Wethouders steunen alleen op „links"
Raad heeft nog
geen commissies
Links was modieus verdeeld
Steeds twintig stemmen voor kandidaten van PvdA en PPR/PSP/D'66
Van A(ken) tot en met Z(ijp)
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1974
LEIDEN Door de eeuwen heen
heeft er verband bestaan tussen
politiek en mode. Het waren vaak
staatslieden, generaals en vrijheids
strijders die hun naam aan een
bepaald kledingstuk verbonden.
Denk maar eens aan de Medici -
kraag, de raglanmouw (genoemd
naar de Engelse generaal Lord
Raglan; of de Garibaldi-hoed.
Dat verband bestaat eigenlijk nog
steeds, hoewel niemand het meer
in z'n hoofd zal halen het antra-
cietgrijs met een krijtstreep je het
"Lunsdessin" te noemen of het
het spijkerjasje een "Schaefer-
tje". Maar de invloed van de po-
NEVEC (het instituut dat het ge
zicht van de Nederlandse confec
tie bepaalt) geweest zijn toen hij
vrijdag ter gelegenheid van de he-
renmodebeurs de come-back van
het klassieke kostuum met vest
aankondigde.
Als Giinther Frank gisteravond
even had kunnen kijken zou waar
schijnlijk alleen Hans van Dam
een voldoende hebben gekregen.
Voldoende door zijn modieuze bor-
deau-roodactig fluwelen pak en
champagnekleurig overhemd
zonder stropdas. Het was jam
mer dat hij nie even ging wande
len want dan was misschien aan
en de WD begint, dat zou het Van
Aken of Van der Horst als sluit
stuk toch een stuk moeilijker lig
gen.-
De twee vrouwen in de linkse
fractie hadden, tenminste voor de
openingsavond, duidelijk een lijn
gekozen. Ze verschenen beide in
pantalon, de een bruin, de ander
camel. De kleurrijke noot lieten de
dames Buring en Van de Zande
over aan de enige vrouw in het
CDA, Corry Kramp. De blonde (uit
•n flesje) AR-vertegenwoordigster
zag er in haar geelgroen mille-
fleurpakje decent maar toch char
mant uit. Bij de CDA was ook de
litieke leiders was gisteren, bij de
installatie van de nieuwe Leids®
raad, toch wel 'n beetje te mer
ken. De WD-hoek was gevuld
met stropdas-dragende mannen,
drie daarvan waren in een blazer-
combinatie gestoken. Kuyers
leunde van dat drietal duidelijk
het meest tegen het „corps-uni
form" aan. Met zijn uitmonste
ring, die werd gecompleteerd door
een pijp, kim je nog Jaren de in
druk wekken modieus toch wel Je
weetje te weten, zeker in een stad
als Leiden. Langerak zag er met
zijn grijze kostuum met vest en
rode das 't meest compleet uit. Al
zal dit niet de bedoeling van Giin
ther Frank, modespecialist van de
het licht gekomen of hij zich ook
had gewaagd aan een paar laar
zen met bescheiden plateau. Al
zaten we dan op links modieus ver
der ook niet op rozen, toch was er
genoeg ruimte voor variatie. Dria
semi-denims, die door een van de
heren zelfs werd gecombineerd
met een shirt uit de laatste Elmi-
collectie, wat tinneroy pakken
(bruin), wat onopvallende combi
naties, keurige kostuums met
stropdassen en en felrode coltrui
toonden aan dat er bij de linkse
jongens meer verschil in (modieus)
denken is dan bij de WD. Als
Duyvestein zijn rode trui blijft
dragen is het ook niet moeilijk
meer te zien waar de PvdA eindigt
stropdas rijkelijk vertegenwoor
digd. Allen Pieter Sbroink, in een
bruin tinneroy-pak, had 'm thuis-
gelaten.
Burgemeester Vis zal het in zijn
programcollege wat mode betreft
niet zo moeilijk krijgen. Ze zullen
hem best in dat saaie grijze pak
laten zitten. Als hij z'n ambtske
ten af doet kan hij dan misschien
meteen voor de borrel zorgen want
zonder die „versierselen" is hij
bijna niet te onderscheiden van
de bodes van het stadhuis. Worden
die pakken soms per dozijn inge
kocht?
