Chaos in Angola
en Mozambique
Toestand rond Cyprus kritiek
Zware straffen bij
politieke processen
Blanken vluchten voor geweld
Mitchell
vraagt
uitstel
proces
rHSSws» ssrtss?"
irr«
ïüissrdrassM KMasa
Bisschop veroordeeld in Z.-Korea
GEVANGENEN
IN BRAZILIË
'VERDWIJNEN'
Griekse militaire raad opnieuw bijeen
POLITIE VAN
ARGENTINIË
DOODT ELF
GUERRILLA'S
Giro 777 voor
hulp aan
Bangladesj
Athene verbiedt
bijeenkomsten
BEIRA/LORENCO MARQUÉS (APAFP) De twee grootste Portugese kolonies iin
Afrika, Angola en Mozambique, lijken een sociale en economische chaos tegemoet te
gaan. Ongeregeldheden en bloedvergieten bedreigt de toch ad zwakke greep van de Por
tugese strijdkrachten op Angola en Mozambique.
Volgens correspondent Jose Ramalho maakt de anarchie zich meester van de rijkste pro
vincie in Mozambique Zambezia. Blanke gezinnen vluchtten gisteren weg van hun boer
derijen en trokken naar de garnizoensstad Nampula en naar de grotere zeehavens.
Volgens de berichten zijn gewapen- sulaat verzoeken om toestemming
de plunderaars, deserteurs en ande- voor emigratie naar Zuid-Afrika ge
ren grotendeels verantwoordelijk kregen.
voor de chaos. Volgens Ramalho zien Het Portugese leger is de (toestand
de autoriteiten in de provincie Zam- meester in de stad Antonio Enes, in
bezia geen kans om de de orde te
herstellen en de toestand onder
trole te krijgen.
het noorden van Mozambique,
wordt van Portugese militaire zijde
meegedeeld. Vijfhonderd tot duizend
Canora Bassa project gisteren
de derde achtereenvolgende dag ver- van de stad.
broken,
de bestuursgebouwen in het centrum
.SKen^SorSx,^!
kanen van allerlei stammen, die de
tuig hebben gepakt en zyn vertrok-
i voor de anarchie.
beweging Frelimo.
Een deel van de blanke en Aziati-
t andere Zuidamerikaanse eilanden, der. Van Portugese mUtatoe zijde
Ook heeft het Zuidafrikaanse
Vprp-ïf mnr >,«1» r»- tonelen hebben afgespeeld als in An-
i J tonio Enes. Vescheidene dmzenden
pala in Oeganda is gisteren orerledeji W
nadat hij vergif had ingenomen
ook de acht leden
Afrikanen.
De Portugese minister van Buiten-
zyn gezin had lfladse zaken Soares heeft inmiddels
Toestand
stand
WASHINGTON (AP) Oud-minis- dusdanig verbeterd, aldus hebben zijn
de republiek Guinee-Bissau
Franco De toe- moede lijk haar beslag zal vinden nog
generaal Franco is thans voor het einde van augustus.
Gedurende het afgelopen week-
Ambassadeur Julio Semedo van Guinee Bissau (links) in gesprek met de Portugese ambassadeur
b\j de VN voor de zitting van de Veiligheidsraad in New York.
SEOEL (AP) Een militaire rechtbank heeft gisteren een
rooms-katholieke bisschop veroordeeld tot 15 jaar gevangenis
straf en een voormalige Zuidkoreaanse president voorwaarde
lijk gestraft, in beide gevallen op beschuldiging van het op
stoken tot rebellie tegen de regering van de huidige president
Tsjoeng Hie Park.
far van Justitie John Mitchell, die artsen gisteren meegedeeld, dat hij einde had Soares de veiligheidsraad
ach m september moet verantwoor- kan beginnen aan z«n zomervakantie, te New York doen weten dat Lissa-
den wegens zyn rol by het verdonke-
remanen van de W ater gate -inbraakais regel door
heeft gisteren een verzoek ingediend het land,
om het proces uit te stellen. dan weer
In het verzoek, gericht aan districts-
rechter John J. Sirica, zeggen Mit-
Dit brengt het 81-jarige staatshoofd bon gereed is de soevereiniteit te er-
het noorden van kennen van zijn West-Afrikaanse
kolonie, als een eerste stap naar on
afhankelijkheid van dat gebied.
