Krakers in
klooster
hebben
het koud...
Piet
Maas
wacht
nog op
vast
opera
contract
Katwijk
danst nog
altijd op
zondag
DINSDAG 31 DECEMBER 1974
EXTRA
PAGINA 11
De kamer van Bas. Groot met
groen uitzicht. VoJ. De vloer 'n wa-rm
eiland in een zee van koude muren,
die 'n vreemd kaal plafond stu'&em
„Ik weet nog steeds niet, waarvoor
deze kamer is gebruikt. Jam
mer, want dat interesseert me. We
hebben ook al een isoleer-cel met
tralies ontdekt".
Bas zelf. Lang haar. bril op. Stu
dent, maar niet studentikoos. Verder:
Rolf, Peter, Bram, blonde LM. Sa
men schetsen ze wat er is gebeurd.
Hoe ergens voor in de maand mei de
idee tot kraken werd ingegeven door
een uitspraak van een Zoeterwouds
wethouder. Een man die zich liet ont
vallen niet te begrijpen dat het al
een tijdje leegstaande klooster nog
niet was gekraakt. Via, via bereikten
die woorden Bas, Rolf ook. De vol
gende dag droegen ze matrassen door
de toegangslaan. Geïmponeerd door
de toen wild-weelderige natuur.
Ze vertellen hoe de deur open
stond. Hoe ze her en der sleutels von
den die pasten op deuren, naar ver
trekken met een ruimte die hen in
vervoering bracht. „Prachtig, als Je
'n stuidentenflaitje gewend bent." Hoe
ze door de eindeloze gangen zwier
ven. Dronken van het lopen op het
laatst.
„Hoewel bijna alles wat los en vast
zat er was uitgesloopt. vonden we het
een ideaal complex. We hebben toen
ook gelijk geschreven aan Marcel
van Dam (staatssecretaris Volkshuis
vesting) met de vraag of hij alle mo
gelijkheden wilde onderzoeken om dit
overeind te houden voor huisvesting
van alleenstaande jongeren. Want het
zou neergaan. Daarna zijn we in
een. maSlemoien van onderhandelin
gen terecht gekomen. We mogen blij
zijn dat we de stichting Ideel Bou
wen in de hand hebben genomen. Die
is gespecialiseerd in dit soort werk.
Kent de wet door en door. Daaraan
hebben we veel te danken".
Ze verhalen van de onderhande
lingen met de nonnen, die weiger
den huur te innen. Van het bod op
het complex dat inmiddels door een
project-ontwikkelaar is gedaan aan
de nonnen-orde. Maar de onderhan
delingen stokten. Er waren ook an
dere serieuze gegadigden. „Er komt
sowieso een project voor alleenstaan
de jongeren", weten de krakers toch.
„Die anderen willen hier alleen een
nieuw complex neerzetten. Terwijl
een deel toch best verbouwd zou
kunnen worden om vijftig wooneen
heden te creeëren. (Dat mogen er
niet meer zijn in verband met de
subsidie). Wil de aanschaf renda
bel zijn, dan aou in de lente moeten
kunnen worden begonnen met de ver
bouwing. Dat zou het gunstigst zijn
voor de project-ontwikkelaars. Naar
„ons" idee zou dan ook een gedeelte
behouden blijven. Met 48 Immers voor
bewoning, een recreatie-ruimte, een
tuin en een binnentuin. De grond
eromheen zou worden verkocht. Dit
gedeelte ook. Aan de gemeente, die
als alles goed is, het gebouw dan in
beheer zou geven aan de Stichting-
in-oprichting Exodus".
Een stichting die voorlopig in op
richting blijft („Dan zijn we ano
niem. Niet grijpbaar anders zou
den we er met een kort geding kun
nen worden uitgezet"). Een stichting
die zich met de exploitatie van het
gebouw zal gaan bemoeien. Met het
plannen van neven-activiteiten, zo
als eerder werden georganiseerd. In
juni was er al een geslaagde open
dag. In januari komt er weer een.