HENRIETTE VAN DER HOE
VEN
De nieuwe Leidse gemeenteraad, op dat moment nog zonder wethouders. CDA'er Bleijie legt de eed af. (Foto Jan Holvast)
LEIDEN De zes wethouders, diie de komende vier jaar met burgemeester Vis het
dagelijks bestuur vormen van Leiden, hebben gisteravond bij hun benoeming alleen de
steun gekregen van de fracties, waaruit ze afkomstig zijn (PvdA en PPR/PSP/D'66)
en de CPN. Dat betekende, dat met 20 van de 37 stemmen werden gekozen de socialis
ten Tinus van Aken, Hans van Dam, Cees Waal, Arie Verboom en Dick Tesselaar en
D'66-er Bert Oosterman.
Het CDA. met één vrouw en acht
man de op de (PvdA <151 na grootste
fractie in de eerder op de avond ge-
installeerde raad. was bereid drie
PvdA-kandidaien te steunen (Van
Aken. Waal en Tesselaar). maar al
leen ln de constructie van een af
spiegelingscollege en niet in een
programoollege. Zo n college is er voor
het eerst en in deze samenstelling is
het ook voor het eerst mogelijk door
dat links bij de verkiezingen de
kleinst mogelijke meerderheid haalde.
De overige drie Kandidaten van
links waren voor het CDA en ook
voor de VVD niet aanvaardbaar,
omdat ze volgens CDA-leider Hel-
muth Driessen de kwaliteiten voor t
wethouderschap missen. Driessen
haakte daarbij in op een opmerking
van PvdA-fractieleider Leo Meijer,
dat het zestal wellicht niet de beste
kandidaten uit de linkse fracties zijn,
maar dat ze wel een hecht team vor
men en dat de portefeuilles gegeven
worden aan de mensen, die daarvoor
het meest in aanmerking komen.
Eerder is vastgesteld hoe de por
tefeuilleverdeling wordt, die vanmor
gen in de eerste vergadering van het
linkse college onder voorzitterschap
van de liberale burgemeester is vast
gesteld. Van Dam en Van Aken vor
men het koppel "bestuur". Waal en
Verboom het koppel "wonen" en Tes
selaar en Oosterman het koppel
"welzijn".
Weer zes wethouders dus (twee
meer dan het minimum voor een stad
van nog geen 100.000 inwoners) en
dat was het énige punt, waarover
links, midden en rechts het eens wa
ren. PvdA en PPR/PSP/D'66 droe
gen zes kandidaten voor, het CDA
twee en de VVD één. Driessen en
VVD-fractieleider Cor Elzenga gin
gen daarbij uit van een
lingscollege met drie PvdA'ers, twee
CDA'ers en één WD'er.
Het CDA stelde Driessen kandi
daat tegenover Van Dam. Hij kreeg
stemmen tegan van Dam 20 (en één
blanco)En oud-wethouder Ham te
genover Verboom, die resp. 17 en 20
stemmen verwierven. WD'er Wes-
sels kreeg er zesten tegenover Oos
terman 20 (en één blanco). Van
Aken, Waal en Tesselaar kregen
Bij de vacatuie, waarin Van Aken
werd gekozen, werden 14 blanco stem
men uitgebracht, twee op PvdA-er
Van Baaren en één op PvdA-er v.d.
Horst. Gekozen Tesselaar zag vier
stemmen naar zijn partijgenoot Jan
Duyvenstein gaan en 13 maagdelijk
wit blijven. Drie partijgenoten van de
gekozen Waal verwierven stemmen:
Paulien Buhring drie, Leo Meijer twee
en Jan van Baaren één, evenals VVD
-er Elzenga. Bleven over tien blanco
6temmen.
Keerpunt
Aan de verkiezing ging een debat
vooraf, waarin PvdA-fractieleider
Meijer twee dingen uit de verkiezin
gen haalde:
de trend van de confessionele
neergang („De laatste winst werd
een kwart eeuw geleden geboekt,
daarna volgden erosie en afbrokke
ling"-;
het keerpunt van de linkse meer
derheid.
LEIDEN De door PvdA-frac
tieleider Leo Meijer geconstateer
de confessionele neergang in de
Leidse Dolit'.ek bleek duidelijk in
de eerste raadsvergadering. Een
grotere meerderheid van de link
se legde niet de eed ("Zo waarlijk
helpe mij God almachtig"), maar
de belofte ("Dat beloof ik") af.
PvdA, PPR/PSP/D'66 en Hoe
ven (CPN) vormdèn daarin één
front, gesteund door vier VVD-ers
en (het meest opvallend) één lid
van het Christen Democratisch
Appèl. KVP'er Pieter Stroink.
Dat ging allemaal snel: van A
tot en met Z, van Van Aken tot
en met Van Zijp.
