Wat is de
toekomst
van de
Stevens
hof polder?
Merenwijkers: maatregelen tegen wateroverlast
SCHENKING
VAN F 5000
Migranten in toon
zalen Lichtfabriek
DE KOOI
PROEFTUIN
Holiday Inn wordt
op fiets bereikbaar
LOUISE UIT
RUIMTENOOD
"UITERMATE SCHANDALIG"
TE WEINIG
VAN VOEDING
B. en W. Leiden:
NIET OP
TREDEN
TEGEN
WEIGERAARS
KALKAR
HEFFING
ZATERDAG 16 NOVEMBER 1974
LEIDEN In een brief aan de directeur
van de Leidse Woningstichting, Streef-
land, dringt een aantal bewoners van de
bejaardenwoningen in de Kraaienhorst
en omgeving aan op spoedige maatrege
len tegen de wateroverlast, die zij gere
geld ondervinden. Bij hevige regenval
komen de tuinen van de Merenwijkbe-
woners blank te staan en dringt het water
tot onder de vloerbedekking de woningen
binnen.
'Desgevraagd lichtten de bewoners hun
klachten toe: „Als we de gemeente bellen,
krijgen we te horen: U moet bij de wo
ningbouwvereniging zijn en als we de
LWS bellen, zeggen ze: wij kunnen er
doodeenvoudig niets aan doen". Het pro
bleem bij de Kraaienhorst en ook andere
horsten is, dat de flatwoningen op de be
gane grond lager liggen, dan het voetpad,
dat er omheen is aangelegd. Het loopt
bovendien schuin af in de richting van de
tuintjes en de woningen. In het afgelo
pen Jaar is het water regelmatig tot een
onaanvaardbaar peil gestegen. „Van al
mijn viooltjes heb ik er nog één over",
zegt een bewoner. De benedenflats wor
den bewoond door bejaarden, die geen
trap meer mogen lopen. Op hun herhaal
de klachten is weinig of niet gereageerd.
„Hoe moet dat nu van de winter als er
sneeuw gevallen is en de vorst komt er
over heen?" vragen zij zich af. Zij doen
de suggestie om langs de achterzijde van
de woningen een kolk te graven, die aan
de zijde van het voetpad om het flatge
bouw heen zou moeten lopen en het water
in de richting van de straat aan de voor
zijde van de woning zou moeten afvoeren.
Ophogen van de tuin heeft huns inziens
geen zin, „want dan krijg Je alleen maar
meer water naar binnen".
De bejaarde Merenwijkbewoners zijn
het wachten beu. Een standpunt, dat ze
ook zullen laten blijken op de hearing,
die de gemeente voor de twintigste van
deze maand heeft toegezegd. In de brief
aan de heer Streefland eisen de bewoners.
dat ze „binnen veertien dagen zwart op
wit zullen zien, welke goede oplossing er
te bieden is". Zij willen vóór de winter
van de wateroverlast bevrijd zijn en vra
gen ook om vergoeding van de geleden
schade. Wanneer niet aan hun wensen
wordt voldaan, zullen ze een kort geding
aanspannen of een deel van de huur gaan
inhouden, aldus de brief.
LEIDEN Schnitzler bv, de
firma die vorige week een meu
belzaak in de Haarlemmerstraat
opende, heeft de gemeente Lei
den een bedrag van 5000 gul
dein geschonken. B en W heb
ben deze schenking aanvaard en
zijn van plan het geld te beste
den aan een voorziening in de
omgeving van de Haarlemmer
straat. Gedacht wordt aan het
maken van een speelgelegen-
heid voor kinderen. Wethouder
Tesselaar zal te zijner tijd met
een voorstel komen.
LEIDEN In de voormalige toonzalen van de Stedelijke Licht
fabrieken aan de Hooigracht 12-16 zullen in de toekomst migranten
gehuisvest worden. B. en W. hebben daartoe besloten mits van het
rük een bedrag gekregen wordt om het gebouw geschikt te maken
voor bewoning of een rijksbijdrage ter grootte van het exploitatie
tekort. Het architecten en ingenieursbureau Van der Velde bna uit
Leiden is verzocht het schetsplan met kostenraming nader uit te
werken. Mochten de plannen de steun van het rijk krijgen dan zal
het bureau de volledige opdracht krijgen voor ontwerp, aanbesteding
en directievoering.
