Proces Meinhof begon met veel onderbrekingen Politiek vacuum beheerst Chili Verkiezingsmanifest van Heath uitgelekt Advocaat krijgt oorvijg Politieke rel in London Een jaar na de staatsgreep der militairen (Van onze correspondent) BERLIJN Tegen Uirike Meinhof (39) door de verschrikte natie tot staatsvijandin nr. I uitgeroepen is gisteren een langdurig strafproces begonnen. Samen met advocaat Horst Mahler (38) en machinebankwerker Hans-Jürgen Backer (36) staat zij terecht wegens een gewelddadige bevrijding in mei 1970 van Andreas Baader, die voor politiek bedoelde brandstichtingen in Frankfort drie jaar gevangenisstraf had gekregen. Het was deze ontsnapping, die Mein hof in de illegaliteit voerde en tot het ontstaan van de Baader Mein hof-<groep ofwel „Rote Armee Frak- ititon" heeft geleld. Het prooes vindt plaats in de recht bank van Berlijn-Moabit. Het bouw werk lijkt de stelling van de anar chistische BM-groep te bevestigen, dat Duitse justitie klasserechtspraak is. De pompeuze architectuur weer spiegelt Wflhelminische grootheids waan en onmetelijke afstand tussen gevestigde macht en gewone sterve tingen. Wapenonderzoek Door te dringen in dit kille mauso leum is op de procesdagen voor zulke stervelingen moeilijk: tot tweemaal toe worden journalisten en andere bezoekers met elektronische detec tors op wapenen en ander ongerief acgetast, voordat zU de half dichtge metselde zaal op de derde verdieping kunnen bereiken. Voor het gebouw in alle vroegte reeds demonstranten met borden „weg met klassejustófciie", „vrijheid voor Maihler-Meónhof-Backer" kreten, die tegen het einde van een slepende eerste prooesdag ook van de publieke tribune zouden weerklinken. Het ble ke gelaat van Uirike Meinhof toonde daarbij geen enkele emotie, het la- weifc uit de wereld van vrije mensen lijkt geheel langs haar heen te gaan. Staatstheater Zij doet nog niet mee aan het proces. Al bij het begin vraagt zij, met schrille stem „van dit staatstheater verschoond te mogen blijven", maar president Wolfgang Hüller van deze gezworenen rechtbank, vastbesloten kalm te blijven, slaat op haar verlan gen geen acht. Evenmin geeft hij ge volg aan de eis van de officier van Justitie om haar een disciplinaire terug te trekken, straf van drie dagen op te leggen Maar het drietal omdat zij de haar tegen de zin toe gevoegde verdediger Dulke kortweg als „zwijn" betitelt. Anders gaat het toe met de advocaat LISSABON (AP) Tijdens een Mahler, die in de loop van de mid dag, na het voorlezen van de lange Guinee Bissau nu officieel onafhankelijk dag een verklaring afleggen (aan de tekst zit zij onafgebroken te schrij ven). Of zij zich daarna ook aan het „staatstheater" zal onttrekken is nu nog niet duidelijk. Een niet gering deel van deze eerste van tenminste achttien procesdagen werd met eindeloze onderbrekingen besteed aan vormkwesties. Een ver zoek van Bickers advocaten de pre sident wegens zijn bemoeiingen met de verdediging bevangen te verklaren werd na lang beraad afgewezen. Marionetten Hetzelfde gebeurde met een poging van de befaamde advocaat Otto Schily en diens beide medestanders Stroebele en Eschen, een tweetal ex tra voor de verdediging van Meinhof en Mahler toegevoegde advocaten van die functie te ontheffen. Met deze benoeming heeft de recht bank willen voorkomen dat het moei zaam voorbereide proces spaak zou lopen in het geval Schily cs. zouden besluiten zich tijdens de rechtzaak Een rechercheur onderzoekt een bezoeker op wapens tijdens de eerste dag van het proces tegen de 39-jarige Uirike Meinhof. Er zijn strenge veiligheidsmaatregelen genomen voor het proces. plechtigheid in het Belenw paleis, heeft president Antonio de Spinola dagvaarding verklaart de zaal te wil- van Portugal gisteren de stukken ge tekend waarin de onafhankelijk heid van Guinee-Bissau formeel wordt