Regio kan
le weinig
beslissen
P R. IJ S U IT R EI KI N G v*n 10 tot 5 uur a.s. zaterdag op de LEIDSE MARKT (Hooglandse Kerkgracht).
SINTERKLAAS en z'n PIET om 1 uur in Nederland gearriveerd, zijn persoonlijk OM 4 UUR getuigen van deze grcte gebeurtenis
Weghalen emotionele stoornis
staat in LOM-onderwijs voorop
Begin '75 10.000ste telefoontje voor hulpdienst
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1974
LEIDEN De Telefonische Hulp
dienst Leiden ("onder nummer 25202
dag en nacht bereikbaar voor allen
die in moeilijkheden verkeren") ver
wacht in het eerste kwartaal van
1975, als de stichting het eerste lus
trum viert, het tienduizendste gesprek
in haar bestaan te voeren. Dit zegt
het bestuur van de Telefonische
Hulpdienst (THD) in een toelichting
op het uitvoerige jaarverslag over
1973, dat dezer dagen is uitgebracht.
Toen de THD in 1970 werd opge
richt, becijferde prof. Speyer dat
een paar honderd gesprekken per
jaar het bestaansrecht van de THD
zouden rechtvaardigen. In 1973, toen
de dienst alleen in het weekeinde en
door de week 's avonds en 's nachts
bereikbaar was, werd 2178 keer
(1972: 1240) een beroep op de THD
gedaan.
Op 1 Januari 1974 werd overge
gaan op een 24-uursdienst. De THD
verwacht dat dit jaar de 4000 ge
sprekken zal worden volgemaakt. Dat
overdag nog niet zo vaak als de in
avonduren wordt opgeheld, schrijft
het stichtingsbestuur deels toe aan
de onbekendheid nog van de 24-uurs
dienst en deels aan het feit dat men
sen overdag vermoedelijk wat ge
makkelijker andere hulpbronnen
tot hun beschikking hebben.
Wat waren nu in 1-973 4e problemen
waarvoor mensen het THD-numnier
25202 draaiden? Van de 2178 tele
foontjes (waaronder mensen die
meermalen voor hetzelfde probleem
belden) ging: 10% over eenzaam
heid, 9% over ernstige ziektegevallen,
8 %zo maar een praatje, 8% z.g. "si
lent calls" (opbellen en daarna tele
foon op de haak leggen) ,7% over se-
xuele problemen, 6 contactproble
men, 6% psychische problemen, 2%
huisvesting, 2% financiële problemen,
2% ouder-kind relatie, 2% zelfmoord.
Verder werden gesprekken gevoerd
over homofilie, echtscheiding, liefdes
problemen, artsen, Juridische hulp
alcoholisme, arbeidsproblemen
maatschappijkritiek, de THD zelf.
Over abortus, zwangerschap, anti
conceptie - onderwerpen waar de
THD een paar jaar geleden nog vaak
over werd gebeld - is het aantal tele
foontjes tot een zeer gering aantal ge
daald. De THD concludeert daaruit:
"Kennelijk weet men voor deze pro
blemen nu de weg".
De trend van 1973 heeft zich, zo
zegt het stichtingsbestuur, dit Jaar
voortgezet. Dat wil zeggen dat de
THD het meest geraadpleegd wordt
door mensen die zich eenzaam voelen
en door mensen die kampen met
ernstige ziektes. In dit verband drukt
de THD er nog eens op dat hij de
wijsheid niet in pacht heeft.
"Wij zijn in eerste instantie een
luisterdienst en proberen waar wij
kunnen mensen te helpen. Door men-
seh-met-problemen aan te horen kun
nen wij vaak al enige verlichting
brengen. De ervaring leert ons dat
er veel te weinig naar in moeilijk
heden geraakte mensen wordt ge
luisterd".
Gestegen in 1974 is het aantal ge
sprekken van mensen met alcohol
problemen en van mensen die geen
"huisvesting bezaten. "Wij worden
•nog wel eens midden in de nacht
gebeld door mensen die zeggen geen
dak boven het hoofd te hebben. Dat
stelt ons voor de grootst mogelijke
problemen".
