Realistische 'Salome'
Kostelijke komedie
met flair vertolkt
Emoties op kerkconcert
MAANDAG 2 DECEMBER 1974
PAGINA 17
LEIDEN Toneel is entertaine-
ment, heeft de acteur Bob de Lange
nog maar kort geleden in een inter
view uitgeroepen. Een uitspraak die
voor ellenlange discussies vatbaar is
maar voor een stuk als „Ik slaap wel
op de bank" in elk geval helemaal
opgaat. De door Ray Cooney en Ge
ne Stone geschreven komedie met
als oorspronkelijke titel „Why not
ptay for breakfast" is in feite niet
veel meer dan een kluchtige dialoog
tussen een hij en een zij. Maar het
flitsende karakter ervan tilt dit stuk
toch ver uit boven het gemiddelde
lach-of-ik-schiet-niveau. En wan
neer deze eigentijdse komedie ge
speeld wordt door een acteur als Luc
Lutz en een actrice als Doris van
Caneghem in een uitermate vlotte
vertaling van Gregor Frenkel Frank,
een broer van Dimitri, dan mag men
gerust spreken van grote klasse. Een
Jjomvol aulatheater in Oegstgeest
heeft er zich in het afgelopen week
einde terecht kostelijk mee vermaakt.
„Ik slaap wel pp de bank" wordt als
een vrije produktie en dus met veel
succes overal in ons land opgevoerd.
Jïet stuk dankt zijn succes niet zo
zeer aan de intrige, want die is er
nauwelijks, als wel aan de uitermate
vlotte dialoog, waar men tien Jaar
geleden misschien nog wel rode oor
tjes van zou hebben gekregen, aan
de licht-psyohologische effectjes, die
er in zijn verweven, en vooral aan
de ingehouden vaart, waarmee het
hier op de planken wordt gezet. Dit
laatste is te danken aan de regis
seur Alan Barlow, die de teugels van
het duo Lutz-Van Caneghem gelukkig
nèt niet teveel heeft laten vieren. Tot
het succes van deze produktie draagt
zeker ook bij het ingenieuze, ruimte
sc'-p^oende decor waarin de twee
Luc Lutz en Doris van Caneghem in 'Ik slaap wel op de bank'.
hoofdrolspelers zich gemakkelijk kon- het wat gemakkelijker dan Luc Lutz,
den bewegen. Luc Lutz speelde het die het overrompelde, kleinburgerlijke
door zijn vrouw in de steek gelaten mannetje zowel koddige als op 'n tra
ambtenaartje, aandoenlijk in zijn gikomische manier neer moest zetten,
sulligheid en met een maximum aan Maar zo spontaan als deze Vlaamse
onhandigheidJes, op een manier die het stuk dan toch los ging was te
men van een routinier verwachten laatste tijd zelden zien spelen. Dat
mag. Verrassend daarenboven was de het boordeknoopje aan het slot van
kennismaking met de Jonge, Vlaamse het stu kdan toch los ging was te
actrice Doris van Caneghem, die de voorzien en daarom misschien wel het
rol van het hoogzwangere, brutale enige zwakke punt van dit allerver-
hippiemeisje met het kleine hartje makelijkste blijspel,
met zeer veel flair vertolkte. Ze had PIETER C. ROSIER.
Met Jan Schmitz en Toonkunstorkest
LEIDEN Een paar honderd
muziekliefhebbers zijn gistermiddag
in de Hartebrugkerk gaan zitten
luisteren naar organist Jan Schmitz
en naar het sinds kort door René
Verhoeff aangevoerde Toonkunst
Orkest.
In een gedicht laat Kelk Pierrot
zeggen: "mijn hart staat voor emo
ties open." Schmitz verdenken we er
van voor hetzelfde open te staan.
Pierrot omdat hü voor t ongeluk ge
boren is. Schmitz echter wegens het
tegengestelde,, hij doorbreekt geen
door de natuur bewust beveiligde
onderbewustzijnsbarrières en loot
alles spontaan verlopen. Hij speelt
niet voor 'n abstracte Muze maar
voor zijn mensen in de kerk. Zijn
natuur is naturel. De natuur maakte
de boom, de boom de appel, de appel
wordt blozend en rijp en valt of
wordt geplukt om mee te nemen.
Eenvoudig, direct, vanzelfsprekend
zoals H&ndel was, wiens geest in 't
kerkschip aan het roer zat.
