Vredeling onder
financiële druk
PPR wil geen kernwapens in ons land
GETUIGE GEGIJZELD
IN DE ZAAK LAMMIE
Kans op „loonakkoord" gering
Van de Christen-democraten
Oppositie
opent het
vuur op
regering
Verzekeraars stoppen
met registratie van
mensen met kwalen
Scherpe tegenstellingen in eerste contact
In februari
'75: nieuwe
regeling
kentekens
ADVERTENTIE
een miljoen gulden aan prijzen
DEN HAAG De PPR wil niet dat
r kernwapens in Nederland zijn op
geslagen. In het defensiedebat heeft
deze regeringspartij daarover een
uitspraak van de Tweede Kamer ge
vraagd.
De PPR wil. dat Nederland zich
uitspreekt tegen het gebruik van
kernwapens en dat in elk geval de
NAVO niet de eerste zal zijn die het
doet. Verder wil deze regeringspar
tij, dat de Nederlandse krijgsmacht
alle taken die te maken hebben met
atoomwapens afstoot. Ook alle op
slagplaatsen in Nederland moeien
De PPR verweet de regering dat zij
zelf niet heeft gekozen voor een be
ëindiging van de atoomtaken van de
Nederlandse strijdkrachten en voor
een volledige ontwapening op het ge
bied van kernwapens. Naar de me
ning van de PPR-fractie is Neder
land een "open stad" open in de
zin van kwetsoaar voor machte- en
geweldpleging door supermachten
met nucleaire wapens. Woordvoerder
dr. H. Waltmans: „Nederland is gijze
laar, doelwit, gevangene van een
kernwapenstrategie in een mogelij
ke confrontatie tussen NAVO en
Warsohaupakt".
Volgens de opvatting van de rege
ring kunnen de kernwapens nog niet
worden gemist. VVD-woordvoerder on
derschreef dit. "In elke crisissitua
tie moet een aangepast antwoord
kunnen worden gegeven. Dat kan,
afhankelijk van de situa.de. beteke
nen het gebruik van nucleaire wa
pens'. zei Ploeg.
De grootste regeringspartij, de
PvdA, vertolkte een minder radi-
kaal 9tandpunt dan de PPR over
kernwapens. De PvdA wil dat bij de
besprekingen over troepenverminde
ring ook de tactische atoomwapens
worden betrokken. Tevens moeten de
opgeslagen kernwapens in het
grensgebied tussen oost en west in
aantal verminderen. Ook moeten be
tere afspraken worden gemaakt over
de inzet van kernwapens.
Woor ivoerder Dankert vroeg met
klem een standpunt van de regering
over de nucleaire bewapening voor
al met het oog op de vervanging van
het gevechtsvliegtuig de Starfighter.
De PvdA-fractie twijfelt aan nut
en noodzaak om de opvolger van de
Starfighter in te zetten voor nucleai
re taken.
De AR-fractie vindt het niet Juist,
nu al "de nucleaire middelen af te
D'66-woordvoerder Van Mierlo be
keek de zaal mondiaal. Als de ont
spanning in Europa de kans op een
nucleau- conflict tussen Rusland
en Chini zou vergroten, moeten wij
ons realiseren dat het weinig ver
schil maakt of een kernoorlog déér
of hier ontbrandt, betoogde hij.
DEN HAAG Met spanning wachten de christen-democratische fracties in de Tweede
Kamer af of minister it. H. Vredeling van Defensie vanavond toch nog wat meer geld
voor de aanschaf van nieuw materieel in het vooruitzicht za! stellen itt de komende jaren.
KVP, ARP en CHU hebben daar gisteren nadrukkelijk om gevraagd en gedreigd met
een motie in het debat over de defensienota „Om de veiligheid van het bestaan", waarin
het kabinet-Den Uyl de plannen voor de komende jaren uiteen zet.
De christen-democraten menen, dat
kabinet wat al te veel noodzake-
|ke investeringen (o.a. vervanging
fregatten bij de marine) uit
stelt tot na 1979. Hun indruk is, dat
dit gebeurt om maar te kunnen vol-
loen aan de door de progressieve re-
jeringspartijen PvdA, D'66 en PPR
ïiste bezuinigingen op defensie in
huidige regeringsperiode.
