Doorgaan
gok, maar
enige weg
„Te streng" zeggen velen
Keetje Tip99 in
straten en stegen
bij Hooglandse kerk
potverteren
„Artikel 8" en het Leidse slachthuis
Leidse
Volkshuis
75 jaar
Directeur
Cremers
EEN VAN DE
REACTIES
OP NIEUWE
ALCOHOL
CONTROLE:
MET DE
BUREN EEN
FEESTJE
BOUWEN
de haagse comedie
WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1974
LEIDEN Het Leidse Volks
huis bestaat dit jaar 75 jaar. 't
We.'d op 22 oktober 1899 opge
richt ter "verhoging van ontwik-
keu.ig, beschaving en levensge
luk van de arbeidende en daar
aan gelijkstaande klassen in Lei-
de a", zoals de doelstelling luid
de. Initiatiefnemers waren de
hoosleraren H. L. Drucker, H.
B. Oreven en W. van der Vlugt.
"Ee.i doelstelling", zo schrijft
directrice J. H. Leeemansin "Per
spectief". het orgaan van het
Leiise Volkshuis, "van 75 Jaar
geleden doet ons in zijn vormge
ving misschien wat vreemd aan,
mair met een aan onze tijd aan-
gep-iste interpretatie is deze rui
me doelstelling tijdloos". Het
Leidse Volkshuis is aangesloten
bij de Nederlandse Bond voor
Sociaal-Cultureel Vormingswerk
de landelijke organisatie voor
buurthuiswerk en is gevestigd
op de Apothekersdijk/achter-
zijde Haarlemmerstraat.
Ia de 75 jaar heeft het Volks
huis voor velen een onuitwisba
re plaats ingenomen, aldus rae-
Jufrrouw Leemans, die er in
P3.-spectief op wijst, dat de de
mocratisering in de periode 1960
1974 in grotere mate dan
voo-heen in het Volkshuis begon
door te dringen. Dat "bracht ook
hier zowel voor bezoekers, me
dewerkers als staf onzekerheden
me?, na een periode van veili
ge geborgenheid in een gesloten
gemeenschap. Deze onzekerhe
den, die in onze hele maatschap
pij m al zijn geledingen tot
uiting komen, zullen tot een
nieuwe vorm leiden waarbij
misschien oude waarden omver
geworpen zullen worden, maar
waarvoor nieuwe normen in de
plaats komen".
Ter gelegenheid van het komen
de jubileum zullen 'n aantal ex
tra activiteiten worden georga
niseerd. De voorlopige plannen
zijn: een open huis op vrijdag
25 en zaterdag 26 oktober, een
reünie voor oud-volkshuizers en
belangstellende clubbezoekers,
op 1 november, een vlooien
markt op 8 en 9 november en
een loterij.
Wat heeft het in "vleeskringen"
druk besproken "artikel 8" te maken
met het Leidse slachthuis en de vlees
keuringsdienst? Om die vraag te kun
nen beantwoorden, moet Je weten
wat artikel 8 precies is. Slachthuisdi
recteur Cremers doet een (geslaagde)
poging het uiteen te zetten.
Artikel 8 van de vleeskeuringswet
schrijft een nadere keuring voor van
•vlees, dat van ae ene vleeskeurings
kring naar de andere gaat. Een voor
beeld. Een koe wordt geslacht in Lei
den. De handelaar betaalt daar keu
ringsgeld. Vervolgens brengt hij 't ge
slachte dier naar Rotterdam, waar
het aan een slager is verkocht. Het
vlees kan dan niet direct naar de sla
ger, maar moet via het Rotterdamse
slachthuis, waar de vleeskeurings
kring zetelt.
Vroeger was deze maatregel noodza
kelijk, maar nu met de snelle ver-
voers- en goede bewaarmogelijkhe-
den niet meer. Het is alleen duur
(tweemaal betalen plus extra tijd
voor de nadere keuring) voor het be
drijfsleven. Dat wil dus van vandaag
op morgen van artikel 8 af. Dat wil
de minister ook, maar er speelt een
fors bedrag mee. Naar schatting zal
het de gezamenlijke vleeskeurings
kringen per Jaar tussen de f 25 en
f 30 miljoen schelen. Dat kan niet zo
maar wegvallen.