Overigens wijst de THD er op dat
men het z.g. "SOS-imago" gaarne
wü laten vallen. "Wij zien ons zelf
steeds meer als telefonisch hulp- én
informatiecentrum. Wij bezitten een
groot aantal gegevens om mensen met
problemen de weg te wijzen. Het is
bepaald niet zo, zoals we wel uit ge
sprekken opmaken, dat mensen pas
moeten bellen als zij in de groot
ste nood zitten".
(De THD kampt met een licht ge
brek aan vrijwilligers, vooral voor
de nachturen. Wie voor het werk in
teresse heeft, kan een briefje schrij
ven naar postbus 495 of nr. 25202 bel
len).
Het bestuur van de THD-Leiden,
wijst er in zijn inleiding tot het jaar
verslag op dat de grote groei van het
werk "gepaard gaat met pijnen".
De groei van de THD (een organi
satie van nu 80 vrijwilligers, die
ieder ongeveer 5 "uur per week be
langeloos voor de dienst werken),
kwam op vele wijzen tot stand: ster
ke stijging van het aantal gesprek
ken. de openstelling van de dienst
voor de hele regio Leiden gedurende
het gehele etmaal, de intrede van
het ministerie van CRM en de ge
meente Leiden als subsidiegevers,
de aantrekking van een bureau-as
sistente en een psychologe (in ge
deeltelijke dienst) ter begeleiding van
het THD-team. De THD is daardoor
in de loop van dit jaar in ernstige
financiële moeilijkheden geraakt.
Want al verlenen de vrijwilligers
hun diensten geheel kosteloos, er
moet toch enig geld zijn voor huis
vesting en wat faciliteiten voor de
THD-mensen. Nadat daarover enke
le alarmerende berichten in deze
krant waren verschenen, verkreeg
de THD de zo broodnodige steun.
Het stichtingsbestuur is dankbaar
voor de hulp die het van particulie
ren, van het ministerie van CRM en
vooral van de gemeente Leiden,
heeft ondervonden. Er is nog wel
een tekort op de begroting, maar men
hoopt die te kunnen wegwerken door
een nog iets grotere steun van de ge
meente te krijgen.
Pogingen om andere gemeenten uit
de regio tot een bijdrage over te ha
len. mislukten grotendeels. Katwijk
(f500), Leiderdorp (f500) en Zoe-
terwoude (f100) reikten de helpende
hand, maar "tot diepe teleurstel
ling" van de THD weigerde een ge
meente als Oegstgeest een cent te
geven, "ofschoon wij toch uit de te
lefoongesprekken vaak kunnen af
leiden, dat Oegstgeestenaren van
onze dienst gebruik maken".
Buffet „SPÉCIAL"
f 25,- p.p.
Reeds verkrijgbaar
Beaujolais Primeur 1974
Prof. Lambooy voor Kamer
van Koophandel in Leiden:
LEIDEN Het Economisch Geografisch Instituut is bezig in
samenwerking met de Kamer van Koophandel en Fabrieken
van Rijnland een regionaal economisch ontwikkelingsplan op
te stellen op basis van een aantal uitgewogen modellen. Een
voor Nederland uniek project, dat in de Amsterdamse prof. dr.
J. G. Lambooy (economische geografie en regionale economie)
een krachtig stimulator heeft. Voor de leden van de Kamer
zette hij gisteren in Leiden het belang van een dergelijk plan
uiteen.