erkend. len verlaten. „U als jurist weet dat dit niet gaat", zegt de president. „Natuurlijk gaat dat", roept Mahler maakt vervolgens achter zijn too- Met deze plechtigheid, die door de geflvrije ruilt zoveel misbaar dat hij Portugese radio- en televisie live werd verslagen, is een punt Bezet achter 530 jaar Portugese overheer sing van het kleine moerassige ge bied aan de uiterste westpunt van Afriak. Spinola, in burger, de befaamde monocle in het rechteroog, hoorde 't voorlezen van de korte tekst staande aan. Daarna zette hij zijn handteke ning onder de drie in leer gebonden exemplaren van het document en drukte de hand van de vertegenwoor digers van de Jonge staat. Er waren geen toespraken. Guinee- Bissao heeft 12 Jaar lang voor zijn onafhankelijkheid gevochten tegen het Portugese leger. Al geruime tijd hadden de goed georganiseerde vrij heidsstrijders, die er de nadruk op legden dat zij vochten tegen het ko lonialisme en niet tegen het Portu gese volk, ruim tweederde van Gui nee-Bissao in handen. Lstig De Libanese ambassade in Madrid heeft officieel de verklarin gen tegengespioken van minister van Justitie El Khalil van Libanon die gisteren in het Spaanse blad El Sol de Espana stonden weergegeven. Vol gens het blad heeft Khalil in een in terview gezegd dat "de Palestijnen Libanon moeten verlaten en naar huis terugkeren". Dat is naar zijn mening "de enige oplossing. Het is onmogelijk dat een klein land bezet wordt door de Palestijnen die een an dere vorm van denken hebben en dat wij de gevolgen moeten betalen voor die lastige aanwezigheid". wel afgevoerd moet worden. Hij be reikt zijn oogmerk. Voor de rest van het proces wordt hij van deelneming uitgesloten. Uirike Merimhof, die overigens geen pas laait ge kend in de aanwijzing van de twee advocaten Dulde en Huebner, die bovendien allerminst het vertrouwen van de verdachten genieten. In te gendeel. De eerste handeling van Mahler bestond daarin advocaat Dul de enkele oorvijgen toe te dienen de geschokte raadsman werd toen tesamen miet zijn oodlega Huebner naar vedfliger stoelen verwezen. In de kamende weken zullen weinig advocaten zich zo overbodig en onge lukkig voelen als dit door de ver dachten verachte en door de colle ga's gemeden tweetal. .Marionetten'*, hoonde Mahler hen, „waaraan de rechtbank en de officöer van justitie (Van onze correspondent) LONDEN In politiek Londen is een fikse rel uitgebroken over het uitlekken van het verkiezingsmanifest van de conser vatieve partij. Het manifest, dat op z'n vroegst pas eind volgen de week had moeten worden gepubliceerd, stond gisteren op de voorpagina's van drie grote Britse dagbladen, waaronder The Guardian en The Financial Times. woord met Mahler wisselde, zal vrij- naar believen kunnen trekken". Onmiddellijk na het verschijnen van de kranten gaf oppositieleider oud-premier Edward Heath vanuit de Verenigde Staten telefonisch op dracht het voor de Tories zo belang rijke document vrij te geven. Heath brengt op dit ogenblik een bezoek aan president Ford van de Verenig de Staten en aan de minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissin ger. Hij keert morgen naar Enge land terug. Hoe het in het Londense hoofd kwartier van de conservatieve party streng bewaakte partijdocument ge titeld „Engeland op de eerste plaats" heeft kunnen verdwijnen, is voorlo pig nog een raadsel. William White- law, de voormalige conservatieve mi nister van arbeid en nu voorzitter van de partij, heeft verklaard dat een voorlopig onderzoek heeft aan getoond dat het „lek' 'niet gezocht werd onder functionarissen van het conservatieve hoofdkwartier. Een woordvoerder van Transport House, het hoofdkwartier van de La bour-par tij, heeft gezegd dat men daar „van niets weet". Volgens con servatieve bronnen echter zou het SANTIAGO (Reuter/ANP) Vandaag een