Vestdijks 'De koperen tuin'
ïn tien m ii
delen
voor de
radio
Gooiland9 met sluiting bedreigd
C(fy) vandaagi
l ...e/7 gisteren
rogramma]
Jacques Besangon: 'Een hoorspel dwingt tot eerlijkheid'
TV morgén)
ADVERTENTIE
HILVERSUM Het Gooiland- De besloten vennootschap, die ei- Schouwburg niet langer exploitabel schap in programma en exploitatie duidelijk, dat de gemeente niet kan
complex in Hilversum zal worden ge- genares is van Gooiland, heeft toe- was, was al jaren duidelijk. De ge- te hebben. Tegelijkertijd bleek, dait zorgdragen voor de exploitatie van 't
6loten als de gemeente Hilversum gezegd in geen geval tot sluiting over meente legde er elk jaar meer sub- de BV Gooiland om financiële rede- Jioreca-gedeelte. De burgemeester
voor eind Januari volgend Jaar niet te gaan voor het theaterseizoen 1974/ sidie bij (voor 1975 was f 415.000 ge- nen van het schouwburggedeelte af kon nog niet zeggen, of de gemeente
heeft besloten het te kopen. Gooi- 1975 is afgeslotent Dat is volgend Jaar raamd). Vorig Jaar rees de vraag of wilde. op het aanbod zal ingaan,
land, voor een deel schouwburg, voor zomer. de gemeente er wel op de oude voet Burgemeester dr. P. J. Platteel Wel zal worden gezocht naar even
een deel horecabedrijf, is te koop De voornaamste aandeelhouder mee kon doorgaan een particuliere heeft inmiddels laten weten, er alles tuele partners voor koop of huur.
aangeboden voor vier miljoen gul- van Gooiland is de Heinekens Brou- schouwburg met forse bedragen te voor te zullen doen om Gooiland te De vakbonden zijn gistermiddag
den. Er werken 92 mensen. werij. Dat Gooiland als particuliere subsidiëren zonder enige zeggen- behouden. Het is echter volgens hem van de plannen op de hoogte gesteld.
NEDERLAND 1
18.45 Brigadier Dog (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Beertje Colargol (VPRO)
19.20 Van Oekel's Discohoek (VPRO)
In dit „alternatieve" popprogramma treedt o.a. het duo
Spooky and Sue op.
19.45 Popeye (VPRO)
20.J0 Journaal (NOS)
20.21 All in the family, tvc-esrie (VPRO)
20.45 Zipcode in Guinee-Bissau, documentaire (VPRO)
21.25 West, tv-serie (VPRO)
22.00 Gods weeskinderen, documentaire (EO)
Deze documentaire gaat over Stuart Harverson, een
arts in Vietnam, die met zijn vrouw een opvangcen
trum voor weeskinderen nabij de havenstad Danang in
stand tracht te houden.
22.15 Wereld van getallen, de wereld van de computer (EO)
22.45 Ars Musica: klassieke muziek (EO)
Concert door de Wiener Philharmoniker onder leiding
van Karl Böhm. Uitgevoerd wordt de Symfonie nr. 28
KV 200 van W. A. Mozart.
23.15 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.15 Flexibele school, les 0 (Teleac)
18.45 Brigadier Dog (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Grote katten, natuurfilm (AVRO)
Leeuwen, panters en cheetahs zoals die voorkomen op
de Serengetivlakte in Afrika, spelen in deze film een
voorname rol.
20.00 Journaal (NOS)
20.21 Duys op donderdag (AVRO)
Vanavond een herhaling van het gesprek dat Willem
Duys in het voorjaar had met de Duitse actrice Hiüde-
gard Knef.
21.30 Sprake van Liefde, programma over huisdieren
(AVRO)
22.10 Thad Jones/Mel Lewis Big Band "74 (AVRO)
22.40 Den Haag vandaag (NOS)
22.55 Journaal (NOS)
Twintig Jaar geleden maakte Elia
Kazan, die eigenlijk Elia Kazanjog-
lous heet omdat hij van Grieks-
Turkse origine is, de film „On the
waterfront", die hem na „Gentleman
agreement" zijn tweede Oscar
opleverde. Een film over corruptie
en de daaruit voortvloeiende moord
en doodslag in de haven van New
York
Corruptie en geweld zijn wel de
hoofdthema's van de Amerikaanse
films die we de laatste tijd te zien
krijgen. Dat lijkt erg actueel, maar
blijkbaar is het voor Amerika een
combinatie van alle tijden. We
mogen ons nog gelukkig prijzen dat
ze die films allemaal zelf maken,
anders zou wellicht de indruk
gewekt kunnen worden dat wij in
Europa c.q. Nederland iets tegen
Amerika hebben. Dat is natuurlijk
geenszins het geval, hoewel het wel
vervelend uitkwam dat gisteren
opnieuw Chili herdacht moest
worden, waar een jaar geleden,
via corruptie en geweld de regeriïng-
Aliende 'ben val werd gebracht.
