Harder optreden
boeren die
afsluiten
tegen
wegen
Gevangenis werd een puinhoop
Glastuinders: „De maat is vol"
Regering geeft politie opdracht:
Bevelhebber landstrijdkrachten
Gevechtskracht
kan voldoende
Douwe Egberts vraagt
rechter stuntverkoop
koffie te verbieden
Alarm voor
"valse lucht1
"GELD
BEGIN
VOOR
MET
ONDERZOEK
BAARMOEDER
KANKER"
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1974
DEN HAAG Sinds vannacht 12 uur heeft de politie opdracht scherper op te tre
den tegen boeren die wegen versperren. De regering heeft hiertoe opdracht gegeven.
Naar haar oordeel hebben de acties gisteren een punt bereikt, waardoor zij niet meer
dienen om aandacht te vestigen op moeilijkheden in de land- en tuinbouw, maar vormen
zij een inbreuk op de belangen van allen, die van de weg gebruik maken. Bovendien
meent de regering dat de veiligheid van het verkeer ernstig in gevaar wordt gebracht.
(Door Jan Kees Kokke) hebb2n altijd onze eigen broek
opgehaald. Alle rampen zelf op-
ZEVENHUIZEN "De situatie gevangen. Zoals de stormschade.
is hopeloos in de glastuinbouw.
Als ait zo doorgaat, hoeven we de
komende tijd nauwelijks op enig de vernietiging
inkomen te rekenen. En heel wat schotten hebben
be-
stalUties grotendeels zelf. Voor de
overheid zat er
voordeel in, via ee
aan btw-heffing".
„Nu is 60 pet van de glastuin-
op aardgas overgeschakeld.
Maar we hebben nooit
roep op de overheid gedaan ook
de over-
uit zelf ge- Maar de laatste twee jaar zijn de
bedrijven zullen dan het loodje vormde fondsen betaald". „We giasprijzen met 45 pet gestegen,
moeten leggen. Als de regering willen ook helemaal geen subsidie Inmiddels is ook de olieprijs enorm
onze eisen niet inwilligt, dan sta vragen. Het enige wat we verlan- omhoog gegaan. We zijn dus dub
de gevolgen in. gen is een gezond ondernemers- bel afgstrafit. Eerst hebben w~
ik met
Onze mensen zijn bijzonder ge- klimaat. Dan durven
laden. De maat is vol". nen we de buitenlandse
Dit zeg t glastuinbouwer Klaas ren tie
Olieman (49) uit Zevenhuizen. Hij
concurrentie van de Oostbloklan-
een bijkomend den, 7-oals Roemenië en Bulgarije,
n enorm bedrag Ze houden daar geen rekening
met him kostprijs. Maar bieden
vooral op de Duitse markt de pro
dukvn gewoon net iets lager aan
dan onze prijzen. Ze wachten ge
woon even tot onze veilingprijzen
's ochtends bekend zijn. Dit is een
systeem waartegen niet te con-
valt".
Ikun- grip getoond voor de luchtvervui
ling. Bij de omschakeling was
bovendien beloofd dat de aard-
vooral keihard recht gasp rijzen maar tot een bepaald
is voorzitter van het Actiecomité op nebben zijn betaalbare aard- plafond zou mogen stijgen. Maar
dat plafond is anderhalf jaar tic
toen is al-
Waar
Glastuinbouw. Samen met
gasprijzen, zeggen Olieman
veertiental andere glastuinders Kaashoek. Want daar is het al- leden weggenomen
hij het al in 1972 tot stand lemaal mee begonnen. Een Jaar le ellende begonnen,
lof wat geleden schakelde de glas
tuinbouw op aandringen
overheid massaal
gekomen actiecomité in het ge
bied Bleiswijk, Pijnacker, Gouda
het Westland.
„We vinden het Jammer dat op aardgas
zien onder deze omstandigheden met olie groter is dan met aard-
geen andere mogelijkheid om
betering
gen.