De krakers die op dit ogenblik in het pand zitten zullen er vol
gens het besluit van B en W mogen blijven wonen tot het tijdstip
dat de verbouwing rond is. Zij hoeven de gemeente ook geen huur
te betalen.
LEIDEN— Drie Leidse wet
houders en een aantal amb
tenaren gaan op 22 november
praten met staatssecretaris
Schaefer (Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening).
Aanleiding daartoe is een
brief van de staatssecretaris
om de Kooi aan te wijzen
als een van de zes proeftui
nen in Nederland. Proeftuin
zijn betekent, dat alle activi
teiten betreffende de voor
bereiding en uitvoering van
de rehabilitatie gevolgd en
geanalyseerd zullen worden.
LEIDEN B en W van Leiden hebben de dienst Gemeente
werken opgedragen een plan te ontwerpen voor een fietsverbinding
tussen het fietspad langs de Haagse Schouwweg en de ten noorden
van de Plesmanlaan gelegen weg op het terrein van de universi
teit. In het plan zal tevens worden opgenomen een fietspad naar
het terrein van Holiday Inn. Dit motel is tot dusver slechts per
auto bereikbaar.
Ondanks het feit dat het fietspad over het terrein van de uni
versiteit loopt streeft het college ernaar het pad open te stellen voor
alle bromfietsers en fietsers. In het plan zal ook opgenomen moeten
worden de verkeerslichtinstallatie op het kruispunt Haagse Schouw
weg Plesmanlaan. Al in juni 1972 nam de Leidse gemeenteraad een
besluit tot plaatsing van deze verkeerslichten, maar tot nu toe is
dat niet gebeurd. B en W willen van de Dienst Gmeentewerken we
ten waarom niet.
LEIDEN B en W van Lei
den hebben een voorlopige op
lossing gevonden voor het ruim
teprobleem waarmee de Louise
de Coligny-scholengemeenschap
kampt. De noodschool aan de
Sumatrastraat 205 zal worden
vrijgemaakt. Op het ogenblik is
daar nog een dependance van
de Bedirijfs Technische School
aar die zal verhui-
ander gebouw.
ADVERTENTIE
MODELWONING
Bosrode 28, Merenwijk
Geopend: zaterdags 10.00—5.00 uur; dinsdags 10.005.00 uur
INTERIEURVERZORGING
W. J. ZIRKZEE b.v.
Zeemanlaan 22 - Leiden - Telefoon 42627
LEZERS SCHRIJVEN
Omdat het toevallig niet in de krant
stond, maar wél in het PSP afde
lingsblad Links Af, en omdat het
heel erg belangrijk en principieel is,
even het volgende:
Er zfjn in Leiden raadsvergaderin
gen, commissievergaderingen, werk
groepsvergaderingen en project-
groepsvergaderingen. De eerste twee
zijn wél openbaar, maar de laatste
twee niet. Dat laatste is natuurlijk
te gek. Parlementaire demokratie wil
nu eenmaal zeggen: openbaarheid is
regel en beslotenheid is uitzondering,
nl. wanneer het persé niet anders
kan.
Eén van die (niet openbare) project
groepen is die over het Waardeiland.
weet nog wel: daar was de Grof
smederij voor een deel en daar gaat
een projectontwikkelaar IBB Kondor
luxe woningen bouwen voor rijke
mensen. Het was een ware deal, want
IBB Kondor kon de grond van de
Grof krijgen en dan kon de Grof een
nieuwe fabriek van IBB Kondor krij
gen. De gemeenteraad zou er vast
wel in trappen als gedreigd kon wor
den met: „anders loopt de Grof uit
Leiden weg en dan is er weer werk
gelegenheid minder". Dit gebeurde
ook, en zodoende kreeg IBB Kondor
zijn zin en zijn landschapsarchitect
met Venetiaanse voorouders kon
gaan tekenen. Binnenkort gaat per
art. 19-expres voor 188 van die hui
zen de bouwvergunning afgegeven
worden (als GS dit zomaar laten
gaan).
