shville
Music
City USA
SËSOHSB
NOVEMBER 1974
Chet Atkins
in Grand Ole
Opry House
van de voorstelling werd de piano
gesloopt, 'n handvol snaren kwam
uit de tas tevoorschijn, de piano
werd gerepareerd en gestemd,
want de volgende avond was 't
weer feest.
Buck Pell, overrijp voor het
Grand Gala du Disque. In een
andere tent heb ik twee Jonens
op een werkelijk onbeschrijvelijk
goede manier Jazz horen spelen
op een steelguitar. (Country-Jazz
of hoe het ook moge heten
schijnt trouwens onder de musici
aldaar een erg pupulaire bezigheid
te zijn. En wie de mogelijkheden
van de steelguitar voor de Jazz
gehoord heeft kan niet anders
dan de huidige Nederlandse Jazz-
guitaristen waarschuwen een om
scholingscursus te volgen anders
zijn ze Wnnen de 20 Jaar werke
loos). Een beginnend artiest die
wil opvallen bij een maatschappij
moet ook minstens met een de
monstratieplaatje komen aandra
gen (4 $1500), want naar bandjes
wordt niet geluisterd.
Geldmakers
Naast de muziek kent Nashville
verzekeringen en drukkerijen als
komen.
Wie valt op levende Barbie-poppen en puntschoe
nen krijgt in Nashville de kick van zijn leven. Mis
schien niet het hele jaar door, maar stellig tijdiens de
verjaardagsfestiviteiten van WSM's Grand Old Opry.
Een paar duizend discjockey's, productiemensen, ar
tiesten enz. verdringen zich vier dagen om het feest
mee te maken. Plaats van handeling is hoofdzakelijk
het Municipal Auditorium, een hele grote overkoepelde
hal waar de NCRV ten behoeve van de ploeg uit Dron-
ten meteen zwembaden en zeephellingen zou gaan op
trekken. En als het licht uitgaat en zeer velen tastend
een plek zoeken aan een van de lange rijen tafels in de
hoop het verstrekte aantal witte bonen in tomatensaus
in goede orde over te brengen, schalt de country sound
door de zaal, en daarvoor is uiteindelijk iedereen ge-
Door
Jan Kijne
De afgelopen Jaren is de be
langstelling voor country muziek
in de USA (en niet alleen daar)
enorm toegenomen. Het aantal
fulltime country music radio sta
tions in de Verenigde Staten en
Canada is gestegen van 81 in
1961 tot 1137 vandaag de dag. De
uitreiking van de Country Mu
sic Association Awards (album
van het jaai^, zanger van het
jaar, enz.) wordt in heel de USA
live op TV uitgezonden. Allicht
dat het de topartiesten zeer naar
den vleze gaat, zoals Loretta Lynn
„She started out washing other
people's clothestoday she
owns an entire town and has
an annual income that surpasses
that of the President of the Uni
ted States".
Centrum van deze miljarden
business is Nashville, Tennessee,
waar 120 platenmaatschappijen
en tegen de 150 studio's in de slag
zijn. En het was in Nashville dat
WSM, nu een grote radio- en
TV-maatschappij 49 Jaar geleden
een wekelijks zaterdagavondpro
gramma met country muziek ging
uitzenden onder de naam Grand
Ole Opry. Als bewijs van het suc
ces staat nu in Opryland, een
pretpark ergens buiten Nashville,
het nieuwe Grand Ole Opry Hou
se, een gigantische TV-stu-
dio waar 4000 mensen onder meer
kunnen genieten van al het tech
nische vernuft dat in dit bedrijf
te pas komt. En, belooft WSM:
„as long as there are people who
find relaxation, inspiration, and
comfort in music performed from
the heart, there'll be a, Grand
Ole Opry".
Snel wijzer
In brede kring wordt pountry
muziek in verband gebracht met
begrippen als „zoetigheid" en
„vals sentiment". Reactionai
re muziek waar God. moeder en
de vlag een grote rol in spelen.
Uitgezonderd natuurlijk de blue
grass muziek, met zo'n leuke ban
jo en een Jongen die zo verba
zend vlug op de fiddle kan spe
len. Wie aldus bevooroordeeld
naar Nashville gaat wordt ter
plekke snel wijzer. Meer dan eens
krijg Je tijdens een show de in
druk dat de mensen aan weers
zijden van het voetlicht echt
van elkaar houden, het grote-fa-
milie-gevoel, het bezig zijn voor
de goede zaak. Oude artiesten
worden niet vergeten, overleden
artiesten worden dankbaar her
dacht (zonder minuut stilte). Je
moet de ladder wel in Je eentje
beklimmen maar als Je boven bent
krijg Je vrijkaartjes voor het
hart van een groot publiek. En ge
zegend is hij die de harteklop
van het volk kan koppelen aan
de bel van de kassa.
