Voedsel uit de zee biedt
maar weinig perspectieven
Driebanden-
zesdaagse
Le Figaro:
optreden van Dankert
Dr. Postuma„We zitten bijna aan het plafond
PvdA wil uitgebreider
onderzoek opvolger
van de Starfighter
Commissie-
zittingen
openbaar
ADJUNCT
DIRECTEUR
JOHANNES
STICHTING
GAAT WEG
In Schiebroek:
PAGINA 10
ZATERDAG 7 DECEMBER 1974
De biologische produktie aan v.is in de wereldoceanen zou
wel eens 2 miljard ton per jaar kunnen bedragen zou want
het valt niet zomaar te meten en dus moet men zich behelpen
met theoretisch rekenwerk. Tegen dit astronomische cijfer van
wat er jaarlijks groeit in de zee, steekt in elk geval de rond
70 miljoen ton, die de mensen er aan voedsel per jaar uithalen,
erg schriel af.
Door
Jan Ottens
Men stelt zich dan ook de vraag: is
wellicht de zee voor de hongerende
mensheid de redding?
Tot voor kort werd algemeen
geloofd in de enorme mogelijkheden,
een geloof dat ondermeer werd ge
voed door mensen als de Russische
professor A. Vinogradov met zijn
voorspelling dat we in het Jaar 2Ó00
walvissen zullen kweken zoals we
dat nu met minks doen.
Tegenwoordig echter zijn sommige
geleerden geneigd dat geloof als een
mythe te bestempelen. Prof. dr. P.
Korringa, directeur van het Rijksin
stituut voor Visserij Onderzoek
(RIVO) in LJmuiden, heeft dat
bijvoorbeeld dit voorjaar nog gedaan
op een symposium in Amsterdam.
Van zijn hand verschijnt binnenkort
een boek waarin hij tot de conclusie
komt dat de zee voor het
wereldvoedselvraagstuk maar wei
nig perspectief biedt.
Eenvan zijn medewerkers, dr. K.
Postuma. verwacht dat de zeevisserij
nu al bijna aan het plafond zit.
Volgens de PAO bedroeg de vangst
in11955 28 miljoen ton en was ze in
1971 gestegen tot 69.4 miljoen ton.
De FAO-schattingen voor de toe
komst bewegen zich van 100 tot 150
miljoen ton.
Dr. Postuma vindt 100 miljoen ton
al een hoog streefgetal: „Misschien
dat het aan het eind van de
jaren tachtig inderdaad wordt ge
haald, maar er is een grote kans
dat het plafond lager ligt.".
Overbeviissing
Volgens dr. Postuma blijft de groei
in de visvangst sterk achter bij de
toegenomen inspanning, die voor
een belangrijk deel bestaat uit
technische verbetering. Overal in de
wereld doen "zich symptomen van
overbevissing voor: er worden
vangstquota's ingesteld om roofbouw
te voorkomen, landen breiden hun
viszones uit.
Grote vissersvloten mogen nog zo
driftig over de wereld heen en weer
schuiven, de produktiegroed houdt de
bevolkingsgroei in de wereld nu al
nietmeer bij, met als gevolg dat
ihet aandeel van de zee als
voedselbron op het ogenblik niet
groter, maar zelfs kleiner wordt.
Nu zijn er meer dan 20.000
vissoorten en de mens eet daarvan
slechts enkele tientallen. Daar
moeten dus nog wel wat mogelijkhe
den zitten. Dr. Postuma is echter
niet optimistisch: „Vooral in de
tropen zitten er veel soorten, maar
het prcfcbleem is wel dat meestal de
talrijkhe id veel minder groot is dan
bij de huidige commerciële vissoor
ten zodsut het vangen daarvan veel
te duur is. Bij ons bijvoorbeeld
komt aan de rand van het
continentsile plat enorm veel blauwe
wijting viGOr. maar ook die zit
verschrikkelijk verspreid."
Wat het kweken van vissen,
garnalen, krabben, oesters, mosselen
en dergelijk e betreft, doet zich
hetzelfde pro bleem van de kosten
voor. Voedsel uit zee (en ook uit
zoet- en brakwater) is duur.