Daarom is er volgens prof. Lambooy
behoefte aan een evenwichtig regio
naal economisch plan. "Het ver
groot de beïnvloedingsmogelijkheden
belangrijk. Je geeft als bedrijf iets
van Je vrijheid prijs, maar in ruil
daarvoor krijg je als groep i
Door
Bram van Leeuwen
"In Nederland bestaan tot dusver
geen bruikbare regionale economi-
sche modellen. Dat is links en rechts vloed op de beslissingen. Met
wel geprobeerd, maar het gebeurde op punten die vroeger vrijwel
veelal uit louter speelzucht van aca
demici. Wij hebben die praktische
bruikbaarheid juist voorop gesteld. nog verder verwijderd
en daarom is ook het contact met waarden",
de Kamer van Koophandel ontstaan"
aldus prof. Lambooy. "We hebben
ons werk niet in opdracht van iemand
bereikbaar waren als bestaande wet-
juridische maatregelen of
Prof. Lambooy: "Met een regionaal
economisch plan in de hand is het
mogelijk zelf maatregelen voor te
niet zexer atgllesn, waarvan je de consequenties
zijn dat we er in slagen een der
gelijk regionaal plan op tafel te bren
gen. Zowel voor ons als voor de Ka
mer van Koophandel gaat het om
experimenten".
lij constateerde dat regionale,
economische plannen tot dusver,
st ?ds op nationaal niveau worden
gemaakt. De toedeüng gebeurt door
de rijksoverheid en er bestaat geen overdreven voorstellingen
eigen regionale inspraak. Bij het Cen dergelijk model. Het is
traal Planbureau bijvoorbeeld staat
steeds de werkgelegenheid centraal,
met een grote mate van zekerheid
weet. Ook van extern opgelegde maat
regelen kun Je met behulp van het
model nauwgezet de gevolgen be
palen.
Gebruiken
Hij waarschuwde echter voor te
Instru
ment dat je moet gebruiken, het is
geen waarzegster die exact kan
5e regio heeft weinig beslissings- voorspellen. Ten allen tijde zal
bevoegdheden. Streekplannen zijn
nog nooit goed economisch onder
bouwd geweest. Ook bij bestem-
mings- en structuurplannen is de
economische poot meestal erg zwak.
het gezonde verstand moeten ge
bruiken om de uitkomsten kritisch
te beoordelen.
Je moet het model zien als een
soort snuffelpaal. Wij kunnen waar
nemen dat het op een bepaalde
plaats stinkt, maar je hebt een snuf
felpaal nodig, om je precies te ver
tellen welke stoffen er in de lucht zit
ten die de stank veroorzaken.
Eerst
Wil je als structureel zwakke regio
iets bereiken dan zul je niet moeten
afwachten wat Den Haag je oplegt"
aldus prof. Lambooy. "In de prak
tijk blijkt dat diegene die het eerst
met een plan op tafel komt de mees
te kans heeft dat het gerealiseerd
wordt. Immers de andere partij moet
bewijzen dat het niet deugt. Komt
men nu regionaal als eerste aan bod
dan heeft de rijksoverheid de be
wijslast".
Gevraagd naar de vorderingen van
dit regionale ontwikkelingsplan zei
prof. Lambooy: "Een aantal deel-
modellen is klaar. De submodellen
voor werkgelegenheid en woningac
tiviteit zijn gereed en er wordt nu
gewerkt aan een overheidsmodel. Zo
dra iets gereed is gaat dat naar de
Kamer van Koophandel om het in
de praktijk uit te proberen. Het pro
bleem is echter dat de regio de cij
fers moet leveren om deze modellen
te kunnen toetsen. En die zijn meest
al nog niet beschikbaar".
Informatiemiddag op De Twee Sleutels
Doos-
Wiin Wilrtz
LEIDEN Jantje ia in de vierde
klas van de lagere school tweemaal
blijven zitten. Hdj is zwak in reke
nen. Hij gaat naar de LOM-school.
En na een paar maanden wordt er
tegen hem gezegd: Je kaïn het best,
dat heb je duidelijk bewezen. Je hebt
alleen voor jezelf het idee dat je 't
niet kan. Jantje zit dan no gsteeds
op het zelfde niveau. Maar hdj kijkt
er nu toch wat anders tegen aan. Juf
heeft immers gezegd: je kan het best.
Bovendien heeft hij het zelf bewezen.
