TAIZE: OVER KERKELIJKE
VERDEELDHEID HEEN ZIEN
KERKDIENSTEN
Tienduizenden jongeren komen bijeen
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1974
Wanneer er in ons land, aan het
eind van deze maand, het Pastoraal
Overleg van de r.k.- kerkprovincie zal
worden gehouden, begint in Taizé het
al enige jaren aangekondigde en
voorbereide jongeren-concilie. BU
beide vraag je jezelf af: wat zal er
uit komen? Het Pastoraal Overleg in
Noordwükerhout gaat uit van een
sinds eeuwen gevestigde kerk, die
meer dan enige andere een vaste
structuur heeft gekend en geleid
werd langs vaste lijnen. Daarmee was
men niet meer helemaal tevreden.
Vooral de jongeren proberen het
keurslijf dat zij hinderlijk vonden, te
doorbreken. In Taizé gaat het bU het
aangekondigde jongeren-concilie al
lerminst om het verwezenlijken van
een vast, een uitgewerkt plan.
Het moet een beweging zijn en blij
ven. De oorspronkelijk protestantse
kloostergemeenschap van Taizé
vormt wel het middelpunt van de be
weging onder de Jongeren, maar al
leen opdat men iets zal uitdragen in
eigen landen vanwaar men komt. Wie
van de boeken en brochures over Tai
zé enigszins kennis genomen heeft,
zal daarin telkens weer Abraham
zijn tegengekomen, die Gods stem
had gehoord en uitging zander te we
ten waar hij komen zou.
Sindsdien heeft hij op aarde geen
vaste verblijfplaats gekend. HU is het
voorbeeld van beweging, zoals men
zich die in Taizé voorstelt. Gaande
op het Woord des Heren dot men ge
hoord heeft en verder als een veertje,
gedragen op de adem Gods.
Onlangs is er een Ambo-boekje
verschenen, een vertaling van wat
eerder in het Frans was gedrukt:
„Durven leven", met als ondertitel:
..onderweg naar het jongeren-conci
lie", welk boekje is samengesteld
door een internationaal gezelschapje
van Jongeren uit alle delen van de
wereld, die in Taizé hun inspiratie
hebben gevonden en datgene wat ze
ontvangen hebben mede op deze ma
nier willen uitdragen. Wie dat boekje
leest kamt daar in telkens weer tegen
de term: „inneriijk avontuur". Zo
hebben ze het leven leren zien. maar
vooral het christelijk leven. Een ge
bondenheid aan bepaalde structuren
willen ze niet kermen. Daartoe komen
de jongeren die zich rondom Taizé
verzamelen ook uit allerlei kerken en
zelfs godsdiensten. Hun is echter na
drukkelijk gezegd in eigen kerie een
actieve plaats in te nemen en er aan
mee te werken hun kerk los te wrik
ken uit haar starheid en deze in be
weging te brengen, omdat de kerk
Gods volk onderweg moet zijn. Tot
de kerk behoren is en moet altijd
blijven een avontuur, zoals de disci
pelen. nadat zij door Jezus waren uit
verkoren, ook op avontuur zijn ge
gaan.
Leefgemeenschap
Enkele gegevens, die vrij algemeen
bekend zijn, en die we vroeger in deze
rubriek ook al eens hebben neerge
schreven, willen we herhalen. Taizé
ligt in het zuiden van het oude
Bourgondië, een eindje ten noorden
van de ruines van de kloosterkerk
van duny, eenmaal de grootste kerk
der christenheid. Daar vestigde zich
in 1940 Roger Schutz. een theologie
student uit Genève. Enkele Jongeren,
meest studenten, sloten zioh bij hem
aan en gezamenlijk hielpen ze vluch
telingen, vooral ook joden. Toen in
1942 de Duitsers heel Frankrijk be
zetten, weken ze uit naar Zwitserland
In 1944 keerden ze terug om een leef
gemeenschap op te bouwen, die for
meel tot een kloostergemeenschap uit
groeide. Het waren alle protestanten
die de aloude kloosterregel aanna
men. Mén heeft zich toen veel bezig
gehouden met Duitse krijgsgevange
nen, wat velen niet begrepen. Het
ging hen om in een totaal verbroken
verhouding mee te werken aan ver
zoening, wat natuurlijk een goed
christelijk werk is, maar niet altijd
wordt gewaardeerd wanneer de ge
moederen nog te zeer zijn opge
zweept.