DEN HAAG Tot nu toe heb
ben de oppositiepartijen WD en
DS'70 in het gisteren begonnen
défensiedébat in de Tweede Ka
mer acht motdes afgevuurd op 't
kabinet, dat wordt verte
genwoordigd door de minister ir.
H. Vredeling defensie) en mr.
H. van der Stoel (buitenlandse
zaken) en de staatssecretarissen
mr. A. Stemerdink en C. J. J. van
Lent (beiden defensie) en dr.
P. H. Kooijmans (ontwanenings-
vraaestukken)WD-woord
voerder A. Ploeg diende vijf mo
ties in.
1. De munitievoorraad zal de
komende vier Jaar beneden het
voorgeschreven peil liggen. De
regering moet op zo kort moge
lijke termijn de voorraad tot
oorlogssterkte aanvullen.
2. De beveiliging van het Ne
derlandse grondgebied, met na
me het Rotterdamse industrie
gebied. is onvoldoende. De rege
ring wordt gevraagd er wat aan
te doen.
3. Het aantal vliegers per squa
dron wordt met twee verminderd
De vliegveiligheid wordt daar
door "op onverantwoorde wijze
aangetast". De regering moet
deze maatregel intrekken.
4. Het aantal vlieguren bij de
luchtmacht wordt teruggebracht.
Volgens de WD brengt dit ern
stige gevaren mee voor de inzet
baarheid en de veiligheid. De
regering moet de maatregel on
gedaan maken.
5. De NAVO-luchtverdedi-
gingsgordel moet het met min
der Nederlandse NIKE en
HANK-raketten doen. "Een een-
zildige beperking", oordeelt de
WD. De regering moet het te
rugtrekken van de raketten
achterwege laten.
DS'70 kwam met een motie,
waarin de plannen in hun ge
heel worden gekraakt. Zij bete
kenen "een onaanvaardbare
verzwakking van de gevechts
kracht van de Nederlandse
strijdmacht". De regering wordt
verzocht om de plannen "zoda
nig bij te stellen, dat ook naar de
maatstaven en het oordeel van
de NAVO de gevechtskracht niet
wordt aangetast". Een motie, die
als hij wordt aangenomen wat
onwaarschijnlijk is. tot het af
treden van het kabinet zou lei
den.
Voorts diende de WD'er W.
Keja een motie in over het ner-
soneelsbeleid bij defensie. Hier
in wordt het afgekeurd, dat de
plannen niet vooraf zijn voor
gelegd aan de organisaties die
de belangen behartigen van bur
ger- en militair personeel. Bo
vendien haalde Keja een vorig
jaar aangehouden motie van
stal.
Hierin wordt gevraagd om een
regeling voor werk- en rusttij
den voor het defensiepersoneel
en in het bijzonder een compen
satieregeling voor de buiten de
normale tijden verrichte dienst.
In de plannen van het kabinet wor
den de bezuinigingen van ruim zes
tienhonderd miljoen gulden bereikt
door in de komende drie Jaar de uit
gaven in verhouding minder snel te
laten stijgen, dan tot nu toe gebrui
kelijk was. KVP. ARP en CHU willen
dat er voor volgend jaar een bedrag
van ongeveer 150 miljoen meer op de
begroting komt. Zij leggen zich ech
ter niet vast op een bedrag. Tot aan
de behandeling van de begroting voor
defensie, later dit jaar, willen zij de
handen vrij hebben. Ook al, omdat
dat meer bekend zal zijn over het
vermoedelijke loon- en prijspeil in
1975.
Het kabinet en minister Vredeling
kregen gisteren overigens lof van alle
drie christen-democratische partijen
voor de opzet van de defensienota.
Men Juichte het toe, dat voor de
komende tien Jaar een zoveel moge
lijk met cijfers onderbouwd belieid is
uitgezet met de bedoeling om een
kwalitatief betere krijgsmacht te krij
gen.