Gezonde trossen appels zitten er aan
de armen van Hèindels wat ontoe
reikend aangeduide "Orgelconcert
nr. 10 dat te horen is geweest in de
naturelstaat van orkest en obligaat
solo samen, een wisselspel volgens 't
concerto grosso-idee. Het klinkend
resultaat ervan? Zou prima zijn ge
weest, als de orgelgalerij inclusief
orgel en orkest tien meter hoger
hadden kunnen worden opgevijzeld.
Met gewelf werking na. De lage or-
keststemmen hadden, nu een on
evenredig klankoverwicht. Niet
overal. Het tweede deel is zo sappig
en beweeglijk, en werd ook zo uit
gevoerd, dat als het hele publiek
hand aan hand een soort polonaise
slinger rond de middelste banken
was gaan uithuppelen, dit als natu
rel had mogen worden aangemerkt.
Compliment voor Verhoeff en
Schmitz, dat ze deze voorstelling in
ons konden wakker roepen. Kunst
is weten hoe, hoe Je spel te spelen.
Als eenmanssolo had Schmitz een
Concerto in g gekozen van Matthew
Camidge, elegant kleinmeester-
tje, boeiend door de savoereuse pla-
giaatjes en de onweerstaanbaarheid
van geestelijke peetgrootvader
Handel. Ook de grotere Stanley (in
een Allegro) kon het niet zonder 'n
appeltje van Handel, want een restje
Messiah Hallelujah was niet te mis
kennen.
Het Orkest begon (op het koorpo
dium) met een Suite in G van Te-
lemann, zorgeloos artistiek. Groeps
werk smetteloos vrij van ongelijk-
tijdigheden hoorden we niet stee
vast, maar de dirigent, die de
draadjes vast in de handen houdt,
moet door de tijd de kans voor
gladstrijken krijgen. Een Andante
(Sinf. Es) van Boch's Jongste
(twintigste) kind Christian paste
alweer in het kader van het geheel:
Italiaans, zonnig, galant. Aan het
slot een ovationeel afscheid.
KEES VERHOEF.
De LAk*nb&j
lO—6
2oDdae
(alleen i
I entoonstellingen
Sociëteit Burgers (Burgsteeg 2a);
Pen- en penseeltekeningen André van
Bu ii
Expositiezaal gemeentelijke archief
dienst Bolsotkade 2a- tentoonstelling
•'4rv |aar Leidens Ontzet"
Vanaf «7 -en' *c number *«n 9-12
en van 14-17 uur. Op zaterdagen al
leen 'sochtends van 9-12 uur.
Koord studio (Oude Rijn 88): Ex
positie Son Mou en Wilma Nouse (t.
expositie Anke Blankevaart en Dlni
Heakes - keramiek. Machteld Hooyen
- schilderijtjes. Tevens expositie van
wandkleden kleuretsen en bronsplas
tieken t/m 30 dec. Openingstijden dl.
10 i
i.5i
Hof laan 7. Waase- 2.30. 7.00 en 9.15
Leidse bioscopen
STUDIO:'' „Tramlijn "begeerte"'" dag.
CCÜ (hartbewaklng), dag.
s zondags 11—12
Expositie Dolf Bausch schilde-
i Prl Hel) plastieken Van 16 nov.
7 dec Openingstijden van 10 uur
- 5 uur nam. dl ook van 8-10
nam 's Zondags na afspraak.
TRIANON„De vijf van de vierdaagse",
2.30, 7.00 en 9.15 uur. zó. 2.15. 4.30.
Oude Singel 2
Lelden '74 levi
e tweede helft
oor- struikrovers", i
i 16e 2.00 en 4.15 v
De Bink Rooseveltstraat 2. Frans
Eradus exposeert foto's, dag open van
8-5 uur behalve za en zo Van 6 nov
tot 24 dec
etilksmuseum voor Volkenkunde
rentoonstelllng "Zuid-
i mis Eye. Noordeinde 2a
„Huisvrouwenrapport", dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur. 18 Jaar.
Kindermatinee: „De schat ln het Zil-
eerste klasse: de gehele
Klasse afdeling van 18.80 tot 16.30 uur,
van 18.30 tot 20 00 uur
Derde klasse van 13.30 tot 14.30 u.
van 18.80 tot 19.30 a
Avondbezoek voor de kinderzaal. uit
sluitend vóór de ouders, alleen op
woensdagavond van 18.80 tot 19.80 uur
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) z||n de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
15.00—16.00 uur
18.30—20.00 uur
Voor de prematurenafdellng gelden de
volgendi
ouders)
bezoekuren (alleen
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
<lk. dae Acade.