jaar geleden, op 11 september 1973, vernietigden raketten en machinegeweren de laatste linkse hoop van president Salvador Allende en zijn regering. Het betekende het einde van een verbeten poging Chili te veranderen in een socialistische staat. De inmense te genwerking van binnenuit, maar evenzeer van buitenaf leverde na drie jaar het resultaat op van een strenge, rechtse militaire regering, die de politieke koers van het land radicaal wijzigde. De Chilenen kregen een nationalistisch, nietsontziende anti communistisch regime dat na een jaar nog steeds met geweld regeert Het Chili van voor de bloedige toespraak van het huidige Chileense wellicht het meest „opperhoofd", generaal Augusto Pi st. In een poging het eigen bla- wa/t op te poetsen is ook toe stemming gegeven voor enkele massa demonstraties ten gunste van de jurnta. „Duizenden doden in Chili LONDEN (Reuter/UPD' Een Jaar na de staatsgreep te gen het bewind van president Allende in Chili duren de mar telingen en het doden van bur gers nog vrijwel onverminderd voort, zo constateert Amnesty International in een uitvoerig rapport over de situatig in Chili. "De lijst van doden is onge ëvenaard in de recente geschie denis van LatiJ ns - Amerik a. Er zijn nauwelijks aanwijzingen dat er verbetering komt in de si tuatie of dat men voornemens is terug te keren naar een nor male situatie", aldus Amnesty- secretarls - gene raai Martin En- nals in zijn voorwoord. De Junta handelt nog steeds als of "Chili in staat van oorlog en in staat van beleg verkeert". Het Jhili-rapport is geba seerd op gegevens van Chilenen en van onafhankelijke buiten landse waarnemers, waaronder een missie van Amnesty. Het af gelopen Jaar zijn naar schatting tussen de 5.000 en 30.000 mensen vermoord in Chili. Amnes ty schat dat 6.000 10.000 men sen zonder proces gevangen zit ten. gepolitiseerde land in Zuid-Amerika. nochet. In Twaalf maanden later is het warden tot een volledig politiek cuum. Sinds de snelle en meedogenloze tie tegen Allende hebben de Chileen- hoofdstad z*jn de afgelopen se militairen alle sporen uitgewist dagen enkele tegen de Junta gerich- van de beroering en de gisting die pamfletten verspreid en in een ongewild het waarmerk waren ge- paar gekrabbelde muurteksten wordt worden van die Chileense politiek. En bittere kritiek op de militairen ge- ondanks de aanzienlijke problemen Maar ondanks de openlijk ge- waarmee de armste klassen kampen etaleerde zorg van de regering voor zeggen de militairen dat ze de strijd veiligheidsmaatregelen zijn er geen tegen een door revolutionaire acties tekenen van serieus verzet Enkele en semi-anarchie verloederde eco- linkse militanten zeggen dat het nomie geleidelijk in hun voordeel linkse kamp te diep ontredderd is gaan beslissen. om binnen afz Het Chili van vandaag ligt in de tot een begin ijzeren greep van de staat van beleg. Het congres is voor onbepaalde tijd Politieke gevangenen op reces gestuurd, linkse politieke chili worden nog duizen- partijen zijn verboden, him leiders den i^kse politieke gevangenen verdreven of gedecimeerd. De maat- vastgehouden in cellen en kampen, regel heeft evenzeer de ni* Velen ook zijn al berecht door mili- christendemocratische partij getrof- ^ire tribunalen. Honderden andexen, fen die de felle oppositie tegen Al- prominente ledders van de lende aanvoerde. Van vakbondswerk, Unldad popuiar> regeringscoali- dat onder Allende een vruchtbare yan AUeDd£i wachten op hun be- periode kende, kan nauwelijks nog rcchüng Vrij ^genieen wordt aan- worden gesproken. De enkele kleine genomen het aantal politieke banden die de brute omwenteling geyangenen Juist de laatste weken overleefden worden zeer nauwgezet door de regering gecontroleerd. Avondklok De Chileense steden, en met Santiago, beleven overdag is gestegen van 6000 tot 7000 of 8000. Dit is voornamelijk het resul taat van omvangrijke razzia 's in het centrum van Santiago en in de af gelegen Pobladones (krottenwijken) die in Juni begonnen. Jachtige opleving. Met uitzondering Juist vanwege het probleem van gemotoriseerde militairen en pa- politieke gevangenen hebben de Chi- trouillerende politie zijn ze 's nachts leense leiders het afgelopen Jaar een echter volkomen verlaten door de storm van kritiek moeten ondergaan. 