De projectgroep die déze materie
behandelt is NIET openbaar. Anne
van de Zande (PSP), Bert Ooster
man (D'66), Laurens Beyen (PPR),
Hoeven (CPN) en de VVD fractie
wilden hier een eind aan maken: zij
stemden vóór een motie die open
baarheid voor projectgroepen (deze
projectgroep) wilde garanderen. Het
CDA wilde dit niet (mi fout maar
niet vreemd), de PvdA ook niet, wat
ik èrg fout vind, en Kees du Car-
dfjn (PPR) stemde mee met de niet-
openbaarhedd-wensenden! Van een
raadslid van de „kleine 3" vind ik dit
uitermate schandalig! Eén keer zo'n
principiële blunder is eigenlijk al te
veel!
„Dit is meer dan een mens kan ver
dragen" (vrij naar de Heer O. B.
Bommel)
A. L. BOSSEN.
Oude Rijn 100, Leiden.
LEIDEN Van de agenda
van de raad van a.s. maandag
(half acht) zijn afgevoerd de
voorstellen inzake de verkoop
van gronden in het Morskwar-
tier aan de universiteit en de
toepassing van artikel 19 voor
dit gebied. Op de agenda prij
ken nu geen of weinig spectacu
laire voorstellen. CDA-er Bosch
heeft gevraagd een interpella
tie te mogen houden over „het
miljoen voor het wijkcentrum
Merenwijk".
MEDISCH COMITÉ
NEDERLAND-
VIETNAM
Giro 1090400
m.v.v. „Leiden voor Vietnam"
LEIDSE KOLLEKTE
18-23 november
onder het motto:
„MEDICIJNEN VOOR
VIETNAM"
COMITÉ VAN AANBEVELING:
H. van Andel, Secretaris X-Y;
J. G. Bergmeyer, Directeur St.-
Elisabeth Ziekenhuis; J. M. v. d.
Blom-Vijlbrief, Oud-gemeente-
raadslfd CPN; J. de Bruijwe,
Huisarts; J. A. Eekhof, Ned.
Herv. Stud, predikant; C. H. du
Gardijn, Fraktievooratter PPR,
PSP, D'66; L. S. Go, Apotheker;
E. V. van Hall, Hoogleraar Gy
naecologie; D. Hbeven, Fractie
voorzitter CPN; J. v. d. Hoeven,
R. K. studentenpastorA. P. J.
Höppener, Gemeenteraadslid
PvdA; A. J. Lamping Ned. Herv.
predikant, L. F. Meijer, Frak-
tievoorzitter P.v.d.A.; H. J. Mid
delkoop, Med. Secr. Raad van de
Zending; L. G. A. v. Noort,
Deken; A. Quispel, Hoogleraar
Biologie; R. Reniers, Hoofd
Heilig Hart Scholengem. sch.;
H. Scholte, Apotheker; F. P. A.
Verlaan, Kapelaan; P. Wolfs
winkel, Journalist Leldsch Dag
blad; A. v. d Zande, Gemeen
teraadslid PPR,, PSP, D'66; De
wethouders van de Gemeente
Leiden; H. van Dam, M. van
Aken, D. J. Tesselaar, C. J. D.
Waal, A. Verboom, B. D Óoster-
Inl. telefoon: 23928 en 51477.
Ham: snel beginnen
Door
John Kroon
Arm en rijk
Afgezien daarvan is er het pro
bleem, dat de grond in de Stevenshof
net zo moeilijk te bebouwen is als die
in de Merenwijk. De gevolgen daar
van zijn uiteindelijk terug te zien in
de huren of koopprijzen die voor de
woningen worden gevraagd. Daarom
kozen Kret cjs. voor een wijk die bij
voorkeur voor 54 procent uit duur
dere woningen en voor 46 procent
uit goedkopere woningen zou moeten
bestaan. Waarmee in de Leidse no
den op het gebied van de huisves
ting Slechts voor een deel zou wor
den voorzien, zoals dat ook al in de
Merenwijk het geval is. Tegen die
visie kwam een andere wethouder in
het geweer. In mei van dit Jaar werd
de nota inzake het volkshuisvestings
beleid, die onder leiding van (ex-)
wethouder Ham tot stand kwam,
openbaar gemaakt. Het toenmalige
college van B. en W. wenste er toen
geen unaniem standpunt over naar
buiten te brengen en heeft dat ook
nimmer gedaan. In de nota werd ex
pliciet gesteld: „Voor de Stevenshof
moet warden uitgegaan van de doel
stelling om te bouwen ten behoeve
van de eigen bevolking". Ham cs.