Al hoeft de weduwe van Tex
Ritter tijdens de CMA Banquet
Show van mij niet drie minuten
Foto links: Mac Wiseman op
het Early Bird Blue Grass Con
cert. Foto rechts: De Pointer Sis
ters.
over haar man te vertellen in
zacht geel licht plus een zoet ge-
vooisd arrangement voor 25 or
kestleden. Maar in Nashville is
zoiets echt en spot er niet mee.
Flink gehuild
Country muziek gaat over de
eenvoudige gevoelens en dingen
van het leven. De eenheid is de
song en de teksten zijn voor
iedereen begrijpelijk. Goed, er
wordt flink gehuild, allerlei men
sen lopen weg omalof niet weer
terug te komen, een eenzaamheid
is vaak groot, maar zulke dingen
gebeuren toch maar mooi en
iedereen wil er op zijn tijd wel
eens wat over kwijt. Natuurlijk
hoor je ook negatieve uitschie
ters als „send me your coffeecup
so I can dream of you", maar
ongetwijfeld zit er iemand in het
publiek die thuis zo'n kop naast
zijn bed heeft staan. Of alle tekst
schrijvers en uitvoerenden van
eerlijke bedoelingen vervuld zijn
blijft voor m iJmoeilijk uit te
maken. Maar het publiek schijnt
goed in staat te zijn de eerlijk
heid van een song en de uitvoe
ring ervan op lijn gevoelswaar
de te schatten. En de voor velen
noodzakelijke uitmonstering in
strakke, rijk geglitterde en bestik-
te kleding compleet met hoog
blonde krulkapsels of gladgescho
ren rock en roll hoofden hoort ge
woon bij de show.
Topartiesten
Hoe men verder mag denken
over het repertoire, vast staat dat
in Nashville topartiesten aan het
werk zijn. Speakers die tijdens een
show (behalve op hun Ameri
kaanse staatsburgerschap) trots
zijn op hun presentatie van 's-
werelds beste musici en achter
grondvocalisten zitten er niet ver
naast. Een orkest repeteert een
middagje voor een show waarin
pakweg 30 artiesten 2 a 3 num
mers zingen. Grotere viool- en
blaaspartijen worden dan nog wel
uitgeschreven, de overige musici
werken alleen volgens in cijferco
de omgezette accoordenschema's,
en toch weet iedereen wanneer
hij/zij wat moet doen. Mensen die
bij de Anita Kerr Singers gewerkt
hebben staan bij het orkest de
oeoe- en waahaa-partijtjes te
zingen, maar zulk geoe en gewaa
hoor Je dan ook verder nergens.
Opnamen van platen en recla
mejingles gaan nergens zo snel
als in Nashville. Enz., enz.
Wachten
De aantrekkingskracht van
Nashville is ook groot maar zelfs
zeer ervaren musici moeten lang
en vaak tevergeefs wachten op de
doorbraak. In een wegrestaurant
bij Nashville zat bijvoorbeeld 's-
avonds een rock en roll pianist te
spelen die vrijwel de gelijke was
van Jerry Lee Lewis. Na afloop
publiek herhaaldelijk loven voor
hun moeite en vaak besluiten met
hun nieuwste plaat.
En zelfs country sceptici zul
len onder de indruk komen van
het geweldige vakmanschap van
mensen als Charley Rich, Roy
Clark, Conway Twitty, Merle
Haggard, Connie Smith and baby
(.,thi6 is my latest release. I got
another in the can"), enz. enz.
grote geldmakers. Maar wie een
rondrit met een sightseeing-bus
door de stad maakt wordt toch
vooral met zijn neus op de mu
ziek gedrukt. NadhiviUe is een uit
gestrekte, kale stad met alleen in
het centrum wat hoogbouw (stad
zelf 300.000 inwoners). Een be
paald gezelligheidscentrum, wat
dat dan ook moge zijn, is er eigen
lijk niet. De stad is niet te be
lopen en de auto is ook hier een
onmisbaar vervoermiddel. 's-
Avonds zie Je maar weinig men
sen op straat, trouwens als het
donker is kun Je je in Je eentje
maar beter niet meer op straat
vertonen. Hoeft ook niet, want
iedereen heeft toch een auto. In
de theaters zijn ook geen gardero
bes. De bus voert Je niet door een
arme negerwijk. Daar valt toch
niets te zien en bovendien stel
len de bewoners het absoluut niet
op prijs om gefotografeerd te wor
den. Waar je wel foto's van kan
(of moet) maken is het Parthe
non, „Worlds only Pull Size Re
plica" van Athene's beroemdste
bouwwerk. De kopie is exact, al
leen is ander bouwmateriaal ge
bruikt.
