Kat-expo: zestienduizend bezoekers
"Een dappere zoon van Leiden"
Fusie
Enkabé
en DES
Bizar gebeuren waar de honden geen brood van lusten
F eestprogramma
PIETER ADRIAANSZN VAN DER WERF:
zei één van de exposanten. En
dan die gebeurtenis achter een ge
heimzinnig blauw scherm, waar
keurmeesters uit Engeland, de
Verenigde Staten, Duitsland en
Nederland, gestoken in witte jas
sen aan een lange tafel de ras
katten aan inspectie onderwier
pen, als chirurgen, die op het
punt staan hun patiënt aan een
ingrijpende operatie bloot te stel
len. Maar de Dierenbescherming
was ook met een stand in de hal.
Dus het zal wel goed zitten.
Reeds
Reeds. Twaalf uur zondag. Sjef.
(„dat ben ik dus") van Oekel
komt presentator Lauwers onder
brak m: „Wat doet U hier? Ik zou
toch beginnen? Gaat weg! Zie
maar". Juist ja, Sjef van Oekel,
waar je of van houdt of van
walgt, een tussenweg is er waar
schijnlijk niet. Daar was hij, weer
volmaakt overspannen, reclame
makend voor zijn plaat („in de
winkel f13,95") voor zijn televi
sieprogramma ,Dit is anderekoek
dan.dandan..d an.) achter
om blikkend naar de „orgaan..or-
ganisita) organisatoren (pot-
verdomme!)" en uitroepend: „Ik
ben hier geheel gratis!" vertelt
over het Belgisch belastingstelsel,
de relatie mens-dier („maar ja,
daar heeft Darwin al zo'n last mee
gehad") en nog zo iets. „Waar
hebt dat nou voor nodig? Heel
fijn". Reikt prijzen uit aan win
naressen, die niet goed weten of
ze nu moeten lachen of niet als
de beste huiskat-kastraat aan de
beurt is: „Daar heb ik de ballen
verstand van"), heeft het maar
over glanzende bekers, die hij .op
bekwaam onhandige wijze over
handigt aan de „dames met de
mooiste poezen," spreekt nog een
wijs woord („een goede vraag is
beter dan een slecht antwoord")
constateert ten slotte, dat zijn re
de weer mislukt is en wordt niet
goed. Braken dus. Voorwaar een
stormachtig begin van de tweede
dag, l iteraard bijgewoond door
kinderen, arbeiders en linkse in
tellectuelen.
Waarop het storm bleef lopen.
Vader Abraham zonder zeven zo
nen, kwam („hij is altijd wel te
vastgehouden, moest voor leuke
plaatjes zorgen. Maar 's avonds
was er in geen enkel journaal iets
van te zien. Het wereldnieuws was
kennelijk omvangrijk en schok
kend. En dat terwijl een team spe
ciaal naar Leiden was gereisd.
Met commentator Herman van
der Spek. Maar ja. die moet je oo
niet aan een kat binden. Naar
schatting heeft dat vierduizend
bezoekers gescheeld,
Slapend
Zaterdagochtend elf uur. Met
een toch wat lichte trilling in
haar stem opent mevrouw Lies-
beth den Uyl, echtgenote van mi
nister-president Joop, de Kat-ex-
po '74. Staande op een podium ver
telt ze, dat de familie Den Uyl
thuis ook twee katten heeft. En ja
hoor, de H.H. notabelen zijn er
ook (waarom ook niit). Wethou
der Van Dam, wethouder Ooster
man en wethouder Van Aken, die
gelijk een schildknaap bij een
jonkvrouw aan de zijde van me
vrouw Den Uyl vertoeft. Wethou
der Ar ie Verboom kwam 's mid
dags even kijken. Incognito.