Ondanks het grote aantal nieuwe
leden had de raad gauw een
plaatsje gevonden, eigenlijk zij
het wat opgeschoven op de
oude plekken. En de sfeer mocht
officieel wat prikkerig zijn,
verbloosde niet bij Driessen's toe
spelingen daarop en diens goed®
wensen.
En toen was Helmuth toch wel
duidelijk. Hij kan ook onduidelijk
zijn. zoals in zijn aantijging aan
het adres van de wethouderkan -
didaten Van Dam. Óosterman en
Waal, die vier Jaar geleden poli
tieke onbetrouwbaarheid zouden
hebben bewezen door him naam
te zetten onder de Kabouterlijst.
Hans van Dam ontkende het in
elk geval. "Die lijst moet morgen
od tafel komen", zei hij met dat
fanatieke trekje, dat de Jonge
doctorandus kenmerkt.
Helmuth had ook bezwaar tegen
mijn conclusie in deze krant, dat
links snel en efficiënt heeft ge
werkt. Hij gaf de voorkeur aan de
procedure van vier Jaar gele
den, maar zal toch moeten toege-
Houdt hij dat figuurlijk vier Jaar
vol?
'Steseltjes waren er in de eerste
vergadering al wel. Zoals het mo
ment, waarop Driessen Meijer in-
terumpeerde om te informeren of
de burgemeester van partij is ver
anderd. En zoals PvdA'er Jan van
Baaren, die de afsluiting van de
Breestraatin het geding bracht,
toen Driessen hoog opgaf over de
mocratie in de afgelopen Jaren.
De volheid van de zaal gaf dan
ook een temperatuur, waarin cac
tussen wortel konden schieten.
Op de publieke tribune begon
oud PvdA-raadslid Cock Kerling
een door iedereen overgenomen
kreet. *Wy hebben dorst', klonk 't.
De door burgemeester Vis aange
stipte technische problemen om
leder ran zijn natje te voorzien
werden opgelost. Er vloeide rijke
lijk sinaasappelsap.
naar de overvolle, warme tribu
nes steeg toch iets op van "ouwe
Jongens onder elkaar". Er wa
ren in deze eerste vergadering
stoelen tekort, omdat de wethou
derszetels onbezet bleven. Socia
list Arie Verboom bijv. zat er
wat verloren bij, maar hij wist dat
het maar voor één keer was. De
wethoudersstoel was warm.
Hij kwam er niet op, evenmin
als zijn collega's, die werden ge
kozen. De burgemeester vond het
zelfs niet goed. dat het zestal éven
ging zitten voor de fotograaf. 'Tk
heb de vergadering gesloten",
zei hij formeel.
Op dat formalisme mag Je iets
tegen hebben, het is anderzijds
zaak om te vertellen, dat Vis de
vergadering uitstekend leidde. Het
ging vlot en goed. Uit geen enke
le reactie bleek, dat liberale Vis
niet blij is met zes linkse wet
houders en een' linkse raads-
meerderheid. Hij verblikte of
ven. dat die niet snel en efficiënt
was. En ook niet duidelijk tegen
over de kiezer. Dat is het CDA
ook nu niet geweest. Eerst lag er
een besluit om drie PvdA-wet
houders te steunen en drie tegen -
kandidaten te stellen. Nu wer
den de drie niet gesteund en kwa
men er ook maar twee CDA-na-
men op tafel, kennelijk onder
druk van de WD, die ook één
plaats opeiste.
Waar was met de aanvanke
lijke drie-drie oplossing de zo door
Helmuth geprezen afspiegelings-
gedactte?
Lei Jen, inclusief Driessen, zal 't
vier jaar moeten doen met een
linkse meerderheid Met twintig
van Oe 37 raadsleden, die gister-
avon i snel een door Marie-Anne
Koning op tafel gelegde rode roos
in her knoopsgat staken. Tinus
van Aken verschafte het zakmes
om ae doornen eraf te snijden.
In een ander oud huis in deze
stad de naam "In den oude
Marenpoort" zegt dat al vloei
de later op de avond schuimend
vocV. Links vierde de overwin
ning rond de zes nieuwe wethou
ders: vier met een stropdas en
twea :onder. En niet één in het in
deze kring zo geliefde spijkerpak.
Oud J 'AK-fractieleider Roel In 't
Veld had wél zo'n outfit (Roel was
snobijUsch over zijn "snelle" pak:
Ja, gekocht in San Francisco) en
dat hebben we 4 Jaar in de raad
niet gezien. Hij kan het zich nu
permitteren, die vrijetijdskleding.