Soms vraag ik me af of Amerika die
corruptie en dat geweld alleen maar
in stand houdt om de filmindustrie
draaiende te houden. Het zijn
waarlijk de slechtste films niet, die
er hun ontstaan en succes aan te
danken hebben. „On the waterfront",
met acht Oscars gepavoiseerd, bleek
ook na 20 jaar nog niets aan kracht
te hebben ingeboet, dank zij het
verhaal en het scenario natuurlijk,
dank zij de regie, maar ook dank zij
de bundeling van groot acteertalent.
Marlon Brando, Rod Steiger (Bran
do's broer in de film), Lee J. Cobb
en Karl Malden zijn één voor één
hoofdrolspelers. Bovendien was het
de eerste rol van Eva Marie Saint.
Trouwens, voor Rod Steiger was het
ook pas zijn tweede film, het is dus
Kazans fijne neus geweest die hem
20 jaar later zoveel „hoofdrollen" in
deze film bezorgde.
Voor die mensen die zich ongerust
maken over de „verdoezeling van de
verdoezeling van Watergate", moge
het een troost zijn dat „On the
waterfront" gebaseerd was op een
aantal kranteartikelen van een New
Yorkse journalist die er in 1949 de
Pulitzer-prijs mee won, zoals ook de
artikelen in de Washington Post de
beide verslaggevers die Watergate
ontrafelden, die zelfde Pulitzer-prijs
opleverde. Het lig;t dus voor de hand
te verwachten dat er binnen
afzienbare tijd ook een film,
vermoedelijk genaamd „On the
watergate", zal worden gemaakt, die
nog tientallen jaren de aandacht zal
trekken....
NICO SCHEEPMAKER
- Nieuws. 18.11 Radio-
Politieke Partijen. 18.20 Volks
partij voor /rijheid en Demokratie.
iKOR: 18.30 Kleur: informatie over
zaken van kerk en samenleving. NCRV
19.00 Leger des Heüskwartler. 19.15
De kerk vandaag: nieuws en co
taar. 19.35 (S) Veel gevraagde
muziek. 20.00 <S) Zomaar z.
licht, muziekprogramma. 21.25 Mr. A.B.
gewijde
iisch avondconcert. 23.55-:
Hilversum II—
NCRV: 18.O0.jS> -njd
in vrije tdjd
Nieuws. 18.41 Hilversum II—
KRO: 7.00 Nieuws.
Trefpunt: klanxbeeld. 19.30 (S) Kerk
orgelconcert. NOS: 19.50 Den Haag
vandaag. AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05.
Radiojourn. 20.x0 (S) Radiophilharmo-
nisch orkest en Groot Omroepkoor:
klassieke muziek. 22.10 Dat zit goed radio. 10.00 (S)
fout: een korte ludieke-culturele hap
pening. 22.30 (S) Uit de Muziekpers.
22.55 (S) Dichter bij de muziek: nieu
we liedjes, chansons of songs. 23.20
(S) Essay, een programma waarin
over kunst wordt doorgepraat. 23.50.
Radiojourn. 23.55-24.00 Nieuws.
(S) Radlnerie: klas
sieke muziek ^r.) (7.30 Nieuws: 7.41-
7.50 echo.) 8.24 Overweging. 8.30 Nws.
Idem. 14.45 (S) In
terlokaal op vrijdag, met om 15.30 Nws.
17.00 Zonder grenzen: rubriek over
missie en zending. 17.10 (S) Country
and western muziek. 17.30 Nws. 17.32
Echo.
varieerde grammofoonmuziek.
VRIJDAG 13 SEPTEMBER
Hilversum I
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11
tendgymnastiek. 7.20 (S) Dag 1
gaatje. (7.56
op verzoek. 12.03 (S) Drie
Och- middag: bij Barend. 13.03 (S) Drie
midaag: Ontroerend goed.
rubriek. 9.35 Waterstanden, time USA. 17.03 Radiojoun
9.40 (S) Radio Kamerorkest m. J- -
De Duitse Hit-
Jacques Besangon zit aan zijn met
papieren overdekte kloostertafel in
een juweel van een Jugendstil-stoel,
met achter zijn brede rug balkon
deuren die uitzicht bieden op een
hoge, saaie steenmuur met in het
midden een WC-raampje. Zijn
Utrechtse huis met witte wanden en
donker gebeitste vloeren lijkt vrij
leeg te zijn, maar staat vol boeken.
