X
(HtS
Buitenshuis
werken is
goed voor
het huwelijk
'X.
Speelgoed en
maatschappij
Gezond koken
Slapend vermageren
Lekker eten, toch vermageren
DINSDAG 5 NOVEMBER 1974
„Gebruik kleine borden, dan lijkt
het alsof er veel meer eten op ligt.
Neem een appel of een sinaasappel
in plaats van een groot overdadig
nagerecht. Moeder natuur maakt
ook geweldige desserts". Dit soort
boodschappen, gefluisterd door een
geoliede mannelijke stem, is 's nachts
tussen een en vijf uur te beluiste-
i via een aantal Californisohe ra
diostations. Ze maken deel uit van
programma „slapend leren" en
volgens maandblad McCalls's stellen
duizenden mensen in Californië 's-
avonds voor het slapen gaan hun
klokradio op dit programma af. Tus-
een en vijf uur 's nachts wordt
hun slaap begeleid door „zachte kal
merende muziek", ieder kwartier on
derbroken door een niet-commerciële
„boodschap". Dat kunnen tips zijn
t te vermageren, maar ook om van
roken, slapeloosheid of spanningen
af te komen.
Kort na de start van het program-
aa kregen de makers dagelijks al
en kleine honderd telefoontjes van
6lapers-met-radiobegeleiding, die
opgewonden beweerden dat de bood
schappen die 's nachts naast hun
hoofdkussen worden gefluisterd, zich
inderdaad in het onderbewustzijn
hebben vastgehaakt. Een vrouw riep:
„Wat hebben Jullie vannacht met me
gedaan? Ik werd vanochtend wakker
en had geen zin in een ontbijt".
Andere luisteraars berichten dat ze
dank zij het programma na jaren
van hun rookverslaving genezen zijn,
of in enkele weken aanzienlijk zijn
afgevallen. Een van de grote mannen
achter het programma zegt nuchter:
„Als Je erin gelooft helpt het. Als Je
er niet in gelooft, helpt toet niet".
Monster-(vis)diner
Dertigduizend oesters, driehonderd
vijftig (grote) kreeften en honderd
vijftig kilogram garnalen zijn on
langs in Sydney geconsumeerd tij
dens het omvangrijkste diner dat ooit
in Australië is gehouden. Dat de
bijna duizend gasten zich uitsluitend
bezighielden met he nuttigen van
zeebanket mag op rekening worden
geschreven van het feit dat het me
rendeel van de gasten „in de vis"
werkzaam was. Het ging om het
Jaarlijkse dinertje van de vereniging
van Australische oesterkwekers, al
dus maandblad hotel Revue.
DAMESMODE
in exclusief jonge stijl...
BREESTRAATI08a-ll2 LEIDEN
Van de Italiaanse ontiverper
Emilio Pucci is dit avondensemble,
dat bestaat uit een zwarte rok
van zijden-jersey en een bedrukte
blouse in rose en bruin
GRONINGEN Het is niet uitge
goten dat door de veranderde op-
vaJÜtiangeai over man-vrouw ver
houdingen in de toekomst verande
ringen zullen optreden in het speel
goed dat aan Jongens en meisjes
wordt aangeboden.
Deze mogelijkheid wordt in een
proefschrift geopperd door dr. R.
van der Kooij. die aan de rijks
universiteit in Groningen pro
moveerde op een studie over .spelen
met spel" tot doctor in de sociale
wetenschappen.
De heer Van der Kooi verichtte een
spelonderzoek, waarbij 390 kinderen
van 2 t/m 9 jaar in hun spel wer
den geobserveerd. Dat leidde o.a. tot
de conclusie dat er een duidelijk
verschil in spelgedrag is tussen Jon
gens en meisjes op verschillende
leeftijden. Een duidelijke verklaring
voor die verschillen is er niet.
„Het zou gevaarlijk zijn te zeggen,
dat het spel van de Jongens beter
is dan dat van de meisjes. In ieder
geval is het anders. De meisjes spe
len duidelijk vaker een imitatiespel
dan de Jongens en minder vaak
een combinatiespel. Het spelge
drag van de meisjes is ook stabie
ler".
Verband
Volgens dr. Van der Kooij kan voor
de verklaring van de verschillen zo
wel aan een opvoedings- als aan
een aanlegfactor worden gedacht.
De door aanleg bepaalde biologi
sche functies van man en vrouw
zijn verschillend, wat zich ook in
het spelgedrag zou kunnen uiten.
Maar ook de opvoeidingsfaotoren
kunnen een belangrijke rol spelen.