- Want veel vrije tijd zie ik voor
de nieuwe raad niet zitten, zeker
in h;f. begin niet. Er zal heel wat
afgepraat moeten worden. Enig
lichtpunt voor de donkere dagen:
de Loidato bood de raadsleden een
kaa.-s aan. Wel een dikke. En die
brandt lang.
HANS MELKERT.
Hü schetste de groei naar het pro
gramcollege, omdat de kiezer dat wil.
"Onze kreet "Het kan anders, ook
in Leiden" is aangeslagen. We heb
ben de kiezer vooraf laten weten wat
we wilden: geen afspiegelingscollege
met niet-herkenbare politiek, ondui
delijkheid en compromissen, maar 'n
bestuursverantwoordelijkheid als ons
program kan worden uitgevoerd. Dus
geen besturen om het besturen, maar
om maatschappelijke veranderingen
te brengen. Dat kan nu de krappe
rechtse meerderheid is vervangen
door een krappe linkse".
Meijer bestreed, dat een program-
college op deze basis ondemocra
tisch is. Hij beschuldigde degenen, die
dat zeggen, van uitholling van het
taalgebruik en woordinflatie. "Er is 'n
stuk macht van partijpolitici naar de
kiezers gegaan", aldus de PvdA-voor-
man, die het minder goed functione
ren een onterechte aantijging vond,
ook van de zijde van de 136 ambte
naren, die hierover een brief hadden
geschreven. "De verdeling is in goed
onderling overleg gebeurd met als ge
volg geen politieke touwtrekkerij in
het college. De wethouders blijven
gebonden aan hun fractie, waarmee
een in de z.g. knelpuntennota ge
noemd punt uit de wereld is".
Oppositie kwam vooral van Dries
sen, die de verschillen met'de situatie
van vier Jaar geleden aanstipte. Toen
was er na de verkiezingen overleg
over de programma's, waartoe het
nu niet is gekomen. Volgens Driessen
zou uit de programma's van PvdA en
CDA een nauwe bestuurlijke samen
werking gehaald kunnen worden.
"De wet gaat", aldus Driessen, "uit
van een collegiaal optreden van het
gehele college. De openbaarheid, die
dit ooilege voorstaat, kan zelfs geen
surrogaat worden genoemd. De bur
gemeester en de grote minderheid van
de raad komen in een niet-benijdens-
waardige positie. Er zijn volwaardi
ge en tweedera,rigs-raadsleden".
De CDA-leider zei ervoor te passen
zidh de oppositierol te laten opdrin
gen door een college, dat minder dan
één-derde van de kiesgerechtigden
vertegenwoordigt.
Driessen hekelde de opstelling.
KLOKKEN
Friese Staart en Stoeltjes
Zaanse en Sallanders. Echte
antieke Franse en Comtoise
klokken.
Uw specialist met vak-service
v. d. WATER
Haarlemmerstraat 181, Leiden
Het nieuwe college van B. en W.
Staande van links naar rechts
Oosterman, Tesselaar, Verboom
en Van Dam; zittend Waal, bur
gemeester Vis, gemeente-secreta
ris Van der Poel en Van Aken.
(Foto Jan Holvast)
waarbij wethouders namens hun
fractie zitten, die bU de PvdA gebon
den is aan de leden-vergadering.
"Dertig mensen beslissen. Dat is een
merkwaardige, elitaire opvatting van
democratie, die dicht bij aristocratie
en regentenmentaliteit staat".
Ook Houtman (SGP/GPV) had
bezwaren tegen het feit. dat een wet
houder er zit voor partijbelangen.
"Die loopt aan de leiband van de
fractie. Het functioneren van raad,
college en voorzitter wordt moeilijk
gemaakt. Waar is de PvdA met zijn
inspraakgedachten"? zo vroeg Hout
man, die met een bijbels woord be
sloot: Het huis, dat in zichzelf ver
deeld is, zal niet bestaan.
Volgens WD'er Elzenga wordt
voorbijgegaan aan de belangen van
Leiden. De aanvallen op de WD-
kandidaten in de verkiezingstijd door
met name Van Aken noemde hij ca
mouflage van de eigen zwakte. "De
PvdA zal Roel In 't Veld (de vorige
PAK -fractieleider) nog wel eens
missen", riep Elzenga uit. die zich
vooral afzette tegen Van Dam, die
hij "niet de persoon" vond, en Oos
terman. die hij als "Een zwe(r) ven-
de figuur" kenschetste.