Tot in het trapgat hangen ingelijste
tekeningen en grote abstracte
schilderijen. Een Sint Bernardshond
anet het formaat van een kalf^com-
pleteert het interieur.
„Ik kom uit Indie, zegt Jacques
Besangon, zoon van een militair en
een Indisch-Joodse concertpianiste.
Hij stamt af van adellijke
Hugenoten en lijkt uiterlijk een
beetje op Eduard du Perron. „Als
kind kwam ik voor het eerst naar
Holland, na barre kampervaringen.
In Rotterdam, Den Haag en Zeist
kreeg ik mijn opvoeding van een
strenge vader en libertijnse grootou
ders, en ging daarna in Utrecht
Nederlands studeren. Ik volgde de
grote regiecursus, kwam in de
wereld van de televisie terecht,
maar gaf na enkele Jaren de
voorkeur aan de radio". Het zijn
enkele feiten uit een veelbewogen
leven van de man die nu hoofd is
van de afdeling hoorspelen bij de
AVRO en die de regie op zich heeft
genomen van Simon Vestdijk's
roman: „De koperen tuin", die over
enkele weken in tien afleveringen
van veertig minuten zal worden
uitgezonden, en waarin tal van
bekende acteurs een rol vervullen.
HU wordt fel als Je argeloos vraagt
of de radio dan niet in de schaduw
staat van de televisie. Wat in de
schaduw"? roept hU. „Hoe dan?
Honderdduizend mensen zetten op
de middag van een hoorsneluitzen-
ding zeer bewust hun toestel aan.
Honderdduizend! Die krijg je in een
(K) Journ. NCRV: 19.05 (K) Dl
vrLend. NOS: 20.00 (I"
(K) Thérèse ln
.00 (K) Journ. NCRV:
se ln Hol
0 (K) En
X) Hier
K) Vroomheid ln hout en steen, mi-
U-documentadre. NOS: 22.40-22.45 (K)
NOS: 18.45 (K) Brigadier Dog. 18.55
(K) Journ. TROS: 19.05 (K) De Wal-
tons, tv-serle. NOS: 20.00 (K) Journ.
TROS: 20.21 (K) Arabesque, speelfilm.
22.05 (K) De Cats 10 Jaar. IKOR:
22.50 (K) Darwin's bulldog: gedrama
tiseerde film. NOS: 23.40-23.45 (K)
De Wiener Philharmoniker wor
den om 12 uur per trein in Amster
dam verwacht. Zij zullen onder lei
ding van dirigent Claudio Abbado
zaterdagavond en zondagmiddag op
treden in het Concertgebouw in Am
sterdam en wel in 't kader van het
door het Concertgebouw georgani
seerde Brucknerfeest.
Uitgevoerd zullen worden de Pa-
rijse Symfonie van Mozart, Passa-
caglia van Webern en de Eroica van
Beethoven.
heel seizoen niet in de schouwburg
bij elkaar". Hij maakt een gebaar of
hij in de ruimte een boek openslaat
en zegt: „Je bereikt met een
goed programma veel scholen. Jong
publiek. Mensen die opeens bewust
gaan luisteren en zelf mee gaan
denken, want Juist de radio schept
een tweede werkelijkheid. Let op
wat ik zeg! Heel lang heeft
tweederangswerk op het programma
van de radio gestaan. Ik pik het
niet meer! Met een goede tekst
komt de radio meer persoonlijk over
dan de TV. Het kijkspel achter dat
glas is minder onthullend dan je
zou denken. Hoorspel dwingt tot
eerlijkheid. Met twee verkeerde
woorden kan een acteur een
-uitzending in elkaar trappen. Met
gebaren kan je de tekst krachteloos
maken. En noteer vooral wat ik zeg:
radio is totaal iets ander!" Besangon
denkt even na om samen te kunnen
vatten wat hij precies bedoelt. „De ra
dio", zegt h« dan, „gaat niet uit van 'n
theatrale visuele sfeer, maar van de
emotionele inhoud. Een hoorspel
moet op hoog niveau staan anders
valt het".
Van de roman "De Koperen tuin" van Simon Vestdijk is door Yvonne Keuls, in opdracht van de
AVRO, een hoorspelbewerking gemaaktwaarvan de eerste aflevering ivordt uitgezonden op
donderdagmiddag 3 oktober. Het hoorspeldrama bestaat uit tien delen. Op de foto de cast die
aan de radioserie heeft meegewerkt met geheel links staande de regisseur Jacques Besangon.
maanden. Toen alles op de band dat mijn woorden eerder gehoord fantasie
dan gelezen moeten worden. Ik ben Het gooit
i akoestisch mens."
stond ben ik nog
luisteren. Je zult 'horen hoe perfect typisch
de acteurs hun emoties aan konden.