Na een weekend stapt hij op de juf
af en zegt: Juf, ik heb het boekje uit,
mag ik een controle-oefening? Ja,
zegt Juf en geeft hem een controle
oefening die enigszins boven het ni
veau van Jantje uitgaat. Maar Jan
tje heeft er geen erg in. Hij maakt
de controle-oefening. En blijkt de
stof, op vermenigvuldigen na, perfect
te beheersen. Jantje krijgt er plezier
in en haalt vervolgens in twee Jaar
een achterstand in van vier Jaar.
Dan krijgt de school de uitslag van
een psychologische test die nodig was
om te bekijken of Jantje geschikt
was voor de mavo. Welnu, Jantje is
geschikt. Maar wat minstens zo be
langrijk is: hij ds er emotioneel bo
venop gekomen.
Deze ware gebeurtenis werd giste
ren verteld door een onderwijzeres
van de LOM-school "De Twee Sleu
tels" aan de Rijnsburgersingel tij
dens een informatiemiddag voor ge
meenteraadsleden, B. en W. (alleen
de W. was present) en een aantal ge
nodigden. Waarom vertelde de on
derwijzeres deze geschiedenis? Wel
nu, eigenlijk om twee dingen duide
lijk te maken. Punt één: kinderen
die het LOM-onderwijs volgen, kun
nen vaak net zulke goede resultaten
behalen als kinderen op een gewone
lagere school. Alleen (punt twee)
hebben ze een ander onderwijssys
teem nodig, omdat ze in het leerpro
ces op de lagere school meestal be
lemmerd worden door een emotionele
stoornis.
Twee factoren
Die emotionele stoornis is globaal
terug te voeren op twee factoren, die
ook met elkaar kunnen samenhan
gen: de sociale achtergrond van het
kind en een "anderszins georiën
teerd zijn".
Dit kan op een lagere school
tot gevolg hebben dat het kind in een
isolement terecht komt, zich die si
tuatie bewust wordt en vervolgens
door die emotionele stoornis belem
merd wordt in het leerproces. De on
derwijzeres van de LOM-school: Heel
vaak ontstaan de moeilijkheden door
opmerkingen in de omgeving van het
kind als: „ach, jij kan 't toch niet."
Het LOM-onderwijs (onderwijs
voor kinderen met Leer- en Opvoe-
dings-Moeilijkheden) kan in een
dergelijk geval uitkomst bieden.
Want een LOM-school is geen op
vangcentrum voor „debielen," maar
een school waar de individuele be
nadering en persoonlijkheidsvorming
van het kind sterker het accent krijg
dan op een lagere school. Het kwe
ken van zelfvertrouwen of, zoals de
LOM-onderwijzeres het uitdrukte, het
weghalen van de emotionele stoor
nis, is dan ook één van de eerste
doelstellingen in het LOM-onderwijs.
Dit duidelijk te maken was slechts
een stukje van het uiteindelijke doel
van de informatiemiddag gisteren:
de genodigden zo ruim mogelijk te
informeren over het LOM-onderwijs.
Volgens het hoofd van „De Twee
Sleutels," de heer Schrikkema., bood
het feit dat Leiden nog niet zo lang
over een nieuw college van B. en W.
en een hernieuwde gemeenteraad be
schikt, een goede gelegenheid daar
toe. Bovendien: „Men weet in het al
gemeen vrij weinig van het LOM-on-
derwijs. Daarom is het goed dat men
daarover eens geïnformeerd wordt".
Huiswerk
De door de medewerkers van „De
Twee Sleutels" en ouders op touw
gezette informatiemiddag, die van
één tot vijf uur duurde, werd ruim
schoots aangegrepen om de genodig
den een flink stuk huiswerk op te ge
ven onder het ïnotto: als jullie over
het LOM-onderwijs gaan praten, dan
moet je ook weten waarover je praat.