Het Produktschap voor vee en vlees
heeft (Cremers vindt dat jammer)
een afbouwregeling voor vijf jaar
geweigerd, waarbij een heffing aan
het bedrijsleven zou teruglopen van
100 tot 0 pet. Voorts zou een uitgebrei
dere keuring van het vlees bij de sla-
gens plaatsvinden ten bate van de
De minister heeft nu een nieuw
plan. Artikel 8 gaat vervallen. De
vleeskeuring komt met heffingen aan
het rijk. Extra bedragen zullen wor
den geheven voor de sanering van de
openbare slachthuizen. Dit plan
moet wetsontwerp en vervolgens wet
worden en artikel 8 is dus niet van
daag of morgen afgeschaft.
Wat gaat er tegen deze achtergrond
met bet Leidse slachthuis gebeuren?
Vastligt, dat Leiden vijf jaar door
gaat met zijn ruim 70 jaar oude be
drijf. Hoe dat gaat gebeuren ligt voor
al aan het bestuur, dat de komende
raadsperiode de stad gaat besturen.
Met het oog op die periode wil de di
recteur graag zijn ideeën kwijt.
LEIDEN Wijsheid Directeur Cremers herhaalt het
nog wat aangedikt: „Vooral wijsheid". Dat zal het bestuur
van deze stad z.i. de komende jaren nodig hebben waar het
het voortbestaan van het slachthuis betreft.
Cremers geeft toe niet in het koffiedik te kunnen kijken. En
ook, dat het een gok is om door te gaan met het gemeentelijk
bedrijf, dat aan zijn zorg is toevertrouwd. Maar het is volgens
hem de enige weg, die gekozen kon worden. En dat is gebeurd:
in elk geval vijf jaar doorgaan.
Dat betekent niet, dat het allemaal
rozengeur en maneschijn is rondom
het slachthuis. Dehemel is niet onbe
wolkt al is er een duidelijke opklaring
te signaleren. Twee jaar geleden
kwam het slachthuis in de rode cij
fers door het wegvallen van een goe
de klant, een exporteur. Achteraf is
het verlies over de afgelopen jaren
meegevallen en 1974 zal een positief
resultaat te zien geven door het aan
trekken van een nieuwe grote klant,
met wie de gemeente samen f 425.000
heeft geinvesteerd in een vorige week
geïnstalleerde gemechaniseerde kal-
verslachtlijn.
Directeur Cremers is altijd voor
stander geweest van deze oplossing en
hij is daarin van het begin af ge
steund door de slachthuisgebruikers.
Het bestuur heeft tenslotte de ande
re alternatieven laten varen. Dat wa
ren resp. sluiten en de zaak zo laten
en afwachten.
Cremers is bij zijn keuzebepaling
altijd uitgegaan van de mening, dat
het niet alleen een kwestie van cent
jes is, het al of niet voortbestaan van
het slachthuis. Hij vindt, dat de ge
meenten - en dus ook Leiden - in het
verleden deze taak hebben opgevat en
uitgebouwd en dat ze nog een taak
hebben. Hij staat niet lijnrecht te
genover de provinciale werkgroep,
die meent, dat het slachten door het
particulier bedrijfsleven moet wor
den overgenomen, maar wil, dat de
taak dan op een behoorlijke manier
wordt overgedragen.
Niet alleen een zaak van centjes en
historische plicht, maar ook één van
kaipataalverniietigiing by sluiting en ze
ker niet op de laatste plaats één van
werkgelegenheid. In het slachthuis
werken 35 mensen en de directeur be
rekent. dat via de slachthuisgebrui
kers 120 mensen direct erbij betrok
ken zijn.
Cremers realiseert zich, dat een
openbaar slachthuis zijn problemen
heeft door zijn karakter, zeker in
vergelijking met de economisch ge
runde superslachterijen- Daarom
vraagt het laten voortbestaan van het
slachthuis een speciale inzet van allen
die erbij betrokken zijn, in het bijzon
der de mensen, die er slachten. Zij
moeten hun produktie verhogen, ook
ten bate v. hun eigen bedrijfDe pie
ken en dalen in het slachten moeten
er zoveel mogelijk uit. Dat vraagt om
een goed samenspel met de gebruikers
en ook met de loonslagers. De slacht
huisdirectie is hun baas niet en daar
om moet het in samenwerking wor
den geregeld.