Van der Kooij wijst op speelgoed
enquêtes, waaruit we weten dat
meisjes ander speelgoed aangeboden
krijgen dan Jongens. Juist speel
goed. waarmee gemakkelijk lmi a-
tiespelen gespeeld kunnen worden
treft men dikwijls aan bij meisjes.
Op grond daarvan legt de Groninger
opvoedkundige een verband tussen
de zich wijzigende opvattingen over
de man-vrouw verhoudingen en
het toekomstige spelgedrag van kin
deren omdat uit die gewijzigde op
vattingen een ander speelgoedaan
bod zou kunnen voortkomen.
De voornaamste reden voor het spel
onderzoek was „de algemene onge
rustheid over hei huidige spelge
drag, waarbij de algemene klacht
is, dat relatief zo weinig kinderen
een constructief- of wereldspel spe
len en dat er betrekkelijk veel be
wegingsspel zou plaatsvinden.
Herhaling
Het onderzoek wees o.a. uit dat het
spelgedrag bij de driejarigen voor
bilna tweederde deel. bestaat uit
hëthalingsspel. Ook op latere leef
tijd blijft dit hoog (het komt niet
benenden de 25 procent). Het con
structieve spel komt relatief weinig
voor. Het bewegingsspel (is herha-
lingsspel en imitatiespel) blijft in
vergelijking met het combinatie
spel (is constructie- en groepe-
ringsspel) overheersen. V. d. Kooij
vond geen verschil in spelgedrag bij
drie groepen negenjarige kinderen
van resp. de basis-, lom- en de-
bielenschool, voor wat betreft de
•stabiliteit. Wel is er een duideb'k
verschil in het spelgedrag (inhouie
lijk tussen leerlingen van een basis
school en die van een debielen-
school.
Tussen leerlingen van een basis
school en die van een LOM-sohool
(school voor kinderen met leer- en
opvoedingsmoeilijkheden) werd dat
verschil weer niet gevonden. Het
vrij lage spel moet een gevolg znn,
mede gezien de goede voorziening
van speelgoed van de meeste kinde
ren, van pedagogische factoren, al
dus dr. Van der Kooij. Hij pleit ten
slotte voor een voortgezet onder
zoek naar de verschillen in spelge
drag tussen Jongens en meisjes.
Titel: 1000 calorieënboek.
Schrijfster Bonnie Buurke. Uit
geverij luiitingh, Laren. Prijs
f 18,90.
Diëtiste Bonnie Buurke is hoofd
van de afdeling Schriftelijke
Voorlichting van het Voorlich
tingsbureau voor de Voeding in
Den Haag. Zij groeide op in het
hotelbedrijf en is dus deskundig
zowel op het gebied van gezond
als van lekker eten. Zij werkt
als voedseldeskundige regelmatig
mee aan radio en tv-programma's
en publiceert in verscheidene
tijdschriften artikelen, diëten en
Te dik worden ls een moderne
„welvaartsziekte" die maar moei
lijk te bestrijden is. In haar voor
woord zegt Bonnie Buurke: „Dik
zijn heeft maar weinig met er
felijkheid te maken. Wat wel er
felijk is, is de manier van koken".
En dat zal eigenlijk iedereen met
haar eens zijn. Want hoe vaak
hoor Je niet, „Zo deed oma het
ook."
Ieder gezin en eigenlijk ieder
mens heeft fz'n eigenaardigheden
op eet- en drinkgebied. Daarom
moet bij het samenstellen van
00'® dieetmenu, vindt Boinnie
Buurke, met alle gewoonten re
kening worden gehouden. Daar
om heeft ze haar boek ook als
ondertitel meegegeven: .Lekker
eten en toch vermagen. Er van
uitgaande dat 1000 calorieën no
dig zijn om gezond te blijven geeft
ze een aantal recepten en me
nuutjes die er echt smakelijk uit
zien. Je moet alleen even het ge
duld opbrengen een uurtje in
het boek te puzzelen.
Ze geeft suggesties voor ontbijt,
lunch en diner. En wat eigen
lijk het alleraardigste in het boek
is, ze wijst de vermageraar de weg
voor het buitenhuis eten, want
„etentjes" zijn vaak de grootste
boosdoener of het beste excuus
je niet aan je dieetplannen te
houdenZe geeft tien diners
voor „uit eten gaan", elk van 400
calorieën (dan blijven er toch al
tijd nog 600 over voor ontbijt,
lunch en een glaasje wijn). Een
voorbeeldje:
Heldere ossestaartsoep
Boeuff Stroganoff (met 2 eet
lepels saus)
Doperwten (twee flinke lepels)
Titel: Gezond Koken. Schrijf
ster Marguerite Patten. Uitgeverij
Helmond. Helmond. PrUs f 12.50
„Gezond koken" laat ons een
kijkje nemen in de vegetarische
keuken, die helemaal niet zo
exentriek is als men weieens
denkt. Het boek gaat er vanuit
dat verse aan de natuur ontleen
de ingrediënten het beste zijn voor
de mens. In 77 bladzijden probeert
de schrijfster daar ook meteen
lalekker eten van te maken.