Taizé is een kloostergemeenschap
geworden met toch wel een eigen
karakter, al verplichtte men zich tot
het celibaat, de gehoorzaamheid en
de armoede. Roger Schutz werd prior
en dit is hij nog steeds. Maar wat de
gehoorzaamheid betreft, volgde men
toch een eigen weg. Deze wordt be
oefend ,,in dialoog". Aan de armoede
houdt men zich strikt. Iedere broe
der in Taizé heeft zijn eigen werk
en verdiensten. Deze kamen in de
centrale kas en daaruit leeft men
en geeft gastvrijheid aan bezoekers.
Aan het eind van een jaar maakt
men de kas op en wat er over is,
wordt weggeschonken voor een be
paald doel.
In de loop van de jaren is de ge
meenschap uitgegroeid tot een zeven
tig leden. De meesten zijn van pro
testantse huize, uit alerlei kerken,
maar men vindt er tegenwoordig ook
oosters-orthodoxe en rooms-katho
lieke broeders. Men ziet over de ker
kelijke verdeeldheid heen en wil ook
hier verzoenend werken: Taizé blijft
het enig middelpunt van deze com-
munauteit. Men gaat geen meerdere
kloosters stichten. Wel zendt men
voor een jaar of drie broeders uit
naar alle delen van de wereld, waar
de gemeenschap hun verzoenend
werk nodig vindt.
Al'les of niets
Het zal nu een vijftien jaar gele
den zijn dat deze kloostergemeen
schap werd opgezocht door Jongeren.
Ze konden er kamperen en een stuk
van het gemeenschapsleven meema
ken. Hun aantal nam steeds toe.
Vooral na de mislukte studentenop
standen in Frankrijk in 1968, werd
Taizé steeds meer een middelpunt
van Jongeren en steeds meer kwa
men er uit alle delen van de wereld.
We lezen dat er in 1969 reeds waren
van twee en veertig verschillende na
tionaliteiten. Toen drong de vraag
zich steeds meer op: wat moeten we
met hen doen? Wat zoeken die Jonge
ren eigenlijk? Wat zijn him verwach
tingen? „Wij hebben ons oor te luis
teren gelegd bij Jongeren uit vijf
werelddelen, om hun suggesties te ho
ren. Wij hebben gemerkt dat er bij
velen een verlangen naar God be
staat, maar tegelijkertijd een wil tot
handelen in dienst van de mens.
Voor hen is het alles of niets.
Christus betekent voor hen vooral
leven en van de kerk verwachten ze
dat zij een kreatieve gemeenschap is"
Men bemerkte in Taizé dat de Jon
geren wilden .,de absolute noodzaak
van een kefk, die het paasgetoeuren
meer en meer centraal stelt, die alle
machtsmiddelen weigert en een ge
trouwe getuige is van het evangelie
dat de mens bevrijdt". De gedachten
aan de eerste christenen <fie één van
hart en ziel waren, speelden een niet
onbelangrijke rol. En zo is er in Taizé
die paasboodschap ontstaan, een op
roep tot vreugde. „Christus de Op
gestane, doet in hét diepst van de
mens een feest ontbranden. Hij
brengt een nieuw begin, een lente in
de kerk; een kerk die niet meer over
machtsmiddelen beschikt, bereid om
met allen te delen, een plaats van
zichtbare gemeenschap voor alle
mensen. Hij zal ons de nodige ver
beeldingskracht en durf geven om
wegen tot verzoening te wijzen. Hij
zet er ons toe aan ons leven te ge
ven, opdat de ene mens niet langer
slachtoffer is van de ander." Deze
boodschap zal het uitgangspunt zijn
van het Jongeren-concilie dat kam
peert rondom de kerk van de kloos
tergemeenschap. Ze betalen 15 Fran
se Franks per dag, waarvoor ze ook
nog eten krijgen.
Wanneer we die oproep lezen, kun
nen we ons moeilijk indenken dat
deze op zichzelf, tienduizenden Jon
geren in beweging brengt. Het is ten-
Slotte de oude paasboodschap van
de kerk, waaraan we wel moeten toe
voegen dat deze veel van haar kracht
heeft verloren, zoals het Paasfeest
steeds minder het hoogtepunt van
het kerkelijk Jaar is geworden, wat
hét oorspronkelijk wèl is geweest.