Ontwikkelingl anden worden veelal
geconfronteerd', met een te geringe
toeneming in koopkracht om voor
zichzelf op de wereldmarkt voedsel
te kopen of de eigen landbouw van
de grond te krijg an.
Hoe waar liet is, dat de
wereldvoedselvoorraden niet worden
verdeeld op basis van de behoefte,
maar op basis vam de koopkracht,
zodat een deel van de wereld van
overvloed en mechsch gezien zelfs
van overconsumptie sprake is en in
een ander deel van de wereld
ondervoeding en honger heersen,
kan worden geïllustreerd met de
haringvangst in de Noo rdzee.
Vismeel
Door het overgrote deel van de
gevangen haringen toü vismeel te
verwerken, wordt de schaarste aan
consumptieharing kunstmatig in
stand gehouden en wordt voorkomen
dat de rentabiliteit van de
haringvangst volledig teloor gaat.
D^t er toch roofbouw op de
haringstand wordt gepleegd, en er
zelfs een vangstquotum moest
worden ingesteld, is te wijten aan
de afzetmogelijkheden vóór vismeel.
Van alle haringen wordt; de helft
weggevangen voor het bereiken van
de geslachtsrijpheid, eveneens voor
de opfok van dieren in de
bio-industrie: edeler vleet?; reden
waarom men in die sector liever
spreekt van veredelingslandbouw.
Dr. Postuma: „Het verlies v&tt rond
907e. dat Je bij elke stap omfi*oog in
de voedselketen lijdt (bijvoorbeeld:
plankton dat gegeten wordt door de
rietvoorn, de rietvoorn die gegeten
wordt door de snoek), zou je kunnen
voorkomen door zelf plankton te
eten.
Walvissen eten krill, een garaaal-
achtig beestje, waarvan op elke 9
kilogram slechts 1 kilo walvis gioeit.
Maar het enorme probleem is: hoe
vang Je het, en wie wü het eten? De
Japanners eten zeewier en verschil
lende soorten schaaldieren, xmtar
een dergelijke bereidheid kan Je niet
naar wens, laat staan ongelimiteerd,
opvoeren."
DEN HAAG (ANP) De PvdA-
fractie in de Tweede Kamer wil
van minister Vredeling (Defensie),
weten of er volgens Amerikaanse
opvattingen een verband bestaat
tussen de landingsrechtenvan de
KLM en de voorgenomen aanschaf
fing van gevechtsvliegtuigen. De
fractie meent dat de regering elke
politieke druk rond de aanschaf van
gevechtsvliegtuigen met veront
waardiging van de hand moet wij
zen. Dit fractie-standpunt is neer
gelegen in een lijst van vragen, op
gesteld ter voorbereiding van een
mondeling overleg met minister,
Vredeling over de vervanging van
de Starfighter. Daarin wordt de
vraag opgeworpen waarom tot op
heden geen aandacht is geschon
ken aan andere alternatieven voor
de vervanging dan de Cobra, de
Yf 16, de Viggen en de Mirage. De
PvdA-kamerleden De Vries, Dan-
kert, Kombrink en Giebels vragen
minister Vredeling of hij met zijn
ambtgenoten van Noorwegen, De
nemarken en België overleg wil
plegen over de vraag of mogelijk
ook andere machines in aanmer
king zouden kunnen komen voor de
vervanging van de Starfighter. Ge
noemd worden de Alpha-jet. de
A-10, de Jaguar en de Harrier. Vol
gens de vier socialistische kamerle
den is een van de in het oog sprin
gende karakteristieken van de
Harrier dat hij rechtstandig kan
stijgen. Zij vragen de bewindsman,
of hij er rekening mee houdt dat in
oorlogstijd landingsbanen snel on
bruikbaar kunnen warden. De ka
merleden willen nader worden ge
ïnformeerd over de geveohtstaken
van het aan te schaffen toestel en
vragen zich af, of een aantal van de
ze taken niet beter en goedkoper
kan worden uitgevoerd door een
hoogwaardige uitrusting van de
artillerie.