01.00 tot 05.30 Slechts in enkele gevallen bleek deze Officiële plechtigheden om woensdag kritiek, over brute martelpraktijken de eerste verjaardag van het nieuwe en andere inhumane handelingen, te regiem te vieren zijn tot een mini- worden gehoord. Luis Corvelan bij- beperkt: een massale is- voorbeeld, de secretaris-generaal i staatsgreep het leven tiet fin sen overgebracht naar net gevangenis- Generaal Pinochet eiland Dawson in de Straat Magel- lanes waar zich reeds Allendea mi nisters Almeyda, Toha en Leteller bevonden. Somber In vele kringen, die zich met het lot van politieke gevangenen begaan voelen is men nog steeds uiterst somber gestemd over de Chileense situatie, ondanks recente berichten over verminderde martelingen. Am nesty International, de organisatie die met nuchtere maar zeer onthul lende rapporten in de kritiek op de Junta is voorgegaan, heeft vorige week nog in haar Jaarverslag gepleit voor de benoeming van een hoge commissaris voor de rechten van de mens bij de Verenigde Naties, met name om het lot van de Chileense gevangenen te verlichten. „Dagelijks nog", zo zei vice-voorzit- ter Eric Baker, „wordt Amnesty in de dossiers van de politieke gevange nen geconfronteerd met de harde feiten dat regeringen die als eersten de rechten en vrijheden van de bur gers zouden moeten verdedigen in vele landen de eersten zijn die deze rechten aantasten, en dat leger, po litie en ambtenaren die beweren dat zij verantwoordelijk zijn voor de be scherming van de burgers, maar al te vaak him macht misbruiken om de mensen te vervolgen". Een dui delijke veroordeling van Pinochets bewind dat zich na de staatsgreep presenteerde als de redder van land en volk. Militairen Een snelle verandering van de situa tie in Chili behoeft desondanks niet te warden verwacht. De generaal liet vorige week tijdens een persconfe rentie weten dat de militairen 5, 10 of 20 Jaar aan de macht blijven tot hun taak van sociale en economi sche reconstructie is voltooid. Daar na worden verkiezingen gehouden en kan de macht weer aan burgers wor den overgedragen. De staat van „in terne oorlog" die de militairen ab solute oorlogsbevoegdheden geeft zou een zaak van dagen of enkele maan den kunnen zijn", zed Pinochet. fJMt hangt af van de berichten die van de militaire inlichtingendienst binnen komen". Met de ijzeren controle op de bin nenlandse veiligheid heeft de Junta de handen vrij om het spook van de inflatie te bestrijden. Dit voor veel landen gehanteerde begrip is voor de Chileense situatie geenszins over dreven: officiële statistieken tonen aan dat van Juli "73 tot Juli '74 de inflatie een record-percentage van 678,1 bereikte. Dit duizelingwekkende cijfer, tezamen met het totale bank roet dat van de regering Allende werd geërfd, plaatst Chili voor de grootste economische crisis uit zijn geschiedenis, al lijkt het dieptepunt te zijn overwonnen. Cijfers die de regering op 12 augus tus produceerde tonen aan dat de handelsbalans terugliep van een overschot van 343 miljoen dollar in 1970, toen Allende werd gekozen, tot een deficiet van 729 miljoen dollar, toen hij drie jaar later werd afge zet. De mate van tegenwerking die Allende politiek en economisch, van binnenuit esn van buitenaf, moest in casseren wordt echter niet door de cijfers aangegeven. Van binnenuit bijvoorbeeld werd vanuit het rechtse kamp een effektieve campagne ge voerd