Uw modemantel
voor't nieuwe seizoen
is een week lang laag geprijsd
r
Scheiding functies is fataal voor leefmilieu
bedrijfsleider
PtylPMB* West-
X&ffï Nederland
G.D.E.K;
MATRASSEN EN
STOELKUSSENS
BANKSTELLEN
15% KORTING
VROOIVmDREESMANN
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1974
PAGINA 23
ADVERTENTIE
Minister Gruyters van Volkshuisves
ting heeft een opmerkelijke uit
spraak gedaan: „De stad, zei hij",
„is essentieel voor het functioneren
van de Europese cultuur en moet
daarom behouden blijven. Een opmer
kelijke uitspraak, want sedert tien
tallen jaren is 't beleid er op gericht
geweest de bestaande steden te ont
mantelen en te vervangen door
nieuwbouw, waarbij men de illussie
had dat aan alle eisen van de tijd
kon worden tegemoet gekomen.
Vooral de ruimtelijke eisen van het
steeds maar groeiende autopark zijn
daarbij echter steeds onderschat.
Een constatering van de Haagse
werkgroep Dooievaar en de werk
groep Milieubeheer van de Leidse
universiteit, die samen een nota
hebben vervaardigd onder het motto
„Kiezen voor wel of geen stad" In
een aantal artikelen in deze krant
gaan wij op de inhoud van die nota
in.
Een van de meest wezenlijke ele
menten van een stad, zeggen de
werkgroepen, is de dichtheid. De
veelheid van functies op een be
perkte oppervlakte. Autogebruik is
daarmee in tegenspraak, want de
auto is een ruimtevreter. Bovendien
veroorzaakt de auto hinder. En le
ven in grote dichtheden als steden
zijn, is alleen mogelijk als hdnder-
beperkende regels in acht worden
genomen.
Daarom is. aldus de werkgroepen,
elke poging tot het behouden van
de steden tot mislukken gedoemd
als niet parallel aan methoden van
geleidelijke en harmonieuze stads
vernieuwing op het gebied van het
personenvervoer een beleid wordt
gevoerd, waarbij de effectiviteit van
de auto wordt beperkt en tegelij
kertijd die verplaatsingsmanieren
die maatschappelijk de minste hin
der geven worden vergemakkelijkt.
Dit beleid moet dan niet alleen
worden gevoerd in de binnensteden.
Want dan zou het beperkt blijven
tot het realiseren van voetgangers
reservaten. Het beleid zou betrek
king moeten hebben op de hele
stad en zijn omgeving.
De steden zijn in de laatste decen
nia verminkt. In hun nota geven de
werkgroepen daarvan de oorzaken
aan.
Ontstaan als knooppunten van han
del waren de steden harmonisch ge
broeide samenlevingsvormen, vooral
bepaald door de integratie van
functies: wonen, bedrijven, winkels,
de straat als ontmoetingsplaats, ge
lijkmatige sociale opbouw van be
volking.
De industriële revolutie heeft dit
beeld drastisch gewijzigd. Indu
strieën werden tot de stad aange
trokken als gunstige vestigings
plaats. Daarmee gepaard ging een
enorme bevolkingstrek naar de ste
den. Arbeiderswijken worden uit de
grond gestampt. Wijken met een
eenzijdige opbouw, maar ook wijken
van inferieure woonkwaliteit.
Begin van deze eeuw ontstonden
nieuwe filosofieën over de stad. die
gebaseerd waren op een optimistisch
wereldbeeld met een blind geloof in
de technologische vooruitgang. Het
functionalisme. Er ontstond een
streven naar het „nieuwe wonen".
Gebaseerd op het principe van de
scheiding van functies.
Deze functiescheiding had tot ge
volg dat nieuwe woonwijken werden
ontdaan van hinderlijke bedrijfjes.
