RUSSEN
WILLEN
CYPRUS-
OVERLEG
Op Zeerechtconferentie
is vrijwel niets bereikt
Tegenstellingen spitsen zich verder toe
PORTUGEZEN KREGEN
AANBOD ARABIEREN
Op bevolkingsconferentie in Boekarest
Brigade des Doods in
Brazilië weer actief
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1974
PAGINA 9
MOSKOU De Russische regeling heeft gisteren aange
drongen op het bijeenroepen van een internationale confe
rentie, die een oplossing voor de kwestie Cyprus moet vin
den. De conferentie zou moeten worden bijgewoond door
de leden van de Veiligheidsraad en Griekenland, Turkije
en Cyprus.
Door
Jan Kees Kokke
BOEKAREST .Alle pessimis
tische voorspellingen over de groei
van de wereldbevolking zijn onge
grond. De toekomst voor de mens
ziet er zonder meer stralend uit".
Dit is de visie van de Volksrepu
bliek China hier op de wereldbe
volkingsconferentie in Boekarest.
China heeft dan ook als eerste
natie op deze conferentie het zo
genaamde actieplan van de Ver
enigde Naties verworpen. Dit we-
reldbevolkings actieplan is een
blauwdruk, waarin een verminde
ring wordt beoogd van het huidige
groeipercentage van de wereldbe
volking met 2 procent per jaar.
Als hierin geen verandering komt,
dan zal de wereldbevolking over
35 jaar zijn verdubbeld.
„Wij vinden de bevolkingsgroei
in de derde wereld helemaal niet
zo slecht. Integendeel. Wij zijn er
een voorstander van", aldus Hoe-
ang Sju-tse, vice-minister voor
gezondheid van China tijdens de
algemene debatten hier.
De Volkrepubliek China 's
wereld grootste natie met ruim
800 miljoen inwoners is de me
ning toegedaan dat een grote be
volking in de derde wereld be
langrijk is voor de strijd tegen het
imperialisme. Werkloosheid en ar
moede zijn niet het gevolg van de
overbevolking, maar ze worden
veroorzaakt door imperialistische
agressie en uitbuiting, vooral door
de super-mogendheden. die hier
voor het meest verantwoordelijk
zijn, zo zeggen de Chinese afge
vaardigden.
China's geboorteplanning be
staat niet slechts uit geboortecon
trole. vertelde een Chinese afge
vaardigde. In dichtbevolkte stre
ken worden de mensen aangemoe
digd pas op latere leeftijd te trou
wen. Bovendien tracht men het
aantal geboortes af te remmen.
Maar in streken, die minder dicht
bevolkt zijn, worden maatregelen
genomen om de bevolkingsgroei te
stimuleren. Bovendien is de po
sitie van de vrouw sinds de revo
lutie sterk verbeterd.
„Wij geloven", zeggen de Chine
zen hier in Boekarest, „dat de
landen van de derde wereld grote
mogelijkheden hebben om zich te
ontwikkelen, als zij hun land on
afhankelijk en met zelfvertrouwen
opbouwen".
Overigens heeft men internatio
naal grote bewondering voor de
manier, waarop China zijn bevol
kingspolitiek voert. In sommige
streken is het geboortecijfer terug
gebracht tot 5 per duizend.
China legt hier in zijn toespra
ken sterk de nadruk op solidari
teit met de ontwikkelingslanden.
Men verwacht hier echter niet dat
China voorstellen zal indienen tot
wijziging van 't wereldbevolkings
actieplan. Slechts uit de redevoe
ringen van de Chinezen kan men
opmaken, welke houding dit land
inneemt.
Duidelijk is hier in Boekarest
zo langzamerhand wel geworden
dat de politieke tegenstellingen
over de groei van de wereldbevol
king en wat eraan gedaan moet
worden, zich verscherpen. Kort
voor de Chineze verklaring had de
Franse delegatie ook al kritiek
geuit op het actieplan. Het zou te
pessimistisch zijn. Ook Peru en
Argentinië hebben zich duidelijk
tegen het VN-plan uitgesproken.