De Veiligheidsraad heeft aanbe-
volen Guinee-Bissau toe te laten als
politieagenten weraen gis-
chels advocaten dat Nixons aftreden lid van de organisatie der Verenigde
en de televisie-verslagen en hoor- ^ren m t>anto ^^nungo (Domini- Naties ^m^veling geschiedde
de televisie-verslagen en hoor
zittingen van de Juridische Commis
sie het onmogelijk maken om een
onpartijdige jury te vinden.
Volgens Mitchels verdedigers heeft
Nixons gedwongen aftreden de in-
druk by het Amerikaanse publiek
versterkt dat de ex-president en zyn
rep.) de straat opgestuurd
•erband met dreigende onlusten, toen
en geheime middenstandsorganisatie fL+.
jLtJXJSS! neer zy op 17 september
naaste medewerkers, zoals Mitchell, gende botsingen tussen politie
zich schuldig hebben gemaakt aan
een misdadige samenzwering.
Een van de andere verdachten,
Nixons oud-adviseur voor Binnen- tal
landse Zaken John Ehrlichman, gevolg
heeft reeds om minstens twee rr
den uitstel verzocht en Sirica
klaarde gisteren te verwachten dat maakt
haar
29ste zitting bijeenkomt. Guinee-Bis
sau (het voormalige Portugees-Gui-
nee) zal het 138ste land zijn dat lid
plunderende jeugdbenden voelen twee wereldorganisatie wortt.
Qoaen' De Portugese minister van Buiten-
Drie prominente Zuid-Koreanen
ontvingen lange gevangenisstraffen.
Na 't bekend worden van het von
nis tegen de 53-jarige bisschop van
het bisdom Wonjoe, Daniel Tji Hak-
soen, begon in een kerk in Seoel een
gebedsstonde waaraan werd deelge
nomen door ongeveer 800 katholieke
geestelijken en protestantse gelovi
gen.
In een andere kerk is gisteravond
een mis voor de bisschop opgedragen
in aanwezigheid van 1500 priesters,
leken die de hele avond
nacht in gebed bijeen wilden blij-
t koudegolf in het zui-
brief meegedeeld dart; Portugal
delyk Andes-gebied en in het midden de republiek Guinee-Bissau 'spoedig'
het land. Voorts is melding ge- zal erkennen, dat het zyn troepen
l hevige sneeuwval in j
ook de ander vier verdachten dit mige gebieden die
zullen doen. Sirica hoopt deze ver- zen. Plaartselyk ligt de
zoeken te behandelen eind deze week halve meter hoog.
in een speciale hoorzitting. De rech
ter vertelde voorts, dat hy vandaag
„zo spoedig mogelijk" uit dat gebied
zal terugtrekken en nauwe betrek
kingen „op basis van onafhankelijk
heid" met Ginee-Bissau zal aangaan.
Golfbrekerdam Het gemeentebe
stuur van Leningrad heeft het plan
goedgekeurd een 26 kilometer lange
golfbrekerdam te bouwen in de Finse
Golf, voor de toegang tot de stad. Op
de achtmeter hoge dam zal een zes-
baansweg worden aangelegd om het
verkeer in de nauwe straten van Le
ningrad te ontlasten. De dam zal de
noord- en zuidoever via het eiland
Kronstacit vertinden.
Oud-president Joen-soen, oud
77 jaar, werd eerst veroordeeld tot
drie Jaar gevangenis, maar later werd
deze straf omgezet in een voorwaar
delijke, aldus is door het ministerie
van Defensie bekendgemaakt.
Bisschop Tji heeft toegegeven een
bedrag van 9100 gulden te hebben
verstrekt aan studenten die in april
van dit Jaar waren veroordeeld we
gens samenzwering tegen de huidi
ge regering die zij wilden vervangen
door een communistische oud-presi
dent Joen zou daartoe 3.000 gulden
hebben geschonken.
De 46-jarige hoogleraar in de
Amerikaanse geschiedenis, kim
Dong-gil, werd gisteren veroordeeld
tot 15 jaar gevangenisstraf, evenals
de protestantse geestelijke Park
Hioeng/koe, oud 51 Jaar.
Dr. Kim Tsjan-koek, oud 47 Jaar
en rector van het theologische col
lege van Jonsei, kreeg 10 Jaar. Joen
was president geworden van Zuid-
Korea in 1960, nadat als gevolg van
opstand der studenten de regering
van Singman Rhie omver was ge
worpen. De regering-Joen werd een
Jaar later gewipt na een militaire
staatsgreep onder leiding van de
huidige president, Park.
