CYPRUS
KOST
TURKIJE
250 MAN
Cyprioten zijn alles kwijt
Israëli's arresteren
smokkelende bisschop
Rockefeller van
blaam gezuiverd
Bestand geschonden
Met wapens voor guerrilla's
Vluchtelingen groot probleem voor Rode Kruis
Sadat en
Gaddafi
sluiten
MAANDAG 19 AUGUSTUS 1974
ANKARA (AP/Reuter/AFP/UPI) In de „kleine oorlog
op Cyprus die uit twee stadia bestond" zijn ongeveer 250
Turkse militairen gesneuveld en 550 gewond, aldus is hier mee
gedeeld door de Turkse chefstaf, generaal Semih Sancar. De
definitieve cijfers, aldus zei de generaal op een persconferentie
„zouden hiervan niet veel afwijken". De Turken hebben 700
Grieken en Grieks-Cyprioten gevangen genomen.
WASHINGTON (Reuter) De speciale aanklager voor Wa
tergate, Leon Jaworski, heeft oud-gouverneur Nelson Rocke-
feller van New York gezuiverd van de blaam dat hij in het
verleden betrokken was bij een Watergate-achtig schandaal.
De beschuldigingen leken zaterdag aanvankelijk RockefellersII
kansen te hebben geminimaliseerd door president Ford aange-|
wezen te worden als kandidaat voor het vice-presidentschap
van Amerika, maar het Witte Huis, dat Jaworski had verzocht,
een onderzoek in te stellen, meldde later dat beschuldigingen
ongegrond waren.
De strijd is echter nog niet voorbij.
Turkse troepen op Cyprus zijn gisteren
ondanks het bestand verder
het begin van de tweede ronde van
de Geneefse besprekingen een ge
mengde militaire oommissie de be-
dwars door het eiland getrokken standslinies vastlegde.
„Attilla-lijn" doorgestoten
zuiden. Volgens berichten uit Nicosia
bewegen de Turkse pantsereenheden
zich in de richting van de dorpen
Piroi en Lourigina, in de provincie
Larnaka, zuidoostelijk
Andere troepen rukten in het westen
op naar de plaats Denia, twaalf ki
lometer ten westen van de hoofdstad.
Hierdoor staan de Turken nu in een
halve cirkel rond Nicosia, waarvan
het Griekse gedeelte nu alleen nog
Athene gaat er verder van uit dat
voor een grondwettelijke regeling
voor Cyprus de vertegenwoordigers
van de beide bevolkingsgroepen niet
uitgesloten kunnen worden
derhalve de afgezette president Ma-
karlos en diens opvolger Glafko6 Cle-
rides gehoord dienen te worden.
Overeenkomsten tussen de twee be
volkingsgroepen over deze kwestie
zullen door Athene geëerbiedigd wor-
den, zo luidt het Griekse standpunt.
Lunassol m het zuid- Griekse dee, van Nicosia is zo
secundaire iw^door goed uitgestorven. Een groot deel
de bevolking heeft de stad na
beschietingen en bombar
de weg
oosten
het Trodos-gebergte vrij heeft. In
Nicosia maakt men hieruit op dat de
Turken Nicosia volledig willen iso- dementen van vorige week verlaten.
met zijn luchthaven verbindt,
trokken zich later zonder strijd te
rug. Het vliegveld staat onder con
trole van VN-vredestroepen.
zijn bij de gevechtshandelingen
een groot deel buiten werking ge
steld. Voorts beschuldigen de Griek-
Cyprioten de Turken ervan de wa-
De president van Cyprus. Glaftos <«rtoevoer te hebben afgesloten. De
waterreservoirs r4""
Grieks-Cyprische studenten in Athene zijn sinds vrijdag in hongerstaking op een van de grote
pleinen van de Griekse hoofdstad uit protest tegenhet feit dat Griekenland niet ingrijpt op
Cyprus.
JERUZALEM (AFP/UPI) De Grieks-katholieke aarts
bisschop van Jeruzalem, mgr. Hilarion Capucci, is gearresteerd
onder verdenking van terrorisme. Dit is gisteren van officiële
zijde meegedeeld. Een Israëlische politie-woordvoerder ver
klaarde dat de arrestatie werd verricht nadat in de auto van
de prelaat grote hoeveelheden wapens en explosieven waren
aangetroffen. Hij wordt ervan beschuldigd vertegenwoordiger
van El Fatach voor het bezette gebied van de westelijke Jor-
daanoever te zijn.
Woordvoerder Jerry Terhorst zei
dat Jaworski na zijn cndeTzrck de
zaak als gestoten beschouwde.