Een groep psychologen werd gratis
onderdak verleend voor het houden
van een congres. En eerder nog
in het prille begin werden ent
housiaste werkgroepjes geformeerd,
die zouden gaan bekijken wat in
Zoeterwoude nodig was. Een opvang
centrum misschien, een bejaarden-
soo6, een kindercrèche.
„Nu het zo koud is, is de animo
verminderd. De ideeën zijn bevroren,
ook omdat we zelf al moeite genoeg
hebben deze gemeenschap gaande te
houden. Aanvankelijk zat er ook niets
idealistisch achter, toen we tot het
kraken overging. We wilden gewoon
verhuizen met een groep die al Jaren
had samengewoond. Die had een be
paalde manier van samenleven, maar
wilde echt geen commune stichten.
Daarna kwamen er nieuwe men
sen» die wel vPl waren van vage idea
len over de ouderwetse commune.
Dat moest een keer gaan „wrijven".
Er zijn ook wat kleine moeilijkhe
den geweest, maar de sfeer is nog
altijd erg goed. Er is niemand die
met iemand anders in het kloos
ter ruzie heeft. Al hebben zich toch
kleine gemeenschappen gevormd.
Trekken sommigen met de een meer
op dan met de ander. Maar Je hebt
natuurlijk te maken met verschillen
de karakters. Dan is het moeilijk de
eenheid te bewaren op het moment
dat idealen door het samenwonen
toch rijzen. Nu zijn er mensen, die
wel graag samen willen wonen, maar
die zelf bepalen hoe ze dat doen. We
eten alleen gezamenlijk, hebben cor
vee-diensten. Verder staan we weer
met beide benen op de grond".
De grond. Koud in de gangen,
waarin de rondleiding steeds meer
begint te lijken op een processie. Een
uur dwalen door een mystieke sfeer.
Langs de dodenkapel nu een be
woonde kamer. Langs de wasserij,
waar vroeger moeilijk opvoedbare
meisjes werkten. De kaarsenmakerij.
De toneelzaal. De donkere gang naar
de sacristie. Enige binnentrapjes. Een
spookverhaal: „Jongetjes die op een
onbewoonde zolder waren geweest,
kwamen opgewonden terug. Ze had
den een oude vrouw gezien, die naar
ze stond te wenken".
De weg terug naar de deur die er
van binnen vriendelijker uitziet. Het
modderige pad, nu geheel in duister
gehuld. Het hek. De laan. De Hoge
Rijndijk. De werkelijkheid.
ZOETERWOUDE De Hoge Rijn
dijk in Zoeterwoude. Spits-druk op
elk uur van de dag. Een haakse
bocht naar rechts. Een landelijke
laan. Langs een kerk. Een ijzeren
hek. Dan het klooster dat in mei van
dit jaar in het nieuws kwam, omdat
het door een aantal Jongeren werd
gekraakt.
Het modderpad heeft iets benau
wends sinisters in de donkere decem
bermaand.
„In het begin durfde ik er in het
donker ook niet alleen doorheen", be
kent later Bas, een kraker van het
eerste uur.
Een klagend miauwende kat, met
vragende ogen, wijst de weg naar de
deur, die mistroostig droomt van tij
den dat enkel zachte vrouwenhanden
haar liefkoosden. Uit 't treiterige ge
bouw dat wereldvreemd oprijst uit de
natte Zoeterwoudse weilanden, stijgt
een penetrante geur op, geactiveerd
door de vochtige atmosfeer. „Komt
door de bok en de dertig katten", zal
Bas later vertellen.
Waar eertijds stille nonnen nadach
ten hoe moeilijk opvoedbare meisjes
op te voeden, klampen zich nu
schreeuwende leuzen (Abortus moet
Door
Paul de Tombe
in het ziekenfonds-pakket) en op
vallende stickers vast aan hoge mu
ren. Sommige zelfklevende papieren
drukken de radicale ommekeer sym
bolisch uit. In teksten als deze: „er
worden geen minderjarigen verstrekt
aan alcohol-houdenden". De kaar
sen in de allang niet meer statige
gangen zijn weg. Het is koud. Erg
koud.