de prijzen van levensmiddelen zodanig kunstmatig op te drijven dat ze nauwelijks of niet meer betaal baar waren voor de laagste klassen, de kringen waarop Allende zijn so- OPSTAND IN MOZAMBIQUE IS VOORBIJ LOURENCO MARQUES (AP. UPI Reuter) De blanke opstandelin gen die het radiostation en iet vliegveld van de Mozambiquaanse hoofdstad Lourengo Marques bezet hadden, hebben zich gisteren terug getrokken en de rellen in het land lijken to i een einde te zijn gekomen. De rebellen zeggen dat zij hun acties staken vanwegen het toene mende geweld in de Afrikaanse w'i- ken van Loure$o Marques. Volgens de Por ugese autoriteiten zijn bij de rellen een onbekend aantal blanken en Afrikanen gedood. Het aegin van het einde der kort stondige rebellie kwam gisteren toen Portugese militairen het vliegveld van Louren?o Marques overnamen van gewapende burgers In het radiostation wisten de lei ders va x de opstand nog enkele uren vol te houden. Onophoudelijk riepen zij de bevolking op om in grote ge tale de rraat op te gaan. Maar de mensen, die blijkbaar ontmoedigd waren door het feit dat de rebellen op het vliegveld geen weerstand had den geboden, gaven geen gehoor aan de oproken en begonnen naar huis terug te keren. "De jongste gebeurtenissen in Mozam bique moeten meer gezien worden als een uit laging dan als een ramp" zo heeft de Zuidafrikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Hilgaard Muller, in het parlement verklaard. Zuid-Afnka krijgt nu de gelegenheid te tonen dat het met zijn buren in vrede kan leven en vriendschappe lijke betrekkingen met hen kan on derhouden, "door wat voor soort re gering zij ook worden geleid". Zuld-Airika heeft de westelijke landen gisteren echter gevraagd hulp te bieden WJ de bescherming van zijn vaarwegen langs de kust. De Zuidafrikaanse minister van Defen sie, Pieter Botha, zei in he parle ment dat die landen daar even veel belang bij hebben als zijn land. "Van Zuid-Afrika kan niet ver wacht worden dat het deze last al leen dramt". gewraakte conservatieve docurrmt twee dagen geleden reeds op een van de bureau's van het Labour-hoofd- kwartier hebben geleden. Direkt na de opdracht van Heath tot volledige publikatie werd het ver kiezingsmanifest in allerijl verstrekt aan conservatieve Lagerhuis-leden en aan kandidaten in de komende verkiezingen alsmede aan radio, te levisie en pers. Het belangrijkste punt uit 't mani fest is de bereidheid van de conser vatieven eventueel een coalitie te vor men met een van de andere politieke partijen. Hoewel er geen namen wor den genoemd, geldt deze uitnodiging in het bijzonder voor de liberale par tij, die in haar politieke motieven het diohtst bij de conservatieven staat. Een ander voornaam punt is de voor genomen tolerante houding ten op zichte van de Britse vakbonden. cialistisch beleid had afgestemd. Verder werd de regeringscoalitie een zware slag toegebracht door de transportbedrijven die de zogenaam de „bazenstaking" organiseerde uit angst dat hun bedrijfstak zou wor den genationaliseerd. De tegenwerking van buitenaf is nog onlangs op onthullende wijze bloot gelegd. Hoewel al tijdens het bewind van Allende geruchten gingen over sabotage-acties van Amerikaanse zijde (het ITT-concem werd ge noemd en Allende uitte zijn gram schap over „omvangrijke druk vanuit het buitenland ons af te snijden", sinds enkele dagen is de spéciale rol die de CIA daarin speelde onthut send duidelijk geworden. De directeur van de CIA, William Colby, verklaarde ten overstaan van een oommissie van het Huis van Af gevaardigden dat de regering Nixon tussen 1970 en 1973 meer dan acht miljoen dollar uitgaf voor geheime acties in Chili om het Allende onmo gelijk te maken naar behoren te re geren. Volgens Colby was het een nieuw experiment om regeringen omver te werpen die werden geacht Amerika vijandig