3 oktober-festiviteiten
Uitdeling van
en wittebrood
traditie sinds 1574
haring
is een
Klaverjasmiddag
65-plussers
Showprogramma
65-plussers
Uitdeling
haring en wittebrood
Herdenkingsdienst
Pieterskerk
Hutspotmaaltijd
Rapenburg
Leiden Festival
Feestconcert
Rijnlands
Chr. Mannenkoor
Radio Veronica
drive-in-show
Repetitie
Koraabnuzielc
400 JAAR VRIJHEID
HERDENKINGSZEGELS
ADVERTENTIE
Hoe kom ik aan kaarten
Dinsdag 1 oktober 14-17 uur Stadsgehoorzaal.
Opgave tot 15 september bij mevrouw C. Otto-Dibben,
wijk vereniging "De Zevensprong", Bernhardkade 35, tel.
21879. Deelname gratis.
Dinsdag 1 oktober 20-22.45 uur Stadsgehoorzaal.
Kaarten donderdag 19 september van 19.30-22 uur in Den
Burcht. Toegangsprijs f 1,-.
Donderdag 3 oktober van 7-10 uur.
Kaarten (gratis) zaterdag 14 september van 16-20 uur in
Den Burcht.
Donderdag 3 oktober van 10.30-12 uur (uitsluitend toegang
op vertoon van toegangskaart).
Kaarten (gratis) donderdag 19 september in Den Burcht.
Voor leden van 19.30-21130 uur (maximum 4 kaarten), voor
niet-leden van 21.30-22.30 uur (maximum 2 kaarten).
Donderdag 3 oktober van 12.30-14 uur.
Deelname uitsluitend op kaart. Kaartenverkoop zaterdag
14 september van 16-20 uur in Den Burcht.
Prijs f 3,- per persoon.
Donderdag 3 oktober 20.15-1 uur in Stadsgehoorzaal.
Kaarten donderdag 19 september van 19.30-22 uur in Den
Burcht. Toegangsprijs f 3,-.
Zaterdag 5 oktober van 20-22.30 uur in Stadsgehoorzaal.
Kaarten (f 6,- p.p.)
Leiden: Reisburo Cebuto, Doezastraat 30, tel. 43612 John
H. Boelee, Haagweg 224, tel. 64372 J. Stolte, De Ridder
straat 12, tel- 21204 De Kaashal, Haarlemmerstraat 142,
tel. 44284 M. van Osnabrugge, Hoflaan 2, tel. 93657.
Leiderdorp: H. Knot, Vossiuslaan 6, tel. 93657 H. B. van
Ingen Schenau, Koningstraat 10, tel. 41280.
Voorschoten: A. Eriks, Albert Schweitzerplantsoen 4, tel.
01717-2342 H. W. C. van Leeuwen-Steeneveld, Abr. v. d.
Hulstlaan 41, tel. 071-62348.
Alphen a. d. Rijn: E. Snier, Sterrenlaan 105, tel. 01720-75165
A. Berkenbosch, Klaproosstraat 51, tel. 01720-92750.
Zaterdag 5 oktober van 20.30-23 uur in Groenoordhal.
Kaarten op 2, 3, 4, en 5 oktober aan de kassa van de Groen
oordhal. Toegangsprijs f4,-.
Vrijdag 27 september om 19.30 uur in de Pieterskerk.
DEZE PAGINA BEWAREN
Herdenken in
Pieterskerk
Gelijk als In 1574 wordt ook
dit Jaar op 3 oktober in de Pie
terskerk een herdenkingsdienst
gehouden, die o.m. zal worden
bijgewoond door de Koningin,
prins Bernhard en prinses Bea
trix. De herdenkingsrede zal
worden uitgesproken door bur
gemeester Vis. De hervormde
predikant, ds. A. J. de Jong, zal
eveneens het woord voeren. Me
dewerking verlenen het Gewes
telijk Orkest van Zuid-Holland,
het Alma Materkoor, de Chr.
Zangvereniging Ex Animo, Vox
Laeta en het Nederlands Madri
gaalkoor. Gerard Akkerhuis zal
tijdens deze herdenkingsdienst
het orgel bespelen.
De oudste traditie sinds het ontzet van Leiden op 3 oktober
1574 vormt de uitdeling van haring en wittebrood. Een traditie,
die vrijwel onafgebroken steeds heeft plaatsgevonden. Op die
gedenkwaardige zondag van 3 oktober van 1574 kwamen de
vaartuigen, bemand met watergeuzen, om acht uur in de mor
gen langs de Vliet Leiden binnen.
