Demonstraties
bij installatie
burgemeester
„Te lichte straffen bedreigen samenleving"
Amor betrapt, politie
man bijna slachtoffer
Boze rijksgenoten gaan opnieuw
flats kraken in de Bijlmermeer
Vonhoff, donder op
Overheid let op aardgastekort
Amsterdamse hoofdcommissaris P. A. Jong:
g7J DINSDAG 20 AUGUSTUS 1974
UTRECHT De installatie van
het ex-Tweede Kamerlid Henk Von-
hoff als burgemeester van Utrecht is
gistermiddag met incidenten gepaard
gegaan. Nauwelijks was de nieuwe
burgemeester in de propvolle zaal
van Tivoli de ambtsketen omgehan
gen of ruim tien jongelui stonden op,
ontrolden spandoeken en hieven
spreekkoren aan „Vonhoff, donder
op".
Terwijl het overige publiek de
hieuwe burgemeester met applaus
verwelkomde, werden de actievoer
ders door rechercheurs in burger uit
de zaal verwijderd. Ook buiten de
zaal was burgemeester Vonhoff al
spandoeken te verstaan gegeven,
da" hy niet welkom was. Aan alle
gr xligden voor de buitengewone
r; Is vergadering werden protest-
6t '?lls uitgedeeld.
"r zijn blijkbaar nu al een aantal
li ?n, die mondreclame voor mij
ir :en", reageerde de burgemeester
lr -'jjn openingsrede op de ongere-
y heden, „maar dit is een vergade
rd t van de gemeenteraad en daar-
b' zijn geen tekenen van instem-
nv-ig of afkeuring toegelaten. Dit
no<r los van het feit, dat ze op dit
moment aan de verkeerde geadres
seerd lijken".
In zijn rede zette burgemeester
Vonhoff uiteen welke rol actiegroe
pen zijns inziens in de gemeentelijke
samenleving dienen te spelen. Hij zei
dat de raad het centrale beslissings
orgaan in de gemeente is en dat die
rol niet door actiegroepen kan wor
den overgenomen. „Deze grepen
kunnen alleen een positieve signaal
functie hebben, zeker wanneer zij
weerklank vinden by brede lagen van
de bevolking", aldus Henk Vonhoff.
De nieuwe burgemeester zei, dat
het ambt, dat hy met vele gevoelens
van emoties aanvaardde, hem een
groot verantwoordeiykheidsgevoel
gaf. „In deze zaal he ik myn m.o.-
examen geschiedenis afgelegd", ver
klaarde hy, „nu sta ik aan het begin
van een examen, dat naar ik hoop
22 Jaar zal duren". Burgemeester
Vonhoff is 43 jaar oud.
Na vergeefse bezetting Amsterdams stadhuis
AMSTERDAM „Nu de bur
gemeester ons niet te woord wil
staan, beschouwen wy de ge
maakte afspraken als verbroken.
De klok is teruggezet en dat
houdt in, dat wy doorgaan met
onze kraakacties". Dat verklaarde
gisteren J. Maatryk, lid van de
beheerraad van het welzynswerk
voor Surinamers en Antillianen,
die gisteren een gedeelteiyke be
zetting van het Amsterdamse
stadhuis door ongeveer honderd
ryksgenoten leidde.
De actievoerders waren, verge
zeld door vrouwen en kinderen,
het stadhuis binnengedrongen om
him eis, een direkt gesprek met
burgemeester Samkalden, kracht
by te zetten. Toen de burgemees
ter alleen bereid bleek een dele
gatie van vyf Surinamers morgen
te ontvangen, liet J. Maatryk on
der luid gejuich weten, dat de
gangen van het stadhuis bezet
zouden worden.
Een legertje politiemannen
greep daarna in. Met zachte
drang werden de actievoerders
naar buiten geleid. By de ontrui
ming deden zich geen ongere
geldheden voor.