Argentinië diende niet minder
dan 68 amendementen tegen het
plan in. Brazilië en Rusland heb
ben inmiddels te kennen gegeven
hier sympathiek tegenover te
staan. Andere landen, zoals Ame
rika, Canada, Indonesië, Iran, In
dia, West-Duitsland, Zweden en
ook Nederland hebben zich voor
standers getoond van het actie
plan, dat hier in Boekarest door
de leden van de Verenigde Naties
moet worden aangenomen.
De Amerikaanse vertegenwoor
diger Weinberger zal zijn regering
zelfs voorstellen extra geld be
schikbaar te stellen om het plan
te kunnen verwezenlijken. Iran
heeft 2»juist toegezegd meer geld
aan het VN-fonds voor bevol
kingsactiviteiten te zullen geven.
Overigens nemen noch Rusland,
noch de Verenigde Staten op deze
bevolkingsconferentie een extreme
houding aan. Vooral Amerika ont
wijkt de polarisatie en voert een
politiek van voorzichtig manoe-
vreren. Nederlandse waarnemers
geloven niet dat het actieplan tot
nu toe ernstig in gevaar is ge
bracht. Vrijwel alle landen gaan
er toch van uit, dat dit de basis
moet vormen. Er wordt niets weg
gestreept van wat er in het plan
staat. Wel worden er veel amen
dementen aan toegevoegd.
Inmiddels is de schaduw van de
wereld voedsel-crisis over dit be
volkingscongres gevallen. Roy
Jackson, vertegenwoordiger van
de Voedsel- en Landbouw Organi-
tie (FAO) waarschuwde dat het
voedseltekort in de wereld zal toe
nemen. en Lester Brown van de
Amerikaanse Overzeese Ontwik-
kelingsraad, berekende hier dat de
voedselproduktie dit Jaar lager zal
zijn dan in 1973.
Golf van moorden
Duizenden militairen en politiemannen zoeken met politiehonden, helikopters en verkennings
vliegtuigen naar de 19 IRA-mannen die zondag met behulp van gelignietstaven uit de gevangenis
van Portlaoise ontsnapten. Zes van de voortvluchtige leden braken gisteren door ebn cordon van
leger en politie en gingen er in een gestolen auto vandoor. Op de foto: militairen doorzoeken
de bossen in de omgeving van de gevangenis.
De bestaande garantie-regeling vla
den de Russen van weinig waarde
meer na de staatsgreep en de Turkse
Invasie. „De kwestie Cyprus kan niet
worden opgelost met behulp van mi
litaire macht of door middel van een
poUtiek dictaat aan deze souvereine
staat", aldus de Russische verklaring.
Politieke waarnemers in Moskou
I betwijfelen of Ankara zal instemmen
met de door de Sowjet-Unie voor
gestelde conferentie daar een van de
belangrijkste doelen van het Rus
sische voorstel ongetwijfeld is te
voorkomen dat de Turkse zone op
Cyprus een permanent karakter zal
krijgen. Ook de Griekse regering zal
niet zonder meer akkoord gaan met
de voorgestelde conferentie, maar als
hierdoor Turkije sterk onder druk
wordt gezet de troepen van het
eiland terug te trekken dan zal men
in Athene wel van gedachten veran
deren, aldus deze politieke waarne
mers. Zij wijzen er overigens op dat
de Ver. Staten en Groot-Britt&nnië
vastbesloten zijn de kwestie-Cyprus
j op te lossen zonder de hulp van de
Sowjet-Unie.
In Londense diplomatieke kringen
I was men donderdagavond van me-
I ning dat de Britse regering zich niet
bij voorbaat al zal verzetten tegen de
door Moskou voorgestelde grote in
ternationale conferentie over Cyprus.