Wat trekt Jaarlijks die massa's Jon
geren naar Taizé? Ik geloof dat Je er
geweest moet zijn om deze vraag te
kunnen beantwoorden. Maar dit
heeft Taizé gemeen met zoveel an
dere dingen. Ik ben er niet geweest,
niettegenstaande alle plannen om er
eens heen te gaan. Is die tocht en het
verblijf daar een soort mode, zoals
ook het Vondelpark in Amsterdam
dat is?
Leven voor een ander
Het boekje „Durven leven" geeft
een heleboel getuigenissen van jonge
ren die er waren. De kerk, welke dan
ook, zegt velen, misschien wel de
meesten van hen die hier samenko
men, niet veel. Deze jongeren ne
men meestal een nog al radicale po
sitie in. Toch zoekt men naar een
gemeenschap die anders wordt be
heerst dan door het egoïstische den
ken en doen waardoor onze samen
leving gewoonlijk wordt gekenmerkt.
Men gaat hier spreken van „incogni
to leven", wat zoveel betekent als je
zelf niet op de voorgrond dringen.
Taizé is eigenlijk helemaal niet
kerkelijk. Maar men wil zich wel
streng gebonden weten aan het evan
gelie. De meeste jongeren die hier
komen het blijkt uit hun getuige
nissen hebben toch wel ergens een
band met het evangelie. Ze zijn er in
geen geval los van. De kerkdiensten,
driemaal per dag. blijken voor hen
een grote aantrekkingskracht te heb
ben. Het is telkens weer die vraag van
die jongeren: hoe beleef ik dit nu
in de praktijk? Dat kan men niet
alleen doen en daarom zoekt men
die anderen.
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Vreeswijk: J. van de
Ketterij, kandidaat te Zeist.
Bedankt voor Arnhem: C. J. Janssen
te Maastricht, voor Hendrik-Ido-
Ambacht: J. den Dikken, te Bent
huizen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Joure: A. J. van der
Linden, te Drachten, die dit beroep
heeft aangenomen.
Dit is een Vietnamees gezin
temidden van de rommeligheid
van een vluchtelingenkamp. Ze
hebben de dood gezien. Ze zijn
hun huis kwijt. Ze zijn alles kwijt
joaarvan ze hielden. Dit is één
Vietnamees gezien en niemand
kent het vermenigvuldigingscijfer
van 't aantal gezinnen dat er ook
zo aan toe is. En niemand weet
meer te vertellen hoeveel vluchte
lingen er in andere delen van de
wereld zijnin het Nabije Oosten,
in Pakistan, in Bangla Desj, in
Soedan, in Angola, in Zaïre. Soms
denken we aan hen .En gift bij 'n
kollekte. soms zo maar 'n gebed.
Wij kunnen het niet helpen. Kun
nen wij het niet helpen?
(Foto missie-zendingskalender)
Zij die naar Taizé trekken komen
terecht in een internationaal gezel
schap, wait alleen ai tegenwoordig een
grote aantrekkingskracht heeft. In
het kamp en bij de verdeling der
groepen voor discussie wordt er voor
gezorgd dat men oost en west. noord
en zuid door elkaar klutst. Zo vormt
men bepaafl.de groepen, die verder
vrij rijn om te doen wat ze willen. Ik
kan me voorstellen dat ieder daar
gemakkelijker met zijn problemen,
ook met zijn godsdienstige problemen
voor de dag komt dan dat in eigen
kring het geval is. Maar het voor
naamste lijkt mij toch dat men wil
beleven het „innerlijke avondtuur"
van een gemeenschap die men hier
direct beleeft, meer dan dit weer in
eigen omgeving mogelijk is. Er moet
hier ook wel een stuk mystiek mee
spellen. Door dat zoeken van ge
meenschap is 't ook haast weer van
zelfsprekend dat men, terug in eigen
land, gaat zoeken naar degenen die
dit ook hebben beleefd en dat men
„ceflflen" gaat«vormen.
WOORD VAN BEZINNING
Deze keer luisteren we naar
psalm 8. Wat een blij en verras
send lied. Het is voluit verbazang
en verwondering. De vreugde kan
niet op. Wat is de mens, dat Gij
zijner gedenkt. Gij hebt hem met
eer en heerlijkheid gekroond.