van Oudheden (Ra-
mlscb dekenhui? behalve van dins
dag (V uur tot woensdag 18.00 uur
Dlacon esaenh ulsen van vrijdag
13.00 (iUi tot zaterdag 13.00 uur (Eli
sabeth liekenhuls)
Bezoekuren Ziekenhuizen
Diacuneseenhuis Middag bezoekuur:
13.45—14.30 uur Avondbezoekuur:
voorm 18.80—19 80 urn Kinderafdeling dage-
14.00-19 00 uur alleen
eondag 14 00—18.00
feestda 12.00
Hlks
«leden Kinderen beneden
14 Jaar bebben geen toegang op de
kinderafdeling
St. Elisabeth-ziekenhuis, kl&sseaf de
lingen. Volwassenen dag. v. 11.15 tot
idag t/m vrijdag:
18.80—18.45 uur
lopend bezoek i
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken
Alphen aan den Rijn
Rilnoord: le en 2e klas 11—11.30
"8.80—19.30 u.; 3e klas
B.30—19.30 u.; Kraam-
uuciuiK IO.OU—14.16 uur, alleen voor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
15—15.30 a alleen voor ouders 18—
18.30 a
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en oaar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bij het informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020—175000)
teuws
2 december 1974
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
Aan de sterrenwacht te
Parijs houdt men zich bezig
met het vervaardigen van 'n
telescoop van een vermogen
en afmeting, als tot hiertoe
nog niet gezien is. De ster
renkundige Léon Foucault
had reeds in 1865 de hand
aan dit werk geslagen, maar
door zijn dood en de gebeur
tenissen in 1870—'71 bleef het
verscheidene jaren rusten. De
sterrenkundige Wolf nam,
nu een jaar geleden, de
voortzetting van dit werk op
zich. Er zullen echter nog
wel twee of drie jaren ver-
loopen alvorens de telescoop
gereed is. Om een denkbeeld
te geven van de kolossale af
metingen van dit werktuig
dient men te weten, dat de
gezichisbuis 15 meter lang
zal zijn met een middellijn
van 2 meter. Herschel's be
kende telescoop heeft een ge
zichtsbuis van slechts 12 me
ter lengte en 1 meter mid
dellijn. Ter vergelijking: de
beroemde Hale-telescoop
van Mount Palomar in Cali-
fornië heeft een spiegel van
508 cm., Red.).
Het gerechtshof te Mün-
chen heeft den redacteur van
het "Vaterland", Dr. Sigl, bij
verstek veroordeeld tot 10
maanden gevangenisstraf
wegens beleediging jegens
prins Bismarck, door den
aanslag op diens leven te
Kissingen eene comedie-ver-
tooning te noemen.
Vijftig jaar geleden:
r- in Brussel is Zaterdagoch
tend de beroemde Ita-
iiaansche componist Giaco-
jno Puccini overleden. Na een
radiumbehandeling in zijn
keel kreeg hij een hartaan-
doening. Tot zijn meest be
leende opera's behooren Ma-
non Lescaut, La Boheme,
Tosca en Madame Butterfly,
Puccini, die ook een aantal
werken voor kamermuziek
componeerde, zou op 23 de
cember a.s. 66 jaar zijn ge
worden. De regeering in Ro
me heeft besloten den com
ponist op staatskosten te
doen begraven.
PANDA EN DE MEESTER-KRIMPER
14 - 127 Panda' modderige voetsporen leidden naar Hobbel-
donk en verdwenen door de achterdeur naar binnen.
Joris was juist van plan om ze te volgen, toen hij gewaar
schuwd werd door de boze stem van Jollipop; en hij trok zich
haastig achter een struik terug.
"Het hoort tot de goede manieren om onze voeten te vegen voor
wij binnen komen", hoorde hij de huisknecht zeggen. "En ook
behoren wij te leren da
hengelsport beoefenen."
"Ik ben niet gevallen!" zei Panda verontwaardigd.
"Mijn boot begon te krimpen, en daarna werd het meertje klei
ner. En daar kon ik echt niets aan doen. Ik denk, dat het door
dit ding komt, dat ik opviste.Kom maar, dan zal ik je laten
zien wat er gebeurt als ik de trekker overhaal."
"Ik heb geen tijd om naar uw speelgoedjes te kijken," sprak
Jollipop echter streng. "Ik moet de ontbijtrommél opruimen die
u vannacht hebt gemaakt; en daarna heb ik boen- en schrób-
werk te doen."
De
avonturen
van
Jommeke
Het
geheim
van de
put
Kooktip
AFPELCREME
Snijd 1 k
goudrenetten in kwarten.