Maar het leidde ertoe, dat ook
niet-hinderlijke bedrijven en win
kels buiten de directe woonomge
ving kwamen te liggen
De wens tot het uiteenrafelen van
de functies wonen, perken en re
creëren (een wens die vooral werd
ingegeven door bestaande misstan
den) leidde uiteindelijk tot nieuwe
misstanden. Als bijvoorbeeld de ver
keersstromen van het woon-werk-
verkeer.
In de nota van de twee werkgroe
pen wordt gewezen op de gevolgen,
die de scheiding van functies in het
gehele maatschappelijke gebeuren
heeft.
Vergroting van het ruimtegebrek
deed zich zowel binnen- als bui
tenshuis voor. Binnenshuis door
aparte eet-werk-slaap en tv-ver-
trekken. Hetgeen tot verarming van
gezinscontacten leidde. Buitenshuis
doordat bijvoorbeeld de straat niet
meer een verblijfs-speel- en ver
plaatsingsruimte werd maar alleen
maar verplaatsingsruimte. Het
woongebied is alleen maar woonge
bied. Het leven is er uit.
SociaaJl heeft deze ontwikkeling gro
te gevolgen. Over de hele MJn trad
een sociale desintegratie op: het
uiteenvallen van de samenleving in
duidelijke groepen. Bungalowparken
en flat wijken deden him intrede en
hele stadswijken werden uiteenge
slagen. Sanering van wijken werd
gehanteerd, soms om een bouwkun
dig slechte wijk te vernieuwen,
soms om plaats te maken voor kan
toren- of winkelcentra, soms om
weer nieuwe ruimte vrij te maken
voor het verkeer.
Het tragische daarbij was, dat de
nieuwe woonwijken een dubieuzer
leefklimaat opleverden. In plaats
van de bij een evenwichtige opbouw
vanzelfsprekende sociale controle,
waren allerlei kunstmatige instan
ties nodig om de ontstane spannin
gen te reguleren. Bijvoorbeeld socio
logen, die de agressiviteit in de
Bijlmer moeten onderzoeken, maat
schappelijk werkers en hulpinstan
ties. De wijken zijn zodanig van
opzet, dat vereenzaming van be
paalde bewoners in de hand wordt
gewerkt.
Het nieuwe bouwen blijkt wijken
opgeleverd te hebben met veelal een
slecht verblijfklimaat. Niet alleen
door de sociale ontwrichting en de
saaie ruimtelijke structuur, maar
ook doordat in de nieuwe woonvisie
de zo gewenste open ruimte tussen
de woonblokken geen ruimte is,
maar ervaren wordt als leeg
te. Van het optimistische wereld
beeld met blind geloof in technologi
sche vooruitgang is niet veel meer
over. Goederen, die tot voor kort
als ,',vrij" (dat wil zeggen als onbe
perkt aanwezig) werden ervaren,
worden schaars: frisse lucht, stilte,
ruimte, schoon water.
Bezien we nu, zeggen de werkgroe
pen, het beleid (bijvoorbeeld dat
van de gemeentelijke overheid) ten
aanzien van deze problematiek, dan
blijken de meeste beslissingen nog
steeds zuiver deelgericht te zijn.
Van een geïntegreerde aanpak is
nog geen sprake. Bij het verkeers
beleid bijvoorbeeld worden de gevol
gen voor het leefmilieu nauwelijks
in de beleidsvorming betrokken.
Worden andere aspecten wel be
trokken in de beleidsoverwegingen,
dan blijkt veelal een afweging van
belangen te hebben plaatsgevonden.
Een afweging, die feitelijk ter dis
cussie zou moeten staan.
Het maatschappelijk proces zoals
dit door onder meer de filosofie van
de functiescheiding en schaalvergro
ting heeft voltrokken, heeft tot ge
volg gehad, dat de burger de gevol
gen van zijn maatschappelijk han
delen niet meer ervaart. Dit heeft,
aldus de werkgroepen, geleid tot
apathie voor het democratisch be
slissingsproces. Men voelt zich niet
mede-verantwoordelijk. In een aan
tal gevallen leid dit tot agressie. In
positieve zin in actiegroepen. In ne
gatieve zin in wangedrag en crimi
naliteit.