Velen weten niet wat ze met
deze psalm aan moeten. Laten
we allereerst zeggen wat de dich
ter niet bedoelt. Dit lied wordt op
minstens twee manieren misver
staan. Ten eerste door hen, die
het als een na'tuurpsaflm typeren
en daaruit alleriei conclusies
trekken. Wat is het allemaal
mooi daarbuiten. Ze komen tot
een verh eerlij-kling van het na
tuurleven. De mens meet naar
de natuur terug. De natuurlijke
krachten moeten en mogen ge
leefd worden. Wat kan hij niet.
de mens. Hij is nog steeds meer
in staat. Hij eigent zioh steeds
meer toe. Wat is die mens groot.
Wie de psalm aandachtig leest,
ontdekt, dat er veel over de
tuur wondt gezegd. Maar het is
niet het eerste. Het refrein is
niet: terug naar de natuur. Het
gaat in dit lied om God, die God,
die bevrijdt en zioh met de mens
bemoeit. Het is een loflied op
Hem, die het verbond met mens
en dier onderhoudt. Hij heeft het
leven op aarde gewild. Wij mogen
leven uit Hem met planten en
dieren om ons heen, met de maan
en de sterren daarboven (het lied
is een nocturne). Niet terug naar
de natuur, maar naar God.. Dat
betekent, dat het geschapene
niet op zichzelf moet komen te
6taan, maar steeds weer opnieuw
moet worden ingevoegd in het ga
reel van God. Dat houdt correc
tie, besnijding en het tot de orde
geroepen worden van de natuur
en dan klinkt een lied dat uw
vijand beschaamt;
en brengt Gij uw tegenstandera
tot zwijgen.
Als ïk kijk naar de hemel, het
werk van uw vingers;
de maan en de sterren die Gij
hebt bevestigd;
wat is dan de mens, dat Gij aan
hem denkt;
de zoon van Adam, dat hij U ter
harte gaat.
Toch hebt Gij hem bijna een
god gemaakt;
en hem met glorie en luister ge
kroond;
Gij doet hem het werk van uw
handen beheren;
en alles hebt Gij aan zijn voeten,
gelegd.
schapen en runderen, alles en
alles:
en ook de dieren in het vrije
veld:
de vogels van de hemel, de vissen
van de zee;
al wat wandelt op de paden van
Wat is
de mens
Aan psalm 8 wordt ook on
recht gedaan door hen, die wijzen
op de kleinheid en de nietigheid
van de mens. Wat betekent een
enkele mens in die veelheid van
mensen? En wat heeft hij ervan
gemaakt? Hij is eigenlijk niets.
Al te gemakkelijk wordt zo de
mens beoordeeld naar zijn nut.
Wie kent niet de nuchtere vra
gen: weet je wat b.v. een krank
zinnige aan verpleging kost?
Meer dan een arbeider verdient.
Is dat wel verantwoord om zoveel
géld aan deze onnuttigen in de
maatschappij te besteden? Zo zijn
we ongemerkt ver verwijderd van
de geest van dit lied. De dichter
is verwonderd en verrast, omdat
die grote God zioh met ieder
mensenkind bemoeit, naar hem
omkijkt, hem liefheeft. Hij leidt
ons. Hij draagt ons, Hij bemoe
digt ons, Hij roept ons. De dich
ter zegt: de mens Is een heerser,
een hereboer, een rentmeester.
Alle dingen zijn hem in handen
gelegd. Maar dit niet als mens op
zichzelf, maar binnen het kader
van Gods bedoelingen. Hij is heer
en meester bij de gratie Gods.
Laten we dit loflied nog eens
beluisteren. Ik schrijf het over
in een nieuwe vertaling: Heer
onze Heer, hoe machtig is uw
naam allerwegen op aarde.
Gij die uw majesteit toont aan
de hemel;
Gij opent de mond van weerloze
kinderen;
het
Heeronze Heer, hoe machtig
ls uw Naam allerwege op aarde.
Binnen Gods bevrijdend hande
len, dat het begin en het einde
van het lied is, komt alles op
zijn plaats en tot zijn recht. Wie
God eert, eert ook de mens. Op
hetzelfde ogenblik, dat God als
God wordt geprezen, wordt de
mens waarachtig mens. Dan geeft
hij antwoord en handelt daaruit.
HU komt tot zijn echte verant-
woordelUkheid. HU is door Gods
genade partner, bondgenoot,
vriend en dienaar. De dichter
weet, dat dit verbond door de
mens verbroken wordt. HU spreekt
over tegenstanders, vUanden. Door
de kinderen worden ze beschaamd
Want kinderen zUn geheel af-
hankelUk. Ze zUn aangewezen op
de liefde en verzorging van de
ouders, ze strekken zich uit naar
God. ZU representeren de sterkte
van God. HU heeft de zwakken
uitverkoren om het sterke te be
lichamen. (1 Corinthiërs 1:27 e.v.)