„Daarom ziet het er naar uit dat deze
zaak geen invloed heeft op de keuze
van president Ford inzake een kan-
lanigrijtkiste kandidaten voor het vice-
presiidentschap, was beschuldigd van
het beschikbaar stellen van geld om
individuen te huren die de Demo-
tische nationale conventie van 1972
moesten verstoren. De beschuldigin
gen zouden vervat zijn in documen
ten die toöbehoren aan Watergate,
inbreker Howard Hunt.
Men dacht dat de documenten wa
ren vernietigd, maar vorige week
kreeg president Fords kersverse ju
ridisch adviseur Philip Buchen een
anoniem telefoontje waarin werd ge
zegd dat kopieën van de documenten
nog steeds bestonden en dat ze ma
teriaal bevatten wat Rockefeller era-
Clerides, heeft tegen de bestands-
l NIcocia liggen in
schendingen door de Turken krachtig «nder Turkse controle steamte ge-
bij de commandant
de VN-troepen op het eiland, „oordvoerder
H« eiste dat Turkije zijn legers pas Naöes verklaarde gisteren dat de
op de plaats laat maken
Gevraagd is om vijf vracht
auto's van de VN. De woordvoerder
maakte eruit op dat het aantal
slachtoffers groot Is.
De Turkse premier, Bulent Ecevit, ÜÜÜvï"
verklaarde gisteren dat de Turkse
troepen op Cyprus zich aan het be
stand houden, „ondanks dat zij door
de Grieks-Cyprische strijdkrachten
worden beschoten".
De premier zei dat Turkije Grieken
land niet zal dwingen het vredes
overleg in Genève te hervatten, maar
het zal wel de plichten vervullen die
van haar verwacht worden. De be
langrijkste taak, aldus Ecevit, is nu
het opstellen van een grondwet voor
Cyprus en het waarborgen van de
rechten van de beide bevolkingsgroe
pen op het eiland.
De premier had gisteren een onder
houd van drie kwartier met de Ame
rikaanse ambassadeur. Daarbij zijn
de vooruitzichten besproken voor een
hervatting van de vastgelopen on
derhandelingen in Genève over de
toekomst van Cyprus.
De Griekse noch de Cyprische rege
ring zijn momenteel bereid aan de
onderhandelingstafel terug te keren.
Bij polsingen in deze richting zou
volgens goedingelichte kringen dit
antwoord zijn gekregen. Griekenland
heeft te kennen gegeven slechts dan
tot anderhandelingen bereid te zijn
als de Turkse troepen op de stellingen
van 9 augustus worden teruggetrok
ken. Deze posities bestonden toen bij
De aartsbisschop zou als verbin-
dinigsman hebben gefungeerd tussen
guerrilla-eenheden in Libanon en in
„zijn" gebied. Hij zou mede-verant
woordelijk zijn voor een recente
reeks aanslagen in het gebied van
Jeruzalem. Mgr. Hilarion Capucci
werd in 1922 geboren ln de Syrische
stad Aleppo en kwam in 1965 naar
oost-Jeruzalem.
De aartsbisschop werd woensdag al
aangehouden, toen hij uit Libanon
naar Israël terugkeerde, maar de
militaire censuur verbood de bekend
making van de arrestatie op dat tijd
stip.
Capucci deelt de Zielzorg voor meer
dan 30.000 volgelingen in Israël met
aartsbisschop Joseph Raya,
Naar van gezaghebbende zijde wordt
vernomen, werd de aartsbisschop al
enige tijd in het oog gehouden. Twee
maanden geleden deed hij aangifte
bij de politie, d&t er 75.000 dollar uit
zijn woning in Jeruzalem was gesto
len. De politie verrichtte twee ar
restaties in deze zaak, en toen bleek
De Israëlische raddo meldt, dat
Capucci door het tribunaal van Je
ruzalem zal worden berecht, beschul.
digd van klandeetien vervoer van
wapens en explosieven van sa
menwerking met terroristische orga
nisaties.
Het Israëlische persbureau Itim
bericht, dat een bedrag van 750.000
dollar in het bezit gevonden is van
twee arabieren, die in de buurt van
de aartsbisschop woonden. Zij heb
ben bekend dat zij deze som hebben
ontvangen van de verzetsorganisatie
Al Fatah. Het was bekend, aldus
Itim, dat de prelaat het AraJhjsche
nationalisme een warm hart toe
droeg. Hij was de enige kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleder in Jeruza
lem die weigerde plechtigheden of
recepties bij te wonen, waarop Isra
ëliërs aanwezig waren.