Het uitmelken van de steur in de Beneden-Wolga. Deskundigen vrezen, dat over luttele jaren
de gehele visstand danig "uitgemolken" zal zijn.
WEU besprak opvolging starfighter
John Kennedy junior ging in New York met een vriend naar
een musical, waarvan muziek en tekst werden gemaakt door
John Lennon en Paul Mc Cartney, twee ex-Beatles. De mu
sical heelt de korte titel "Sgt. Pepper's lonely haerts club
band on the road" meegekregen. Het lijkt wel een televisie-
programma van Mies Bouwman..,
PARIJS De vervanging van de
Starfighter f-104 door vier Westeuro-
pese landen, waaronder Nederland,
beheerste de Assemblee van de West-
europese Unie, die gisteren in, Parijs
werd afgesloten.
Herhaaldelijk kwam deze kwestie, di
rect en indirect aan de orde. waarbij
van Franse zijde vooral, werd aange
drongen op de aanschaf van een
Europees produkt.
Hetgeen de Nederlandse parlemen
tariër Dankert weer bracht tot de
uitspraak dat Frankrijk vaak denkt
Voorstel aan IGOR
ALPHEN AAN DEN RIJN Als
de IGOR-raad daar in haar verga
dering op 11 december mee akkoord
gaat, zullen op voorstel van het col
lege Overlegcommissievergaderin
gen geheel of gedeeltelijk openbaar
worden.
De 26 afgevaardigden van tien
gemeenten (Alphen, Hazerswou-
óV. Koudekerk, Leimuiden, Nieuw
koop, Nieuwveen, Rij nsaterwoude
Trtr Aar, Woubrugge en Zevenho
ven1.) hadden in een vorige vergade
ring al om een dergelijk voorstel ge
vraagd.
Het college van overleg stelt voor
de commissievergaderingen geheel
of gedeeltelijk openbaar te maken.
De beslissing of een onderwerp open
baar Alan wel besloten wordt behan
deld, ib> aan de voorzitter. Het col-
leg viVn overleg zegt bovendien
het niet gewenst te vinden college
vergaderingen in het openbaar te
houden.
NIEUW7VEEN De heer B. Nag-
tegaal, adjunct-directeur van de
Johannes {Stichting in Nieuwveen en
van de Ho»?ge Bitrch in Zwammer-
dam, heeft", zijn ontslag ingediend.
Hij is per .april t975 benoemd tot
algemeen directeur van een verzor
gingstehuis in Amefeie in de Alblas-
serwaard.
De heer Nagttegaal is bijna ne
gen Jaar als verpleegkundig direc
teur aan de Johannes Stichting ver
bonden geweest.
Marktberichten
Katwijk aan den R.\jn, groenteveiling
6/12
Waspeen per kist AI t'OO-glO; AH 260
—600; BI 800—1140; VXL 2S.0—500; Cl
880—960; bloemkool 81' 110—139; 101
88—91; 121 46—97; 12.XI 28—58; 151
37—51; andijvie 46—49; bospeen II
6270; breekpeen
de Europese Gemeenschappen te zijn
en dat De Europese gemeenschappen
identiek zijn met Frankrijk.
Zijn opstelling werd hem niet door
allen in dank afgenomen.. Waarbij,
vooral buiten de vergaderzaal, de
Franse krant "Le Figaro" hem her
haaldelijk van hatelijk optreden be
schuldigde.
De Belgisdhe minister van Buiten
landse Zaken Van der EÜislande en
de Nederlandse minister v. Defensie
Vredeling, wezen los van elkaar, maar
eensgezind, op de noodzaak van een
gemeenschappelijke Europese defen
siepolitiek en een standaardisatie en
taakverdeling. Minister Vredeling liet
daarbij nog blijken zich te verzetten
tegen de de gedachte van een Europe
se kernmacht.