Jezus ciiteert de psalm, als hU
naar de tempelreiniging de blin
den en de lammen geneest. De
kinderen roepen: Hosanna, de
zoon van Darvid. De schriftge
leerden komen in verzet, ook te
gen deze toejuiching. Hebt gU
nooit gelezen: Uit de mond van
kleine kinderen en zuigelingen
hebt GU lof bereid? (Mattheus
21:16). De schriftgeleerden wor
den door Jezus bestraft en als
tegenstanders, vUanden gerekend.
Treffend is ook wat HU zegt
volgens Matthe-us 11:25: Te die
tijde hief Jezus aan en zeide:
Tk dank Vader, Heer des he
mels en der aarde, dat GU deze
dingen voor wijzen en verstan-
digen verborgen hebt, doch aan
kinder kens geopenbaard'.
Deze dingen zUn de afwUzdmgen
de weerstanden het verzet van
de plaatsen Kaperaaiim en Beth-
saória. Zonder deze tegenstand
een teken van ontmoeting
wordt Jezus' weg niet volbrachht.
De kinderen blijven bU Hem, ze
gaan met Hem de weg; ze kun
nen niet buiten Hem, ze leven
van zUn liefde. Ze spelen het spell
mee, tot het einde toe. Als kin
deren moeten wU worden, als
mensen, doe aan zichzelf met ge
noeg hebben, maar aangewezen
blUven op God en op elkaar. In
ZUn gareel leven. Heer, onze Heer,
hoe machtig is Uw naam aller
wege op aarde.
M. J. Wagenvoorde
Herv. predikant te Leiden.
Laten we eindigen met een van de hU die geen vriend heeft met wie
Afrikaanse spreekwoorden, waarmee hij moeite en leed kaïn delen. HU is
dat boekje fc doorspekt. In deze komt als een boom alleen op een bergpas,
het verlost-worden uit een eenzaam- alleen blootgesteld aan de wind
heid naar voren. „Hoe ongelukkig is S. J. M. HULSBERGEN
nekoek (HA.). 11.45 u. Oec. studentend.
Maranathakerk 10
ds. R. Steen- 9.30 en '1.30
BevrUdlngskerk 9 u. ds. L. D. G. 12.15 en 7
Knipschetr, 5 u. ds. J. Bovenberg (gem.
Egïlse Wallone 10.30 u. Pasteur D.
Oec.' Werkplaats (Plantage 16)
ip van Kerken (Meren-
i. dienst ds. Hortenslus.
Petrakerk (Surinamestraat) 10 u. dr.
Wind. 5 u. ds. Hortenslus.
Oude vestkerk (Oude Vest 133) 10 u.
ds. N. Knrenhoff. Heemstede. 5 u. ds.
Brederveld
Beloftekerk (Bobijn
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstr.) Fokkema.
Krulsaerk Gouwsluis 9.30 i
Huize Groenhoven" 10 u. ds. Boven-
Mlerennest'dhr. Kromhout.
Ger. Gem. 10
Ulksen.
Chr. Geref. Kerk 10
Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en 5 u. ds.
Rem. Doopsgezinde
kerk) 10.ib u. prof. dr.
Chr. Science (Steen?
Soil, dienst.
Evang. Chr. Gem. (Middelstegracht)
10 u. dhr. Dikkes.
Nwe. Apost. Kerk (H. Rijndijk 24)
10 en 4 u. do. 8 u.
Geref. Gem. in Ne<
11.30 en 5 30 u. leesd.
Jehova Getuigen (Hogewoerd 176)
1.30 u. Vestestraat 10 en 3 u.
RK K?rk H. Antonius (zat. av. 7 u.)
Viering HA.. 6.30 u. ds. M. v Harme
ien voor Geestelijk gehandicapten.
Geref Kerk (vrijgem.) 9.30 en 6.30
u. leesd.
Chr. Geref. Kerk Jeruzalemkerk
Grijpensteinstraat 9.30 en 4.30 u. ds. S.
van der Riolen te Middelburg.
Oud Geref. Gem. Kerkgebouw Hooft-
straat 240. 9.30 en 4 u. leesd. (ma. 7.15
waard (zat 7 u.) 8, 10, Hoogmis.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u. ds. P.