Na een uiteenzetting over vita
minen, eiwitten, vetten, koolhy
draten en mineralen doet dit boek
tal van manieren aan de hand
om het duur geworden rundvlees
(en natuurlijk ook ander vlees)
op een smakelijke wijze te ver
vangen. Onder de recepten is aan
gegeven voor hoeveel personen de
samenstelling ls. Aan het eind van
het boek worden menu's samen
gesteld voor de vier seizoenen, wat
dacht u van dit wintermenu:
Tomatendrank
Champignons met aardappel in
schil
Kaasschotel met volkorenbrood
Van dezelfde uitgeverij komt
het boek Sausen en sausjes.
Schrijfster Sonia ALLISON. Prijs
f 12,50.
Sausen maken is een kunst.
Goede hotels hebben er een spe
ciale sausmaker voor in dienst,
maar dat kan een huisvrouw zich
nu eenmaal niet Veroorloven.
Daarom verzamelde Sonia Allison
recepten van de meest uiteenlo
pende sausen met een goede
handleiding waarin zowel de at
tributen als de wijze van saus-
maken duidelijk naar voren komt.
Zo kan eigenlijk iedereen een goe
de saus leren maken. En natuur
lijk geldt ook voor sausen: begin
eenvoudig. Voor liefhebbers van
de Italiaanse keuken is er een
speciaal hoofdstuk met beroemde
sausen uit dit land.
Flamberen
Titel: Flam in de pan. Schrij
ver Arne van Onck. Uitgeverij
Van Dishoeck, Bussum. Prijs:
f 4,90.
Nee, geen drukfout, dat flam,
maar een boekje over flamberen.
Flamberen is een klein maar be
langrijk onderdeeltje van het ko
ken en het geeft het diner zo'n
extra gezellig accent. Op een over
zichtelijke manier brengt Arne
Onck zijn lezers flamberen bij.
Een boekje dat keukenpieten wel
te pas zal komen.
In dezelfde serie verscheen ook
het soepenboekje. Schrijfster Ria
Holleman.
Uit alle landen verzamelde de
schrijfster recepten voor haar
boek. Recepten voor dunne, dikke,
vette, heldere, donkere kant- en
klaar en zelfgemaakte soepen.
Erg aardig is het hoodstukje met
soepvulsels want wie was er nu
op het idee gekomen eierflensjes
in de soep te doenEn ook het
proberen waard is een koude soep.
Je kijkt er natuurlijk een beetje
raar tegen aan als Je altijd is ge
leerd „De soep wordt niet zo heet
gegeten als ze wordt opgediend",
maar voor een warme zomerdag
lijkt het me een aardige oplossing
als er dan toch in en uit soep
op tagel moet komen.
By Zomer enKeiming toWa.
geningen verschenen weer twee
deeltjes van de hand van Wina
Bom. Ook zij stelde een boekje
samen met 50 recepten voor men
sen die slank willen blijven en
toch lekker eten. Er zitten relfs
enkele recepten uit het Caraibisch
gebied bij. In dezelfde serie (die
f 3,50 per deeltje koet) 50 nieuwe
grill en barbecue-recepten met
in het woord vooraf tips voor
die hiermee willen begin-
de wijn die bij zo'n fes
tijn gedronken moet worden.
aardappelpureè (een eetlepel)
Koffie (zonder suiker en melk).
Ook voor mensen die verslin
gerd zijn aan ijs en voor wie een
etentje niet compleet is zonder
dit koude toetje, is er een menu
te vinden. Die zullen echter wel
hun voorafje laten schieten zoals
bij:
Tournedos au polvre
verse groente (twee eetlepels)
vanille-ijs (een bolletje met twee
schijven ananas)
Het boek bevat verder diëten
voor as. moeders, de te dikke za
kenman, degene die maar een of
twee kilo wil verliezen en de tie
ner. „De tiener op dieet heeft"
schrijft Bonnie Buurke, „een goe
de begeleiding nodig. Om zich niet
buitengesloten te voelen bij leef
tijdgenoten moet de tiener af en
toe eens *n patat of een ijsje
mee kunnen gaan eten, dat moet
in het dieet worden ingebouwd.