Joen had geweigerd voor de recht
bank te verschijnen en hij liet zijn
secretaris zeggen dat hij het hof al
les had opgebiecht wat men wilde
weten. Hij was indertijd onder huis
arrest geplaatst, maar is nu weer
vrij man. Door de militaire rechtbank
in Seoel zijn dit Jaar al tenminste
10 geestelijken veroordeeld.
nog eens 17 van de door openbaar
aanklager Leon Jaworski opgeëiste
geluidsbandjes zal overdragen. Deze
heeft dan 27 van de 64 Ingevorderde
bandjes van Nixons gesprekken in
zijn bezit.
Sirica hoopt volgende week maandag
klaar te zyn met het beluisteren van
de bandjes, waarvan er sommige met
instemming van zowel Jaworski als
Nixons advocaten irrelevant warden
geacht voor de procesvorming tegen
Mitchell es.
RIO DE JANEIRO (Reuter) De
Braziliaanse orde van advocaten
heeft tal van berichten ontvangen
over de verdwijning en het martelen
van gevangenen. Dit heeft een voor
aanstaand politiek advocaat, prof.
Heleno Claudio Fragoso, meegedeeld
op de vyfde nationale conferentie
van de Braziliaanse orde van advo
caten.
Hy zei dat dergelyke daden ge
beurden zonder dat de hoogste rege
ringsniveau's daarvan op de hoogte
waren, maar hy voegde er ook aan
toe dat 'de huidige situatie op het
gebied van de nensriyke rechten in
ons land een somber beeld biedt'. Hy
leverde felle kritiek op een wet die
de president toestaat de sluiting van
het nationaal congres te bevelen
evenals opschorting van politieke
rechten van burgers en schorsing van
het recht in persoon voor de rechter
gevoerd te worden om de reden van
de gevangenneming te laten vast
stellen.
Journalisten exit Zeven Journa
listen die de afgelopen zeven Jaar als
nieuwslezers by de Griekse televisie
hebben gewerkt zyn gaster gedegra
deerd en vervangen door acteurs en
een radio-omroeper. Volgens één van
de nieuwslezers mochten zy niet meer
op de beeldbuis verschynen nadat een
regeringsfunctionaris hun te ver
staan had gegeven dat hun gezichten
^met het tydperk van de Junta" wer
den geassocieerd.
ATHENE-ANKARA-GENEVE (Reuter/UPI/AFP) Turkije
heeft Griekenland en de Griekse Cyprioten 24 uur gegeven om
zijn plannen voor een verdeling van Cyprus in autonome
Griekse en Turkse gebieden te aanvaarden. Hoewel de Turkse
minister van Buitenlandse Zaken, Uran Gunes, in Genève ont
kende dat er sprake is van een ultimatum, verklaarde premier
Bulent Ecevit rond het middernachtelijk uur in Ankara dat
Griekenland 24 uur heeft gekregen om de Turkse voorstellen
te accepteren. Hij zei niet wat Turkije zou ondernemen als de
voorstellen worden afgewezen.
Minister Gunes zei niet de indruk
te willen wekken dat Turkye 'n ul
timatum stelt. "Over de hoofdpun
ten van het Turkse plan kan echter
niet onderhandeld worden", zo
voegde de minister hieraan toe. De
situatie raakte in een kritiek stadium
toen de Griekse minister van Bui
tenlandse Zaken, George Mavros,
gisteravond niet op de vredesconfe
rentie in Genéve kwam opdagen. Hy
stuurde een vertegenwoordiger om
mee te delen dat hij niet eerder dan
vanmorgen kon verschijnen tenein
de de Grieks-Cyprische president
Glafkos Clerides tijdruimte te ver
schaffen om diens eigen voorstel voor
een nieuwe constitutionele vorm op
Cyprus uit te werken.
Kantons
De Turkse minister Gunes ver
klaarde later dat hij bereid was van
ochtend terug te komen maar
niet om te praten over wat hij noem
de de essentiële punten van de Turk
se eisen. Het belangrijkste daarvan
is, aldus Gunes, de verdeling van het
eiland in een autonoom Grieks ge
deelte en een aantal autonome Turk
se gebieden in een federale vorm.
"Hierover kan niet onderhandeld
worden", aldus de bewindsman.