De assemblee ging akkoord met een
verslag van de Britse afgevaardigde
Warren, waarin gesteld werd dat
"waar redelijk en mogelijk is, de pro
duktie van de Europese luchtvaart
industrie de voorkeur moet hebben.
En op deze ^ijze kan Europa blijven
NEDERLAAG
DE ROBBEN
BELGRADO De Nederlandse
waterpolo kampioen HCZ De Robben
heeft gisteren in Belgrado met 4—7
vertoren van Partizan Belgrado in
de le wedstrijd van de finalepoule
voor het Europ. bekertoernooi. De
periodenstanden waren 21, 2—0,
2—2 en 1—1 in t voordeel van de
thuisspelende Joegoslaviërs. In de 2e
wedstrijd versloeg OSC Boedapest
uit Hongarije het Roemeense Dimamo
Boekarest met 86.
concurreren op de wereldmarkt."
In het debat wees de Britse parle
mentariër erop dat bij de besluitvor
ming over welk vliegtuig de opvolger
moet zijn van de Starfighter, er ook
gedacht moet worden aan de werkge-
legëhheid die-de order van 350 vlieg
tuigen ter waarde van zo'n 7,5 miljard
gulden schept. "Wat is belangrijker
werk te geven aan de arbeiders in
Europa of aan die in Los Angeles of
Fort Worth?" zo stelde hij.
Hazel Wigthman
(87) overleden
BOSTON Hazel Hotchkiss Wigth
man, de „first lady" van het Ame
rikaanse tennis, is donderdag in
haar woning overleden. Hazel Wigth
man, die op 20 december 1886 in
Healdsberg (Caldforndë) werd gebo
ren is 87 jaar geworden. Zij won
in totaal 48 maal een Amerikaanse
titel in haar roemruchte loopbaan
die zij als 16-jarige begon. Naar
haar is de Wigthman Cup genoemd,
de inzet voor de Jaarlijks terugke
rende strijd tussen de damesploe-
gen van de Verenigde Staten en
Groot-Brittannlë. Tijdens het ban
ket ter gelegenheid van de 50ste
verjaardag van de strijd om de
Wightman Cup zei Hazel Wigth
man: „Ik ben altijd erg klein ge
weest, maar ik was snel en ik be
zat moed. Voor tennis heeft men
veel moed was snel en ik bezat
veel moed nodig". Hazel Wigthman
was moeder van vijf kinderen. Had
13 kleinkinderen en negen achter
kleinkinderen.
ROTTERDAM In de gemeentelijke sporthal van Schie
broek staat de volgende week iets groots te gebeuren. Het
district Rotterdam van de KNBB heeft zijn schouders gezet
onder het Europese biljart-kampioenschap driebanden, een
toernooi waarin niet minder dan twaalf spelers gedurende
zes dagen zullen strijden oin de titel. Hetgeen eigenlijk wel
wat teveel verwachtingen koestert, want er zal naar alle
waarschijnlijkheid wel weer-één man zijn die ook ditmaal
de gedoodverfde kampioen is. We behoeven het nauwelijks
nader aan te duidende Belgische grootmeester Raymond
Ceulemans, die al twaalf keer de Europese kroon heeft ge
grepen en zo'n elf keer 's werelds beste in dit driebanden-
gekaats is geweest.
Door
Piet Kienhuis
De wereldtitel bezit de ronde
37-jarige Belg overigens sinds april
van dit jaar niet meer. De Mechelse
caféhouder werd toen tot verrassing
van de hele biljartwereld onttroond
door de Japanner Nobuaki Kobaya-
chi, waarmee aan de lange zegereeks
van Ceulemans (voorlopig?) een
einde kwam. Het was ongetwijfeld
nogal pijnlijk dat dit in zijn eigen
land gebeurde, in Antwerpen waar
Ceulemans genoegen moest nemen
met de tweede plaats.
Wat de Europese titelstrijd betreft
prijkte zijn naam alleen twee jaar
geleden niet op de bovenste plaats
tijdens het toernooi in Crosne, een
voorstad van Parijs. Ceulemans
speelde toen niet omdat hij
overspannen was en daar werd zijn
landgenoot Arnold de Paepe als
volkomen nieuweling in het interna
tionale gezelschap kampioen nog
voor zijn grote landgenoot Ludo
Dielis.