VVD en DS'70 wezen de plannen
van het kabinet af. Zij menen, dat
op onverantwoorde wijze in het de
fensiebudget wordt gehakt.
PvdA, PPR en D'66 onderschreven
de nota in grote lijnen, maar hadden
grote moeite met de atoombewape
ning, die het kabinet als een noodza
kelijk kwaad heeft geaccepteerd.
Starfighter
PvdA-woordvoerder P. Dankert
vomid het „weinig waarschijnlijk", dat
België, Noorwegen, Denemarken en
Nederland tenslotte dezelfde vervan
ger zullen kiezen van de Starfighter.
Naar verluidt zou de PvdA grote
druk op de regering uitoefenen om
het Zweedse toestel Saab-Viggen te
kiezen.
Volgens Dankert heeft taakverde
ling binnen de NAVO ertoe geleid,
dat Nederland niet meer hoeft mee
te doen aan luchtverdediging op gro
te hoogte en aan diepte-penetratie,
onder meer ten behoeve van bombar
dementen met atoombommen.
De PvdA meent, dat de opvolger
van de Starfigter nog slechte ge
bruikt moet worden voor ondersteu
ning van de landmacht. Op den duur
ziet de grootste regeringsfractie land
en luchtmacht tot één krijgsmacht-
onderdeel ineen vloeien.
VVD-woordvoerder A. Ploeg vond
de beperking van de luchtmachttaak
„onaanvaardbaar". Bij de opvolging
van de Starfighter moet de keuze
volgens Ploeg vallen op „het vliegtuig
dat in de periode na 1980 het meest
geschikt is voor de taken die to in
ternationaal overleg zijn overeenge
komen".
KVP-er J. van Eisen vond, dat er
meer dan 102 vervangers moeten ko
men. DS'70-woordvoerder mr. K. A.
Keuning vond het hypocriet om te
eisen, dat de opvolger van de Star
fighter geen atoomwapens mag ver
voeren, zoals de PvdA-par tij raad
heeft gedaan. „Het betekent dan ook
het niet aanvaarden van het gebruik
van nucleaire wapens door andere
bondgenoten en dus ook het niet
aanvaarden van de Amerikaanse
atoomparaplu," zei hij.
Ontwapening
De MBFR-besprekingen (over we
derzijdse troepenvermindering tus
sen oost en west) worden door ver
schillende partijen met argusogen
bekeken. D'66'er Van Mierlo twijfel
de aan het slagen van de besprekin
gen. Volgens hem toonde de defen
sienota een sterk tweeslachtig ka
rakter. De nota gaat uit van het sla
gen van de onderhandelingen, maar
anderzijds komt de bewindsman met
een defensieplan voor maar liefst
tien Jaar.
PvdA-woordvoerder Dankert wees
op de noodzaa« van regelmatig te
rugkerend overleg tussen regering
en parlement over de stand van za
ken bij de ontwapeningsbesprekin
gen, alvorens besluiten worden ge
nomen over aanvullende begrotin
gen voor defensie.
Ook de drie christen-democrati-
sohe-fraoties twijfelden aan het sla
gen van de onderhaindelingen. Me
vrouw Van Leeuwen (ARP)'Nu te
verwachten is, dat de MBFR-bespre
kingen nog enige tijd to beslag zul
len nemen, lijKt hat ons in het. kader
van de doelstellingen niet gewenst
hierop te vooruit te lopen".
CHU'er Soholten noemde de toe
zegging van het kabinet niet te zul
len overgaan tot eenzijdige troepen-
vermindering een hoeksteen van de
defensienota. De VVD toonde zich
bijzonder geirriteerd over de optimis-
tiscre verwachting van Vredeling
over de uitslag van de besprekingen.
Volgens VVD-woordvoerder Ploeg
belemmert zijn optimisme het resul
taat van de besprekingen en wordt
de onderhandelingspositie van de
NAVO daardoor verzwakt.