Schoonenboom, RK Kerk (zat 7 u.) 9
l 11.30 u.. Mariakerk (z
7 u ds T H. Oostenbrug. Ohr. Geref. 9.30 u. voorganger P. v.d. Heiden. Tes-
selschadelaan 28 4 u. jeugdbyeen-
komst Tesselschadelaan 28
Warmond Herv. Gem. 10 u ds. d.
Tonkelaar.
Wassenaar Herv Gem. Dorpskerk
Kerk 9.30 Dienst des wbords, 2.15 u.
ds. G. Bouw te Scheveningen RK
Kerk (zat. 7 u.). 7.30, 9.30 en 11.15 u.
RIJnsbJrg Herv. Gem. (Grote
Kerk) 9.30 u. drs. De Jonge te Leiden,
Leonarduskerk (zat. av. 7 u.) 8.30,
9.30, 1 t.n 6.30 u.
Josephkerk (zaAV. 7 u.). 8.30,
Haagse Schouw (zat. av. 7 u.) 8.30.
30 en '1.30 u.
Hartebrug 8, 9.30 Hoogmis, 10.45, 12
ds. Schlnkelshoek).
Rem. Geref. Gem. Van Mandersloo-
lenwerfstraat 10 u. ev. J. v. Stormbroek
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u. ds.
Katwijk a.d. Rijn Herv. Gem.
"OS.™ S*" ."«Ou- J- 'J.Ban?.
«Vo ttsr.'KS "udr R: j
Voorschoten (Jeugdd) CampLng Ko
ningshof 10.30 u. mevrL Ravensbergen,
ds. G. Spilt,
ds. J. T. Wlersma. Messiaskerk 10 u. dr.
Geref. Kerk Petrakerk 9.30 u. kand. J.
Lelden, Geref Kerk 9 u. ds. D H El-
Brouwer. Katwijk. Maranathakerk
------ e rv Meijnen, Ned Prot. Bond (Lange Kerk-
.30 u. ds. A. Baayen, 5 u. ds. D. W Ge- dftni 46) 1030i d8 j A Roskam. RK
Lodewljkskerk (zat. av. 7 u.) 9.30, 11,
"3.15 en 7 u.
Vrij Kath. Kek (Vreewijkstr. 19)
Leger des Helle 10 u. heUiglngsd. en
7.30 u. verlossingssamenkomst o.l.v.
kapitein cn mevr. J. Lelssenaar.
Oud Kath. Kerk Zoeterwoudsesln-
gel 49) zat 7 u.
Evang. Centrum (Zijlsingel 2) 10 u.
J. Zijlstra (dl. 8 u. J. Zijlstra).
Middernachtsgroep (Zoeterwoudse-
singel 21 j 6 u. dhr. Van der Keur.
Pinkstergem. (Oude Rijn 3) 3 u. dhr.
J. Eikerbout.
Reeuwijk, Chr. Geref.
Kerk 9.30 en 6.30 u. Dienst des 1
Alphen a. d. RUn Herv. Gem. Ad.
u. Ned. KDorzang, 11.45 en 17.30 u.
Rldderveld "De Bron" (zat. 6.3u uj
9 u. Ned. koorzang. 11 u. Pred. J. Seij-
Kapel Dammelaan 12, Molukse
Kerk 11 u. ds. Sltanola.
Kerk 4 a. ds. Paslwarissa.
Volle F vang. Gem. (Kindervreugd)
10 u. H. d. Jong te Rijswijk.
Benthuizen Herv. Gem. 9.30 u. ds.
Den Dikken. 7 u. ds. A. v. Eijk te Gou-
Kerk St Jan de Dooper (zat.
en 11.15 u.. Mgr. Bekkersschool 6 u.
Katwijk a. Zee Herv. Gem. Nwe.
Kerk 10 u. ds. A. Vink. 6 u. ds. J. Cats-
burg. Oude Kerk 10 u. ds. J. Vroegln-
—r Koelman, Jeugd.-
Kerk (zat. 7 u.) 9. 10.45 en 6 i
Nieuw Vennep Herv. Gem. 9.30 u.
sink, Sassenheim, Chr. Geref. Kerk
9.30 en u. prof dr. W H Velema. Ev
Chr Gn. (mavoschool) 10 u. evang.
Corrie t. Boom. RK Kerk tuinbouw
school. 1030 (zat. av. 7 u.).
