Europa draait in '85 voor
de helft op eigen energie
I
Geld nodig voor
kunstmaan ANS
i=3fc'
Israel wil wel verder
uit Sinai terugtrekken
DELICATE TAAK VAN NEDERLAND IN MOSKOU
Kritiek op
ontmoeting
Schroeder
met Arafat
Z. AFRIKA MOET
UIT NAMIBIË
5 LEIDSE SPAARBANK
Ministers gaan minder ver dan commissie
ga dan naar de
vijfhonderdachten
tachtig open-mond-r
verbazingen.
WOENSDAG 18 DECEMBER 1974
BRUSSEL De Europese Gemeenschap wil voor de voor
ziening in zijn energiebehoefte in 1985 nog maar voor de helft
afhankelijk zijn van invoer uit landen buiten de EG. Dit is
gisteren door de EG-ministerraad als doelstelling aanvaard. De
Europese Commissie, het "dagelijks bestuur" van de gemeen
schap, had voorgesteld de afhankelijkheid van ingevoerde ener
giedragers in de komende tien jaren te verminderen tot 40 pro
cent, maar dat was voor de meeste delegaties niet aanvaard
baar.
j De commissie was volgens de
meeste delegaties te optimistisch ge
weest met betrekking tot de moge-
I lljkheden voor een vergroting van
i het aandeel van de kerncentrales in
de elektriciteitsproduktie. Van Neder
landse zijde voegde minister Lub-
bers van Economische Zaken daar
aan toe, dat ook de verwachtigen
van de commissie met betrekking
yeel zuiniger
met olie geweest
BRUSSEL 'AP) Alle negen
landen van de Europese Ge
meenschap hebben het ver
bruik van de voornaamste olie-
produkten de eerste zes maan
den van dit Jaar teruggebracht,
aldus gegevens die gisteren in
Brussel bekend zijn gemaakt.
Het verminderde verbruik van
benzine, diesel olie en huis
brandolie varieerde van 25.7
procent in Denemarken tot
slechts 3.1 procent in Ierland.
In vergelijking met de eerste
helft van 1973 bespaarde Neder
land 22.8 procent, België 19.1
procent. Luxemburg 16. West-
Duitsland 15.5, Groot-Brittannie
9.9, Frankrijk 6.1 en Italië 4.1.
BONN De Bondsdagfractie van
de Christen-Democratische Unie
(CDU) is hoogst verbaasd over het
gesprek dat hun partijgenoot Ger
hard Schroeder gisteren in Damas
cus met de PLO-leider Arafat heeft
gevoerd. Fractievoorzitter Carstens
sprak van een persoonlijke beslis
sing van Schroeder, waarover de
i CDU niet was ingelicht.
Schroeder is voorzitter van de
camanfiaste voor buitenlandse betrek-
kingen van de Bondsdag, maar
heeft het gesprek kennelijk als pri-
vepersoon gevoerd. De onverwachte
1 ontmoeting met Arafat moet de CDU
des te onaangenamer hebben ge
troffen omdat zij zich steeds scherp
tegen de toelating van de PLO tot
de Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties heeft uitgesproken.
Het Ministerie van Buitenlandse
Zaken onthield zich van elk com
mentaar over Schroeders eigenzin
nige stap. De Israëlisohe ambassade
ln Bonn daarentegen heeft het ge
sprek intussen "betreurenswaardig"
genoemd. Heinz Galinski, voorzitter
van de Joodse gemeente in West-
berlijn, sprak van een "weerzinwek
kende stap", waardoor de politiek
van de Bondsrepubliek in diskrediet
wordt gebracht. Enkele kranten we
zen er vanochtend op, dat Westduit-
j se politici nu niet de eerstgeroepe-
men zijn om onverzoenlijke vijan
den van Israël de hand te reiken.