Verwijder elk spoor van
het klokhuis en zet de
stukken appel op met
enkele eetlepels water.
Laat de stukken boven
laag vuur zacht worden
en roer ze dam met een
houten lepeü tot moes.
Neem de pan vam het
vuur. Meng door de ap
pelmoes 2 eidooiers, 2
theelepels vanillesuiker,
1 eetlepel citroensap em
gewone suiker naar
smaak. Week 100 gr. ro
zijnen een kwartier ln
waiter, laat ze uitlekken
en roer ze door de appel-
oremem met eventueel nog
enkele fijngehakte wal
noten. Zet de schaal min
stens een half uur in de
koelkast.
WINA BORN.
FRED BASSET
tosnou!
Bij Nederlandse Operastichting
„Dat doe ik niet. Ik ben een
fatsoenlijke vrouw" zei in 1905 de
zangeres Marie Wittich toen zij
hoorde waar het Richard Strauss
om te doen was- de hoofdrol in zijn
nieuwe opera „Salome" waarin zij
tijdens het dansen sluiers moest
afwerpen en aan het einde het
afgehouwen hoofd vam Johannes de
Doper moest kussen.
We mogen dan zeventig Jaar later
wat meer gewend zijn, „Salome"
blijft shockerend, of er is sprake
van een uiteirelt steppe voorstelling.
Dat laatste was in het Circus
theater bij de première vam een
nieuwe Salome-produktie van de
Nederlandse Operastichting niet het
geval. Regisseur Bodo Igesz heeft de
gruwelijke kanten van dit werk dat
als de meest perverse opera de
geschiedenis is ingegaan bepaald
niöt onder tafel geschoven.
Salome liet hier zelfs even
geïrriteerd het beroemde en kunstig
nagemaakte hoofd over het toneel
rollen en in de climax vam haar
waanzinnigheid knuffelde zij het als volledig in het escaleren van
haar lievelingspop. Het opmerkelijke Salome's waanzin waar te maken
is dat, al vinden dergelijke
handelingen in Salome nog zo Alleen de Sluierdiams kreeg - hoewel
realistisch plaats, toch niet gauw de met soepele bewegingen uitgevoerd -
indruk vam belachelijkheid ontstaat. haar onvoldoende relief doordat
Ten eerste door de dramatische regisseur er geen climax aan had
ontwikkeling die onontkoombaar is, gegeven en het geheel min of meer
ten tweede door de verbijsterende - in tegenspraak met de kolkende
muziek. muziek - als een nachtkaars uitging.
Wat die muziek betreft had Lresz on We sluierdans overigens veel
het punt van felheid een geestver-
heeft het dan niet die diene en go^ntvaardigd was dat wel, want
heeft het dan niet die diepe
verzadigde klank die hiervoor
eigenlijk gewenst is.
Door de Canadese sopraan Clarice
de Finse tenor M&tti Juhani maakte
een geweldige, volkomen verknipte
Herodes en zo indringend dat rijn
bevel aan het slot van de opera om
Carson als Salome te engageren had Ui*
de Nederlandse Operastichting een lucm
zeker risico genomen aangezien zij
in deze rol voor het eerst optrad. Herodias werd bij Debria Brown
Maar er was geen enkel probleem, volkomen terecht een gruwelijk wijf,
Clarice Carson heeft de ideale stem voor wie het woord ordinair nog
voor deze rol (licht en toch veel te mooi is. Als Carmen was
doordringend) en rij slaagde er deze zangeres een mlsbezetttag.
maar dit is een schitterende creatie.
Het zou onjuist rijn in de regie van
Igesz alleen het accent op het
shockerende naar voren te schuiven.
Van het totaal ging een sterke
zeggingskracht uit. Een duidelijk
voorbeeld was het hier geponeerde
karakter van Jochanaan (oftewel
Johannes de Doper) die hier bij
Gerd Felidhoff nHet een bewegings
loos profeterende figuur werd, maar
een werkelijk gekweld mens.
Van Salome's minnaar Narraboth is
nu eenmaal niet veel meer te maken
dan wat hier in de persoon van de
overigens uitstekende tenor Stanley
Kolk te zien was. De Nederlandse
medewerking in de kleine rollen was
over het algemeen ruim voldoende
Nell Peter Jampolis had een sober
toneelbeeld ontworpen met een
maan als een gigantisch oog met
achtereenvolgens verschillende kleu
ren, een accent dat er terecht was
vanwege de symbolische functie van
de maan in de tekst van Wilde.
AAD V. D. VEN