kozen daarmee voor een alternatief
in het rapport van de werkgroep
Kret dan deze werkgroep zelf: een
verdeling van zeventig procent goed
kopere woningen tegenover dertig
procent duurdere woningen. Opge
merkt kon nog worden, dat Kret cs.
er veel meer voor voelden om aan
de zg. .sociaal-economische doelstel
ling" te voldoen. Die doelstelling
houdt in dat Ledden min of meer
kapitaalkrachtige inwoners van bui
tenaf moet zien aan te trekken, om
de schaal tussen „arme" en .rijke"
Leid ena ars meer in evenwicht te
brengen. Daar stelt de nota van Ham
een kwantitatief woningtekort van
circa duizend woningen voor de
Leidse bevolking tegenover, gevoegd
bij de zeshonderd nieuwe woningen,
die jaarlijks nodig zullen zijn om de
bevolkingsaanwas op te vangen.
De PvdA, die in het huidige col
lege vijf van de zes wethouders levert,
liet destijds blijken zich grotendeels
met de door Ham cs. ontwikkelde
visie te kunnen verenigen. De oud
CDA-wethouder verklaarde desge
vraagd nog volledig achter de inhoud
van zijn nota te staan. „Over twee
Jaar is de Merenwijk volgebouwd.
Dus we moeten opschieten met de
ontwikkeling van de Stevenshof".
Waarmee hij aangeeft, dat er zeer
verschillend over de toekomst van
deze polder wordt gedacht. Want ook
is bekend, dat in de hoek van PPR,
PSP en D'66 de voorkeur bestaat om
de polder te laten zoals hij is: onge
rept. Wethouder Cees Waal denkt
LEIDEN De medicus heeft krach
tens zijn opleiding te weinig kennis
van toegepaste voedingsleer om ade
quaat antwoord te geven op vragen
van zijn patiënten over hun voeding
en die van hun gezinnen. Dat is in
zekere zin zijn onmacht naast de
macht die de algemeen medicus of
specialist heeft door zijn gezag of
persoonlijkheid als geneesheer. Al
dus prof. dr. J. F. de Wijn gisteren in
het academiegebouw, waar hij met
het uitspreken van een oratie, geti
teld "Macht en onmacht", het ambt
aanvaardde van bijzonder hoogle
raar dn de voedingsleer aan de Leid
se universiteit.
Deze bijzondere leerstoel werd in
Leiden gevestigd op initiatief van de
Stichting tot Wetenschappelijke
Voorlichting op Voedingsgebied. Het
is de eerste leerstoel binnen de me
dische faculteit in Nederland die
aan de algemene voedingsleer gewijd
is.
In zijn oratie ging prof. De Wijn
uitvoerig in op de communicatie en
informatie rond de voedingsproble
men. HIJ stelde daarbij vast dat het
opvangen van informatie, ook al is
die afkomstig van deskundigen, vaak
berust op communicatiestoornissen.
"Bovendien "weet" ieder mens al
zoveel en Js hij soms gebiologeerd
door zijn traditie of door onderwijs zg. macht van de ontkenning, d.w.z.
gevestigde normen t.a.v. voedingsbe- de categorische ontkenning van een
hoeften en voedingsgewoonten. Bij aantal problemen rond de voeding,
anderen, ook onder deskundigen, be- Dat die ontkenning een belangrijke
staat of overtrokken vrees voor te rol kan spelen in de moderne genees-
korten of voor te veel, naast onver- kunde illustreerde prof. De Wijn aan
schilligheld en een al te zeer vol- de hand van opvattingen over oorza-
daan zijn. Door gebrekkige kennis en ken van vetzucht, waarbij volgens
onvoldoende begrip bij artsen of de hoogleraar zowel bij het publiek als
bij medici de neiging bestaat te
ontkennen dat hier ook psychische
fact<>ren de oorzaak kunnen zijn.