Stamtwisten Onlusten ln de
platdnum-mijn Bafokeng bij Rus
tenburg in Zuid-Afrika hebben de
afgelopen drie dagen aan vier Afri
kaanse mijnwerkers het leven ge
kost. Er zijn 78 gewonden. Volgens
de mijndirectie waren de gevechten
het gevolg van stamtiwisten tussen
mijnwerkers uit Malawi en mijn
werkers uit het Bantoe-thuisland
Transkei. Ongeveer 2000 Malawische
mijnwerkers hebben verzocht naar
hun land teruggebracht te worden.
tot een snel toenemend aandeel
van het aardgas in de energie voor
ziening, niet in overeenstemming
waren met het voorzichtige aardgas
beleid dat ons land van plan is te
gaan voeren.
De Europese Commissie bleef van
mening dat de afhankelijkheid best
tot 40 procent kon worden vermin
derd (vorig Jaar voerde de EG nog
63 procent van zijn totale energie
behoefte in), maar de raad liet dit
cijfer voor de verantwoordelijkheid
van het uitvoerende orgaan.
De raad kon wel instemmen met
het streven van de commissie om
de toeneming van het energiever
bruik in de gemeenschap terug te
brengen van het huidige niveau
van 5 procent per Jaar naar 3,5
procent, waardoor dus in de komen
de tien Jaren een energiebespa
ring van 15 procent wordt bereikt.
De volgende energieraad, die op
13 februari wordt gehouden, zal zich
moeten buigen over voorstellen van
de commissie die aangeven hoe de
doeleinden moeten worden verwe
zenlijkt.
De raad stelde ook een riohtlijn
vast over de vermindering van het
gebruik van aardgas bij de elektici-
titsproduktie.
Uiterlijk voor het eind van 1975
moeten de lid-staten wettelijke be
palingen invoeren die de levering
van aardgas aan elektriciteitscen
trales onderwerpen aan een vergun
ningenstelsel. Dit geldt zowel voor
het verlengen van lopende contrac
ten als voor nieuwe overeenkom
sten. Een vergunning is ook nodig
voor de bouw van elektriciteitscen
trales die met aardgas worden ge
stookt.
Een dergelijke vergunning mag
worden verleend als het gebruik
van aardgas om technische redenen
noodzakelijk is of al6 een meer ren
dabel gebruik van aardgas niet mo
gelijk is (bij de elektriciteitsproduk
tie treden grote verliezen op). Ver
der kan zij onder meer ook worden
gegeven als dat vereist is met het
oog op de belangen van het milieu.
Minister Lubbers tekende hierbij
aan dat deze riohtlijn een zodanige
aardgasprijs veronderstelt, dat het
voordeliger is om een andere brand
stof te gebruiken. Met andere woor
den: de prijs van het aardgas moet
omhoog naar het niveau van de
oheprijzen (oheparltett). De kern
van de richtlijn is volgens Lutobecs
dat bij de elektriciteitsproduktie
zoveel mogelijk gebruik dient te wor
den gemaakt van kernenergie en
steenkolen.
Een tweede richtlijn, over de be
perking van het olieverbruik bij de
elektriciteitsproduktie, werd nog niet
aanvaard.
Minister Lubbers wees erop dat
hij hiermee alleen akkoord zou
kunnen gaan als Nederland in be
paalde gevallen kan overgaan van
olie op aardgas. Zolang ons
land nog bezig is met de vorming
van een strategische aardgasreser
ve en een kolenvoorraad, moet het
bovendien ook olie kunnen blijven
gebruiken voor de elektriciteitspro
duktie. De Nederlandse regering wil
bij de bouw van nieuwe elektrici
teitscentrales niet uitgaan van het
zij kernenergie, hetzij steenkolen
als enige energiebron. Dit stand
punt stuitte in de EG-ministerraad
op bezwaren.
UTRECHT De sterrenkundi
gen van de universiteiten van
Utrecht en Groningen verwachten
dait de waarnemingen door de op
29 augustus van dit Jaar gelan
ceerde Astronomische Nederland
se Satelliet (ANS) tot ongeveer vol
gend Jaar oktober kunnen worden
voortgezet. Tot 15 maart van het
volgend Jaar is alles, ook financieel
in kannen en kruiken. Er moet
echter nog worden beslist of de
waarnemingen na 15 maart kunne
worden betaald.