En nog vele anderen, die langs
de eindeloze reeks hokken met
voornamelijk slapende of in ieder
geval duffe katten liepen, langs
het terras, waar Je koffie, bier of
sherry kon drinken, langs de
fraaie Floraka (de naam zegt het),
langs stands met informatie of
kattevoer langs reclameborden
("de ideale bodemvulling") en
langs elkaar liepen. En dat laat
ste werd naarmate de middag vor
derde en de avond nog niet nader
de, steeds moeilijker. Zoals gezegd
weinig pit in de katten. Dat kwam
ook een beetje, vertelde een me
vrouw die het kan wéten, door
het reinigingsmiddel waarmee
hun hokken waren schoonge
maakt. Maar toch, Don Diego van
Vollenhoven (of was het Douceur
Libertas Sine Labore?), het geeft
geen pas om te gaan slapen, als
je in een hok vertoeft, die glanst
van de opgepoetste bekers en zes
tienduizend mensen daarnaar ko
men kijken. Foei! Zo. Hoogtepunt
zaterdagmiddag (sorry, Atje Keu
len-Deelstra, Wim Rijsbergen, stu
denten van Minerva, Liesbeth Vo
gels en Paul Wolfswinkel, die alle
Grote poes en kleine poes.
maal prijswinnaars mochten uit
zoeken) was de komst van Pipo de
Clown, die te midden van een ze
ven man sterke lijfwacht naar
het podium schreed. Met honder
den kinderen aan zijn zijde. Hier
deed zich ongetwijfeld gelden, dat
op de Leidato liefst zevenduizend
gratis kaarten waren uitgereikt
aan jongelui onder de twaalf jaar.
Tegen de klok van zes uur voor
spelde Rob Lauwers dat het zon
dag drie maal zo druk zou wor
den.
Eigenlijk een bizar gebeuren,
zo'n Kat-expo. Honderden dieren
achter tralies, waarlangs duizen
den mensen lopen. Twee dagen
lang. "Wij gaan nooit uit, nooit
naar cabaret. Dit is onze hobby",
Hartelijk welkom en wel
kom gefeliciteerd.
(Foto's Jan Holvast)
porren voor 'n publiciteitsstunt-
je", sprak Sjef), zong 2 liederen,
oogsre succes en reikte prijzen uit.
Burgemeester Vis kwam, zong
niet, maar reikte wel prijzen uit.
Jan'en Hanneke Louwman kwa
men, met een paar leeuwenwelpen
uit het dierenpark in Wassenaar,
ook om 'n. paar prijzen uit te rei
ken. En het publiek stroomde toe.
Tot slot was er dan een sterren
parade, waarbij alle winnaars nog
eens gehuldigd werden. Doek, ein
de, afgelopen.
En m de avonduren werden de
kattenhokken opgeruimd, de hal
schoongemaakt en voorbereidin
gen getroffen voor de veemarkt.
Want vandaag was de Groenoord-
hal weer het domein van de nuch
tere Kalf.
nifestatie waar de honden geen
brood v. lusten. En om maar met
de deur in huis te vallen: zestien
duizend betalende bezoekers trok
ken langs de kassa's. (Kassa!).
Fijn voor de Nederlandse Kat
tenfokkers Vereniging, die voor
de negende maal in totaal en voor
de derde achtereenvolgende maal
in Leiden de organisatie voor haar
rekening nam. Ter vergelijking:
twee jaar geleden, toen de Kat-
expö nog in de Stadsgehoorzaal
werd gehouden kwamen er 3500
mensen kijken, vorig jaar, even
eens in de Gehoorzaal 8600 (en
dat was te veel van het goede) en
nu in de Groenoordhal dus zes
tienduizend. Leiden: katstad. Aan
het einde van zondagmiddag riep
organisator alles-versierder Rob
Lauwers dan ook tot de meute:
"Tot volgend jaar". Waarvan ac
te. Toch was er één teleurstelling.
Drie uur lang filmden mensen
van de NOS zaterdagmiddag in
de Groenoordhal. Een kat, die aan
een onzichtbaar touwtje werd
Door
John Kroon
Mevrouw Den Uyl, temidden van poezen en meisjes.