Prof. De Wijn pleitte ten slotte
voor de vestiging van een In ter-uni
versitair Instituut voor Voedingswe
tenschap en een doelmatiger aanpak
in de surveillance van de voedings
toestand van de bevolking. Ook acht
te hij het noodzakelijk dat provincia
le geneeskundige inspecties, genees-
kundige diensten van grote steden
tandartsen komt goede informatie en van bedrijven (alsook van de
slecht over", aldus de hoogleraar. strijdkrachten, voedingsdeskundi-
Volgens prof. De Wijn ls objectie- gen in hun staf opnemen, die een op
ve voorlichting een noodzakelijk gang te brengen lokaal en regionaal
gegeven moeilijker ui$ te dragen onderzoek en de daaruit volgende
dan spectaculaire voorlichting door dienstverlening zouden moeten ver-
misleidende reclame of informatie zorgen. Volgens de hoogleraar zou er
door volgelingen van "gezondheids- verder tussen de medische beroeps-
voedsel", hoewel de hoogleraar toe- organisaties en de voedingsmidde-
geeft dat deze laatste groep tenmin- lenindustrie een gesprek op gang
ste aandacht vraagt voor goede voe- moeten worden gebracht om na te
ding. gaan waar precies de problemen
Ook ging de hoogleraar in op de rond de voeding liggen.
LEIDEN Sinds geruime tijd
wordt er van de zijde van de ge
meente niets meer vernomen over
de toekomstplannen voor 145 hec
tare maagdelijk groen tussen de
rijksweg Amsterdam-Den Haag,
de Rijndijk en de gemeentegrens
met Voorschoten en Wassenaar.
Het gebied van de jonge zeeklei
grond. van de iep, de Spaanse aak,
de oude knotwilgen, de brandne
tel, de sleedoorn, de Italiaanse po
pulier, de enkele boerderij en de
luttele kerk, topografisch aange
duid met Stevenshof of Stevens
hof jespolder, in de volksmond met
"Rijndijk". Hoe zit het met Lei-
dens volgende Merenwijk?
In een gemeenteraadsvergadering
op 23 oktober trok het Voorschotense
D'66-raadslid Joop Goosens aan de
bel. De raad van Voorschoten stond-
voor de vaststelling van het bestem
mingsplan Noord-Hofland, de nieuw
ste dependance van de Haagse wo
ningmarkt, van de Stevenshof ge
scheiden door een spoorlijn. Goosems
sloeg alarm door te melden dat er in
Leidse kringen plannen bestonden
LEIDEN Er zal vooralsnog niet
opgetreden worden tegen elektrici
teitsverbruikers die weigeren de zo
genaamde Kalkarheffing te betalen.
Het college van B. en W. van Lei
den heeft dat besloten in afwachting
van nadere mededelingen van het
ministerie van Economische Zaken.
De bewindsman heeft schriftelijk la
ten weten dat er gezocht wordt naar
een mogelijkheid om deze Kalkar-
weigeraars op 'n andere manier aan
hun financiële verplichtingen te laten
voldoen. De Vereniging van Exploi
tanten van Elektriciteitsbedrijven in
Nederland zal daarover binnen af
zienbare tijd advies uitbrengen.
De Kalkarheffing is bedoeld om de
bouw van een snelle kweekreactor te
financieren.
om van de Stevenhof jespolder in na
volging van de Zoeterwoudse Grote
Polder industriegebied te maken. En
dat zou verregaande consequenties
voor Noord-Hofland inhouden. Bij
navraag blijkt dat het woord plan
veel te beladen is om de gedachte
die in de door Goosens geschetste
richting is geopperd, te kunnen kwa
lificeren. Het Voorschotense raadslid
refereerde aan een werkstuk dat het
produkt was van de werkgroep eco
nomie van de samenwerkende linkse
partijen in Ledden. Daarin werd na
gegaan welke mogelijkheden tot in
dustrievestiging er in Leiden nog
resten en daarbij is ook de naam
Stevenshof gevallen. Maar Goosens
rilt bij elke gedachte daaraan: „Al6
dat industrieterrein wordt dan
over mijn lijk", zegt hij nu. Zijn angst
is verklaarbaar voor wie de historie
kent. Tot 1 Juli 1966 was de Stevens
hof nog Voorsóhotens grondgebied.
Met ingang van deze datum werd de
polder door Leiden geannexeerd,
waarbij het argument was dat Leiden
dringend behoefte had aan grond om
woningen te kunnen bouwen. Een si
tuatie die nog onveranderd is.