Dat kan, wanneer de uitvoerige
calorielist, die het boek bevat
goed bestudeerd wordt. Naast de
menu's en recepten geeft het boek
bovendien wat praktische advie
zen voor mensen die willen ver
mageren. Voor mensen die serieus
willen vermageren met of zon
der de hulp van een afslankclub
een werkje om zeker eens door
te bladeren.
88 Salade
In de serie Praktika Paperback
Kleur, eveneens van de uitgeve
rij Helmond zijn uitgekomen „88
salades om van te smullen"
(schrijfster Christine Schonherr)
en „Bont Diepvries A-B-C"
pracht).
In het eerste boekje is een hele
boel informatie te vinden over
wat wij zo kortweg sla noemen.
Naast de eenvoudige saüades
iedere dag zijn er ook suggesties
voor iets feestelijks, of iets dat
aan de vakantie of ver land her
innert. Uit dit hoofdstuk een Ox-
fordsalade. De Engelsen hebben
nu niet de naam een fantastische
keuken te hebben maar hun sa
lades zijn doorgaans erg goed.
Snij 550 gram kippevlees in
reepjes. Snij 4 augurken in plakjes
•en 3 tomaten in stukjes. Meng
'in een kom voorzichtig de kip,
de augurken en de stukjes tomaat.
Verdeel het voor kleine, met een
blaadje sla belegde bordjes en doe
er een eiersaus over. Bestrooi het
met dille en garneer het geheel
met plakjes ei.
De recepten voor de sausen zijn
ook in het boekje te vinden, want
de schrijfster vindt dat saus en
salade bij elkaar horen.
Iedereen heeft weieens zin in
een groente- of fruitschotel, die
niet te maken is in een bepaald
seizoen. Vroeger was daar niets
aan te doen, het enige dat Je kon
doen was wachten. De techniek
staat echter voor niets, alles is
in diepvries te krijgen. Je kunt
met kerst verse aardbeien eten.
In het bonte diepvries A-B-C is
bijna alles over diepvries te vin
den tot tips voor het dopen van
diepvriesprodukten tot een lesje
zelf invriezen. Bij het doorblade
ren van het receptengedaelte ook
heerlijke tips om ijstoetjes te ma
ken en iets over de brunch, een
idee voor langslaapsters die ont-
Door
Henriëtte v. d. Hoeven
:EN HAAG „Buitenshuis wer
ken heeft mijn huwelijk verbetend".
Dat is de mening va® ruim 30 pro
cent van een groot aantal werkende
Amerikaanse vrouwen, die gerea
geerd hebben op een enquête van
een groot Amerikaans vrouwentijd
schrift. Doel: een beeld te krijgen
van „de typische werkende vrouw-
van-vandaag" in de Verenigde Sta
ten. Vijftig Jaar geleden was die ge
middelde werkende Vrouw in Ame
rika ongeveer 28 Jaar oud, vrijge
zel, en een beroep kantoorbediende
of fabrieksmeisje.
Anno 1974 is ze ongeveer 36 Jaar,
getrouwd, moeder, en werkzaam in
de meest uiteenlopende beroepen. Niet
alle werkende vrouwen die him er
varingen op schrift hebben gezet en
ingestuurd, zijn even positief over
de invloed die het buitenshuis wer
ken van de vrouw op haar huwelijk
heeft. Ongeveer 10 procent denkt dat
het huwelijk heeft geleden onder de
baan buitenshuis, een argument dat
vooral door gescheiden vrouwen
wordt gehanteerd. Ongeveer de helft
van de briefschrijfsters heeft het ge
voel dat er in het huwelijk niets
veranderd is, afgezien van „een sterk
gegroeid gevoel van zelfvertrouwen".
MoitiefGelei
Waarom werkt deze gemiddelde
Amerikaanse vrouw (in acht van de
tien gevallen getrouwd) buitenshuls?
„Om het geld", zegt de overgrote
meerderheid (namelijk ruim 80 pro
cent) zonder aarzelen. Twee -van de
drie zeggen dat het door de vrouw
verdiende geld zowel voor noodzake
lijke gezinsbehoeften als voor „ex
tra's" wordt gebruikt. Waarbij de
meesten zich wel blijken te realise
ren dat die extra's van vandaag in de
praktijk de neiging hebben uit te
groeien tot de „onmisbare" dingen
van morgen.
„Eerst hadden we het geld nodig.