Eerder had de Britse minister van
Buitenlandse Zaken, James Callag-
han, een plan aangeboden op grond
waarvan Cyprus verdeeld zou wor
den in een aantal Griekse en Turkse
kantons. De Griekse delegatie vond
dit voorstel echter onaanvaardbaar,
zeggende dat dit een eerste stap in de
richting van een totale verdeling
van het eiland zou betekenen.
Ook de Turks-Cyprische vice-pre
sident Rauf Denktash had een voor
stel ter tafel gelegd waarin werd ge
opperd Cyprus te verdelen in Griek
se en Turkse gebieden, die in een fe
deratie zouden worden opgenomen.
Callaghan vatte de situatie gister
avond als volgt samen: "We hebben
24 uur gewonnen en deze winst is be
langrijk. De conferentie is niet afge
broken, maar we hebben geen enkele
vordering gemaakt".
Over de inhoud van de voorstellen
waaraan president Clerides vannacht
nog werkte is niets bekend, doch mi
nister Mavros zei dat ze aanzienlijk
afwijken van die van Turkije.
Hij zou ze vanochtend overhandi
gen aan Callaghan, die gisteravond
in een onderhoud van een half uur
minister Gunes wist over te halen
niet onmiddellijk naar Turkije terug
te keren, maar tot de andere och
tend op de Griekse voorstellen te
blijven wachten. Hierbij zou de tus
senkomst van de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken,
Henry Kissinger, veel gewicht in de
schaal hebben gelegd.
Winst
Callaghan voerde in de loop van
de avond drie transatlantische tele
foongesprekken met Kissinger. Deze
zou contact hebben opgenomen met
premier Ecevit van Turkije, die na
ruggespraak met zijn minister in
Genève besloot dat de Griekse voor
stellen afgewacht zouden worden.
Onaanvaardbaar
Eerder had de Turkse minister zijn
plan voor een totale verdeling van
Cyprus in een Turks en een Grieks
gedeelte laten vallen en vervangen
door het idee van autonome distric
ten of kantons. Volgens Turkse
kringen zouden er niet meer dan vijf
van deze districten komen. De groot
ste zou geconcentreerd worden rond
Kyrenia, waar de Turkse troepen
bij hun invasie van vorige maand
een bruggehoofd vormden om de
Turkse gemeenschap daar te be
schermen.
President Clerides noemde dit
voorstel echter onaanvaardbaar. Hij
had eerder al gezegd dat hij bereid
was over een federaal stelsel te pra
ten, maar niet over een dat op geo
grafische gebieden was gebaseerd.
In dèlegaitiekrdngen in Genève
toonde men zich zeer bezorgd over
de situatie. De vrees werd geuit dat
de militaire situatie op Cyprus ern
stig zal verslechteren als op de con
ferentie geen oplossing wordt ge
vonden.
De moeniyikheden in Genève heb.
ben al geleid tot uitgebreide militai
re activiteit in Griekenland. De oor
logsraad kwam gisteren voor de twee
de maal binnen 24 uur in Athene bij
een. Waarnemers houden het voor
mogelijk dat Griekenland van plan is
troepen naar Cyprus te zenden, zich
beroepend op het precendent
Turkse invasie.
Griekenland wil tevens zijn mili
taire positie op de Aegische eilanden
langs de anatolische kust versterken
als tegenhanger voor de Turkse mi
litaire presentie op Cyprus, aldus de-!
Zij voegden hieraan Glafkos Clerides, de Grieks-
toe dat Griekenland vastbesloten is Cypriotische president van Cy-
Turkije en zijn andere NAVO-part- prus, die de voorstellen van de
ners in te prenten dat het niet van Turkse regering tijdens de Cyprus
plan is met de armen over elkaar toe conferentie in Geneve onaan-
te zien als Ankara inzake Cyprus on- vaardbaar noemde. Hij acht de
verzoenlijk blijft, kans op een compromis gering
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1974
Kabinet afgetreden?
BUENOS AIRES 'AP) De Ar
gentijnse politie is gisteren op ver
scheidene plaatsen in het binnen
land slaags geraakt met leden van
verboden guerrilla-groeperingen. In
de provincie Catamarca werden bij
een gevecht tussen politie en leden
van het revolutionaire volksleger 11
ERP-mannen gedood, zo heeft het
officiële persbureau telam bekend ge
maakt.