Wegennet
In 1972 werd de volgende stap ge
zet in de ontwikkeling van de Ste
venshof. Onder leiding van de toen-
pland (in Noord-Hofland) is woning
bouw bij voorbaat ongewenst.
genuanceerd over de ontwikkeling
van de Stevenshof. In tegenstelling
tot Ham wenst hij er in ieder geval
geen haast mee te maken: „Het pro
bleem is, dat Leiden nog zo weinig
grond over heeft, dot Je eenvoudig
weg niet mag miskleunen". Hij noemt
drie concurrerende factoren, die zich
bij bestemming van de gronden in
de polder aandienen: woningbouw,
industrievestiging en aanleg van
sportvelden (afgezien van de moge
lijkheid om de polder maagdelijk te
laten): „Ik vind dat er eerst maar
eens diepgaand onderzoek moet wor
den verricht hoe groot onze behoefte
in die richtingen is". Zijn belangstel
ling gaat in eerste instantie meer
uit naar de onverwachte mogelijk
heid om in de Leeuwenhoek, naast
universitaire vestigingen, ook circa
vierhonderd woningen te bouwen.
Ook acht hij het niet uitgesloten,
dat eerst de Meerburgerpolder, ge
bied tussen Kanaaliweg, Hoge Rijn
dijk en Zoeterwoude als bouwplaats
aan de beurt komt, voordat in de Ste
venshof de eerste paal wordt gesla-
De SfcevenshofpoiLder is omklemd
door een intensief wegenverkeerenet.
Dat heeft consequenties voor de op
zet van een eventuele woonwijk in de
polder, maar ook voor de leefbaar
heid hl Noord-Hofland. Vandaar, dat
Goosens eja. zich fel wensen te ver
zetten tegen die aanleg van een vier-
baans-Trompweg, naast de Admiraal
de Ruytersingel, die Noord-Hofland
en het dorp Voorschoten verbindt,
een Noord-Hoflandbrug over de
Korte Vliet en... de Leidse Baan?
Bestemming tot industrieterrein van
de Stevenshof jespolder zou bovendien
zwaar vrachtverkeer in Noord-Hof
land tot gevolg kunnen hebben. In
het rapport van Stad en Landschap
wordt gekozen voor een woonwijk,
waar verder industrievestigingen in
de tertiaire sector en voorzieningen
als sportvelden mogelijk zijn. Langs
de spoorlijn, waar de Nederlandse
Spoorwegen een halte hebben ge-
het gebied van de jonge
zeekleigrond
gen. „En dan weet Je natuurlijk nooit,
of zich nog onverwachte ontwikke
lingen, zoals bij het Waardeiland (dat
jarenlang een industriële bestem
ming had, maar nu een luxe woon
wijk in aanbouw is) voordoen. Bo
vendien vind ik het belangrijker, dat
we de komende Jaren eerst zoveel
mogelijk woningen terugkrijgen in de
binnenstad".
Onherroepelijk
Waal verwacht dat op de lange
duur de Stevenshof polder toch een
woonbestemming zal krijgen, naast
industrievestigingen langs de spoor
lijn en enkele sportvoorzleningn. Hij
kiest voor sociale woningbouw, die
alleen mogelijk is, als er van de kant
van het rijk een forse financiële bij
drage komt. Maar nogmaals: hij wil
geen haast maken. Het Voorschotense
raadslid Goosens, is daarentegen van
mening dat „liever wel" al met de
ontwikkeling van de polder moet
worden begonnen. „Het is voor mij
een uitgemaakte zaak, dat Leiden en
Voorschoten zo spoedig mogelijk om
de tafel moeten gaan zitten. De en
kan niet zonder de ander allerijl
onherroepelijke dingen gaan doen".
malige wethouder en stadsontwikke
laar Kret werd een werkgroep ge
vormd, die verdere voorbereidingen
ging treffen. In oktober 1973 werd
het resultaat daarvan zichtbaar: een
rapport van het adviesbureau voor
ruimtelijke ordening Stad en Land
schap. Vast stond al, dat voor welke
ontwikkeling er ook gekozen zou
woeden, de problemen legio zouden
zijn.