Dit alles begeleid door een bestuur,
dat weet prioriteiten te Stellen en dat
vooral wijsheid kan opbrengen. Dat is
de wens van de directeur, die er graag
"tegenaan" wil, maar beseft de mid
delen daarvoor te moeten hebben. In
dat lacht ziet hij een) toekomst voor
het Leidse bedrijf, dat met een Jaar
omzet van tien tot twaalf miljoen
kilo vlees behoort tot de middelgrote.
Drs. F. X. M. M. Cremers is sinds kort
directeur van 't openbaar slachthuis
van de gemeente Leiden en van de
vleeskeuringsdienst, waarin Leiden
met zeven omliggende gemeenten sa
menwerkt. Hü is sinds '68 adjunct-
directeur en overbrugde een direc
teurloos tijdperk, waarin het voort
bestaan van het slachthuis in discus
sie was. 'ijn benoeming tot directeur
is een bevestiging van de wil om door
te gaan.
Limburger van geboorte - je hoort
dat duidelijk en zo hoort het ook vol
gens hemzelf - voelt hij zich best
thuis boven de rivieren. Tot zijn acht
tiende heeft hy in Sittard gewoond en
een iets langere periode is hij weg uit
het zuiden. Twee dingen rondom zijn
naam wil hij wel vergeten: de laat
ste twee voorletters ("Op die toch wel
bijzon de .e X op de tweede plaats ben
ik wel trots") en de titel.
Dat laatste niet omdat hij drs. niet
mooi vindt - "Het hoort erbü in on
ze standenmaatschappij" -, maar om
dat hij dierenarts is. Diergeneeskun
de heeft hij gestudeerd, zoals al zijn
collega's bü de Nederlandse slachthui
zen. Uit die gezichtshoek - die van
de vleeskeuring - wordt de proble
matiek benaderd, hoewel de functie
een flink brok management inhoudt.
In zijn witte jas en met een "gek"
hoedje rondlopend tussen het slach
ten en in de ijzige koelruimten is hij
echt de dierenarts. Dat is minder dui
delijk in de kamer in het - zo lijkt
het - voor de eeuwigheid gebouwde
slachthuis aan de Maresingel met in
koper en kapitaal "DIRECTEUR" op
de deur. Daar praat hij over zijn
plannen voor het slachthuis, een be
drijf, waarvan hij eigenlijk nooit los
komt, ook al doordat hij de direc
teurswoning bewoont, die naar ge
bruik in het begin van deze eeuw aan
de poort van het bedrijf staat.
Foto Jan Holvast
Door
Ronald Vee ren
Foto
Jan Holvast
LEIDEN Op 1 november a s.
Is het wellicht zover. Dan wordt de
automobilist drooggelegd. De man of
vrouw, die dan twee biertjes drinkt,
'n paar sherries of één whisky is
vanaf die datum onbekwaam om ach
ter het stuur van een auto plaats te
nemen. "Ken Je wetje, laat je rij
den", is dan het motto. "Ken je
wetje" betekent dan geen cafébezoek,
of de buurman moet toevallig een ca
fé exploiteren, maar óók geen re
cepties en ook geen bezoek aan fami
lieleden. Zakentransacties zullen wat
stroever moeten verlopen.
Geen drank, want 't zal Je maar ge
beuren dat de sterke arm op straat
wordt opgeheven en Je moet blazen.
Blazen in de ballon. Slaat ie groen
uit. en dat doet die ballon al erg
snel, ben je de pineut. Mee naar
het bureau. Bloedproef, die wijst al
gauw de 0,5 aan en voor de rest al
lemaal narigheid. Rijbewijs kwijt,
gevangenisstraf of in het gunstigste,
lastige geval Je auto ettelijke uren
aan de kant.
De rigoreuze maatregel zal wel no
dig zijn. Honderden doden in het
verkeer per jaar veroorzaakt door
alcoholmisbruik is niet gering. We
hebben met diverse "innemers" van
verschillend pluimage gesproken.