De ongeveer honderd Surina
mers wilden de burgemeester
spreken over de opvang van ryks
genoten in Amsterdam en hun
huisvestingsproblemen in de Byi-
mermeer. Zy verlangden boven
dien een uitspraak van B. en W.
over het toekennen van woon
vergunningen aan circa tachtig
krakers van flats in Amsterdams
nieuwste wyk.
De Surinamers verwyten B. en
W. zich niet aan de afspraak te
houden. Volgens de actievoerders
had het stadsbestuur al vorige
week een uitspraak moeten doen
het eventueel toekennen van
woonvergunningen aan de kra
kers. In afwachting van die be
slissing zouden geen flats meer
worden gekraakt.
„Het gemeentebestuur wil van
ons af", verklaarde J. Maatryk na
de vergeefse bezetting, „B en W.
hebben achter onze rug om op
dracht gegeven aan de woning
bouwverenigingen de zaak te
blokkeren en ons geen woning
vergunning te verlenen. Nu de af
spraken niet zyn nagekomen,
gaan wy weer kraken".
Het VVD-tweede-kamer-
lid H. Vonhoff is gistermid
dag in het Utrechtse Tivoli-
theater geïnstalleerd als bur
gemeester van Utrecht. Bij
het binnengaan van Tivoli
werd Vonhoff geconfronteerd
met een actiegroep die pro
testeerde tegen een VVD-
burgemeester, tegen de ver
krotting van de oude wijken
en tegen de bouw van nog
meer kantoren in plaats van
nieuwe woningen.
Zijn beroepsmatige nieuwsgierig
heid is een wachtmeester van de
rijkspolitie bijna noodlottig gewor
den toen hij op een duistere avond in
maart poolshoogte ging nemen bij
een auto die onverlicht geparkeerd
stond in de berm langs de provinciale
weg nummer vyf (van Leiden naar
Nieuwe Wetering).
In de auto van haar man zat een
getrouwde vrouw te vrijen met haar
minnaar. By de nadering van de geü
niformeerde politiebeambte schrok de
amoreuze dame zo hevig dat zij
haastig startte en vol gas op de ge
zagsdrager inreed.
Bij het starten gingen meteen de
koplampen van de auto branden.
Goed zichtbaar in de felle lichtbun
dels gaf de politieman vol optimis
me nog een stopteken, maar een
fractie van een seconde later moest
hij een noodsprong maken om niet
door de wegsprintende wagen te wor
den vermorzeld. Bijna had Amor zich
ontpopt als ijzeren Hein.
Terwijl hy zich als een circusartiest
met één hand afduwde van het voor-
spatscherm, scheen de lantaarn in
zijn andere hand nog net over de ge
zichten van het liefdespaar in de
auto. In een oogopslag herkende de
wachtmeester de inzittenden als Ria
en Bert, twee ingezetenen van een
nabijgelegen woonwagenkamp.
Bij verhoor, de volgende dag, hield
Bert zich van de domme. Wellicht
was hij beducht voor rondvliegend
lood in zijn woonoord toen hij glas
hard beweerde: "Ik heb nog nooit
met Ria in een auto gezeten".
Ria was ondanks haar angst open
hartiger. 'Tk neem wel vaker stie
kem de auto van mijn man om met
Bert te gaan vrijen. Ik ben dolver
liefd op hem", onthulde zij.
De verliefde vrouw bekende tevens
Directeur van
Zuidhollands
Landschap
overleden
AMSTERDAM Uit een textiel- Aan de deur van het bedrijf hing
importfirma in de Javastraat in een bord met de tekst "wij gaan met
Amsterdam is voor honderdduizend vakantie, lekker luieren tot 22 augus-
gulden aan rollen stof gestolen. De tus". Een nonchalante uitnodiging
inbrekers gingen er ook met een voor kwaadwillenden, die prompt de
geldkistje met 15000 gulden vandoor, toegangsdeur forceerden.