gezind te zijn. Weliswaar heeft het State Depart ment de berichten, verschenen in de New York Times en de Washington Post, onmiddellijk tegengesproken, maar afgevaardigde Michael Har rington heeft al om een onderzoek gevraagd. De gemiddelde Chileen voelt de eco nomische crisis het meest in zijn portemonnee. Een van de eerste da den van het militaire regiem was de marktprijzen te laten zweven tot een reëler niveau, maar het resultaat was dat de prijzen van brood, vlees, suiker, medicijnen, kleren, brandstof en huishoudelijke artikelen de hoog te inschoten tot 15 maal het peil van voor de staatsgreep. Huisvrouwen zijn het erover eens dat de officiële prijzen nu zelfs al hoger liggen dan de prijzen op de zwarte markt onder Allende. Critici van de Junta, onder wie christendemocraten, spreken van honger onder de armste klassen. Ondanks loonsverhogingen schatten zij dat de koopkracht van de Chi leense arbeider met 40 tot 50 pro cent is verminderd ten opzichte van vorig Jaar. Hoewel de demoraliseren de rijen van mensen voor de winkels, door de grote tekorten een bekend beeld onder het bewind Allende, niet meer worden gezien en de winkels vol liggen lijden de mensen, mert na me in de krottenwijken, honger om dat ze te wednig geld hebben. TWA-vliegtuig ontplofte niet in de lucht ROME (DPA) Het Amerikaanse passagiersvliegtuig van de TWA dat zondag ten westen van de Griekse kust in zee stortte, ls volgens militai re bergt, igsdeskundigen niet in de lucht ontploft, maar op het water oppervlak uit elkaar geklapt. De bemanningen van de Italiaan se schenen Fasan en Aquila die gis teren van hun bergingsoperatie te rugkeer len nar Taranto, hebben talrijk onderdelen - waaronder heel gebleven stoelen - geborgen. Uit de staat waarin zich de brok stukken bevinden, heeft men vast gesteld dat aan boord géén ontplof fing heeft plaatsgehad. Dat is ook gebleken uit de staat waarin zich de tot nu toe geborgen stoffelijke over schotten bevonden. De TWA-machi ne had 88 mensen aan boord. Een Palestijnse terreurorganisatie had bexendgemaakt dat zij voor het ongeluk verantwoordelijk was en dat een zelfmoordcommando het toestel in de lu3.it had laten exploderen. Dit werd later door een overkoepelende organistie weer ontkend. Jordanië ontkent wapenleveranties aan Zuid-Afrika AMMAN (Reuter Premier Zeid al-Rafai heeft categorisch ont kend dat Jordanië wapens heeft ver kocht aan Zuid-Afrika of Rhodesië. Volgens de premier had Jordanië nooit de verkoop van lucht- of verde digingswapen aan .Zuid-Afrika of Rhodesië overwogen en zal dat in de toekomst ook niet worden overwo gen. De Jordaanse premier reageerde op een bericht in de Guardian van gisteren volgens hetwelk Jordanië in het geheim aan Zuid-Afrika de "Tigercat"- luchtverdedigingsraket en 41 Centurion-tanks had verkocht voor ongeveer 45 miljoen gulden. „NAVO van binnen uit ondermijnd" OTTAWA De Noordatlantische Verdragsorganisatie wordt door in vloedrijke openbare personen onder mijnd, die trachten de mlitaire drei ging van de Sowjet-Unie te bagatel liseren, zo heeft de chef vandeNA- VO in Europa, generaal Andrew Goodpastir, in Ottawa gezegd. Hij ha i scherpe kritiek op de bur gerlijke autoriteiten van de NAVO- landen a'o hun militaire verpllch ln- gen willen verminderen terwijl de Sowjet -Unie en haar bondgenoten in hoog 'pmpo bewapenen. Met admiraal Ralph Coursins, commandant van de geallieerde strijdkracnten in de Atlantische Oce aan, verklaarde hij dat de Russische mrine snel groeit en de Sowjet-Unie de controle geeft over belangrijke tankervaarwegen. Die macht groeit even snel als de internationale vraag naar olie en andere materiëlen die verschejpt moeten worden. Met het oog hier >p moet de NAVO de vloot- strijdkrachten snel uitbreiden, vindt Goodpaster.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 9