.,De kosten voor deze
situatie te bren- schakeling bedroegen gemiddeld per jaar
25.000 tot 100.000 gulden per be- schaffen
Gistermiddag heeft het Actie
comité Glastuinbouw 'n telegram
aan minister Van der Stee van
Landbouw gestuurd, waarin in
williging van een vijftal punten
wordt geëist om „'n catastrofe in
de inkomens van de tuinders te
voorkomen". Er wordt onder meer
het volgende geëist: aanpassing,
van de gasprijs in zes jaar, uit
gaande van de prijs per begin 1974
Oplossing van de enorme finan-
daarmee een positieve ciële problemen van de nog olie-
bijdrage leveren op de betalings- stokende glastuinders. Volledige
„We vinden het eigenlijk dus
de verschrikkelijk irreeël, dat de Ne-
olie derlandse glastuinders, die
de verwarming aardgas eigenlijk veredelen tot,
tomaten, komkommers, sla, bloe
balans
twee miljard gulden aanpassing
werkgelegenheid ver- zen ten aanzien
1 160.000 mensen, dat derde landen
Olieman: „We vinden de hou- drijf", aldus Kaashoek. „Dit be- deze bedrijven op een dergelijke
aanmerkelijke kos- wijze kapot worden gemaakt"
de regering uitermate tekende
onredelijk. We hebben zoveel ja- ten verhoging voor de tuinbouw,
ren zonder subsidie gewerkt. We want zij betaalden de nieuwe in
de referentieprij-
van importen uit
i de zeer sterk ge
stegen kosten. Herziening van het
belastingstelsel 'van de vrije onder
Olieman: „Bovendien worden neming. Verlaging van het BTW-
we gedupeerd door de oneerlijke tarief voor sierteeltprodukten.
Landbouwminister mr. A. P. J. M.
M. van eer Stee, die vandaag zijn va
kantie in Frankrijk afbreekt, zei gis-
Van der Stee's vervanger in Ne
derland, drs. J. Boersma, liet in ant
ioord op schriftelijke vragen van
moet te komen niet eerder dan vol- nationale maatregelen kan
gende dinsdag bekend kunnen wor- die verenigbaar zijn met Nederlands
(PvdA) vindt dat de ministers van
Landbouw van de EG-landen bijeen
moeten komen om te beletten dat de
nationale regeringen op landbouw
gebied het "recht" in eigen handen
nemen bij gebrek aan beleidsbepa
ling vanuit Brussel. Hij heeft -ge-
de fiscale sfeer zouden niet eerder
dan op Prinsjesdag bekend kunnen
worden. Van der Stee wilde hier niet deld
dat de Nederlandse inko-
*n land- en tuinbouw gemid-
gunstig afsteken bij die in
den gemaakt. Tegemoetkomingen in verplichtingen als EG-lid. Hij deelde zien de onrust in 'landbouwkrineen
gtt - -- over het EG-beletd - minister Van
der Stee (Landbouw) gevraagd om
bij zijn collega's aan te dringen om
eerder bijeen te komen, dan zij zich
eerst hebben voorgesteld (eind sep
tember).
"Ik hoop van harte dat boeren en
tuinders hun verdere acties op z'n
minst zullen opschorten, tot de re
sultaten van het overleg binnen en
door de regering bekend zullen zijn.
Als men deze zelfbeheersing niet kan
opbrengen, dan zal de reputatie van
de boeren en tuinders voor langere
tijd in ongunstige zin worden beïn
vloed. met alle kwalijke gevolgen
hp vooruit lopen. Wel suggereerde hij de andere EG-landen. Eventuele bij-
in
het verschiet zijn. "Het christen-de- nister Boersma zien in het licht i
mocratijche programma wordt uit
gevoerd". zei hij. "De oudedagsreser-
ve wordt compleet doorgevoerd".
het stre 'en van de regering naar een
redelijke inkomensverdeling in ons
land.
De drie christen-democratische
fracties in de Tweede Kamer heb-
als het vorige, zijn uiter- ben in een verklaring aangedrongen
de zelfstandigen. Tij- op snelle maatregelen van de rege-
Volgens Van der Stee doet dit ka
binet.
«te best
dens zijn vakantie had hij de land- ring. Zij nemen afstand
bouwproblemen nog uitvoerig be- gale acties al zeggen zij wel begrip
6proken met zijn Franse collega
Christian Bonnet, zei de Nederland
se minister. Hij karakteriseerde de
varkensfokkerij als "allerberoerdst",
de onrust te hebben. "In
mocratische rechtsstaat moet
oplossing voor de problemen
den gezocht langs de weg
i de-
wees erop, dat de prijzen op gumenten gebaseerd overleg tussen
Europees niveau in Brussel worden
gemaakt. Half augustus is er weer
«verleg van de landbouwministers.
overheid
verklaring van KVP. ARP en CHU.