CPN-eenling Hoeven zei, dat steun
aan links een moeilijke beslissing is
geweest, omdat zijh partij voor de
afspiegelingsgedachte is. "Het feit,
dat ook zonder mijn steun het linkse
college er zou komen, heeft mede
bijgedragen aan mijn stem voor dit
college, dat kritisch zal worden ge
volgd en dat weieens een dwars lig
gende communist op zijn pad zal
aantreffen".
Kees du Gardijn (PPR. PSP, D'66)
zei bereid te zijn tot compromissen,
maar dan voor het front van alle
burgers. "Wij werken in het open
baar", zei hij.
De "Grote Internationale Poë-
zie-prijs 1974" is toegekend aan de
Ts J echoslo waakse dichter Vladimir
Holan. Dat gebeurde gisteren in
Knokke op een poëziefestival dat
vier dagen heeft geduurd en waar
aan dichters en schrijvers uit 29
landen deelnemen. Het stond onder
het motto "Surrealisme en poëzie
vandaag".
De prijs is ongeveer f 7000.
LEIDEN Er is nu een nieuwe
raad, gisteravond beëdigd en geïn
stalleerd door burgemeester Vis, en
er zijn zes nieuwe wethouders, maar
verder is de raad niet gekomen. Er
zijn nog geen raadscommissies en er
zijn nog geen vertegenwoordigers
aangewezen in gemeenschappelijke
regelingen als het gewest.
Het werd wel geprobeerd in de
vorm van een verzoek van Dries
sen (CDA), Houtman (SGP/GPV) en
Langerak (VVD) aan de voorzit
ter om deze zaken aan de orde te
stellen. Dat gebeurde, maar burge
meester Vis kreeg de linkse meer
derheid en de CPN achter zich. toen
hij ontraadde vertegenwoordigers in
gemeenschappelijke regelingen te be
noemen zolang niet vaststaat hoe
de portefeuilleverdeling in het colle
ge wordt.
De raadscommissies, die door de
uitvoering van de reorganisatieplan
nen een andere structuur krijgen,
kwamen niet in een voorstel ter ta
fel, uitgezonderd de commissie voor
algemene en bestuurlijke aangele
genheden. Driessen vond, dat die er
direct moest komen om de voorstel
len van B. en W. met betrekking tot
de andere commissies te bekijken.
Burgemeester Vis, die de raad bij
aanneming van dit voorstel waar
schuwde voor een langer commissie
loos tijdperk, maar geen stemadvies
gaf, vonl voor zijn argument ge-
LEIDEN LPV De Snelvlieger
hield een wedvlucht uit Strombeek.
In concours 340 duiven. Uitslag:
Montagn» en zn. 1,9; M. de Lange
en Zn 2, 8. 10; J. Schouten 3; F.
Compie 4.7; P. Kooyman 5, J.
Roest 1 Ook hield de Snelvlieger
een wed vlucht met 318 duiven uit
St. Ghislain. Uitslag; P. Kooyman
1, M. de Lange en Zn 2, N. Bink 3.
F. Cormier 4, 6, P. Kooyman 5. 7.
F. Heemskerk 8, N. Boot 9, F. Jan
sen 10.
Het Oosten hield een wedvlucht
uit St. Ghislain over ongeveer 200
kilometer. In concours 248 duiven.
Uitslag: P. Juffermans 1; C. Ves-
seur 2; W. van Klink 3 5; A. Bet
gen 4; D. Kort 6, 7, 8; C. Gijsman
9; A. ter Haar 10.
hoor bij links. Het voorstel om de
commissie ABA te benoemen werd
met 19 negen 18 verworpen.
De hele zaak komt terug in de ver
gadering van de raad van a s. maan
dag. Op 16 september wacht dan een
gewone agenda.
De nieuwe raad volgde Verder een
aantal voorstellen van het oude col
lege m;fc betrekking tot ingekomen
stukken en bepaalde op voorstel
van Van Aken. Waal en Du Gardijn
dat enkele ingekomen stukken
naar de daartoe geëigende commis
sies gaa
Verder werd geluisterd naar een
kort inmdend woord van de burge
meester. die de nieuwe raadsleden
vooral veel wijsheid toewenste, en
een slo'.woord aan het adres van het
CDA-lid Ham, van wie nu pas af
scheid ais wethouder kon worden ge
nomen. Hij was de enige van het
oude college, die opnieuw kandidaat
was. Ham is twee jaar wethouder ge
weest.