DEN HAAG Als het de komen
de winter verscheidene dagen achter
een zeer koud zou zijn, zal de over
heid een beroep moeten doen op de
verbruikers in west-Nederland om zo
zuinig mogelijk te zijn met aardgas.
Dit heeft het ministerie van econo
mische zaken ki antwoord op vragen
bevestigd.
Van de kant van de Gasunie is al
enige malen gewaarschuwd dat er
bij felle kou problemen zullen ont
staan voor de aardgasvoorziening
van West-Nederland. De oorzaak is
het uitblijven van de vergunningen
voor de bouw vaa een installatie
voor het vloeibaar maken van aard
gas op de Maasvlakte.
In antwoord op Kamervragen
heeft minister Lubbers van economi
sche zaken verklaard, dat de gasre
serves in zuid-Drente en noord-
Overijssel zonder uitzondering "van
beperkte omvang" zijn. In dat ge
bied zyn tot nogtoe tien gasreservoirs
aangetoond, waarbij de gasreserve
per veld varieert van één miljard ku
bieke meter tot ten hoogste tien mil
jard kubieke meter. De reserve in t
onder Emmen en Sleen aanwezige
gasreservoir zal bij verdere ontwik
keling enkele tientallen miljarden
kubieke meter bedragen.
In zijn antwoord spreekt minister
Lubbers ook over een voorgenomen
boring nabij Zwolle. Hij noemt het
"niet uitgesloten", dat afhankelijk
van de resultaten van verdere on
derzoekingen in de toekomst nog en
kele exploratieboringen in dat gebied
nodig zullen zijn.
ROTTERDAM Naar thans be
kend is geworden is de directeur van
de stichting "Het Zuidhollands Land
schap", ir. W. J. Weidema, op 11
augustus overleden. De heer Weide-
ma, die 42 Jaar is geworden, overleed
tijdens zijn vakantie in Bilbao.
De heer Weidema, die landbouw
kundig ingenieur was en aanvanke
lijk in het buitenland werkte in het
kader van de Verenigde Naties, werd
op 1 januari 1966 directeur van Het
Zuidhollands Landschap. Zijn stof
felijk overschot wordt morgen gecre
meerd in het crematorium Maeter-
linckweg in Rotterdam.
dat zij de wachtmeester best had her
kend, maar dat zij uit angst was
doorgereden. "Ik wist niet meer wat
ik deed", voegde zij er beschaamd
aan toe.
Dit alles wordt voorgelezen uit het
dossier ter zitting van de Haagse po
litierechter, waar Ria echter niet is
verschenen, zodat de zaak bij verstek
wordt behandeld. Zij staat terecht
voor poging tot doodslag, subsidiair
bedreiging met doodslag, en het niet
opvolgen van een stopbevel van de
politie.
"Ik wil aannemen dat zij de moge
lijke consequenties van haar daad
niet tijdig heeft overzien", zegt de
officier van Justitie. Hy acht alleen
de bedreiging en het doorrijden be
wezen en eist straffen van respec
tievelijk 250 gulden boete met twee
weken voorwaardelijke gevangenis
straf en nog een boete van 150 gul
den.
De politierechter straft conform de
eis. Hoe Ria's wettige echtvriend op d
escapade van zijn vrouw heeft gerea
geerd, blijft ter zitting bedekt met de
mantel der liefde.
Eerst geld, dan
pas varken terug
EDE Een automobilist uit Eist
houdt er tijdelijk een varken op na.
De eigenaar van het varken kan het
beest terugkrijgen, zo heeft de Elste-
naar de politie verzekerd, als de scha
de, die is ontstaan na een botsing
met het varken, wordt betaald.
De auto van de Elstenaar werd
door 't varken aan de voorajde flink
beschadigd. Komt de eigenaar niet
opdagen, zo bromt de Elstenaar naast
het varken, dan zal het dier worden
verkocht of geconsumeerd.