Zy brachten de Leidenaars het
lang verbelde „Ontzet" haringen,
wittebrood en andere levensmiddelen.
Aan dit ontzet herinnert een rijm,
die de stadsregering op een steen
ln de wal by de Vlietbrug liet
beitelen.
Men was in groot verdriet,
Want eten was er niet,
En t volk van honger schreide,
Ten laatste God nederziet.
En zondt door deze vliet,
Brood, spijs en drank in Leiden.
Voor de eerstvolgende uitreiking
moeten wy wachten tot het Jaar 1823,
toen aan „Minbedeelden" haring en
wittebrood werd uitgedeeld.
In een proclamatie van „De Stu
denten der Leydsche Hoogeschool"
van 1835 lezen wy:
Des middags te twaalf uren
zal voor het gebouw der Stu
denten-sociëteit aan Ley-
dens behoeftige ingezetenen
eene uitdeeling van Haring
en Wittebrood geschieden.."
Vanaf 1835 tot 1874 is er min
of meer regelmatig aan arme in
gezetenen een uitdeling van haring
en wittebrood geweest, van deze uit
delingen zyn slechts heel weinig be
trouwbare gegevens bekend.
Bij het derde eeuwfeest van „Lei-
dens Ontzet" in 1874 werd de uitde
ling van „Haring en Wittebrood"
aan bedeelden verzorgd door de
Diaconie der Ned. Herv. Gemeente
van Leiden.
By de eerste feestviering, die in
1886 door de 3 October Vereeniging
werd georganiseerd, werd aan 1700
vrouwen haring en wittebrood en
aan 1500 mannen bier en sigaren uit
gereikt.
per persoon 2 broden van 4 ons en
2 haringen (zonder bon) een unicum
daar alle levensmiddelen nog op de
bon waren.
Topj
laar
Het topjaar van de uitreiking in
de meer dan 70-jarige traditie was
1953, toen aan 13052 brood en haring
werd uitgereikt.
In het lustrumjaar van de 3 Octo-
ber-Vereeniging 1961 (75 Jaar be
staan) werd aan 10000 de feestgave
uitgereikt.
Aan de uitreiking op 3 oktober
gaat de inschrijving vooraf, dit is no
dig om te weten hoeveel brood en
haring er besteld moet worden. Deze
inschrijving is meestal de 2e of 3e
zaterdag in september, voor 1974 is
dit de 14e, elke Leidenaar die op
3 oktober Haring en Wittebrood wil
ontvangen, moet zich dan laten in
schrijven.
De inschrijving voor deze traditie,
vindt plaats in een der zalen van de
Burcht, een restaurant aan de voet
van Leidens oudste bezienswaardig
heid uit 836, De Burcht, gesticht door
Herold de Deen, dateert in zyn hui
dige vorm uit de 12e of 13e eeuw.
In 1973 lieten 11.000 Leidenaars
zich half september inschrijven, om
op 3 oktober 5.500 broden van 4 ons
en 22.000 haringen in ontvangst te
De kosten van deze uitreiking
welke geheel betaald wordt door de
3 October-Vereeniging zyn van
Jaar tot Jaar verschillend, daar zo
wel het aantal gegadigden als de
prijzen van de haring en het brood
een rol spelen.
J. P. ZWANENBURG
Naar de Waag
In dit Jaar ontstond ook de traditie
om deze uitreiking in het vervolg in
het Waaggebouw te doen geschieden.
By het driehonderd vijf tig Jaar her
denken van Leidens Ontzet (in 1924)
brachten H.M. Koningin Wilhelmina
en ZK.H. Prins Hendrik tijdens
de uitreiking van haring en witte
brood een bezoek aan de Waag.
In 1936 werd aan 4000 personen
brood en haring uitgereikt, waarbij
de dames koffie en de heren tabak
kregen aangeboden. Dit laatste werd
welwillend aangeboden door de
firma Van Nelle.
Na de Tweede Wereldoorlog werd
door het bestuur van de 3 October-
Vereeniging geyverd het stempel van
.Bedeling", dat op deze uitreiking
drukte, te vervangen door „Traditie".
Het is een zeer gelukkige omstan
digheid, dat nu by het 400 Jaar her
denken van Leidens Ontzet, iedere
Leidenaar die brood en haring komt
halen, dit doet uit traditie.
In 1945 werd aan 5000 Leidenaars
„Haring en Wittebrood" uitgereikt,
Wie wordt
kampioen?