De meesten, op 'n enkele geheelont
houder na, vond de maatregel wel
erg rigoreus.
We waren al met de voorbereiding
van dit artikel bezig toen een tele
foontje ons meldde dat bewoners van
de flat Lokhorst in Leiderdorp een
barbeque gingen houden onder het
motto: dan maar met je buren ge
zellig samenzijn. Op de foto straalt
de gezelligheid Je tegemoet. Maar als
Je elke dag alleen met Je buren om
gaat wordt op de duur toch je fami
lie knorrig dat Je nooit meer komt.
Ruud Raap, marineofficier, vindt de
wijze van controle aanvechtbaar. "Je
zou als automobilist die aangehouden
wordt, erop moeten staan minstens 3
balonnetjes te mogen opblazen. Op
de tv en andere media wordt Je ver
teld: wij hebben deze manier van
controle uitgedacht en dat is het Juis
te. Maar het aantal kristallen in de
ballonnetjes, die met duizenden
aangemaakt gaan worden kunnen
verschillend van aantal zijn en dan
kan ook de uitslag verschillend zijn.
Een arrogante opstelling van de
autoriteiten die beweren het beste
voor Je uitgevonden te hebben".
Verzekeringsman Heyne uit Lei
den: "Je hebt geen kans meer met
die nieuwe regeling, je gaat altijd
voor schut".
Schooldirecteur van Britsum: "Ze
nivelleren de boel wel. Er zit ook
nog het gevaar aan dat iemand, ze
zijn er, die na één borreltje al onbe
kwaam zijn, bij balcontrole door
mogen rijden en later een ongeval
veroorzaken".
Vertaler Van Vliet: "Ik drink altijd
maar één borrel op 'n verjaardag.
Blijf ik dan langer zitten dan vraag
ik een glas melk. Dat verwekt wel
hilariteit maar geen dronkenschap".
Van Vliet heeft dus geen moeite met
de nieuwe drankgrens.
Mening van iedereen was wel: t' Is
wel nodig dat er iets aan alcoholisme
achter het stuur gedaan wordt maar
zoals het nu gaat gebeuren is het wel
erg streng. Te streng. We vroegen
ook de mening van een slijter, Hen-
drikse uit Leiderdorp. "Het is", al
dus Hendrikse, "natuurlijk niet be-
vordelijk voor de omzet. De mensen
zullen meer de strecher moeten ge
bruiken en blijven slapen als ze op
visite zijn. We moeten het niet te dra
matisch zien en meer de fiets gaan
gebruiken, 't Is misschien goed dat
de mensen wat voorzichtiger gaan
worden. Trouwens, de mensen zullen,
wanneer hun stamcafé te ver van huis
ligt, meer de zogenaamde sluipwe
gen gaan gebruiken. Als ik van Al
phen naar Leiderdorp moet zal ik
het wel uit m'n hoofd laten over de
Hoge Rijndijk te gaan. En zo zijn
er meer van die sluipwegen. Ik had
liever gehad, zegt Hendrikse, dat
men het Belgische voorbeeld had ge
volgd die een promillage van 0.8 han
teren. Dat is na ongeveer 3% glas
bier bereikt. Het lijkt me trouwens
een bijna onmogelijke zaak voor de
politie goed te controleren".
Dat is ook de mening van Piet Over
devest, eigenaar van het Leidse café
Cronestyn, een typisoh dagcafé met
veel gasten op het "borreluurtje".
"Er zijn al wachtlijsten voor de ge
vangenissen, laat staan dat nu ook
nog de mensen erbij moeten die na
hun werk 'n paar biertjes drinken
voordat ze naar moeders gaan". Piet
Overdevest ziet de controle niet zo
scherp zitten. Hoe is de grens nu en
wordt er scherp gecontroleerd?
Een rijkspolitieman: "De contro
le is wel eenvoudiger geworden.
Geen discussies meer van bekwaam
of onbekwaam. Blazen in de bal
lon. Fout? Mee naar het bureau".
LEIDEN Morgen begint
"Rob Houwer Film Holland
B.V." in de straten en stegen
rondom de Hooglandse Kerk
met een serie buitenopnamen
voor de nieuwe Nederlandse
speelfilm "Keetje Tippel" on
der regie van Paul Verhoeven.