Het eerste-kamerlid Nederhorst
DEN HAAG De bevelhebber
de Nederlandse landstrijdkrachten heen. Dat is de consequentie, die op
luitenant-generaal J. E. van der politiek niveau zal moeten 'worden
Slikke gelooft dat de gevechtskracht ingezien en aanvaard. De risico's van
i het Nederlandse leger by uitvoe
ring van de defensieplannen va
regering toereikend kan blijven
de uitvoering van de opgedragen
taak. De generaal heeft dit verklaard
in een interview in de Legerkoerier,
het maandblad van de Koninklijke
Landmacht.
Kritiek uit luitenant-generaal Van
der Slikke op het terugbrengen van
de diensttijd tot twaalf maanden:
„Het peil van de geoefendheid loopt
terug. Dat staat voor mij als een
paal boven water". De kortere
diensttijd zal een groter beroep doen
op de mensen, zegt de generaal. Hij
gelooft persoonlijk dat
dacht moet worden besteed
discipline, in de geest
goed en effectief gewerkt wordt.
dien".
Dit zjgt de heer F. A. M. Wilbers,
directeur van de stichting Public Re
lations I-and- en Tuinbouw in Den
Haag. Heel .agrarisch Nederland is in
bedrijfsleven", aldus de deze stichting vertegenwoordigd.
„We zijn echter niet de spreekbuis
van de land- en tuinbouworganisa
ties", aldus de heer Wilbers.
"Naar mijn mening zullen de be
trokken boeren en tuinders nu moe
ten stoppen met hun acties. Deze
hebben inmiddels hun nut bewezen.
Maar bdj het niet-agrarische pu-
bliek beginnen ze hier en daar weer-
I OP te roepen", zo merkt de
heer Wilbers verder op.
"De orotesten van boeren en tuin-
ders zijn doelmatig geweest, omdat
I J ze de Nederlandse regering hebben
I 11VPT1 doordrongen van de zeer slechte si-
J-A| vyll tuatie in de land- en tuinbouw. Maar
tf op dit moment moeten de acties wor
den gestaakt in afwachting van het
kabinetsberaad".
Dit adviseert het hoofdbestuur van
de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw (HML) haar leden. Het
bestuur vergaderde gisteravond in
sprak daarbij haar
de land
bouwsituatie.
AMSTERDAM Douwe Egberts katies waarin Dirk van den Broek
Nederland B.V. heeft de president andere detailhandelaren oproept de
van de rechtbank te Amsterdam gis- verticale prijsbinding te doorbreken,
teren in kort geding gevraagd het op straffe van een dwangsom van
Dirk van den Broek Supermarkten
B.V. te verbieden haar merkkoffie
onder de door de fabriek vastgestel- Juli haar
de winkelprijzen te verkopen, op F„hprt<;
straffe van een dwangsom v~ *6°eirs
gulden pér overtreding. Ook
Douwe Egberts
Restauranthouder
in hongerstaking
moeten wegen. Zwaarder dan voor-
grote afhankelijkheid van mobi-
de lisabale bestanden bleken duidelijk Scheveningenr._.
in de Yom Kippoeroorlog in het grote ongerustheid uit
Midden-Oosten".
De Haagse politie heeft gistermiddag de wegen bij de Ame
rikaanse ambassade tijdelijk moeten afzetten in verband met
een bomalarm-bij de Amerikaanse ambassade aan het Lange
Voorhout. Een voorbijganger zag daar een kistje staan met
een tikkende wekker erin, ongeveer driemaal zo groot als een
schoenendoos. Het kistje was met draadjes verbonden met
een glazen pot met een witte substantie erin.
Ook trams en bussen mochten niet meer door. De plaats
waar het kistje stond werd door mensen van de ambassade
afgeschermd met balen stro.
De explosieven-opsporingsdienst heeft kort voor zeven uur
gisteravond vastgesteld dat het hier ging om een nep-bom,
een bouwsel zonder explosieve lading. Op de foto: recher
cheurs bezig met het onderzoek.
100.000 gulden per overtreding.
den Broek kondigde eind
Douwe
advestienties aan en
riep de concurrentie op hieraan mee
i ,_T te doen. De lagere prijzen zijn in-
verbod op publi- gevoerd de eigen supermarkten en
de eraan gelieerde winkels „Bas van
der Heijden" en „Digros". Pro-
fimarkt is, voor zover bekend, als
enige grote detailhandel met het
voorstel van Van den Broek meege
gaan.