Eén miljoen toeristen komt Jaar
lijks naar dit grensgeval van
kitsch kijken en een bord met
„Quiet" erop bij de ingang moet
een zekere gewijdheid van de
ruimte benadrukken.
Park
De bus voert Je ook een zeer
rijke buitenwijk door, een immens
park, waarin Je als op Safari de
rijken der aarde in het wild kan
zien rondlopen. Daar staan hui
zen van bekende country arties
ten en even verder links van u is
het bos waar in 1964 Jim Reeves'
privé vliegtuig neerstortte. Ook
breng Je dan een bezoek aan de
Country Hall of Fame and Mu
seum, een handig ingedeeld ge
bouw waar voor de liefhebbers
veel te genieten valt: een fotoga
lerij van bekende country zan
gers en zangerssen waarbij een
stukje muziek van een artiest
klinkt wanneer achter zijn of
haar foto een lampje gaat bran
den; een bandje van een studio
opname; vitrines met historisch
belangrijke objecten als Chet At
kins' eerste guitaar, de eerste
autoharp van de Carter Family
(1927, Uncle Dave Macon's pijp
en tabaksaak en de laarzen van
Roy Rogers (geel met lila roof
vogels). Verder is daar een por
trettengalerij van hen, die vanwe
ge hun grote verdiensten voor de
countrymuziek zijn uitverkozen
voor de Country Hall of Fame.
Alleen de wierook ontbreekt.
Shows
Maar het belangrijkste in deze
feestweek zijn toch de twaalf
shows die worden gepresenteerd.
Ofwel door drie muziekinstru
mentenfabrikaten, ofwel door pla
tenlabels die him artiesten het po
dium opsturen enz. En afhanke
lijk van de tijd kan aan het pu
bliek een ontbijt (bijv. spek, eie
ren, worstjes, bioodje, jam, zuur
kool, een lunch (lap vlees, brui
ne bonen, zaadbroodjes, 1/8 ui,
augurk, sla, stuk koek, pakje Kent
en ijsthee) of een diner (een
lunch maar dan met kip) worden
aangeboden. Elke show is goed
voor minstens 2 uur amusement,
en bestaat uit een snelle en door
gaans vlekkeloze opeenvolging van
artiesten. Dankbare artiesten, die
met name de discjockey's in het
Verwatering
Wellicht dat de snel groeiende
populariteit van de country mu
ziek ook samenhangt met de uit
breiding (en dus verwatering) van
het begrip „country music". De
bezetting van de orkesten wordt
gevarieerder, het ritme wordt ge
varieerder, de accoordenschema's
worden ingewikkelder, en voor een
song als „Fairly Tale" van de
Pointer Sisters moet al de term
country-soul-pop worden verzon
nen. (Deze meisjes zijn trouwens
enkele van de zeer weinige ver
tegenwoordigers van de gekleur
de mede-mens die in Nashville op
het podium of ervoor komen.
Soul en rhythm and Blues blij
ven opwindender muziekvormen,
en een dansfeestje aan het eind
van de feestdagen is ondermeer
onverteerbaar door het grote aan
tal langzame country songs).
Charlie Rich's manager vertelt
dat hij probeert de countrymu
ziek te hervormen „making it ac
cessible to more people, talking It
away from hay bales and that
cornball stuff. Giving it some
class". En plotseling erg populair
geworden meisjes als Olivia New
ton-John profiteren daar gretig
van. Maar zeker niet iedereen
waardeert deze uitbreiding, en
zal blijven zweren bij ouderen als
Kitty Wells en Hank Snow.
Vijftig jaar
Maar het geld moet rollen en
de show gaat door. Volgend Jaar
bestaat de WSM's Grand Ole
Opry vijftig Jaar. En om nog een
stukje uit een van de vele uit
gereikte folders aan te halen:
„There's an awful lot to see and
do. So let's get started! Or as
Judge George D. Hay, the Opry's
first announcer, would state when
he opened each Opry performan
ce: „Leit'er go bo's!".