Toen ontdekte ik het geweldige ge
voel van vooruitgang en onafhan
kelijkheid. Het is het geld dat me aan
de gang houdt", aldus een brief
schrijfster. „Mijn inkomen betekent
het verschil tussen bestaan en le
ven. Sinds ik ben gaan werken heb
ben we alle dingen gekocht waar we
vroeger op beknibbelden of die we
helemaal niet hadden".
Beber onderwijs
Een veelgehoord motief is de mo
gelijkheid om dank zij de extra in
komsten van de vrouw een hoger
onderwijsniveau voor de kinderen te
bekostigen. Sommige vrouwen geven
die studiemogelijkheden voor de kin
deren als het enige motief voor het
werken op. Jonge getrouwde vrouwen
blijken het verdiende geld voorname
lijk te besteden aan dingen die ze
voor het huis willen kopen en aan
het optrekken van de levensstan
daard in het Jonge gezin. Als de
kinderen groter worden en het in
komen van de echtgenoot stijgt, word
het door de vrouw verdiende geld
besteer aan universitaire scholing
voor de kinderen en voor de recrea
tie van het hele gezin.
Reactie van een oudere getrouwde
vrouw met volwassen kinderen
„Oorspronkelijk ging ik werken om
zuiver financiële redenen. Nu blijf ik
werken omdat ik daardoor voor het
eerst in mijn leven reisjes kan ma
ken, en dingen kan kopen die ik niet
echt nodig heb. maar alleen maar
wil hebben".
Meer dam geld
Andere motieven om te blijven
werken zijn het gevoel van voldoe
ning, grotere onafhankelijkheid, en
het omzeilen van de (blijkbaar on
vermijdelijke) verveling. Want naast
de grote drijfveer van een ruimere
financiële armslag blijken zulke niet-
materiële motieven op zeker ogen
blik toch een belangrijke rol te gaan
spelen. Vijfenzestig procent van de
werkende vrouwen zegt, dat ze zeker
zullen blijven werken als het om
wille van het geld niet meer nodig
zou zijn. Slechts een derde zou er
mee stoppen.
Een ander geluid komt van de ge
scheiden vrouwen en weduwen: on
geveer de helft zegt dat ze bhj zou
den zijn als ze thuis konden blijven.
De vrouwen die htm baan in de
meest letterlijke zin van het woord
„broodnodig" hebben, voelen zich
(vooral als ze kinderen moeten groot
brengen) gevangene van hun werk
en zijn weinig positief over dat werk.
Huishoudelijk werk
De kwaliteit van het huishoudelijk
werk lijdt het meest onder het bui
tenshuis werken. Dat is de mening
van zes van de tien gehuwde wer
kende vrouwen, maar slechts weini
gen liggen er wakker van. Veel wer
kende vrouwen met kinderen gelo
ven dat kinderen van werkende moe
ders onafhankelijker en met meer ver
antwoordelijkheidsgevoel opgroeien.
Negen van de tien Jonge werkende
moeders (en acht van de tien in de
leeftijdsgroep boven de 35) beschik
ken niet over betaalde huishoudelijke
hulp en houden de huishoudelijke za
ken drijvend met „veel, weinig of
helemaal geen assistentie" van man
en-of kinderen op dit terrein.
Zevenenveertig procent van de full
time werksters uit deze groep erkent
dan ook, dat het oververmoeid raken
een van de grootste nadelen van de
dubbele taak is. Desondanks doet
zich ook hier het wonderlijke feit
voor, dat de buitenhuis werkende
moeders altijd kans zien om nog
meer te doen, bijvoorbeeld het ver
richten van allerlei vrijwilligerswerk-
zaamheden.
De waardering die de Amerikaan
se mannen aan de dag leggen voor
het buitenshuis door hun vrouwen
verrichte werk, stijgt duidelijk met
het inkomen van de man. In de
inkomensgroepen waar de vrouw
meewerkt om de financiële situa ie
van het gezin te verruimen zodat het
totale gezinsinkomen zo'n 10.000 dol
lar bedraagt, blijken nog geen drie
van de tien mannen werkelijk prijs
te stellen op het meewerken van de
vrouw. Bij een totaalinkomen dat on
geveer anderhalf maal zo hoog ligt,
praat ongeveer de helft van de man
nen met waardering over het werk
van de vrouw. Bijna 70 procent uit
de groep die het tot 25.000 dollar
per jaar brengt staat positief tegen
over de werkkring van de vrouw, en
dat percentage mannen stijgt tot over
de 80 als het inkomen nog hoger ligt.