Die beslissing moet via het Ne
derlands Instituut voor Luchtvaart
ontwikkeling en Ruimtevaart wor
den genomen door de bij het expe
riment betrokken Ministeries van
Economische Zaken en Onderwijs
en Wetenschappen. Voortzetting,
van 't experiment kost rond de
f 8000 per dag voor de volgstations
en de wetenschapsmensen die de
instructies aan de satelliet moeten
doorgeven en de resultaten moe
ten bewerken.
Volgens de Groningse astro
noom prof. dr. J. Borgman,
houdt men er bij het vluchtlei-
dingscentrum van de ANS in het
Westduitse Darmstadt al rekening
mee, dat de waarnemingen zul
len worden voortgezet.
De satelliet draait inmiddels
trouw zijn niet geheel perfecte
rondjes om de aarde en stuurt een
-troom van wetenschappelijke ge
gevens naar de sterrenkundigen,
die bepaald enthousiast blijken,
over wat ANS hun allemaal ver
telt over hete jonge sterren, exolo-
sies in reusachtige Melkwegstel
sels op fabelachtige afstanden,
vlammen in dwergsterren, stro
men materie van zeer grote ster
ren naar om hen heen cirkelende
kleine sterren en het opslorpen,
van zeer ver komende signalen,
door het stof dat zich in de ruim
te tussen de bron van die signa
len en de satelliet bevindt.
Veiligheidsraad unaniem:
Deze knaap heeft zich voor de hopeloze taak ingezet, om het water van de steeds stijgende Elbe
in Schnakenburg binnen de perken te houden. Men vreest, dat het peil van de rivier nog verder
omhoog zal gaan en dat ernstige overstromingen voor de deur staan.
TEL AVTV Het doorgaans goed-
ingelichte Israëlische blad "Haa-
retz" meldt dat Israël een nieuw troe
penscheidingsakkoord met Egypte
heeft voorgesteld, volgens hetwelk
Israël zijn troepen in de Sinai-
woestijn 30 tot 50 km zal terugtrek
ken en de olievelden en bergpassen
in de Sinai onder Israëlisch toezicht
zullen blijven.
Volgens het blad heeft de Israëli
sche minister van buitenlandse za
ken, Yigal Allon, dit voorstel de vo
rige week in Washington aan de Ame
rikaanse autoriteiten voorgelegd.
Voordat deze overeenkomst kan wor
den uitgevoerd, zou Egypte echter
eerst alle bepalingen van het in Ja
nuari getekende eerste troepenschei
dingsakkoord, de wederopbouw van
de Egyptische steden langs het Suez-
kanaal inbegrepen, volledig moeten
zijn nagekomen.
Andere punten van het Israëlische
voorstel zijn: Egypte garandeert de
vrije vaart door het Suezkanaal van
voor Israël bestemde of uit Israël af
komstige goederen en Israëlische be
manningen op niet onder Israëlische
vlag varende schepen. Egypte be
ëindigt zijn steun aan de Arabische
guerrillastrijders die tegen Israël op
treden en neemt geen deel aan 'oor-
logsaotiviteit" in welke vorm dan
ook tussen Israël en een ander Ara
bisch land. Alle gebieden die Israël
in de Sinai ontruimt worden gedemi
litariseerd. Egyptische troepen mo
gen deze gebieden niet binnentrek
ken. Het toezicht op de naleving van
de overeenkomst in de gedemilitai-
riseerde gebieden geschiedt door de
V.S., de V.N.. of een gemeenschap
pelijke Israëlisch-Egyptische troe
penmacht. "Israël en Egypte ver
plichten zich een einde te maken
aan alle oorlogshandelingen tussen
beide landen en erkennen dat de
nieuwe overeenkomst een onderdeel
vormt van een in de toekomst te slui
ten vredesverdrag. Egypte maakt 'n
einde aan de economische boycot en
propaganda tegen Israël.
