hoeveel men
sen weten nu waar de afdelingen
precies zijn gehuisvest?"
„Wat het nu precies in geld
heeft gescheeld durf ik niet te
zeggen. Dat ligt ook buiten mijn
competentie. Voor een groot deel
hebben we het nog goed kunnen
maken met een vierkleuren-pos-
ter van het Nederlands elftal. Na
de wedstrijd Nederland—Uruguay
zijn er daarvan 70.000 verkocht".
Over 't eindresultaat is Van Wa
melen (een 40-Jarige, die bekend
heid geniet als verslaggever voor
de radio van de autosport) dan
ook tevreden. „Bij de start van
het wereldkampioenschap was ik
erg pessimistisch. Iedereen trou
wens. Je hoorde overal zeggen, tot
over 10, 12 dagen, dan zijn Jullie
weer terug. Niemand had immers
verwacht dat Nederland zo ver
zou komen? In de reclamewereld
zeggen we altijd als de markt niet
rijp is krijg Je hem ook niet
open. Maar dat veranderde op
eens na die successen. Toen vlo
gen die posters de deur uit. Be
langrijk daarbij was dat er ook
niet meer over futiliteiten werd
gesproken en dat er niet meer ge
krakeeld werd over geld, over de
opstellingen, enzovoort. Zoiets
spreekt de mensen aan". De pos
ters maakten ook deel uit van
het paspoort, tezamen met drie
reductiebonnen, die f 2,50 korting
gaven op de entree bij oefenwed
strijden, een lot, waarmee een
reis was te winnen naar de we
reldkampioenschappen, een re
ductiebon voor een langspeelplaat
en een sticker. Van Wamelen:
„Als Je dan nagaat dat dat pas
poort niet meer dan vijf gulden
kostte dan zeg ik, t was toch nog
niet zo'n slechte aanbieding. We
hadden er trouwens lang op ge
studeerd. Vroeger dacht men als
men over reclame sprak altijd
aan lachen, gieren, brullen en een
hoop naakte vrouwen. Dat is niet
waar. Je moet Je constant realise
ren dat Je werkt met het geld
van anderen. Zo'n paspoorten
actie hebben we daarom nog spe
ciaal laten voortesten. Je kan zo
iets wel achter je bureau uitden
ken en gokken dat het wel zal
aanspreken, maar dat kan niet.
Je kan geen risico nemen. Het is
Je eigen geld niet. Er zijn dan
ook nog wel wat veranderingen
aangebracht". Denkt Van Wame
len aan een herhaling? „Mis
schien. Ik heb nog wel contact
met de KNVB. De nasleep van
afrekeningen en dergelijke zaken
rest nog. Maar van nieuwe ac
ties is nog geen sprake. Moge
lijk komt de WK-sfeer terug als
Nederland de finale-poule bereikt
van het Europees kampioenschap.
Ik zou dan wellicht nog iets wil
len doen. Als ik maar ruim van
tevoren op de hoogte word ge
bracht".