LEIDEN Daar waren ze dan:
Lord Capri de Toscanni of the
new Bread, Sir Jasper of Pursua-
sion, Black Squire du petit Serail,
Tanja van het Scheldeland, Don
kere nacht van Colchis, Indiana
de mon Plaisir, Gracieuse van
Hoog-Moersbergen, Felix Mor
genstond. Jasperina van het Bin
nenhof, Mister M. van de Anc-
karberg, Kalom Chem-Chem Ye-
tu, Nanouna van Batn el Bakarah
Mickey-Tureluurs, Dondersteen,
Pluis. En Sjef van Oekel (maar
daarover straks meer)
1100 langharige, kortharige, bon
te, zwarte, witte, gekastreerde, ge
steriliseerde katers en poezen.
Kat' m dus. Twee dagen lang en
twee lange dagen (en voor wat
vijftig exemplaren betreft:
ook nog de nacht) in de Groen
oordhal. Kat-expo '74, een ma
Maandag
Stertocht muziekkorpsen van de buiten
wijken naar de binnenstad.
Finale van alle korpsen in de Breestraat.
Dinsdag
Stads-
14.0017.00 uur Klaverjastoernooi voor bejaarden
gehoorzaal.
20.00—22.45 uur Showavond voor bejaarden in Stadsgehoor
zaal.
20.00—21.30 uur Concert Marinierskapel op Stadhuisplein.
21.00 uur Anton Geesink-show in Groenoordhal
LEIDEN De Coöperatieve in- en
verkoopvereniging van levensmidde
len detaillisten Enkabé-Leidein is
een fusie aangegaan met de inkoop-
vereniging Door Eendracht Sterk
(DES) in Den Haag. Het Leidse be
drijf wordt midden oktober gesloten
en de detaillisten zullen dan vanuit
Den Haag worden bevoorraad. Het
overleg met de vakbonden over de po
sitie van het personeel van zestien
personen heeft tot volledige overeen
stemming geleid. De verwachting is,
dat de fusie voor de werkgelegenheid
geen gevolgen zal hebben.
DES-Den Haag zal na de fusie 115
man personeel tellen en verwacht in
het boekjaar 1974/75 een groothan-
delsomzet van ongeveer 60 miljoen te
bereiken. De 290 aangesloten detail
listen zijn goed voor een verkoop aan
consumenten tot een bedrag van cir
ca 140 miljoen gulden per jaar.
De prachtige unieke
LEIDSE
ORGELPLAAT
is verkrijgbaar a f 12,
bij de kosterij
van de Lutherse kerk.
MIDDELWEG 36 - LEIDEN
LEIDEN In den Haag zijn voor
het examen M. O. LichameUjke Oefe
ning geslaagd M. A. G. van Blerk
(Leiderdorp), C. J. M. Strijk (was
senaar). en A. O. Jong A Tai (Lei
den).
Van der Werf
Wie ook ondankbaar zij,
wij waken voor de eer
van Leydens redder
van den besten burgerheer.
Blijf immer, nageslacht
een burgemeester achten
wiens weerga gij altijd
maar steeds vergeefs zult
wachten.
(Liedeke uit 1823)
om als burgemeester terug, in t vol
gende jaar als voorzitter van burge
meesters, in 1531 als schepen en la
ter herhaaldelijk in één van de beide
functies, het laatst als burgemeester
in 1598.
Pieter Adriaanszn van der Werf,
die op 5 januari 1604 is overleden
en in de Hooglandse Kerk is begra
ven, is drie maal getrouwd geweest,
eerst met Aafje Laurensdochter en
daarna met Ida von Tol en Maria
Duyst van Voorhout. Bi'J zijn eerste
vrouw had hij drie kinderen, van wie
Adriaan herhaaldelijk schepen en na
1610 burgemeester is geweest. Zijn
derde vrouw schonk hem nog het le
ven aan zes kinderen.,
Standbeeld
Hst heeft ruim drie eeuwen ge
duurd voordat op de toenmalige ruï
ne (het huidige Van der WerfparkV
voor deze „dappere zoon van Leiden"
naar een ontwerp van Koelman een
standbeeld werd onthuld.
Aanvankelijk lag het in de bedoe
ling om dit huldeblijk op 3 okober
1874 ter gelegenheid van het derde
eeuwfeest van het ontzet te onthullen.