Ongeveer twintig waren het er. TRAGEDIES
Sacha Bulthuis als Trix, Ans
Greidanus als Nol, Eric Schneider Hij raakt op dreef, staat op, gaat op
de luisteraars wakker,
open. Ze zijn er meer
bij betrokken dan bij de televisie. Ik
heb jarenlang televisie-werk gedaan,
ik
als Cuperus en Lies Franken in de
kleine rol van de moeder. Prachtig.
Gevraagd naar zijn eigen werk - hij mogelijkheden, de plannen
heeft novellen gepubliceerd
verzen geschreven
dan lachend: „Misschien
ronde kop van zijn hond
lage bank zitten, vertelt alles heen en weer schudt: „Misschien
de opnamen, de technische ben ik met mijn plannen zo'n beetje
enfant terrible van de
Nederlandse radio. Ik ga schrijvers
wérk van Vestdijk uit te zenden. Hij
zegt Jacques noemt „Ivoren Wachters" en „De vragen of ze een tragedie willen
l poëzie meer Vuuraanbidders'.' „Ja, de Vuuraan- schrijven. Weet Je dat tragedies
heb het idee bidders. Zo'n hoorspel maakt de grappig kunnen zijn?"
We praten over „De koperen tuin"
„Hoe kwam Besangon op de gedachte
om Juist „De koperen tuin" uit te
kiezen? „Ik kon de rechten
krijgen. Het boek boeide
me als een van zijn beste werken.
Ik had direct de bezetting in mijn
hoofd". Hij tikt op tafel, zegt: „Nee,
het is niet geënageerd. Als men
daarver begint vraag ik: „Wat
heeft Vestdijk nu eigenlijk te
vertellen? Hij heeft helemaal niets
te vertellen. Hoogstens zijn diepe
afkeer van de boze mensenwereld
waaraan hij zich niet kon onttrek
ken. Maar het is een prachtig
menselijk drama. Ik heb de
opnamen gemaakt tussen 8 mei en 2
juni. Na afloop heb ik zelt
gefascineerd zitten luisteren. De
technici ook. Er komt een boek over
uit voor scholen en zo".
Dat „geënageerd zijn" schijnt hem
toch dwars te zitten, want hij gaat
er op door en zegt: „De leverancier
van de tekst is heel belangrijk. Een
meneer uit Engeland, een zekere
Shakespeare heeft ook alle feiten
die zich op het menselijk vlak
kunnen voordoen, met teksten boven
de gewone sfeer uitgetild, en op het
toneel gezet. Breoht ook. Zelfs Von
del. En dan moet je je acteurs laten
merken wat ze zelf in hun mars
hebben. Geen lesjes opzeggen, maar
levend maken vanuit hun eigen
wezen. Dat moet je dan met elkaar
coördineren. Als het a^s een tweede
werkelijkheid bij de luisteraars
overkomt en ze kunnen meevoelen
wat er wordt ervaren, dan noem ik
het geënageerd.
Doet een tekstbewerking van
een roman geen afbreuk aan een
boek? „Er bestaat een brief
van Vestdijk. Daarin schrijft hij de
Avro dat volgens hem Yvonne Keuls
tot de weinigen behoort die het
godsgruwelijk, waanzinnig moeilijke
werk van de hoorspelbewerking van
zijn roman aan kan. Daar ben ik het
mee eens. Als je de sfeer en de
emotionele inhoud ongeschonden
wilt laten, is het een werk van
Johnny Jordaan, van wie onlangs een dubbelelpee verscheen met daarop voornamelijk liederen die
hij in de beginperiode van zijn carrière zong (titel: Dit is mijn leven), verblijft momenteel met zijn
vriend Ton op Tenerife. Ook hier kan hij het zingen niet laten. Johnny vanuit Tenerife: „Het is nu een
maal mijn leven. Bij de platenmaatschappij ben ik bezig met het maken van een voorraad opgenomen
liedjes voor als er wat met me gebeurt. En na de vakantie ga ik met m'n neef Willy Alberti twee el
pees opnemen met oude romantische liedjes". Ook volgend jaar krijgt Johnny het druk. Samen met
Tante Leen viert hij begin maart een jubileum (twintig jaar onder contract bij platenmaatschappij
Bovema), dat met een groot feest zal worden opgeluisterd. Johnny: „Samen met Tante Leen, haar mom
en vriend Ton krijgen we dan een reis naar Hawaii aangeboden"Op de foto Johnny Jordaan luierend
bij het zwembad van zijn hotel op Tenerife.