De Algemene Vergadering van de
VN heeft van Israël geëist, onmid
dellijk op te houden met het aanval
len van Palestijnse vluchtelingen
kampen en Egypte heeft gewaar
schuwd dat een nieuwe oorlog in het
Midden-Oosten zich tot ver buiten
dat gebied zal uitstrekken.
De veroordeling van Israël werd
gedaan in een serie stemmingen over
verlenging van het mandaat aan de
VN-imsteUinig Unrwa tot 1 juli 1978,
voor ongeveer 1,5 miljoen Palestijn
se vluchtelingen zorg te dragen.
De Sowjet-Unie heeft Syrië sinds
de oorlog van 1973 meer dan 300 ge
vechtsvliegtuigen. 1000 tanks van het
type T62 en raketten geleverd, zo
heeft de Israëlische minister van
Defensie Sjimon Peres in het parle
ment gezegd.
Volgens de minister verblijven ver
der ongeveer 3000 Russische mili
tairen in Syrië, die voorname!, tech
nisch advies geven. Van de 300 ge
vechtsvliegtuigen zijn zeker 50 mo
derne Mig-23 jagers.
De Israëlische minister deelde
voorts mee, dat de Syriërs meer ka
nonnen, zware mortieren en tanks in
de bufferzone in de heuvels van Go
lan hebben gestationeerd dan vol
gens het troepenscheidingsakkoord is
toegestaan.
Generaal majoor B. D. Ariel Sha
ron, die de Israëlische tegenaanval
over het Suezkanaal leidde, zei dat
Egypte momenteel in staat is bin
nen 24 uur 1500 tanks en 100.000 man
over het Kanaal te zetten om een
nieuw offensief te lanceren.
Libanon gaat de Arabische landen
vragen dit land met spoed wapens te
leveren. Dit heeft premier Rachid
Solh gisteren meegedeeld op een ge
zamenlijke bijeenkomst van de com
missies voor defensie en buitenland
se zaken uit het parlement.
Munitiedepots Het Filippijnse
regeringsleger heeft in een aktie.
die twee weken geleden begon, vijf
munitiedepots van de opstandige
moslemorganisatie vernield. Ook
werd het hoofdkwartier van de re
bellen in zuidelijk Mindanao ver
woest.
NEW YORK De Veiligheidsraad
wil van Zuid-Afrika de plechtige be
lofte dat het zijn handen van Nami
bië (Zuid-West-Afrika) zal aftrek
ken. De raad besloot gisteren tevens
dat hij voor 30 mei volgend jaar de
situatie opnieuw zal bezien en ffan
"passende maatregelen" zal nemen
als Zuid-Amerika op dat moment de
eis van de raad nHet heeft ingewtü-
ügi.
Het was een van de weinige be
sluiten die de Veiligheidsraad in de
laatste tijd met algemene stemmen
nam. Zelfs China stemde voor, ter
wijl het in het verleden verscheidene
malen zich van stemming had ont
houden of weigerde over desbetref
fende resoluties te discussieren.
Dait Engeland zijn steun aan de door
Partij-votum
over Heath
LONDEN (AP) De leiding van
de Britse Conservatieve Partij heeft
voorzitter Edward Heath gisteren
opdracht gegeven zijn positie bin
nen de partij aan een votum te on
derwerpen.
Een groep Conservatieven onder lei
ding v. sir Alec Douglas Home heeft
laten weten dat de partij voor alprfl
een besluit zal nemen over het voor
zitterschap.
De commissie onder leiding van
Douglas Home heeft een aantal
nieuwe regels opgesteld voor de ver
kiezing van de partijleider. Heath's
mededingster naar het leiderschap,
is mevrouw Margaret Thatcher, de
vroegere minister van Onderwijs.
Kenia, Mauretanie en Kameroen in
gediende ontwerp -res olutie kon
geven was te danken aan 't feit dat,
daarin niet op onmiddellijke binden
de maatregelen tegen Zuid-
Afrika werd aangedrongen.