Zowel D'66 als de WD bepleitten
een samengaan van de tostituten,
die zich in ons land houden met het
vraagstuk van oorlog en vrede. Van
Mierlo: vond het een gemis, dat in d
nota niet over de instituten wordt
gesproken. Volgens hein zouden juist
polemologen voor een goede inbreng
in de onderhandelingsbesprekingen
kunnen zorgen. WD'er Ploeg be
pleitte tevens een samenwerking met
de buitenlandse instituten (Engeland
en Frankrijk).
AUTOBEDRIJF DEN HOLLANDER
Kon. Julianataan - Katwijk aan Zee - tel. 71041
OFF. PEUGEOT-DEALER.
Peugeot dealer Leiden e.o.
Autobedrijf Devilee Reizevoort B.V.
Levendaal 71—79 - Leiden - tel. 40441*
Rhijngeesterstraatweg 4246 - Oegstgeest - tel. 52945
Een aandachtig luisterende minister Vredeling tijdens de de
batten over de Dejensie-nota.
Den Haag De centrale registratie
van me usen met kwalen is door de
levensverzekeringsmaatschappijen
afgeschaft. Dat is gebeurd op drin
gend verzoek van de ombudsman
levensve-zekering mr. R. J. Erd-
brink. Ongeveer de helft van alle
levensverzekeraars in Nederland
maakte gebruik van eikaars gege
vens over klanten die om medische
redenen niet normaal verzekerbaar
waren. Dat liep zelfs zo ver uit de
hand dat de arte, die een (kandi
daat) verzekerde moest keuren, tevo
ren oude medische rapporten over
de betrokkene uit de centrale regi
stratie kon krijgen. Daarover is bij
de ombudsman geklaagd door ie
mand oie Jaren geleden voor een
levensverzekering was gekeurd en
die het dossier-van-toen terug vond
ALKMAAR Tijdens de zitting
van die rechtbank in Alkmaar, waar
op de twee hoofdverdachten in de
zaak van de hasj-smokkelkotter
Lammie gisteren terecht stonden,
heeft de redhtban kop vordering van
de officier van Justitie één der ge-
tuilen, die weigerde onder ede een
verklaring af te leggen, gegijzeld
voor dertig dagen.
Het was de reeds veroordeelde ma
troos van de kotter, de 37-jarige
Dries M. uit Den Helder. De recht
bankpresident, mr. G. A. Jansen op
de Haar, wees de getuige op zijn wet
telijke plicht tot het afleggen van een
verklarnig. De getuige zei dat hij het
geestelijk niet kon opbrengen om
een verklaring af te leggen. De
rechtbank achtte deze grond niet
geldig. Het betekent dat de straf van
M. 12 maanden met aftrek
wordt opgeschort tot de gijzelingster
mijn voorbij is. De zitting werd ver
daagd tot dinsdag 15 oktober.
Omdat vier anderen
veroordeelde getuigen ter zitting te
rug kwamen op hun bij de politie
afgelegde verklaringen zei de offi
cier van Justitie, mr. A. N. A. Jo-
sephus Jitta, hen er sterk van te
verdanken dat zij zich aan meineed
schuldig hebben gemaakt. Op zijn
verzoek werden door de griffier pro-
cessen-verbaal opgemaakt over het
geen zij ter zitting in afwijking met
de eerder afgelegde verklaringen nu
zeiden. Het waren de schipper van de
Lammie, de 36-jarige Dorus P. uit
Den Helder, de 30-jarige visser en
opvarende van de kotter, Henk E.
uit IJmuiden, de 27-jarige Krelis M.
en de 33-jarige Jacq. S., beiden uit
Volendam.
De volgens de officier hoofdver
dachten, de 37-jarige kamerverhuur
der FnDts A. en de 43-jarige Johannes
L. beiden uJt Amsterdam, ontkenden
iets met de zaak van de smokkelkot-
ter te maken te hebben. L. gaf alleen
het bezit van 2 pistolen en 6 patronen
toe. De rechtbank wees in de avond
zitting het verzoek van hun raads
man, mr. B. Simon, tot hun invrij
heidstelling, af. De officier had zich
daar fel tegen verzet omdat zijns
inziens het gevaar bestaat dat bei
den naar het biütenüiaind gaan en zich
zo aan vervolging zullen onttrek
ken.