Hoewel Londen met steun van Wash
ington de diplomatieke pogingen tot
hervatting van de Geneefse confe
rentie zal voortzetten, wil men an
dere vredesinitiatieven zeer zeker
niet uitsluiten.
President Glafkos Clerides van Cy
prus vertrekt vandaag voor bespre
kingen over de kwestie-Cyprus naar
Athene. Of hR eerst nog een ontmoe-
ting zal hebben met de leider van de
Turkse Cyprioten, Rauf Denk tas J,
staat nog niet vast. Clerides zei gis
teren. dat hU bereid is zijn oude
1 schoolvriend Denktasj te ontmoeten
,.op elk ogenblik dat het deze schikt".
I Clerides wordt morgen in Nicosia
terug verwacht.
WASHINGTON Het Ameri
kaanse hof van beroep heeft gis
teren de mening uitgesproken, dat
een uitstal van een week of drie vier
van het begin van het "Watergate-
doofpotproces" gewenst is, maar
i heeft de definitieve beslissing over t
tijdstip overgelaten aan de rechter,
die het proces zal lelden, t.w. de ar-
1 rondissementsrechter John Sirica.
Sirica weigerde maandag het aan-
j vankelilk vastgestelde tijdstip 9
september te wijzigen. De advoca
ten vaa verscheidene verdachten en
ook de Watergate-aanklager, Leon
Jaworski, tekenden beroep aan tegen
I de beslissing van Sirica.
I Het proces zal worden gevoerd te
gen zes voormalige medewerkers van
ex-president Nixon, onder wie Ehr-
Uchman en Haideman en de voorma
lige Ametikaanse minister van Jus
titie John MitehelL
WASHINGTON (AP) Het Ame
rikaanse ministerie van Buitenland
se Zaken heeft gisteren meegedeeld
te beschikken over een "onafhanke
lijk, officieel rapport" waarin van
Arabische zijde Portugal wordt voor
gesteld te weigeren Amerika toestem
ming te geven zijn luchtmachtbasis
op de Azoren te handhaven. In ruil
daarvoor zou men 400 miljoen dollar
krijgen.
Maar, zei de woordvoerder Ro
bert Anderson, Portugal was daar
over nog niet benaderd "en wij wach
ten op meer nieuws van onze ambas
sade te Lissabon".
Welk Arabische land of landen 't
hier betrof wilde hij niet meedelen.
De anderhandelingen over het ver-
Morgen komt ook VN-secretaris-
generaal Waldheim op Cyprus aan.
Gistermiddag arriveerde hy onver
wacht in Genève. In Nicosia wil
Waldheim praten met Clerides en
Denktasj. De Cyprische regering
heeft glstereh het luchtruim boven
het eiland weer voor alle burger-
luchtverkeer vrijgegeven. Het zal nog
wel enige tijd duren voordat de in
ternationale luchthaven van Nicosia
wordt heropend want de landings
banen zijn door de Jongste gevechten
nog onbruikbaar. Inmiddels zijn de
550 Zweedse militairen van de VN-
vredesmacht in Famagusta vrijwel
geheel van de buitenwereld afgesne
den. De Turkse commandant in dezo
havenstad aan de oostkust van Cy
prus had dinsdag om hun terugtrek
king gevraagd. Volgens een VN-
woordvoerder in Nicosia maken de
Turken de bevoorrading van de
Zweedse militairen zo goed als mo
gelijk.
Een woordvoerder van het plaatse
lijke Turks-Cyprische bestuur zei dat
de Zweden beter toezicht konden
houden op de Griekse en Turkse li
nies dan de hele dag in de zon te
zitten. Een Turkse officier heeft de
VN-militairen beschuldigd van het
plunderen van door de Griekse Cy
prioten in de steek gelaten winkels.
Ook op andere plaatsen in het door
Turken bezette deel van Cyprus on
dervinden militairen van de VN-
vredesmacht moeilijkheden. Waar
nemers in Nicosia zien hierin een
poging de sterkte van de VN-vredes
macht in dit gebied te verminderen.