Zondag werden in deze bergachtig
ge provincie twee guerrilleros gedood
en enige politiemannen gewond, toen
een gro?p van ongeveer 70 gueralla-
strijders vergeefs trachtte een hoofd*
kwartier van een infanterieregiment
te overvallen.
De politieke onlusten sinds de dood
van president Juan D. Péron op 1 ju
li hebben aan minstens 35 personen
het leven gekost.
Gisteren hebben guerillastrljders
korte tijd een munitiefabriek van het
leger bij Cordoba bezet. Zij zijn
ontsnapt met twee gijzelaars en meer
dan 150 automatische wapenen.
Péron's echtgenote Isabel, die haar
man is opgevolgd als president, heeft
voor heel het land extra veiligheids
maatregelen afgekondigd na de
ERP-aanvallen van zondag.
Gisteren meldden Argentijnse verf*
slaggevers dat minister van Binnen»*
landse Zaken Benito Llambi had be-
vestigd dat alle leden van de regering
verleden week dinsdag ontslag had
den genomen teneinde mevrouw Pé
ron de gelegenheid te geven het kabi
net te reorganiseren. Later heeft het
ministerie van Binnenlandse Zaken
ontkend dat Llambi zulk een ver-*
klaring zou hebben afgelegd.
Ook watersnood in India
NIEUW DELHI/LONDEN (Reuter)
De ambassade van Bangladesj in
Londen heeft laten weten dat er by
de enorme overstromingen in Bang
ladesj tot dusver naar schatting min*
stens 3.000 mensen zyn omgekomen;
Ruim 870.000 woningen zyn verwoest
en 22.000 stuks vee zijn verloren ge-
gaan.
Volgens de ambassade staat 80 per
cent van het land onder water en
stygt het water van zeven grote ri^
vieren, waaronder de Padma, d$
Brahmapoetra en de Meghna nog
steeds. Ook in het noorden van In*
dia hebben de overstromingen velO
mensenlevens geëist. In Bangladesj
en India zyn rond 30 miljoen men*
sen door de overstromingsramp ge
troffen. De hulpploegen zouden op
geweldige moeilijkheden stuiten om
de slachtoffers te kunnen bereikeiv
Helikopters van de Indiase lucht*
macht werpen levensmiddelen en an
dere goederen af boven de duizenderl
dorpen in de blank staande gebie
den die nog boven water staan. Iü
Bangladesj staan de autoriteiten voor
een haast onmogelyke taak. Minstens
17 van de 19 districten van het land
zyn door de ramp getroffen.
Dacca, de hoofdstad
is nog steeds van de rest van het
land afgesloten. In verschillende wy-
ken van de stad moeten de mensen
tot het middel door het water wa
den. Duizenden bewoners van de
krottenwijken stromen naar de op
vangkampen.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft
gisteren giro 777 opengesteld voor
hulpverlening aan de slachtoffers
vain de overstromingsramp in Bang
ladesj en India. Op de Nederlandse
bevolking wordt een beroep gedaan
giften te storten zodat op zo uitge
breid mogelyke schaal hulp kan wor
den geboden.
Inmiddels heeft het Nederlandse Ro
de Kruis f 40.000,— overgemaakt aan
het Rode Kruis van Bangladesj, dat
reeds in 110 centra hulpposten heeft
ingericht. Specialisten van de liga
van Rode Kruisverenigingen in Ge
nève zyn al ter assistentie aanwezig.
ATHENE In Griekenland is gis
teren een verbod tot het houden van
openbare bijeenkomsten van kracht
geworden. De minister van Openba
re Orde, Solon Ghikas, zei dat dit
gebeurde omdat het land in verband
met de crisis rond Cyprus in staat
van mobilisatie was.
Griekenland bevindt zich op bet
ogenblik op voet van oorlog teneinde
aan alle eventualiteiten het hoofd
te kunnen bieden ingeval de vredes
besprekingen in Genève over Cy
prus mislukken.
Waarnemers in Athene geloven
dat het verbod tot het houden van
massabijeenkomsten is opgelegd
met het oog op de ophanden zijnde
aankomst volgende maandag van de
linkse politicus Andreas Papandreoe,
leider van het Pan-Hellenistische
bevrijdingsfront.
Deze waarnemers zeiden dat de
autoriteiten mogelijk bezorgd zijn
over de mogelijkheid dat demonstra
ties onder de enorme menigten die
naar verwachting Papandreoe zul
len begroeten, zouden kunnen leiden
tot geweld.