DEN HAAG De kans op een
centraal loonakkoord voor 1975 lijkt
gering nu bij het eerste, verkennen
de gesprek tussen regering, vakbe
weging en werkgevers scherpe te
genstellingen aan het licht zijn ge
komen.
De werkgevers hebben fel verzet
aangekondigd tegen twee kerneisen
van de vakbeweging:
afroming van onevenredig hoge
winsten via een wettelijke regeling;
beïnvloeding van de particuliere
investeringen. Bovendien wijzen de
ondernemers een verkleining van de
inkomensverschillen via de lo
nen van de hand. Zij kiezen voor 'n
"verantwoorde loonopbouw binnen
de ondernemingen" om grote span
ningen tussen verschillende groepen
werknemers te voorkomen.
Aardgas
NW-voorzitter Wim Kok. na af
loop van het drie uur vergende be
raad in Den Haag: "Mijn indruk is
dat er wezenlijke verschillen van in
zicht zijn". Van de kant van de drie
vakcentrales is ook gepleit voor een
regeling, waarbij de extra opbreng
sten van het aardgas voor honderd
procent (en niet voor 95 procent, zo
als Lubbers is overeengekomen met
de oliemaatschappijen) aan de sa
menleving ten goede komen. Wan
neer een dergelijke regeling er niet
komt zal de vakbeweging waar
schijnlijk niet instemmen met het
doorgaan van de inflatiecorrectie.
Afroming van onevenredig hoge
winsten via een wettelijke regeling is
voor de vakbeweging een wezenlijk
element vam het arbeidsvoorwaar
denbeleid voor komend Jaar, aldus
Kok. Verder zal in de vervolgnota
over de werkloosheidsbestrijding, die
minister Boersma (Sociale Zaken)
eind van dit jaar op tafel wil leggen,
beïnvloeding van de investeringen
moeten voorkomen.
De werkgevers vinden dat de re
geringsplannen voor 1975 onvoldoen
de ruimte bieden voor een gezonde
ontwikkeling in de particuliere sec
tor. "Een goed werkgelegenheidsbe
leid betekent ook meer speelruimte
voor de gemiddelde onderneming" al
dus mr. C. van Veen, voorzitter van
het VNO.
Leerboekje
Zoals mocht worden verwacht,
hebben de werkgevers veel waar
dering voor het gisteren gepresen
teerde rapport van de economische
deskundigen van de Sociaal-Econo
mische Raad. Daarentegen ziet mi
nister Duisenberg( Financiën) "in
nerlijke tegenstrijdigheden" in het
rapport en vindt vakbewegingsvoor- procent is
man Kok dat "weer helemaal het
stramien van het economische leer
boekje" is gevolgd.
die boeren onvoldoen-
De centrale landbouworganisaties
zullen spoedig met minister Duisen-
berg gaan praten. Zij verlangen ver
dere tegemoetkomingen, waait de
tussentijdse prijsverhoging van vijf
De echte onderhandelingen tussen
werkgevers en vakbeweging over een
eventueel akkoord beginnen op
woensdag 9 oktober. Een week eer
der stellen de drie vakcentrales hun
definitieve eisen vast. Begin novem
ber hervat de regering het gesprek
met werkgevers en vakbeweging.
in de handen van een arts die hem
onlangs voor een andere maat
schappij keurde. De man wond zich
daarover op omdat hij nooit toe
stemming had gegeven voor dit ge
scharrel met zijn persoonlijke gege
vens. De ombudsman vindt dat zo'n
centrale registratie niet past „in het
huidige maatschappelijk bestel,
waarin beduohtheid groeit voor het
gevaar van inbreuk op de privacy
en persoonlijke vrijheden". Mr. Erd-
brink is bovendien bang dat een
arts, die eerst een oud dossier in
kijkt voor hij een kandidaat-verze
kerde onderzoekt, bevooroordeeld
wordt. Erdbrink heeft het afgelopen
Jaar 461 klachten (iets meer dan
vorig jaar) te verwerken gekregen.
Daarvan bleken er 100 ongegrond.