Op geheel Cyprus bevinden zich 4372
VN-militairen. Secretaris-generaal
Waldheim verklaarde woensdag in
Tunis dit aantal nog te willen uit
breiden om gewelddaden en wreed
heden beter te kunnen tegengaan.
In diplomatieke kringen in Ankara
is gisteren vernomen dat men daar
de hoop op een hervatting van de
conferentie van Genève groter vindt
warden. De Amerikaanse ambassa
deur in Turkije, William Macombre,
zei dat de pogingen de conferentie
te doen hervatten zich in positieve
zin ontwikkelen.
De Turkse premier Bulent Ectvlt zei
gisteren dat als de Grieken en de
Griekse Cyprioten blijven weigeren
naar de Geneefse conferentie taf el
terug te keren dat voor hun eigen
verantwoording is. In Ankara heeft
een aantal ministers samen met ho
ge ambtenaren plannen opgesteld
vöbr de economische ontwikkeling
van het door Turken bezette deel
van Cyprus. In de eerste plaats zal
er aandacht worden geschonken aan
een spoedig herstel van de land
bouw, de veestapel, de verbindingen
en de elektriciiteits- en drinkwater
voorziening.
Het ministeriële comité van de Raad
van Europa heeft donderdag in
Straatsburg besloten een oproep op
de 17 lid-staten te doen op ruime
schaal hulp te verlenen aan de
vluchtelingen op Cyprus, zowel in
het Griekse als het Turkse deel van
het eiland. Elke regering zal worden
gevraagd om in afwachting van een
hulpprogramma dat zal worden op
gesteld door de bijzondere vertegen
woordiger voor de vluchtelingen van
de Raad, de Fransman Pierre Schnei-
ter, voorlopige vast individuele hulp
te bieden.
lengen van de verhuur van de basis,
die van vitaal belang was geweest
voor Israël tijdens de Amerikaanse
luchtbrug in de oktoberoorlog, be
ginnen in Washington op 3 septem
ber.
Gevraag of de VS "passief blijft"
gezien dat Arabische voorstel ant
woordde Anderson slechts "Ja".
De Portugese regering heeft giste
ren geweigerd commentaar tegeven.
De Amerikaanse ambassade te Lis
sabon wilde ook geen vragen over
deze zaak beantwoorden alhoewel be
kend was dat zij over een "arablsch
aanbod" enige tijd geleden was in
gelicht.
Van welingelichte zijde is verno
men dat het aanbod twee weken ge
leden was gedaan door Saoedi-Ara-
Caracas De verklaring waarmee
volgen 1e week de VN-Zeerechtcon-
ferentie in Caracas zal worden be
sloten zal „objectief en niet contro
versieel" zijn, zo heeft conferentie
voorzitter Amerasinghe verklaard.
Het kooit neer op een erkenning
dat de conferentie grotendeels is
mislukt.
In plaats van een conventie voor de
zee maar daar durfde eigenlijk
bij het begin al niemand echt op te
hopen zal er een slotverklaring
komen die waarnemers nu al een
„balans van alle meningsverschillen"
Op vrRwel geen enkel punt is echte
overeenstemming bereikt. Slechts
het instellen van territoriale wate
ren tot twaalf mijl uit de kust
heeft orede instemming. Weliswaar
bië. De 400 miljoen dollar waarover
werd gesproken "kon worden ver
hoogd" en de Arabieren zouden be
reid zijn elk bod van de VS te evena-
Het recht om de basis te Lajes te
mogen gebruiken was in 1972 door
Portugal met twee Jaar verlengd.
Washington zou hiervoor 400 mil
joen dollar betalen.
Officieel liep de "huur" af op 4 au
gustus maar deze gaat automatisch
xdoor als geen der partijen laat we
ten deze op te willen zeggen.