En toch, zeggen de werkgroepen, is
er een kentering merkbaar. Stem
men klinken op die de op gang
zijnde ontwikkeling willen ombui
gen. Waren het oorspronkelijk voor
al maatschappelijk geëngageerde
groepen die waarschuwende gelui
den lieten horen, op dit moment is
er een totale ommezwaai op komst-
Als we de programma's van de poli
tieke partijen tenminste mogen ge
loven.
LEZERS SCHRIJVEN
Werkloosheid
Vooral in de bouwvak bevinden
zich de meeste slachtoffers. Met 80
procenit van hun salaris, wat schnab
belen bi] familie en kennissen, red
den ze zibh nog net. En die Jeugd
werklozen met een diploma op zak.
Is er voor hen ookal geen passend
werk? Dan maar wachten tot dat
de minister 'n passend baantje voor
hen heeft? Tot zolang dan maar
naar de bijstand? Voor de mindere
laantjes hebben we immers wel Tur
ken, Marokkanen. Joegoslaven enz.
in ons goede Nederland? En die in
flatie? Is dat wel zo erg? Merkt u
dat aan onze ministers? Een ieder
heeft toch een waardevast inkomen?
Alles is geïndexeerd En de zelfstandi
gen dan, boeren en middenstanders?
Och die dat is nog 'n restgroep
in ons volk. Dat zijn mensen die le
ven om te werken, hebben er nog
vaak plezier in ook, liefst zes of ze
ven dagen in de week. Ze gunnen
zich geen tijd om de krant te lezen,
eens in de wereld rond te kijken. Dan
Wat helpt
zijaren
hi) hoest?
zouden ze immers in de gaten krij
gen dat ae rest tegenwoordig werkt
om te leven, in plaats van leven om
te werken. Het is maar goed dat ze
het zelf niet beseffen dat ze de sla
ven zijn van de consumptiemaat
schappij.
Ze mochten eens de koppen bij
elkaar steken en hun macht gebrui
ken, ook 40 uur gaan werken, ook
verzekerd willen zijn voor alles en
dat allemaal in hun prijzen doorbe
rekenen. Wie zal dan alle prijsver
hogingen betalen? Maar gelukkig
consum ar» voorlopig beconcurreren
ze elkaa* nog op leven en dood. Zul
len ze zoh nog inspannen om de
ander nog nét iets vóór te zijn. Met
iets moderner materiaal voor de dag
te komen. Net als in de sport een
prestige en rivaliteitsslijtageslag. U
profiteerd daarvan daardoor blijven
de prijzen laag. Het wrange is nu,
men zegt niet tegen ons Jullie wer
ken te hard, jullie produceren te
veel. Nee men zegt „Jullie werken
onrendabel" Je gaat niet met je tijd
mee. Het bedrijf is te klein. Sane
ren is het antwoord". En dan moet
een boer zijn werk opgeven, omdat
hij niet economisch werkt.
Komt bij de palntsoenen-
dienst: kan hij in het park blad
harken? Terwijl niet één groep in ons
volk na de oorlog met steeds min
der mensen steeds meer geproduceerd
heeft! En wat doet de rest van ons
volk? Steeds minder uren maken en
met steeds minder werkdrift. Als ie
mand gezond en al een half Jaar
werkloos is, moeten ze hem dan
maar niet eens een keer half geld
Opnemen van brieven tn
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de inhoud eens ts
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te weigeren dan
wel In te korten
gaan oetalen? Als hij zich zelf niet
omschoie i wil of ander werk aan wil
pakken? Moeten Jongens die een di
ploma op zak hebben, 18 Jaar oud
zijn en geen baantje kunnen vinden
dat ze leuk vinden, niet gedwongen
worden om ander werk te accepte
ren, of zich laten omscholen? Moeten
ze maar blijven rondlummelen op
kosten van de bijstand? Welke politi
cus durft dat te zeggen? Openlijk, wij
moeten geen buitenlanders meer,
maar onze eigen mensen moeten aan
het wer;! Een deel van ons volk
werkt zich rot, neemt grote risico's
is nergens voor verzekerd, wordt
slecht beloond „In het groot" bestolen
door de inflatie dat zijn zo'n 200 000
boeren en andere zelfstandigen.