De koksschool, gelegerd in de Doe
lenkazerne, zal in samenwerking met
de 3 October-Vereeniging in het ka
der van de viering van het 4e eeuw
feest van Leidens Ontzet op vrijdag
4 oktober voor de lagere scholen een
wedstryd in touwtrekken organiseren
met als inzet het kampioenschap
touwtrekken lagere scholen Leiden
1974.
De koksschool heeft de medewer
king gevraagd van de hoofden van
49 lagere scholen. Iedere school zal
een ploeg van 10 kinderen in de leef-
tyd van 8 jaar afvaardigen. De ploe
gen zullen in een afvalwedstrijd uit
maken welke school by het 4e eeuw
feest zich kampioen mag noemen.
Voorwaar een sportief gebeuren.
Vanzelfsprekend stelt de 3 October-
Vereeniging enige prijzen beschik
baar.
Daarnaast zullen de deelnemertjes
op de kazerne een doorlopende film
voorstelling kunnen by wonen, terwijl
een tekenwedstrijd eveneens op het
programma staat.
U iOI 1 SS.'H j i.i !lJt\ ONT-'f!
De fraai uitgevoerde herdenkingszegels zijn juweeltjes van
vakmanschap. (p0to Jan Holvast)
Ter herinnering aan het feit, dat Leiden 400 Jaar geleden werd ont
zet, is een byzonder zeidame collectie herdenkingszegels verschenen.
De zegels, juweeltjes van vakmanschap, zyn ontworpen door de graficus
John Bon en gedrukt door Joh. Enschedé op de afdeling geldswaardige
papieren.
De voorstellingen op de zegels, die alle teruggrijpen op het ontzet
van Leiden, brengen achtereenvolgens in beeld de hongersnood (20
cent) papieren noodmunten met randdruk "Haec libertatis ergo"
(35 c.), de ontmoeting tussen Boisot en Van der Werf by de Vlietbrug
(50 c.), de universiteit, sinds 1581 gevestigd in het voormalige klooster
der Witte Nonnen (65 o.), de beeltenis van Van der Werf» Jan van
Hout en Jan van der Does (80 c.) en een reproduktie van de oudste
afbeelding van het stadhuis, waarnaast het door prof. Wenckebach
vervaardigde beeldje, dat herinnert aan het bekende verhaal van de
weesjongen, die de hutspot vond in de verlaten Lammenschans (100 c.).
Er is een zegelblok met het oude en het nieuwe stadswapen. Ieder
blok, in zeven kleuren uitgevoerd, kost f 3,50.
Wie één of beide blokken per post wil toegezonden hebben, dient
f 0,70 extra voor porto- en administratiekosten over te maken op post
giro 40074 t.n.v. 3 oktoberherdenkingszegel Leiden. De zegels zyn ver
der ook verkrygbaar in de 3 oktoberstand op de Leidato» by de VVV
te Leden en voorts by:
Drogistery J. van Mei, Maresingel 52, Leiden;
Drogisterij Nieuwenburg, Beatrixstraat 9, Leiden;
Hof enk Grammof oonplatenhandel, Haarlemmerstraat 66, Leiden;
Kiosk Spyker, Stationsstraat, Leiden;
Sigarenk. H. Hollebeek, Herensingel 26, Leiden;
Foto Harteveld, Drogist, Zeemanlaan, 37, Leiden;
Fa. Van Weizen, De Kempenaerstraat 23, Oegstgeest;
A. de Tombe, Lange Voort 31, Oegstgeest;
Fa. J. Meskers, Burg. Ketelaarstraat, Warmond;
Fa. D. Spoor, Joh. de Wetstraat 11, Lelden;
Fa. Kleyweg, Drogist, Cobetstraat 79, Leiden;
Fa. Ooms, Postkantoor, Boekhandel, Cobetstraat 91, Leiden;
Fa. Dronkers, Drogist, Haarlemmerstraat 245, Leiden;
Sig. Mag. C. de Bock, Korevaarstraat 55, Leiden;
Nieuwe Boekhuis, Breestraat 52, Leiden;
Fa. Wolfslag, Fotohandel, Breestraat 141, Leiden;
Hr. Huynink, Kapper, Steenstraat 32, Leiden;
Kapper Verver, v. d. Waalsstraat 5, Leiden;
D. Tesselhof, Kapper, Herenstraat 54, Leiden;
't Postkantoortje, Herenstraat 42, Leiden;
Postkantoor Haven 2-4, A. v. Es, Leiden;
Foto Th. Dickhoff, Haarlemmerstraat 207, Leiden;
VW Katwyk;
VVV Noordwyk;
Banken: Alg. Bank Ned. en bijkantoren; Amrobank; Leidse Spaar
bank; Ned. Middenstandsbank; Slavenburgs Bank; Rabo Bank en
bijkantoren van genoemde banken.