Sassenheim Herv Gem. 9 en 10.30
Mnh ïrpm dienst. Icntusfcerk 10 u. kand. J. Hoek,
Molukse Prot. 5 u ds L p^i^rk 9.30 u. ds. D.
W. Koelman. 6 u. ds. J. Vroegindewelj,
Groen v Prlnstererschool 10 u. ds. J.
Catsburg. Wljkgebouw "De Hoeksteen"
10 u. dovend., 10 u. Pfarrer J Koch, j
uit Walldüm, dienst in de Duitse taal,
Zlekenh. 'Overduin'. 2 u. ds. J. G. v.
Ieperen. al scheid. Geref. Kerk Vredes-
Klelsen te Utrecht.
NoordvlJk-BInnen Herv. Gem. (in Geni. 7 'u Samenkomst' (geb. Ned.
kerlc 9.30 en 5 u. as. Schaafsma. H.A.. S~iSSt.v?^d,a(^.0(^S vïlÜ
Schrijver te' Woerden (Salvatorkêrk)
Trlomfatorkerk 9.30
Halsema, H.A., Chr
ds. Tanis, v. Sliedrecht, 5 i
L SSari 8r|o ÏÏSa u! ds. Th. Hof HoofdstAat^ 10
d~ Ger. Gem. (Remisestraat) 10 u. leesd. gjjjgïgj N L JW'..°6
Duinstraat) 10.30 u. ds. mr. D. G. Hoe
vers <D;n Haag). RK Kerk 8, 9.30, 11
en 12.15 u (zat. av 7 u.).
Noordwljk a. Zee Herv. Gem.
Balke. Geref Kerk
10.30 u. ds. Vos, 6.30 u. kand Tenijen-
huis (Nieuwerbrug), 9.30 u. ds. Siert-
sema, 6.30 u. ds Korteweg, Geref. Kerk
(vrijgem.) 9.30 u. leesd., 3 u. ds. Schol-
Boskoop Herv. Gem. 9.30 u. ds. A
E3l-?£3^ru~^ke?^\oS; 10. «■_-*. P. Hulsman (Rijns-
allen), Sportlaan, Katwijk a. Zee, 4 u.
Heur 10ÏÏ d.^vVrh,ulë:eK.pér^Un-
'm. de Leeuw, 6.30 u. ds. W. L. Hefymans,
Opstandingskerk Pr. Marijkestraat
10.30 u. ds. M. Hanemaaijer 6.30 u. ds.
J. H. Bogers.
Gebouw Nabij Gez. dienst 9 u. ds. J.
H Bogers.
Martha-Stichting "RIJstroom" 10.30
u. ds. J. H. Bogers.
Oudshoomseweg 10 u. ds. R. Oort.
1 Sionscerk Hooftstraat 10.30 u. ds. 8.
W Verploeg, 6.30 u. Kand. Boer te
Utrecht.
De Goede Herderkerk Ten Harmsen-
straat 10.30 u. ds. N. J. M. Hoogendilk.
6.30 u. Community Singing m.m.v. Ge
ref. kerksoor van Hazerswoude Combo
Bellev in olv.. Barend van Triest
voorganger ds. Hoogendilk
Rldderveld "De Bron" Troubadour-
weg 9 J .ds .8. W .Verploeg 630 u ds
■teafjg geeste-
Pr. d. Jong.
Salua orikerk W. d. Zwijgerlaan 10
u. ds. Pr. d -Jong, 650 u. ds. A. Borman
De Goede Headerkerk Ten Harmsen-
11 u. ds. A. G. v.d. Stoel van Bergen c.
Zoom, Chr Geref. Kerk 9.30 u. leesd., 3
u. ds. Jac. J. Rebel v Sassenheim, Ge
ref. Gem. 9.30 en 6 u. ds A Bac, Vrijz
Prot. ge-in dienst, Pinkstergem 9.""
in lokaal Nieuwstr. 27, Bethel 9.30
Hazerswoude Herv. Gem.
L. C Versluijs (intrede). RK
Kerk. 8.30 u. ds. Swierta. 1050
ds. Swierts (H.A.).
Leiderdorp Herv./Geref. Kerk
Dorpskerk 10 u. ds. J. P. Honnef, Hoofd-
9. 10 en 12 u. (zat.
kerk 7.30, 9. 10.30 en 12 u. (aa.av. 7 u.)
Noordwljkerhout Herv. Gem. 10 u.
in zaal Brama. Dorpsstraat, ds R S.