Een derde van de klagers kreeg het
gelijk aan hun kant. De meeste an
dere klanten ontstonden door onbe
kendhei 1 met het levensverzeke
ringswezen. Verzekerden blijken
vooral problemen ite hebben met het
afkopen van een verzekering, en
met oremievrijstelling, als ze ar
beidsongeschikt worden verklaard.
Dat laatste is een gevolg van het
feit dat een toenemend aantal men
sen (op grond van de W.A.O.) blij
vend arbeidsongeschikt wordt ver
klaard. Niet alleen medische rede
nen, ook heersende werkloosheid en
leeftijd spelen een rol. Bij hun ver
zekering eisen ze het recht op, geen
premie meer te hoeven betalen, als
ze niet meer werken. De levensver
zekeraars staan echter op het
standpunt, dat dat alleen kan, als
iemand zuiver en alleen om gezond
heidsredenen niet meer naar zijn
baas hoeft. Omdat mr. Erdbrink
geen heil ziet in verhoging van de
verzekeringspremies (wat zou moe
ten geoeuren als de maatschappijen
de W.A.O.-maatstaven willen hante
ren) stelt hij voor de héle „arfoeids-
ottgeschitofcheidscl ausule" uit de le
vensverzekering te lichten.
Daarnaast zou je dan als consu
ment de mogelijkheid moeten heb
ben, het, risico dat Je premie betaalt
als Je niet meer kunt werken, apart
te verzekeren. Hoe de verzekeraars
over dit idee van de ombudsman
denken, is nog niet bekend. Niet al
Erdbrtoks ideeën worden met even
veel enthousiasme ontvangen. Zijn
voorstel, om de betere afkooprege
ling (onlangs met veel tam-tam
door de verzekeraars gelanceerd)
niet all urn op nieuwe, maar ook op
oude levensverzekeringen toe te
passen, is afgewimpeld.
Schipper gedood
door
kraangrijper
ROTTERDAM Een 58-Jarige
schipper, de heer J. C. van Dissel
dorp, is dinsdagochtend in Rot
terdam aan boord van zijn schip
.Boogschutter" verpletterd door
een grijper van een kraan. De schip
per was zand aan het lossen bij het
overslagbedrijf Oisterwijk b.v. aan
de Nesserdijk.
DEN HAAG (ANP) Rond 1 fe
bruari van het volgend jaar zal de
nieuwe regeling van de kenteken
plicht voor motorrijtuigen in volle
omvang werken. Vanaf dat tijdstip
moet een vignet, ten teken dat de
leges van f 17,50 per jaar voor het
kentekenbewijs betaald is, zichtbaar
in een hoesje op de voorruit van de
auto zijn bevestigd.
Dit heeft minister Westerterp van
Verkeer en Waterstaat gistermiddag
in de Eerste Kamer meegedeeld bij de
behandeling van 't regeringsvoorstel
over de nieuwe regeling. De Senaat
ging er, zonder hoofdelijke stemming,
mee akkoord.
In de eerste week van oktober
wordt de nieuwe regeling, gegoten in
de vorm van een wet, in het staats
blad geplaatst. Onmiddellijk daarna
krijgen alle geregistreerden in het
kentekenregister een acceptgirokaart
toegezonden. Daarmee kan betaald
worden en wordt tevens het nieuwe
deel 3 (plus kopie) van het kenteken.
bewijs aangevraagd. Het deel drie
wordt het vignet en de kopie moet
thuis bewaard worden.
Tot oattreeks 1 februari 1975
blijft de mogelijkheid bestaan de ac
ceptgiro's in te zenden. Gedurende
vier maanden derhalve zal het oude
systeem nog van kracht zijn, aldus
minister Westerterp. "Maar rond 1
februari gaat het nieuwe systeem gel
den, ook voor op de weg stilstaande
motorrijtuigen".
Volgens minister Westerterp zal bij
het nieuwe systeem het aantal mo
gelijkheden voor fraude beperkter
zijn, in vergelijking met het oude.
"Het zal niet zo gemakkelijk zijn
buitenlandse kentekenplaten te ge
bruiken".