De Leidenaars zullen in de komende tijd geen specialer, attractiever
geschenk voor kennissen en relaties (ook in het buitenland) kunnen
vinden, dan Juist deze zegels, meesterstukjes van zegelkunst. De op
brengst is mede bedoeld als een bydrage in de ko6ten van de komende
feestviering.
Groenoordhal
is Music-hall
De "spetters" zullen er op zaterdag
5 oktober in de Groenoordhal afvlie
gen. Radio Veronica houdt er die
avond een drive-in-show. Er komt
deze avond een speciaal optreden
van de succesformatie (5 miljoen
singles in 5 Jaar) van George Baker
Selection, terwyi ook de nieuwe Leid
se groep "Boolus" zich er zal presen
teren. Maak, dat U erby komtl
Bij de harington... steeds
weer een zinvolle traditie in het
Waaggebouw.
(Foto Chris Paul Stapels)
John Woodhouse
in Stads
gehoorzaal
Aan het feestconcert, dat het
Chr. Rijnlands Mannenkoor op
zaterdagavond 5 oktober in de
Stadsgehoorzaal geeft, werkt
ook mee de van radio en tv be
kende John Woudhouse en ver
der de Leidse SleutelJes en de
sopraan Marie Cécile Moerdijk.
Het koor, dat onder leiding staat
van Sander van Marion, brengt
om. de speciaal voor het 3 ok
toberfeest door Marion Ver-
schragen geschreven en door
Sander van Marion getoonzette
liederen "Beleg en ontzet" en
"Waarom 3 oktober?". In de
3 oktoberviering wordt dit con
cert beslist een muzikaal hoog
tepunt. Koren en solisten staan
daar borg voor.
Hutspotmaaltijd
met muziek
Met 3 oktober behoeft men echt
niet naar huis om daar het traditio
nele menu van hutspot met klapstuk
te gaan eten. In het centrum van de
stad aan beide zijden van het
Rapenburg van de Gijzelaansbank tot
aan de Nonnensteeg verzorgt de
militaire Koksschool een voortreffe
lijke hutspotmaaltyd. Vanaf het wa
ter wordt deze maaltijd opgeluisterd
door de Baker Street Jazzband en
"The House Town and Kitchen
Washboard Ockestra. Nu al vast:
smakeiyk eten!
65-plussers
De 65-plussers worden in de ko
mende feestviering beslist niet ver
geten. Dinsdag 1 oktober hebben zy
in de Stadsgehoorzaal HUN dag.
Eerst 's middags wanneer zy kunnen
deelnemen aan een klaverJastoernooi,
waarvoor fraaie prijzen beschikbaar
worden gesteld. Op een droogje be
hoeft men die middag niet te zitten,
want er wordt een gratis consumptie
aangeboden, 's Avonds komen de
Randstadspelers (45 medewerkenden)
met een show vol afwisseling, kleur
en fleur. Een avond met zang en mu
ziek van alle tyden en uit alle we
relddelen. Kom 65-plussers, op naar
de Stadsgehoorzaal.
Leiden Festival
Wat is dat nu weer een Leiden
Festival? Wy zullen U uit de droom
helpen. Donderdag 3 oktober wordt
in de Stadsgehoorzaal een feest tot
in de kleine uurtjes. Mini Maxi,
Frans Rexis Sons, The Clifftons,
The Berlusons cascadeurs en Don
Williams Company brengen er een
programma, dat klinkt als een klok,
met aansluitend (om elf uur) een
dansfestival voor Jong en oud, voor
blond en grijs, voor iedereen en al
lemaal.
Hengelen aan de
waterkant
In het kader van de 3 october-
feesten organiseert de Hengelaars-
bond voor Leiden en Omstreken, een
hengelwedstryd voor de Leidse Jeugd.
In de Witte en Zoeterwoudse Singel
op vrijdag 4 oktober. De aanvang is
om 9.00 uur, verzamelen om 8.15 uur
by het Leidsch Dagblad.
Inschrijving staat open voor Jon
gens en meisjes van 7 t/m 15 Jaar.
Deelnameformulieren kunnen by el
ke hengelsportwinkelier worden inge
vuld t.e.m. 24 september.
Deze publicatie werd mogelijk gemaakt door ALGEMENE BANK NEDERLAND N.V. te Leiden, NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK N.V. te Leiden