Twee ijzers
Nederland zal in Schiebroek twee
ijzers in het vuur hebben in
nationaal kampioen Rini van Bracht
en Tiest Brosens, die onlangs in het
Nederlands kampioenschap in Ber-
geyk de bovenste plaatsen bezetten.
Eindelijk slaagde Van pracht er
toen in aan de hegemonie van de
Bankier David Rockefeller leidt de Westduitse Bondskanselier Helmut Schmidt naar het podium
in een Newyorks hotel, waar hij een groep zaken lieden ging toespreken.
56-Jarige Jan Doggen een einde te
maken, die drie Jaar achtereen zlln
Jonge talentvolle landgenoot van de
titel had kunnen afhouden. Doggen
speelde een nogal teleurstellend
toernooi en Van Bracht toonde zich
eindelijk eens mentaal sterk, ook
toen er verbitterd gestreden moest
worden. Het Is te hopen dat hij
diezelfde instelling In Schiebroek zal
tonen dan kan hij voor elke
tegenstander, ook voor Ceulemans
bijzonder gevaarlijk zijn. Drie Jaar
geleden heeft Van Bracht de Belg
tijdens het wereldkampioenschap in
Groningen al eens een ke-r
verslagen en hij eindigde toen met
een gelijk aantal punten (12) als
Ceulemans. op detweede plaats.
Tot de andere favorieten in
Schiebroek mogen worden gerekend
de tweede Belg Laurent Boulan"er.
Het ls Jammer dat de allesspel»r
Ludo Dielis ontbreekt. Hii heeft z<rh
ln het Belgische kampioenschap n"et
kunnen kwalificeren voor dit
Europese toernooi. Vorig Jaar ln het
Belgische Eeklo was hij tijdens het
Europese kampioenschap nog twee
de. Verheugend is dat na enk-'e
Jaren afwezigheid wegens ziekte de
Oostenrijker Johann Scherz weer
van de partij ls. Hij ls Jarenlang de
dreigende schaduw achter Ceu'e-
mans geweest. De stille Wener is
een specialist ln het bandenspel en
staat bekend om zijn strijdlust tot
het bittere einde. HIJ neemt de
plaats ln van Anreiter, die de
laatste Jaren voor Oostenrijk
uitkwam.
Bitailis
Een andere gevaarlilke outsider is
ongetwijfeld de Jonge Fransman
Richard Bitalis, een spectaculair
speler met echte Franse esprit, die
vorig jaar in het Europese toernooi
als derde eindigde achter Ceulemans
en Dielis.
Denemarken wordt dit keer niet
vertegenwoordigd door Peter Thö-
gersen, maar door de onbekende
Joan Korte. Andere deelnemers zijn
de Westduitser Dieter Müller, die
overigens meer kadersoecialist is. de
Spanjaard Claudio Nadal, en de
figuranten de Portugees Antonio
Vinagre, de Zweed Sten Hebert en
de Italiaan Antonio Oddo.
Er ls geen enkel ander Europees of
wereldkampioenschap waarvoor zo
veel gegadigden zijn als het
spectaculaire driebanden. Er ziin
zestien Europese landen lid van de
CEB, maar gelukkig voor de
organisatoren bezitten zij niet allle
driebanders die het vereiste alge
meen gemiddelde van 0.700 halen.
In Schiebroek wordt dinsdag al
begonnen en de strijd woedt voort
tot zondag. De in to taal 66 partijen
worden op drie matchtafels afge
werkt. Er wordt gespeeld volgens het
Japanse systeem, hetgeen wil zeggen
dat alle partijen van tevoren ziin
gepland. Dat kan natuurlijk op
zeker moment verkeerd uitpakken
als er verrassingen voorkomen. Er
wordt niet in poules gespeeld, maar
elke speler speelt elf partijen. Een
hele kluif.