AMSTERDAM „De lichte straf-
fen die tegenwoordig worden opge
legd zijn even ongelukkig als de
zware straffen uit vroeger Jaren. Men
I zal een gulden middenweg moeten
bewandelen. Voor sommige mensen
moet er echter ook een strenge straf
als levenslang uit kunnen komen.
Dat iemand tegenwoordig een aantal
moorden kan plegen en er dan hoog
uit met tien Jaar van afkomt is een
1 belachelijke zaak. Dat kan niet, dat
is een bedreiging voor onze samen
leving.
j Dit zegt Amsterdams hoofdcom-
i missaris P. A. Jong, die op 1 novem-
I ber een week na zyn 60ste ver-
Jaardag zyn functie als manager
van het grootste gemeenteiyke po
litiekorps in ons land neerlegt en
met pensioen gaat. Een vraaggesprek
I met hem betekent uiteraard praten
over zaken die hem als politieman
na aan het hart liggen,
j ..Strenge straffen als de doodstraf
hebben niet geholpen de misdadig
heid uit de wereld te helpen. Dit is
al een aanwijzing, dat de mens dit
gewoon in zich heeft. Maar nu zyn
we tot het andere uiterste vervallen.
De neiging om enorm licht te straf
fen en veel begrip te tonen te
zeggen dan voeden we op is op
zich een heel schone zaak. Maar in
de Draktyk komt er geen lor van
terecht.
De scheidende hoofdcommissaris
ze<rt het werk van de reclassering
niet te willen kleineren, maar hy is
over de resultaten niet erg optimis-
I tisch. „Natuurlyk zyn die er wel,
maai het vervelende voor de reclas
sering is, dat er aan werkeiyk slechte
delinquenten geen eer te behalen is
I en toch moet zy het proberen". Vol
gens hem zou het veel beter zyn als
men al by de opgroeiende 1eugd wist
wie kwetsbaar is en wie niet.
De kwetsbare Jongeren zouden dan
begeleid moeten worden voor ze
strafbare feiten begaan. „Maar Ja,
waar biyft onze vryheid dan? Toch
zou het wel het beste zyn. Nu laten
we ze eerst tot mlsdryf komen en
zeggen dan, dat we ze moeten ver
beteren. Dat is ook ondankbaar".
Hoofdcommissaris Jong ziet duide
lijk aanwyzingen dat er meer zorg
moet worden besteed aan het alge
meen belang, aan het gros van de
burgery. „Men mag geen onschul-
digen aan allerlei risico's blootstellen
en de dupe laten worden van ele
menten, die niet voldoen aan de
normale eisen om in een geordende
maatschappy mee te draaien".
Hy verklaart altyd een tegenstan
der van de doodstraf te zyn geweest.
„Maar toch is het voor my thans een
open vraag of Je daders van mls-
dryven als kapingen en gyzelingen
nog in de maatschappy moet accep
teren. De gemeenschap zou dus zui
verend moeten optreden. Behalve de
oorlogsmisdadigers wordt niemand
meer levenslang opgeborgen. De
maatschappy krügt ze dus terug en
toch zyn het knap verziekte geesten".
De heer Jong kwam in 1940 als
surnumerair by de hoofdstedelijke
politie. In bet voor Amsterdam zo
woelige Jaar 1966 hy was toen
hoofd van de recherchedienst
werd hy in zyn huidige functie be
noemd als opvolger van Van der Mo
len, nadait de provorellen en de ont
stane gezagscrisis tot diens ontslag
hadden geleid. Over die tyd zegt hy:
'In de Jaren 1965/'66 werden we voor
het eerst met provorellen geconfron
teerd. De politie zat daarby byzonder
moeilijk. We kenden wel de rel, die
een financiële of sociaal-economi
sche achtergrond had, die kwam voor
de oorlog nogal eens voor.