Elgersma, uit Noordwljk. 10 u. in de
Zilk, aula rk. meisjesschool, dh. J.
Goedhart uit Nieuwkoop. RK Kerk St.
Jozef (zat. av. 7 u.) 8, 10, 11.30 en 7 u..
St. Viktor (zat. av. 7 u.) 8. 950, 11 en
6 u.. H. Hart in De Zilk (zat.a
Oegstgeest Herv Gem. (Groene
Kerk) 930 u. ds. W. Verdonk (Pau-
luskerk) 10 u ds. A d. Haan (Gem-
centrum) 10.30 u prof. d r. H Paber,
10.30 u. (Jeugdkerk) dhr. L. P Rigte-
ring, 7 u. dr. D Bakker, Geref. Kerk 10
Geref. Kerk Kruiskerk 950 u.
J Flink (HA),
850, 11 en 6.30 t
(za. 7 u.). 10.30 u. RK Ml-
cnaeiK3rs (zat. 7 u.) 9 u.. Koudekerk
a.d. Rijn, Ridderhof zo. 10.30 u.. RK
kerk der Engelbew. Dorp (zat. 7 u) 8,
10 en 11.30 u.
Hillegom Herv. Gem. 10 u. dr. J.
G B. Jansen, 7 u. ds. Boonstra, Geref.
Kerk 10 en 7 u. ds. Hartkamp (HA).
Chr. Ger. Kerk 10 en 7 u. ds. G. C. v.d.
Kamp. RK Kerk St. Martinuskerk (zat.
7 u.) 830, 10 Hoogmis, 11.30, 1245. 530
aa 750 u.. St Jozefkerk (zat. 7 u.) 8.30.
i.) 750, S.50 en 11.15 i
(zangd.i ds. H. G. Oostinga. Geref.
leesd. (woe. 750
1 ds. Lalleman, Geref. Kerk 950 u. ds.
Czlrla. 630 u. r - - -
igsdieist. RK 3
|L) 8.15, 9.45. 11
RHnsaterwoude - Herv. Gem. 950 u.
ds. W. j. Schouten te Vlaardlngen,
De Goede Herder (zat.a
9.30, 10.30, 12 en 630 u., H Willlbrod
(zat. av. 7 u). 9.30, 11.15 en 5 u. Duin-
reli (zat.av. 7 u.) RK zo. 10 u. prot.
Bond). RK Kerk 8, I
Groenendijk uit Scheveningen. 6.30 u*.
6 u. ds. Hoff.
Voorhout Herv. Gem 10 ds. A.
Oskamp. Em. pred. te Oegstgeest. RK
Kerk (sW. 19 u.) 9 u. hoogmis, 10.30,
- drs 3lenk (intrede) Geref. Kerk:
9.30 Ka.id. Knotters Amsterdam 7 u.
ds Van dei Meulen, Wassenaar.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 u. ds.
J. Kaal te Nieuw veen, 7 u. ds. P. Knot.
>r, Vlaardlngen. Aula Noord-Hofland
».45 u. ds. De Zeeuw. Geref. Kerk (vrij
gemaakt) 10.15 u. en 4.30 u. ds. A. W
Boxman. Ede. RK Laurentluskerk (zat.
7 u.) 8.31. 10.30 u.. hoogmis 12 u.. Moe
der Godskerk (zat. 7 ui) 8. 10. 11.30 en
(zat 7.30 u.). 750. 10 en 11 u. Chris
tus Dienaarkerk (2
11 30 en t uur R K
7 uur) 10, 12 en 6 i
Zwammerdam Herv. Gem. 10 uur ds
Joh. St-Jhouwer te Alphen aan den
Rijn. G.39 uur ds. J. Mostert. Geref.
Los te Leimuiden. R. K. kerk (zat. 7 u)
8 10. 11.30 en 5."
Waddlnxveen Herv Gem. Brug-
kerk 9.30 u. ds. D. v. Vliet en 6.30 u.
ds. D. v. Vliet (HA). De Hoeksteen 9.30
J. vd Heuvel (HA), Bethel-
Gem. In aamenwerking met VrlJz. Herv.
Wachttorenbespr Een generatiekloof
in uw gezin voorkomen. Volle Ev.
gem. "Slon", gem. schapsruimte Chr.
basisschool "De Savornln Lohman",
Llndengaarde 17a (Groenswaard H).
Het orgel in de Remonstrantse
kerk te Oude Wetering,