Het informatiepakket, dat zowel
door medewerkers als door ouders
werd gepresenteerd, viel in vier blok
ken uiteen. Eén blok betrof de meer
algemene aspecten van het LOM-
onderwijs, zoals de plaatsing op een
LOM-school, de aanmelding en de
begeleiding. Een ander blok bevatte
informatie over de contacten tussen
de ouders van het LOM-kind en de
school.
Mevrouw Prins, voorzitter van de
oudercommissie van „De Twee Sleu
tels' stelde dat ouders van LOM-kin-
deren zich op één of andere manier
sterk betrokken voelen bij het onder
wijs dat hun kind volgt. Ze zijn zich
er vaak erg goed van bewust dat hun
kind een intensieve begeleiding no
dig heeft. En dat maakt het contact
tussen ouders en medewerkers van de
LOM-school veelal tamelijk hecht.
Dit komt o.a. sterk tot uitdrukking in
het feit dat er ouders zijn die bepaal
de hulpmiddelen vervaardigen om de
leerkrachten in staat te stellen nog
meer te doen voor het kind.
"De Twee Sleutels" beschikt ook
over een zg. S.O.S.-dienst, waar
van eveqeens ouders deel uitmaken.
Deze dienst stelt zich ten doel de
nood te lenigen in het milieu van
het moeilijk lerende kind en ook
bepaalde diensten te verlenen ten
behoeve van de school.
Wat de onderwijstechnische kant
betreft werden de genodigden o.m.
geïnformeerd door een zg. remedial
teacher (die met simpele hulpmid
delen op een bepaald gebied aan het
kind extra aandacht besteed) een
vakleerkracht handenarbeid ('"Wer
ken aan een gevoel van eigenwaar
de") en een speltherapeute ("Je moet
het kind in contact brengen met
zichzelf")
Kritische geluiden doken op toen een
onderwijskundige van de Schoolad
viesdienst het onderwerp integratie
van buitengewoon onderwijs (o.a.
LOM) en basisonderwijs beroerde.
Daar is nauwelijks sprake van. zei
hij. Het gesprek tussen deze twee
onderwijssectoren moet nog begin
nen. Waarbij centraal moet staan:
"Hoe gaan wij in de toekomst sa
menwerken?"
Ten slotte (maar er was nog veel
meer) hield het schoolhoofd Schrik
kema een korte verhandeling over
de toekomstplannen van "De Twee
Sleutels", waarbij hij o.a. voorspel
de dat er ongetwijfeld meer begelei
ding zou komen en dat de scholen
van buitengewoon onderwijs kleiner
en meer gespecialiseerd zouden wor
den. Belangrijk vond hij de situering
van zo'n school in het centrum (zo
als "De Twèe Sleutels"), tussen de
basisscholen in. In dit verband her
innerde hij eraan dat nog onder het
vorige college van B. en W. was be
sloten het gebouw van zijn school,
voorlopig nog drie jaar te laten staan
"Maar dan?", vroeg Schrikkema.
die best aan de Rijnsburgersingel
wil blijven zitten, zich af. Wie zal 't
zeggen.
Haarlemmerstraat 181 (hoek Hooglandse Kerksteegis het adres van juwelier-horloger
v. d. Water, waar U de grootste collectie in de beste merken vindt en zoals U weet "altijd voor
deliger". Gouden sieraden - horloges - klokken - Gero cassettes - briljant. Eigen ateliers,
waardoor prima vakservice. Doet er uw voordeel mee. Ook met de a.s. feestdagen.
Tussen de informatieverstrekking in brachten de genodigden, zoals hier (v.l.n.r.) de raadsleden
De Geus, Bosch, Schoute en Hoeven, een bezoekje aan de klaslokalen.
Prof. J. G. Lambooy
meer invloed
Fred Henzen (23), onderwijzer aan de chr. lagere Timotheusschool, in Alphen aan den Rijn
trouwde gistermiddag in de Vredeskerk met de 20-jarige ziekenverzorgster Loes Beljacvrs. Er
kwam een hele bus met kinderen om een haag te vormen.