Hoofdrolspelers, figuranten
en technici hebben in deze pe
riode hun hoofdkwartier in het
gebouwencomplex van De
Burcht.
Het is noodzakelijk om in de
periode van donderdag tot en
met maandagavond die plaat
sen waar opnamen worden ge
maakt af te zetten met drang
hekken. Dat betekent dat op
gezette tijden 't verkeer rond
om de Hooglandse Kerk ge
stremd zal zijn. Omdat het
verhaal van Keetje Tippel zich
afspeelt rondom de eeuwwisse
ling (plm. 1900) is het boven
dien noodzakelijk dat ook geen
geparkeerde auto's in het beeld
verschijnen. Ook is het voor
het scheppen van de juiste
sfeer noodzakelijk om een aan
tal verkeersborden, lantaarn
palen en uithangborden tijde
lijk te verwijderen.
Voor dit geheel van maatre
gelen hebben de gemeente Lei
den en een aantal bedrijven en
particulieren, alsmede de ver
eniging voor ambulante handel
hun medewerking toegezegd
aan Rob Houwer Film.
Morgen beginnen de opna
men in de Nieuwstraat bij café
De Twee Spieghels. Ook vrij
dag zijn er overdag opnamen.
Zaterdag, zondag en maandag
alleen 's avonds.
De Leidse Postduiven Club vloog uit
Noyon. Gelost om 9.15 uur met z.w.
wind. 122 duiven.
Uitslag: 1. W. van As; 2. J. v. Alphen
3. 5. 8. 10. Fr. Gysman; 4. 9. W. v.
d. Hoogt; 6. L. d. Hollander; 7. J. v.
Alphen.
LPC uit Roosendaal. Gelost om 8 uur
met z.w. wind. 272 duiven.
Uitslag: 1. 7. J. Koster; 2. 5. 6. 8. J.
v. d. Hoogt; 3. P. Koenen; 4. J. van
Alphen; 9. W. Beij; 10. N. de Groot.
P.v. „Het Oosten" Uitslag van de
vlucht Stromtoeek. Afstand 140 km.
In concours 240 oude jonge duiven.
Uitslag 1-7 P. Juffermans; 2-4 W.
Fokker; 3 B. Singeling; 5 A. ter Haar
6 D. Koet; 8-10 C. Gysman; 9 H. de
Haas.
P.V. Blauwkras. Wedvlucht uit
Strombeek. Gelost 8.15 u. Z.w. wind.
Uitslag: 1 P. Gysman; 2 J. H. Fran
ken; 3 F. v. d. Wetering; 4 P. Sloos;
5 Gebr. v. d. Blom; 6 H. Sladek; 7 H.
Bodyn.; 8. A. v. <L Lee;
9. J. H. Polanen; 10 W. v. d. Wete
ring.
Minder winkels
LEIDEN In de periode 1969/1970
tot mei/Juni 1972 is het aantal win
kelvestigingen in Leiden teruggelo
pen van 1437 tot 1333, zo blijkt uit
een onderzoek, dat door Bureau Sta
tistiek van de gemeente is verricht.
Er kwamen in die periode 22 nieuwe
winkels bij en er gingen er 118 af.
Overeenkomstig de landelijke ten
dens was de teruggang in de levens
middelensector het grootst. De da
ling van heta winkelbestand was in
de binnenstad iets minder sterk dan
buiten de singels.
LEIDEN De kinderen van de vierde en vijfde klas van de
Alfons Ariënschool in de Timorstraat stonden gistermiddag
bij de Hartebrugkerk om hun onderwijzer G. van Slingerland
luidruchtig te feliciteren met zijn huwelijk met Mary Huwaë.
(Foto Jan Holvast)
1 t/m 5.9 en 12 sept. 20.15 uur.
blijspel van Labiche
muziek: Jurriaan Andriessen, regie: Guido de Moor.
"De regie van Guido de Moor is een pure toneelregie
die van alle hout pijlen snijdt.
Perfectie in de verschillende bestanddelen doet dan
de rest: tempo, spelniveau, decors, kostuums, muziek".
(Pierre H. Dubois in Het Vaderland).
koninklijke schouwburg