,De olie van de cv is op", zegt Bas
naderhand. „We moeten weer eens
geld ophalen. Maar zo'n groot bedrag
is moeilijk bijeen te krijgen".
Onwezenlijke stilte heerst, die
schemerig, natte namiddag in het ge
kraakte klooster De Goede Herder.
Toch is het inwonersaantal geste
gen tot vijftig, sinds de 11 mei-actie
waarmee een tiental jongeren tot de
bezetting overging. Nu getuigen alleen
openstaande deuren van rommelig
leven, matrassen op de grond. Volle
vuilniszakken elders. Wat losliggend
materiaal.
Bas later: „Ach, we hebben wel
corvee-diensten, maar soms komt
daar de klad in. Moet er weer een
vergadering komen om de mensen te
activeren. Hoewel sommigen ook zo
maar spontaan met opruimen begin-
Een motor en later een kleuter-fiets
je in de doolhof van gangen, die lei
den naar een versleten trappenhuis.
Vier trappen op. Langs glas-in-lood
ramen, waarin De Goede Herder
barmhartig neerblikt op zijn schaap
jes en de trapbeklimmers. Weer een
gang door, vlak onder de onbewoon
de zolder. „En dan tenslotte Bas", zo
als de tekst op zijn kamerdeur aan
geeft.
Bevroren
idealen in
Zoeterwoude
De voormalige dodenkapel doet
nu dienst als woonvertrek.
Merkwaardige en mysterieuze trappen en doorgangen in het
voormalige klooster. Met laden in treden.
KATWIJK Nadat het zwem
men op zondag enige Jaren terug
de nodige opschudding teweeg
bracht onder de Katwijkse bevol
king was het dit Jaar de beurt
aan de horeca de dansknuppel in
het hoenderhok te werpen. Onno
Hornkamp, eigenaar van „Casa
Cara" en samen met compagnon
Martin van Klaveren ook van de
„Maribel", deed al in augustus
'73 een verzoek de deur uit aan
het Gemeentebestuur om het
dansen op zondag toe te staan.
B. en W. w engerd en Horkamp
ging in beroep, maar ook dit her
haalde verzoek vond in de ogen
van de commissie van beroep en
later in de voltallige Katwijkse
raad weinig weerklank. Het dan
sen op zondag, aldus de mening
van de raad, moest in Katwijk
voorlopig maar niet worden toege
staan.
Door
Gert-Jan Onvlee
Hornkamp liet het er niet bij
zitten. Hij spande een kort ge
ding aan tegen het gemeentebe
stuur van Katwijk. Het geding
diende in Juni van dit Jaar. In
juli kwam de uitspraak. „Binnen
twee weken moet de gemeente de
dansvergunning hebben verstrekt".
Dit gebeurde ook. Maar nu te
kende het gemeentebestuur op
haar beurt hoger beroep aan. De
eerste (openbare) stap in dit be
roep zal op tien februari van het
komende Jaar worden gezet. Dan
kan de gemeente Katwijk via
haar advocaat de drie rechters
van het Gerechtshof duidelijk
maken waarom haars inziens de
vergunning ten onrechte is ver
strekt. En waarom deze zo snel
mogelijk dient te worden inge
trokken.
Een verweer dat er in grote
trekken op neer zal komen dat de
president van de rechtbank is
voorbijgegaan, althans niet vol
doende heeft gelet op artikel 22
van de Drank en Horecawet. In
de ministeriële toelichting daaroü
wordt gezegd dajt de bevoegdheid
voor beslissingen, inzake het ver
lenen van een vergunning, aan
B. -en W. en de gemeenteraad
moet worden gelaten. Omdat de
ze sociologisch gezien het
dichtst bij de bevolking staan.
Ook Hornkamp weet dat.
Maar wil daar wel enige opmer
kingen over maken: „De gemeen
te zegt eenvoudig, dat het meren
deel van de raad tegen is. En dat
daarom ook het grootste gedeel
te van de bevolking het dansen
op zondag liever niet ziet. Ik
ben echt benieuwd wat voor uit
slag er zou komen als er eens een
enquete onder de bevolking wordt
gehouden".