De resolutie veroordeelt de "voort
durende illegale bezetting van Nami
bië door Zuid-Afrika".
Zuid-Afrika kreeg het beheer over
de mineraalrijke voormalige Duitse
kolonie na de eerste wereldoorlog,
met een mandaat van de toenmalige
Volkenbond. De Verenigde Naties,
besloten in 1966 het Zuidafrikaan-
se mandaat te beëindigen.
Zuid-Afrika erkent weliswaar het
internationale karakter van het ge
bied, maar het wil dat niet de Ver
enigde Naties maar de bevolking zelf
over haar toekomst beslist.
De V.N. wil Namibië echter han
gende de toestand van zelfbestuur,
®n onafhankelijkheid onder controle
van de volkerenorganisatie.
Capucci in
hongerstaking
AMMAN De Melohitische
aartsbisschop van Jeruzalem
mgr Hllarion Capucoi, is in hon
gerstaking gegaan uit protest te
gen zijn veroordeling door "een
mili-tatire bezettingsrechtbank."
Dit meldde gisteravond het Jor
daanse persbureau, dat zei
berichten hierover uit West Jor
danië te hebben ontvangen.
Mgr Capucci is onlangs veroor
deeld tot twaalf jaar gevangenis
straf. De Israëlische rechtbank,
die hem dit vonnis oplegde,
achtte de aartsbisschop schuldig
aan wapensmokkel ten behoeve
van de Palestijnse verzetsorga
nisatie El Fataoh.
ADVERTENTIE
Maak het u gemakkelijk: voor alle geldzaken
naar één adres ook voor
cPLOWIPbrisioeri
MOSKOU Een bejaarde Joodse
Russin hield haar uitreisvisum uit
dagend onder de neus van een Rus
sische schildwacht en verdween ach
ter een deur aan de Kalasjnystraat.
Ze besteeg een wankele trap en
ging zitten op een kale stoeL Het
gezicht van de vrouw zag paars van
de kou, maar ze knikte in de rich
ting van de deur en er kwam een
brede glimlach om haar mond.
De schildwacht, een agent van de
KGB, de politieke politie, haalde zijn
schouders op en keerde terug naar
de warmte van zijn keetje naast het
bord met het opschrift: "Consulaat
van de Koninklijke Ambassade der
Nederlanden".
Zoals 11.000 Joden het dit Jaar
voor haar gedaan hebben, was de
vrouw gekomen voor het afwikkelen
van de formaliteiten voor emigratie
naar Israël.
Dat zij daarvoor naar de Nederlan
ders ging zonder ook maar te den
ken aan een bezoek aan hun land, is
een geval van tegenpolen, in dit ge
val diplomatieke, die in eikaars ar
men gedreven worden en dat uiter
mate delicaat is voor zowel Neder
land, de Sowjet-Unie als Israël.
Sinds de zesdaagse oorlog van
1967 in t Midden-Oosten, toen Mos
kou de diplomatieke betrekkingen
met Israël verbrak, behartigen de
Nederlandse autoriteiten zeggen dat
matieke belangen van Israël in Mos
kou en het grootste deel van Oost-
Europa.
Nederlandse autoriteiten zeggen da
hun werk voor Israël in Moskou, en
kele uitzonderingen daargelaten uit
sluitend betreft het vervullen van
de formaliteiten voor de emigratie van
Russen naar de Joodse staat.
Daar het emigratievraagstuk erg
gevoelig en potentieel explosief voor
de Russen is, spelen de Nederlanders
hun rol zo onopvallend mogelijk.
Een van de Nederlandse ambtena-
ADVERTENTIE
U win wei ceiiö wai iicm up uuoyi&
Informeer ook eens bij NS
naar de speciale tarieven. Da's nog
verbazingwekkend voordelig ook!
;vZoals de geniale vierkante millimeter. En de camera
die je achterna zit. En het dwars-door-de-muur-kijken.