De Grieks-katholieke aarts
bisschop Hilarion Capucci, die er
van wordt verdacht wapens te
hebben gesmokkeld voor Arabi
sche guerrillastrijders naar de
door Israël bezette westelijke
oever van de Jordaan.
Conferentie over
wereldbevolking
begint vandaag
BOEKAREST (ANP) Nederland
komt niet naar de bevolkingsconfe
rentie in Boekarest om algemene ge
boortebeperking te propag anderen, de
anti-conceptdonele pil of het con
doom te verkopen of de sterilisatie
van mannen te bepleiten.
Op deze conferentie, die vandaag
door president Ceausescu en de se
cretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Kurt Waldheim, wordt ge
opend, zal Nederland "een zeer ge
nuanceerd" standpunt innemen, aldus
is van de zijde van de Nederlandse
delegatie verklaard.
Minister Pronk zal niet aankondi
gen, dat Nederland miljoenen guldens
extra ter beschikking zal stellen van
de ontwikkelingslanden. Nederland
slaat in het algemeen wat betreft
ontwikkelingshulp geen slecht figuur,
en het behoort tot de belangrijkste
donors voor bevolkingsprogramma's
in ontwikkelingslanden. 'Deze hulp
zal worden voortgezet en zo nodig
worden verhoogd9', aldus een lid van
de Nederlandse delegatie.
In het algemeen zal de Nederlandse
delegatie het standpunt naar voren
brengen, dat Nederland bereid is zich
offers te getroosten om tot meer
rechtvaardiger verdeling van de rijk
dommen in deze wereld te komen.
ATHNA BOS (UPI) Gezeten in de weldadige schaduw
van een Cederboom veegde Neophytos Xenophontos de zweet
druppels uit zijn baard van vier dagen- Uit zijn ogen sprak
vrees die even oud was als zijn baard. „Alles zijn we kwijt",
zei hij. „Huis, kleren. Ik weet niet eens of m'n ouders nog
leven",
Xenophontos was barkeeper tot de Hngenorganisaities van de Verenigde
Turken kwamen. Hij ja een van de
ruim honderdduizend Cyprioten die
van huis en haard verdreven zijn
met veelal niet meer dan de kleren
aan hun lijf. "We hebben moeite ze
allemaal te eten te geven", vertélde
een woordvoerder van het interna
tionale Rode Kruis. "Ze vormen een
levensgroot probleem. De regering
van president Glatfkos Klerides heeft
om hulp gevraagd aan de vluchte-
Kou
"We zitten dringend verlegen om
veldkeukens, bakkerijen en zieken
huizen", zei haar woordvoerder.
"Voor de vluchtelingen in het ge
bergte moetien we dekens en brand
stof hebben om zich te wapenen te
gen de kou. Ik heb kinderen gebo
ren zien worden en weer zien sterven.
In het laagland van zuid-Cyprus
vormt warmte geen groot probleem.
Maar er verblijven wel 60.000 Gmeks-
Cyprische vluchtelingen die een tos-
vlucht hebben gezocht in het Athna
bos en omliggende streken binnen de
Britse soevereine basis Dhekelia. Nog
eens 7.000 Turkse Cyprioten en en
kele honderden Grieken zitten op el
kaar gepakt op de andere Britse ba
sis, Akrotiri.
BOS
Xenophontos is een van de 60.000
in het Athna bos. Zoals de anderen
kan hij maar aan één ding denken
en over één ding praten: toen d«
Turken vier dagen geleden naar het
dorp Ashta aan de grote weg van
Nicosia naar Famagusta kwamen.
"Ik zat in een koffiehuis op het
dorpsplein toen de eerste tank bin
nenreed en op alles begon te schie
ten met de boordmitrailleur", ver
haalde hij. Terwijl een man door
rondvliegende kogels werd gedood en
zes anderen werden gewond, wierp
Xenophontos zich op de vloer. Da
Turkse tank was intussen op een ge
parkeerde auto afgegaan en reed die
plat, het plein even met rust latende.
Vluchtelingen krijgen een lift
van een boer op een tractor.
Gewonden
Xenophontos en andere Grieken
sleepten de gewonden weg en vlucht
ten naar zijstraten. Ze vonden 'n auto
stopten even om een oom van Xeno
phontos en zijn gezin op te halen
en reden naar het bos. "Mijn familie
leden konden we niet meer bereiken.
Ik weet niet of mijn vader en moeder
nog in leven zijn", vertelde Xeno
phontos.