Maar in 1965 waren er helemaal geen
sociale bewogenheden, tenminste
niet zoals wy dit zagen. Er broeide
in feite niets en toch ontstond een
rel. Gewooniyk zie Je, dat er span
ningen ontstaan, waarvan Je weet
dat die zich op een gegeven moment
gaat uiten. Maar by provo deed zich
dit helemaal niet voor. Ze bedachten,
zelf dingen, die ludiek werden ge
noemd.
Als gezagsapparaat kom Je dan in
een moeilyk parket'.
Het gaat te ver om te beweren,
dat de provo's ook de zaak in het
buitenland op gang hebben gebracht.
Ook alles wat in Nederland in be
weging is gekomen kan niet aan pro
vo worden toegeschreven. Het is een
stel merkwaardige Jongens geweest,
die waarschyniyk op allerlei gebied
inderdaad wel ontevreden waren.
Maar ze zyn in het niet verdwenen.
Geen van hen heeft het in de poli
tiek gemaakt. Roel van Duyn? Ach,
dat is iemand die duideiyk anarchist
was maar toch probeert een politiek
loopbaantje te beginnen en dan zyn
oorspronkeiyke opvattingen min of
meer in de steek laat.
Voor een anarchist is het uitge
sloten dat hy lid van een politieke
party is. Maar hoe dan ook, voor het
gezagsapparaat vormden de provo's
een lastig probleem. Daarby kwam
dat onze mobiele eenheid haar pa
raatheid zo'n twintig jaar alleen met
oefeningen had kunnen byhouden.
Toen M.E. dus tegenover ongeregeld
heden kwam te staan bleek zy niet
helemaal te voldoen'.
Jong wyst er op, dat de stad thans
reeds vier Jaar zonder rellen is. 'We
moeten dan ook de paraatheid van
de M.E. verdraaid goed in de galen
houden, zodat er niet dezelfde fou
ten van destyds worden gemaakt.
Ne de reorganisatie van de eenheid
hebben we echter een duidelijke
greep op de rellensituatie gekregen'.
Hy voegt er onmiddellyk aan toe, dat
de betere aanpak natuurlyk niet tot
het einde van de ongeregeldheden
heeft geleid. 'Overal ontstaat een
zekere moeheid en dat was kennelyk
ook hier het geval'.
Is de verhouding burgery-politie
daarna verbeterd? 'Het publiek wordt
be invloed door de Voorlichting die in
de nieuwsmedia over het optreden
van de politie wordt gegeven. De toon
van die berichten bepaalt de toon
van de reacties uit de burgery. Toen
we de rellen beter in de hand kregen
kwamen er gunstiger reacties in de
pers en werden ook de reacties van
het publiek sympathieker. Er werd
vaak begrip getoond voor onze nieu
we wyze van optreden'.
De hoofdcommissaris is ervan over
tuigd, dat de politie by het grote
publiek betrekkelijk goed staat aan
geschreven. Maar we moeten er niet
van uitgaan ooit zo sympathiek te
worden, dat Je by wyze van speken
van iedere burger een klopje op de
P. A. Jong
schouders krügt, aldus de heer Jong.
Wat het parkeerprobleem in de
binnenstad betreft merkt hy op, da*
voor een stad als Amsterdam in feite
besloten zou moeten worden tot de
aanleg van ondergrondse parkeerga
rages. 'Maar da* is, gezien onze bo
demstructuur, niet te betalen. Er zyn
teveel auto's en voor dit verschijnsel
probeert de overheid een zo praktisch
mogelyke oplossing te vinden.
Je kunt zeggen, dat het bezit van
een auto tot de grondrechten van de
mens behoort. Maar de onsympathie
ke kant voor de overheid is, dat zy
regelend moet optreden en de vry
heid die we zo lief hebben, moet in
perken'.