Het is toen eohiter bij een plan ge
bleven. De medewerking bleef te
zeer beneden de verwachtingen. Na
lang gesukkel, gebedel en gepraat
(breedvoerige discussies ontstonden
over de vormgeving van het beeld,
en naar welke zijde het front moest
komen) vond tien jaar later op 3
oktober 1884 de onthulling
plaats. Het werd een groots opgezet
feest, een voorloper van de huidige,
jaarlijkse herdenking, 's Morgens
om half acht (en nu citeren wij de
onlangs overleden Han de Wilde in
zijn boekje "75 Jaar 3 okober vie
ren") werd het feest ingeluid door
salvo's van 't geschut en door klok
gelui. Om 8 uur koraalmuziek op de
toren van het stadhuis. Dank- en bid
stonden in de kerken. Om 12 .uur ge
kostumeerde optocht door werklie
denverenigingen, voorstellende "Lei-
dens wording èn vergroting". Om
half één onthulling van het stand
beeld op de Ruïne, waarbij prof. dr.
M. de Vries, voorzitter van het
standbeeldcomité, een feestrede
hield. Burgemeester L. M. de Laat
de Kanter aanvaardde het namens de
gemeente. Mannen -en kinderkoren,
onder begeleiding van koperinstru
menten, lieten zich op welluidende
wijze horen. Vervolgens voortzetting
van de optocht; om half zes een
feestmaaltijd door de gemeenteraad
aangeboden aan de standbeeldcom
missie en verdere genodigden in het
lokaal van Wijttenburg op het Steen-
schuur. Om zeven uur bood diezelf
de gulle gemeenteraad een concert
aan voor de deelnemers aan de op
tocht en hunne dames. Dit vond
plaats in de Gehoorzaal, waar de
schutterij musiceerde, 's Avonds,
werd het stadhuis met gastoestellen
verlicht, terwijl op de Beestenmarkt
en op de Ruïne door militaire orkes-
Met een paar druppels
Klassikol op een schone
zachte doek krijgt' u een
geweldig resultaat. En het
geeft een langdurige
bescherming aan uw kost
bare meubilair.
Ook geschikt voor gelakte
eiken meubelen.
Kleine
het standbeeld van Van der Werf
een prachtig park aangelegd. Zijn
herinnering leeft nog ieder Jaar op
de derde oktober in de herinnering
voort. Pieter Adriaanszn van der
Werf was één van de mannen waar
van ons volkslied zegt: "de tyrannie
verdrijven, die mij mijn hart door
wondt".
Klassikol is goed voor
LEIDEN Pieter
A.driiaainiszn van der
Werf geboren', over-
ledlen en begraven in
de stad, d!ie hij tij deins
het beleg ails burge
meester trouw diende
werd Sn al zijn
handelingen en beslis
singen gedreven door
de gedachte: medewer
ken aan de verlossing
uit Spaanse tirannie.
HU heeft dit ndet al
leen gedaan oip piaait-
seHU'k niveau zijn
grootste inspanning
was daarbij in Leiden
het heldhaftig verzet
tegen de Spaanse
dwitngefemd, hetgeen
Door
Sam Platiteel
uitatadelijk tot het ontzet van de
Stad Mdde doch vooral ook op
landelijk terrein. HU was een trouw
aanhanger van Üle Briiins van Oranje
in wiens onmiddellijke omgeving (o.a.
op de Dillenburg) hU een zeer ge
waardeerde figuur was.
De vertrouwetUkste opdrachten
werden door hem uitgevoerd; lange
■reizen werden vanuit Duiteland
waar de Prins en zijn volgelingen
vertoefden gemaakt. Meestal
moesten deze kostbare reizen door
hem zelf worden betaald omdat de
financiën van die Prins er weinig
rooskleurig voorstonden.