Door de naar het zuiden Vluch
tende Grieken werd het leven van
de Britse sergeant Eric Ash ton plot
seling zwaar. Ash ton vertoeft op Cy
prus voor zijn militaire opleiding. HU
kreeg de taak in het Athna bos, ge
legen in het oostelijke einde van de
basis Dhekelia, een mess te bedie
nen. Het zag er als een gemakkelijk
baantje uit.
Het Britse leger had al een vluch-
telingenplan opgesteld om voorbereid
te zijn op natuurrampen. In het be
gin voelde zich slechts een groep van
een paar honderd Grieken zozeer
bedreigd dat ze er een bestaan onder
ruwe omstandigheden in het bes voor
over had.
had. Maar teen kwamen de Turken-
Ineens hadden 45.000 Grieken geen
huis meer waar ze zich veilig voel
den. Binnen een paar uur belegerden
ze sergeant Ash tons vriendelijke
veldkeuken.
"We proberen wat we ze te eten te
geven hebben, zo smakelijk mogelijk
te maken", aldius Aéhiton. "Het is
bepaald geen feestelijk menu. maar
het kan ermee door." De "dagschotel"
bestaat voornamelijk uit met pro
teïnen versterkte soep. thee en be
schuit en speciaal b&byvoedsel voor
stig zou kunnen schaden. -L
Buchen vroeg een advocaat ln< j 2
Washington de zaak eens te bek Ij-'L
ken. Deze meldde dat er enige waar-"L
heid in de beschuldigingen kon zlt-Jc
ten. Het Wi'tte Huis vroeg daarop, U
aan Jaworski een uitgebreid onder
zoek in te stellen.
President Ford zal naar verwach- I
ting morgen of woensdag zijn kandi-
- m l pY
ALEXANDRIë (Reuter) De lei-
ders van Egypte en Libië, president'
Anwar Sadat en kolonel Moeammar"
Gaddafi, hebben besloten hun ge
schillen voorlopig te laten rusten en
de dialoog voor een oplossing ervan
voort te zetten.
;Het akkoord tussen de twee be-
windslieden kwam gisteren na *en
gesprek van drie uur. dat werd ge
voerd onder de bemiddelende lei
ding van Sjeik Zaid Bin Sultn. pre
sident van de Verenigde Arabische
Emiraten.
Kolonel Gaddafi, die zaterdag
avond op uitnodiging van president
Sadat naar Alexandrië kwam. is gis
teren naar Tripli teruggekeerd.
Politieke waarnemers betwijfelen
of de twee staatslieden in een derge-
lijke korte bespreking erin geslaagd
zijn hun geschillen uit de weg te rui- I
men. Zij vestigen er dan ook de C
aandacht op dat kennelijk besloten is i
de steeds feller wordende woorden
strijd tussen Cairo en Tripoli achter- j
wege te laten en de toenaderingspo-
gingen langs diplomatieke weg voort 4
te zetten.
Vooral president Sadat zou erop zijn:
gebrand conflicten tussen de Arabi-'-
sche landen te voorkomen op een
moment dat Egypte zich nog steeds
op voet van oorlog beschouwt.
Dat het tussen de twee landen ech
ter nog geen koek en ei is zou kun
nen blijken uit het besluit van Egyp
te een squadron Mirage-gevechts- i
vliegtuigen, dat sinds de oorlog van.
vorig Jaar oktober met Israël door j
teren naar Tripoli teruggekeerd,
niet terug te geven.
Schenking De scheepsmagnaat
Stavros Niarchos heeft de Griekse
marine 4.4 miljoen dollar geschonken,
waarschijnlijk voor de aankoop van
materieel. Sommigen vermoeden dat,
deze gift een concurrentiestrijd zal
ontketenen tussen de "gouden Grie
ken", zeer rijke reders zoals Arlstote-
les Onassis, om de Griekse strijd
krachten bij te springen met het
oog op de Cyprische crisis. Het
Griekse scheepvaartcomité in Londen
heeft al aangekondigd de marine ze
ventig milojen dollar te zullen schen
ken.
Veel Cyprioten hébben bij hun
vlucht uit de gevarenzones vrijwel
alles moeten achterlaten.
de allerkleinsten.
Onder Ash tons "gasten" was de
18-jarige Athinoela Hjantoni, wier
vader een winkeltje in de buurt van
Famagusta had. "We hebben ons
niet de tijd gegund veel mee te ne
men", vertelde ze. "Pa stopte ons
maar gauw in een auto en we reden
weg. Hl) gelooft dat ie alles kwijt is."
Om dat aan de weet te komen
stuurden de vluchtelingen afgevaar
digden naar hun dorpen om te kij
ken wat er was gebeurd sinds zater
dag het staakt-het-vuren inging.
Geen een is teruggekeerd.