Portugal onderhoudt geen diplo
matieke betrekkingen met Israël of
met de Arabische landen, maar de
nieuwe regering zou voornemens
zijn die betrekkingen met deze laat
ste te willen gaan aanknopen.
bestaat ei
ook een
grote aanhang
voor het
van eei
a „economische
zone" ter
breedte v
an tweehonderd
mijl, maa
x dit zou
schjjn-overe en-
stemming
genoemd
kunnen worden.
Want ovei
- wat die
zone precies in
moet houden verschillen de inzichten
vaak hemelsbreed. De grote vraag is
welke rechten kuststaten aan de
zone kunnen ontlenen: voorkeurs
rechten af totale heerschappij. De
meningvorschillen zijn terug te voe
ren op het verdedigen van nationale
belangen.
De grote zeevarende naties, en met
name de supermachten VS en
USSR, willen niet dat zones van
200 mijl hun wereldvloten in hun
bewegingsvrijheid beperken. Ameri
ka heelt laten weten nimmer een
conventie te kunnen ondertekenen,
waarin de vrije doorvaart door zee
straten 'nclusief de passage van on
derzeeërs onder het oppervlak en
van vliegtuigen erboven, niet duide
lijk gestipuleerd wordt.
Landen met grote vissrsvloten voe
len zich bedreigd door eventuele ex
clusieve rechten van kuststaten in
de economische zone.
Net als de eerder gehouden VN-
grondstoffenconferentie zijn ook in
Caracas weer duidelijk de tegenstel
lingen tussen rijk en arm bovenge
komen. De geïndustrialiseerde lan
den ve-dedigen in Caracas hun
reeds verworven voorsprong bij het
exploiteren van de ongekende rijk-
Arsène Lupin Guy baron de
Rothschild heeft gisteren in Parijs
gezegd, dat de gladde misdadiger die
een aantal safeloketten ta een bij
kantoor van de bank van de familie
De Rothschild heeft leeggehaald,
daarbij geholpen moet zijn 'van bin
nenuit'. De door de zon gebronsde,
correct geklede man die naar schat
ting tussen de 35 en 40 jaar oud
was. en die men in Parijs al 'Arséne
Lupin de tweede' noemt, heeft ten
minste acht van de 115 safeloketten
leeggehaald en daarbij duplicaatsleu
tels gebruikt die de bank in voor
raad heeft voor cliënten de hunne
hadden vergeten. Zijn buit beloopt
tussen de 2 en 4 miljoen gulden.
dommen van de zee tegen de eisen
van de minder ontwikkelde landen
die nu ook wel eens een graantje
willen meepikken van de rijkdom
men die ze nu nog vaak vlak voor
hun eigen kust hun neus voorbij
zien gain.
Even weinig overeenstemming be
staat o"er de vraag wie de rijkdom
men on Ier de internationale wate
ren toekomen.
De ge ndustrialiseerde landen be
schikken over steeds betere techni
sche middelen die bodemschatten
naar zich toe te halen Vandaar dat
de groep van ongeveer honderd
ontwikkelingslanden er op staat dat
deze „gemeenschappelijke erfenis
van de mensheid" door de instelling
van een internationaal gezagsorgaan
moet worden beheerd Een orgaan
met zeer brede bevoegdheid dat het
laatste woord heeft bij de vraag
wie, wat, waar mag ontginnen. Door
RIO DE JANEIRO In Brazilië is
de 'esquidrao da Morte', de Brigade
des Doods, sinds kort weer actief na
enkele maanden lang niets van zich
te hebbe i laten horen.
Een golf van moorden in Rio de Ja
neiro en omgeving wijst erop dat de
brigade opnieuw bezig is misdadigers
uit te scnakelen.
De macabere illegale beweging
heeft m de* afgelopen acht Jaar naar
schattin? meer dan tweeduizend klei
ne misdadigers 'geëxecuteerd* Zij
bestaat uit politiefunctionarissen die
in hun vrije tijd het recht in eigen
hand ne/ren.
Na de bestraffing van politieman
nen die schuldig waren bevonden
aan door de brigade gepleegde moor
den en \eroordeling van deze aotivi-
telten door de publieke opinie is de
brigade gestopt met de publiciteit die
zij aan haar daden gaf.