Het optreden van de actiegroep
„Amsterdam autovry" (blokkeren
van verkeersaders) ontlokt hem de
opmerking, dat dit mensen zijn die
eigenlijk zonder kennis van zaken,
vaak voor hun eigen genoegen en om
in de publiciteit te komen gaan de
monstreren. „Het is verdraaid
lastig op dat soort acties vat te krij
gen. Kijk maar naar de boeren met
hun landbouwmachines op kruis
punten. De minister kan dan wel zeg
gen, dat de politie er tegen gaat op
treden, maar ga er maar aan staan".
Bij de rellen in de Jaren zestig werd
de politie wel verweten dat zij een
weinig speelse mentaliteit had. Jong:
"Ja, toen sprak men van speelsheid,
tegenwoordig heet het tolerantie.
Maar het politie-apparaat is niet als
de maatschappij. Men wordt vrijer
van opvattingen, er mag veel meer
en wij behoren ons aan te passen.
De maatschappij was destijds ook
minder speels en toen zij daarmee
werd geconfronteerd moest ook zij
meegroeien. Dat is gebeurd en ook
de politie zal nu wel wat speelser, wat
toleranter zijn".
Hoe staat hij tegenover de bewe
ringen, dat Amsterdam een Europees
centrum voor de handel in heroïne
is? "De kreten worden vooral uit
Frankrijk nog wel eens gehoord,
maar bewijzen zijn er niet. Ik zie die
beweringen als afschuiven van de
verantwoordelijkheid door mensen
die op verantwoordelyke posten zit
ten. Je geeft gewoon de schuld aan
een ander, in dit geval Amsterdam.
Natuurlijk wijzen de cijfers wel
uit, dat de heroinehandel aanzien-
ïyk toeneemt, ook andere korpsen,
hier en in het buitenland, hebben die
ervaring". Hoofdcommissaris Jong
gelooft niet, dat de belangrijke han
delaren in Nederland zitten, wel dat
de drugs via ons land worden door
gevoerd.
De voorzitter van de Bond van
Christelyke politie-ambtenaren
heeft de regering op de Jaarvergade
ring van zijn organisatie verweten,
dat zij onvoldoende oog heeft voor de
meer dan moeilijke situatie waarin
de politie verkeert. Hij drong daar
bij om. aan op meer mankracht.
Hoofdcommissaris Jong: .Inder
daad, ook Amsterdam zou veel meer
politiepersoneel moeten hebben. De
mens wordt ongezeglijker en men
veroorlooft zich steeds meer. De dis
cipline wordt steeds minder. Als je
het politie-apparaat daaraan wilt
aanpassen gaat dat het volk geld
kosten. En dat heeft het er eigenlijk
nog altijd niet voor over".
Over het begrip uit Den Haag
blijkt ook hij niet erg te spreken.
"Per 1 januari 1975 zou de toe
gestane sterkte in Amsterdam weer
met honderd man worden verhoogd.
Iedereen zegt fijn, dan kunnen we
doorgaan, ook met de werving. Nu
horen we, dat het geen honderd maar
zeventig man worden. Ik vraag me
dan af waar het begrip is, als van 'n
stad als Amsterdam weer eenderde
wordt teruggenomen van wat is toe
gezegd. Ik weet de reden wel. Er is
zorg over de stijgende criminaliteit
en daarom wil Den Haag ook de re
cherche versterken.
Ze hebben nu heel slim dertig man
van de toezegging afgehaald en die
krijgen we dan straks ter uitbreiding
van de recherche. Met een gebaar
van dan doen we toch ook wat ex
tra's aan de bestrijding van de cri
minaliteit. En dat is helemaal niet
waar. Ze hebben het eerst van onze
uniformdienst afgenomen. Als dat
dan de aanpak van de misdaadbe
strijding moet zyn dan zeg ik, ach".
Over enkele maanden bent u baas
af. Wat gaat u na uw pensionering
doen? 'Tk weet het nog niet, maar ik
blijf voorlopig in Amsterdam wonen.
Het wordt in feite een lange vakan
tie. Ik zie niet tegen myn pensioen
op, ln tegendeel. Er liggen nog goeie
Jaren voor me".