Een ander argument van het
gemeentebestuur is. dat de eco
nomische situatie in Katwijk zou
Onno Hornkamp (rechts)
voor een van de twee zaken
waar "alles" om draait. Op de
foto ook Martin van Klaveren,
mede-compagnon in Maribel,
de tweede dancing waarin
voorlopigop zondag mag
worden gedanst.
gaan verslechteren. Dat er min
der toeristen zouden komen, om
dat deze per definitie voor hun
rust Katwijk opzoeken. Hornkamp
meent dat de praktijk anders
leert: „We hebben in het afge
lopen zomerseizoen veel toeris
ten gehad, die ook op zondag
avond graag nog even een dansje
wilden maken. Ik weet wel dat
die mensen maar een kleine
groep vormen, maar het is ge
woon zo dat degenen die willen
dansen ook kunnen dansen. En
wat ook erg belangrijk is, ze kun
nen dansen zonder dat iemand
er last van heeft".
En niemand heeft er tot nu
toe last van (gehad). Hornkamp:
„Er is geen enkele klacht inge
diend. Natuurlijk ben ik daar erg
blij mee, want hierdoor is eigen
lijk ook aangetoond dat het dan
sen op zondag niemand overlast
bezorgt. En dat een verbod op die
gronden zeker niet gefundeerd is".
Terug naar het begin. Naar de
redenen voor de aanvraag .Onno
Hornkamp. na te hebben gezegd
(„Voor de honderdste keer") het
echt te betreuren dat deze zaak
via het gerecht moet worden ge
regeld: „Een belangrijke reden is
natuurlijk dat ik zaken heb die
zo goed mogelijk moeten worden
geëxploiteerd. Dat is dacht ik niet
meer dan normaal, zeker als Je
verscheidene vaste krachten in
dienst hebt. Het meest belangrijke
is dat ik niet kan begrijpen waar
om er wel doordeweeks en niet
zondags zou mogen worden ge
danst. Ik dacht niet dat dat nog
in deze tijd paste".
En over de uitslag van het ho
ger beroep: „Daar kan eigenlijk
geen zinnig woord over worden
gezegd. De uitspraak in het kort
geding was al niet te voorspellen
en in feite is het nu ook weer
niet te zeggen wat de beslissing
zal zijn. Het lijkt me overbodig
om te zeggen dat ik er het beste
van hoop
LEIDEN Piet Maas (34) he^ft
zijn droom, een vaste aanstelling bij
een operagezelschap, dit jaar niet in
vervulling zien gaan. De zingende
Leidenaar met de halve-dagbaan bij
de Gemeentelijke Sociale Dienst kan
wel terugblikken op een boeiende on
derneming: een tournee van vijf we
ken in de afgelopen zomer door Mid-
den-Amerika en de Nederlandse An
tillen. De muzikale reis voerde hem
naar Aruba en Curacao, naar Pana
ma en Costa Rica en naar Houston
in de Verenigde Staten.
Piet Maas, die met *t veroveren van
de 3de plaats op een door de Vlaam
se Kameropera georganiseerde inter
nationale zangwedstrijd ook de kolom
men van deze krant haalde, maakte
de tournee samen met de sopraan
Marianne Blok, de mezzo-sopraan
Margot Stroink en de pianiste Frie
da Scheuermann. Voor de lyrische
tenor met dramatische mogelijkhe
den. zoals de Leidse zanger zichzelf
noemt, was deze reis een geweldige
ervaring. Vooral de concerten in het
geheel in de stijl van de Milanese
Soaila gerestaureerde Tea/tro Natio
nal in Panama en in de met rijke
wandschilderingen getooide muziek
tempel van Costa Rica staan onuit
wisbaar in het geheugen van Piet
Maas gegrift.