Er wordt niet meer anoniem opge
beld met de mededeling dat er weer
een lijk van iemand uit de onderwe
reld op een aangegeven plaats ligt.
Ook vüilt men niet meer de bij deze
lijken achtergelaten briefJes met het
daarop getekende doodshoofd met ge
kruiste beenderen en zinnen als 'ik
val niet langer politiemensen aan',
'ik molesteerde kinderen' of 'ik han
delde 'n drugs'.
Nog steeds worden echter in de
vroege -chtenduren lijken gevonden
die onmiskenbaar de tekenen van de
brigade vertonen, zoals de sporen
van handboeien, door sigaretten ver
oorzaakte brandwonden, kogelwon-
den over het hele lichaam en het on
vermijdelijke nekschot.
De brigade kwam weer in het
nieuws toen de politie eind vorige
maand vijf lijken in een gestolen
auto ontdekte. De slachtoffers waren
met kogels doorzeefd. Sommige
kranten schreven dat het een oorlog
tussen benden betrof, maar in poli
tiekringen was men ervan overtiRgd
dat de brigade des doods opnieuw had
toegeslagen. De vermoorden werden
gezocht voor roofovervallen.
Vier weken later vond men twee
lijken. Zij waren eveneens met kogels
doorzeefd en hadden beide een nek
schot. Volgens de politie was een van
de slachtoffers een drugshandelaar,
die een maand eerder een politieman
in een been had geschoten.
Op dezelfde dag waren twee 17-Ja-
Jarige Jongens in een buitenwijk van
Rio tegm een muur gezet en met
automaitasche wapens geëxecuteerd
door drie politiemannen die, volgens
ooggetuigen, na hun daad in hun pa-
trouillewigen stapten en rustig weg-
reden.
gezamenlijke ondernemingen en
hulp bij opleiding van eigen men
sen, willen de ontwikkelingslanden
ook deelnemen aan die ontginning
Kenelijk overtuigd van de gedeel
telijke mislukking van deze derde
Zeerechtconferentie, maar ook van
de noodzaak dat er op den duur
toch iets geregeld dient te worden
zijn de deelnemers alvast maar be
gonnen na te denken over de vol
gende. Die is nu voorzien tussen 1
juli en 15 september volgend jaar
in Wenen of Genève, maar er zijn
al stemmen opgegaan om die datum
te vervroegen.
Die haast is mogelijk te verklaren
uit de vrees dat een uitblijven van
regelingen leden er toe zal verlei
den eenzijdig economische zones
en/of territoriale wateren voor hun
kusten in te stéllen en dat zou
het einde van het overleg beteke
nen.
De kennelijk hernieuwde activiteit
van de brigade des doods valt samen
met een periode van groeiende mis
dadigheid in Brazilië.
De journalist Adriano Barbosa, die
een boek over de brigade heeft ge
schreven, zegt dat de organisatie in
1958 door generaal Amaurl Kruel is
opgerient.
Een van haar beruchtste leden was
Joao Coelho, een voormalige politie
man, die bekend stond 'als de 'kaar-
senbranrter' omdat hij bij zijn slacht
offers brandende kaarsen achterliet
uit vrees dat de kwade geest van de
dode wrvik zou nemen.
Coelho liep tegen de lamp toen een
van zijn slachtoffers een executie
door twaalf kogels overleefde en de
autoriteiten vertelde wie de dader was.
Voordat de strafzaak tegen hem zou
beginnen overleed Coelho echter aan
hartaanval.
t In aanwezigheid van zijn echtgenote en een aantal dames van het Congres heeft de Ameri
kaanse president Ford een proclamatie ondertekendo waarbij maandag tot "Dag van gelijke
rechten voor de vrouwwordt uitgeroepen
Hof van beroep
Av il uitstel van
Watergate-proces
Yoor afkopen van YS-basis