Pieter Adriaanszn. van der Werf
(een later door hem aangenomen
naam, afgeleid van de Werf waar
z'm zeemtoirwerU was gevestigd, werd
op 14 juni 1529 in Leiden geboren als
zoon vin Adriaan Pieterszn. Ver
meer, een Leidse zeemtouwer en
voorganger van de in de Sleutelstad
gevestigde Anabaptisten, die in 1537
op grond van zijn sympathieën voor
deze bevolkingsgroep in Haarlem ter
dood werd gebracht. Na diens dood
zette hij de zeemtouwerij, die in la
ter jaren aan de Marendorpse Ach
tergracht (omgeving huidige Van
der Werfstraat) was gevestigd, voort.
Pieter Adrianszn. behoorde tot de
Leidse calvinistische gemeente en
vluchtte als "hoofdauteur van deze
nieuwe religie" naar Oostfriesland
en later naar Wezel. Van hieruit werd
hU één der voornaamste agenten
van Oranje bij de voorbereiding van
de veldtocht v. 1568 en kwam als zo
danig in de zomer van dat Jaar in
het geheim naar Holland terug. Na
de mislukking van deze veldtocht
week hij wederom uit en zette in 1570
en 1571 zUn activiteiten ten behoeve
van de i rins voort onder de uitgewe
kenen aan de beneden-RUn, in Oost
friesland en ook in Engeland. Werk
zaamheden, die voornamelijk beston
den uit het verzamelen van gelden,
die bestemd waren om hpt krijgsvolk
van de Pr'ns te betalen (soldij). Gel
den, die steeds persoonlijk door hem
ten werd gespeeld. Aldaar werd om
tien uur een vuurwerk ontstoken. Di
verse straten en grachten waren fees
telijk versierd. Op deze dag werd
aan "armen van de gemeente" een
extra-bedeling in het Huiszittenhuis
aan de Oude RUn verstrekt. Tot zover
Han de Wilde in Zijn proza over de
ze dag. In de loop der Jaren is rond
gen.
Toen Pieter Adriaanszn. na vijf
Jaren van ballingschap in Leiden te
rugkeerde, wenste hij niets liever
dan zien alleen aan zijn zeemtouwe
rij en zijn gezin te wijden. Maar dit
liep anders, want de Prins, die voor
al in deze moeilijke tijden goede, be-
trouwba.^e mannen broodnodig had,
liet niet van hem af. Nog in datzelfde
Jaar (juli 1572) werd hij in de nieuwe
vroedschap benoemd.
Tussentijds tot burgemeester ge
kozen (17 mei 1573), was 'hij sedert
november van dat jaar presiderend
burgemeester en als zodanig één der
mannen, die de leiding hadden bU de
verdediging van Leiden in 1574. In
die functie nam hij maatregelen, die
erop uit waren om 'n eventueel lang
durig beleg te weerstaan. Als enthou
siast en vurig aanhanger van Oran
je wist hij de twijfelaars en de
Bpaansgezinden in toom te houden.
Bij onze beschrijving (in mei j.l.)j
over het tweede beleg, dat Val-
dez voor Leiden sloeg, schonken wU
reeds uitvoerig aandacht aan de rol,
die Pieter Adriaanszn tijdens dit be
leg heeft gespeeld. Honger en ellende
waren in die tijd schering en inslag.
Maar Van der Werf hield vol....
Bekend zijn uit die tijd zijn woor
den het volk liep te hoop en eiste
overgave van de stad „Siet, lieve
medeborghers, ick hebbe eedt ghe-
daen, dat iok verhoope door den ghe-
ver aider goeden ghaen standvaste-
lijck te houden: soo ghy met mi'Jn
doot beholpen zijt, ick moet eens
sterven en het is my even veele oft
ghijt doet op alsucker mate ofte
de vlamt, want mijn sake is goet,
Sijt ghy dan met mijn doot behol
pen, neemt mijn lichaem, snydet dat
ontótuoken ende deylt daer van soo
vele als streckeu mach, lek bens ghe-
troost".
Door Van Hout en Van de* Does
bemoedigd, hield Pieter Adriaanszn
en met hem een groot deel der bur-
gerU ot het gelukkig einde van het
beleg dapper vol. In de vroege och
tend van de derde oktober 1574 was
het onzet een feit.
Na de reorganisatie van het stads
bestuur keert Van der Werf eerst als
vroedschap en later .(in 1577), weder-