\En de elektronische koffieroeper. En de anti-stoplicht-
computer. En de stottermachine. Enzovoort, enzovoort.
3ne verbazing in de andere.'n dag lana
maandag Ven vrijdag
ren zei dat Den Haag hem had ver-,
boden ook maar iets in het openbaar
over de zaak te zeggen.
"Wij laten ons niet zo ov
derwerp uit", zei een hoge diplomaat
privé.
"Per slot van rekening is onze taak
het onderhouden van de betrekkin
gen tussen de Sowjet-Unie en Neder
land, maar moeten we ook onze
vriendschappelijke banden met Israël
bewaren. In feite is het laveren
wat we doen".
Het behandelen van Israels emi-
grataezaken in Moskou is een immen
se taak, die bijna alle andere taken
van de Nederlandse ambassade in de
schaduw stelt.
Toen Nederland in 1967 met het be
handelen van emigratieformalitei
ten begon, kregen nog geen duizend
mensen het begeerde Russische uit
reisvisum.
Vorig jaar bezochten of schreven
ruim 25.000 Joden de Nederlandse
ambassade voor emigratie-papieren
Daarenboven werd de ambassade
overstroomd met vragen over emi
gratie van tienduizenden Joden die
uit vrees voor vergeldingsmaatrege
len niet persoonlijk durfden komen.
Bij wijze van contrast moge het
aantal uitreisvisa worden genoemd
dat de Amerikaanse ambassade in
Moskou in 1973 kreeg af te hande
len: 350.
Het consulaire bureau van de Ne
derlandse ambassade doet het extra in Moskou die het antwoord op de
kleine staf opgewekte vraag weet, is drs. van Gorp.
kier- "ik zou voor geen goud in de
i- ken, die werken in bantoorkubussen schoenen
i die man staan", zei
een diplomaat van een Westeurope-
se ambassade in Moekou. "Hij moet
Ze worden van achter een elek- onder enorme druk staan",
tronisch gesloten deur geleid door Privé zeggen Nederlandse consu-
minzame en aristocratisch uit- laire ambtenaren dat ze hopen dat
J'"' - ---- de Israëli's open kaart zullen spe-
de informatie openbaar
Het Russisch-Amerikaanse ak
koord zal naar verwachting tot ge-
"Je kunt Je werk niet doen als Je
dingen zegt die bij de ander ver
keerd vallen. Daarom zeggen we volg
maar liever niets en doen
werk", zegt hij.
Eerste ambassadesecretaris Van laten, ruw geschat twee keer
Gorp speelt een belangrijke rol in als vorig Jaar. Niemand twijfelt
de Joodse emigratiekwestie. In zijn
kantoor heeft hij een stalen ar
chiefkast met een precieze lijst
hebben dat misschien
60.000 personen per Jaar toestem
ming krijgen de Sowjet-Unie te ver-
ree!
dat het merendeel uit Joden
zai bestaan.
"Wij Nederlanders hebben de
gauw
personen die uitreisvisa voor Israël naam dat we daar niet
van ondersteboven zijn", vertelaar
de een ambtenaar. "Wanneer er 'n
plotselinge uittocht is, zal dat in
wezen gewoon neericomen op het
proberen bij te houden van de na
pieren rompslomp".
"Dat is *n kleine prijs als Je het
hebben gekregen.
De vraag hoeveel Russische Joden
de Sowjet-Unie verlaten heeft in
ternationale betekenis gekregen
door het akkoord dat de Sowjet-
Unie en de Verenigde Staten zou
den hebben bereikt over het verge
makkelijken van de emigratie in bekijkt vanuit het standpunt
ruil voor handelsvoordelen. Die be- zoveel mensen mogen weggaan, en
tekenis zou de loop van de Rus- dk ben er zeker van dat we het aan
sisch-Amerikaanse ontspanning zullen kunnen. De Nederlanders
kunnen beïnvloeden. zijn op dit ogenblik wel de minste
Een van de weinige westerlingen zorg van een Jood".