Straks hebben we zo'n aantal werk
lozen. Ze behoeven geen werk te ac
cepteren als het niet passend is en
dicht in de buurt. Ze zijn voor alles
en nog wat verzekerd. Zdt er ook iet?
scheef in ons goede Nederland???
(Van redactiewege bekort)'
HENK GRAASKAMP
Ruurloseweg 46
Vorden.
VERHOEFF'S HANDELSMAATSCHAPPIJ B.V.
Wü exploiteren in LEIDEN (Merenwijk) een tijde
lijke supermarket van plm. 500 m2. Dit projekt is
voorloper van een definitieve supermarket van plm.
1200 m2 in het wijk-wlnkelcentrum van een nieuw
markbgabied van ruim 6000 woningen.
Wij zoeken voor de huidige supermarket een
Deze funkbionaris moet aan de volgende Voorwaar
den voldoen:
ruime praktische ervaring van het supermarket-
beheer
uitstekende leidinggevende capaciteiten
een enthousiaste en inspirerende persoonlijkheid.
Wij bieden een goed gehonoreerde funktie met pers-
pefcbief voor iemand die zelfstandig een grote mate
van verantwoordelijkheid kan dragen.
Sollicitaties eigenhandig te schrijven, bij voorkeur
voorzien van pasfoto te richten aan:
DIREKTIE
VERHOEFF'S HANDELSMAATSCHAPPIJ B.V.
Postbus 830 Rotterdam.
Motel Sassenheim
vraagt voor directe indiensttreding
KAMERMEISJES
voor de ochtenduren en
KAMERMEISJES
voor de weekends
JONGENS en MEISJES
voor de weekends
WARMONDERWEG 8
SASSENHEIM - TELEFOON 02522—19019
Fabriek van
gaat 500 polyether matrassen maken
en verkopen tegen
INKOOPPRIJZEN
In de maten
80x 190 voor f 79,— normaal f 125,
130x 190 f 149,f 215,
140 x 190 f 166,f 240,—
140x200 f 186,f 260,—
Al deze matrassen zijn 13 cm hoog, sg. 30, voorzien
van schuifvrije, doorgestikte winterkant en gebor
duurde zijkanten, met EDEK garantie.
Ook leverbaar in andere maten en kwaliteiten.
Bovendien geven wij op al onze
WAAR ONZE FABRIEK STAAT
MERELSTRAAT la LEIDEN
(bij Annaklinick) TELEFOON 01710—50772
Elke dag geopend van 95 uur.
't Zaterdags van 91 uur.
DONDERDAG KOOPAVOND
Zeer warm aanbevolen, dit jonge jasje van wol
len flanel. Zwierig wijduitlopend
met steekzakken.
In zwart of bruin of groen,
maten 36 t/m 42. Voordeelprijs:
Tentjasje om lekker warm in weg te kruipen. Loden mantel in de nieuwe lengte, dus tot ovi
Wollen flanel, kraag en man-de knie. In de tinten jagers-
chetten van bijna-bont. Tinten
bruin en zwart, maten
38 t/m 44. Voordeelprijs:
de Knie. in de tinten jagers-
- groen en zwart. In de maten O
38t/m46- Voordeelprijs: cS* y
Helaas zijn on2e Voordeelprijzen slechts geldig van donderdag 26 september t/m zaterdag 5 oktober.
Jong jasje van nappaline of suèdine met pikan
te bijna-bont garnering.
Zonder meer een topper dit
seizoen. In cognac of bruin,
maten 38 t/m 44. Voordeelprijs:
Trenchcoat tot over de knie. Wol en polyester
in een moderne mix van pied
de poule en prince des galles.
Beige/bruin/grijs, maten II II
38 t/m 46. Voordeelprijs: ivf \-r