De Leidse opera- en oratorium
zanger met de professioneel ge
schoolde stem woont nog steeds met
vrouw en twee kinderen in een be
scheiden bovenhuis aan de Pieter de
la Courtstraat, waar men hem bijna
dagelijks met toonladders kan horen
stoeien. Hij heeft zijn succesvolle stu
die in de operaklas van het Amster
dams Conservatorium inmiddels be
ëindigd en behalve in Midden-Ame-
rika ook elders veel praktijkervaring
opgedaan. Veel oratoriumwerk in Ne
derland en een musicalconcert in een
voorstad van Brussel. Audities bij
opera-gezelschappen in Gent en Ant
werpen leverden waardering op maar
door het ontbreken van vakatures
hebben zij nog niet tot een positief
resultaat kunnen leiden.
Piet Maas is op het ogenblik druk
bezig met het instuderen van „Po-
liuto", een in het vergeetboek ge
raakte opera van Donizetti, die door
Door
Pieter C. Rosier
het Velzer Operakoor ,3elcanto" in
januari zal worden opgevoerd. Hij
zal ook de partij van Uriël voor zijn
rekening nemen tijdens een uitvoe
ring, de komende maand in Voor
burg, van „Die Schöpfung" van
Haydn onder leiding van Louis van
Wijngaarden- Dan is er een toezeg
ging van de TROS-rald'io voor een
operaprograimma met orkestbegelei
ding. Bovendien is de hoop van Piet
Maas gevestigd op de Duitse impres-
sario Friedrich Paasch, die alle vrij
komende vakatures in de Bondsrepu
bliek voor hem in de gaten houdt.
De tournee naar de Nederlandse
Antillen en door Midden-Amerika is
tot stand gekomen dank zij de me
dewerking van de vader van Ma
rianne Blok, die al meer dan veer
tig jaar in Panama woont en daar
een reisbureau leidt. Piet Maas over
zijn ervaringen op de Antillen: ,.We
gaven zowel op Aruba als op Cura
cao één avond concert en één con
cert voor leerlingen van de middel
bare scholen. Voor de schooljeugd was
er een programma van Spaanse en
Italiaanse liederen en van gemakke
lijk in het gehoor liggende opera
fragmenten samengesteld. In Willem
stad kwamen veel scholieren ook
naar het grote avond-concert in de
gloednieuwe schouwburg, waar we
voor elfhonderd muziekliefhebbers
aria's uit Italiaanse en Franse ope
ra's zongen. Behalve Arutillianen za
ten er ook veel Nederlanders in de
zaal, die allemaal erg enthousiast
reageerden".
Ook de reds naar Panama is be
paald niet vergeeft geweest. Piet
Maas daarover: „Ons optreden in
het kader van het openingsfestival
van het pas gerestaureerde Paname
se theater was zo'n succes, dat er
kort daarna een extra concert moest
worden ingelast. In de reeks festi
valvoorstellingen was ook een optre
den van de Engelse ballerina Margot
Fonteyn opgenomen en dat wil toch
over de kwaliteit van het festival
wel wat zeggen. We werden trou
wens, toen het doek al dicht was. be
stormd door 'n enthousiaste menigte
Het was voor ons vieren een hele
belevenis!
De muzikale Leidenaar citeert ver
volgens met gepaste trots een Pana
mese krant, waarin vermeld staat
dat „Piet Maas duidelijk gedemon
streerd heeft dat niet alleen Italia
nen hun componisten goed kunnen
interpreteren".
Ook aan het optreden in de schitte
rende schouwburg van Costa Rica
bewaart Piet Maas prettige herinne
ringen. Hij boekte er succes met
aria's uit opera's van Verdi, Bellini,
Donizetti, Puccini, Gounod, Frances
co Cilea en anderen. In Houston,
waar een concert werd gegeven onder
auspiciën van het Nederlandse con
sulaat en The Holland Club, zag men
het programma nog uitgebreid met
enkele Duitse aria's. Piet Maas heeft
bovendien de eer gehad om in een
Amerikaanse televisieshow te staan
met enkele fragmenten itit „Norma"
en „II Trovatore". Hij is met het
succes van deze tournee bijzonder
blij, want het helpt hem een eind op
weg in zijn streven naar een wat
ruimere bekendheid.