„De prijsregeling is er ter be
scherming van de continuïteit van
de afzet. Dat is ook in het belang
van de consument. Deze continuï
teit kan de kwaliteit van het pro-
dukt ten goede komen," zo betoogde
Douwe
Egberts. „Dirk van den Broek
heeft weer een aardige stunt uitge-
7„aIïr5in haaId die de indruk wekt dat hij het
opneemt voor de consument".
Voor Dirk van den Broek betoogde
mr. E. A. M. Santen dat het systeem
van verticale prijsbinding „in prin
cipe onjuist en in strijd met de be
langen van alle betrokkenen" is.
de vergun- „Het marktaandeel van Douwe Eg-
benzine- berts is al zwaar aangetast door
VENLO Herman Burgers, eige
naar van twee restaurants en een
zelfbedieningzaak nabij de Neder
lands-Duitse grens te Venlo is giste- mr. M. Flesseman
ren in hongerstaking gegaan voor
het stadhuis in Venlo. De heer Bur
gers heeft steun
werkneemsters, mevrouw Anja Kooi
hout-Witzel. Zij willen in ieder geval
blijven zitten tot woensdagavond als
de gemeenteraad een beslissing moet
nemen over enkele bezwaarschriften
die de heer Burgers heeft ingediend.
Deze actie vloeit voort uit het be
sluit van B. en
ning in te trekken
pomp. Vier personeelsleden van de de vaste prijzen. Markt-
heer Burgers komen dan zonder straathandel en kleine zaken ont-
werk, aldus de restauranthouder. duiken deze regeling al geruime tijd.
B. en W. van Venlo zeggen dat Op de voorgeschreven prijs van
Herman Burgers de benzinepomp pak roodmerk verdient Dirk van
heeft verkocht en dat hy geen enkele Broek 60 cent bruto, terwijl in
den
beschikkingsbevoegdheid
„Misschien kun Je op die manier
iets van de kwalitatieve teruggang op
vangen
GRONINGEN Een etmaal na- hem maar toen begon een tweede ge-
a aan de dat de opstand van gedetineerden vangene H. zich ermee te bemoeien,
eisen dat tenslotte 838 een nachtkaars was uit- Hij begon te slaan. Opnieuw wist
gegaan is het in het huis van be- de brigadier het te sussen.
de Hereweg in Gronin- w. en H. gingen terug naar de
onbeschrijflijke puin- spoelkeuken waar zij met vier mede
gedetineerden over 't voorval praat-
In het toch al niet gezellige gebouw
gen nog
t; ïtwautaucvc rei
betere opleidingsmethoden
tijd
vast. dat je i
dan nog staat
vast. aai je m twaalf maanden niet H op zlJn kant00rM<; te komen. Hij
kunt doen wat ie in zestien maanden steen' stukken gewapend glas, kus- steide v>or de affaire met de betrok-
kunt aoen aai J sons en complete ledikanten loggen ken bewaarder uit te praten. De emo-
schots en sobeef door elkaar. Het tloneie bewaarder weigerde dat".
Korte tijd later kwam de adjunct-
kunt doen",
Het Nederlandse leger moet als de
nood aan de man komt sneller
nood aan de man Komu sucua mw- r\ o i -z
biliseren, omdat in de toekomst min- Door Uerard van Zuuren
der militairen dienst doen in de pa-
directeu
huizen ra
bewaring,
dienst
de gevangenis in Veen-
het Groningse huis van
[ij nam de weekend-
omdat noch de directeur
rate onderdelen Luitenant-generaal ujkt alsof er een enorme windhoos alre
Van der Slikke: „In tijden van span- door het gebouw is getrokken. Dat noch ad lunet-directeur daar
ning zullen by de politieke besluit- wordt ^^„1 door een n°°h d" adJuncfc-<iirecteur daar
vorming ten aanzien van mobilisatie onnoemelijk aantal wasknijpers in
de militaire overwegingen zwaar haast alle kleuren die Je maar kan
TERNEUZEN De rükspolitie te
wezig waren. De man uit Veenhuizen
vond het toch wel een ernstig inci-
dent. Hij overlegde met de staf in
aai de gedetineer- Veenh «zen of er plaats was om W.
nog zo hun best op daar af laten koeien. Om half vij
de kerkdienst normaal doorgegaan,
afloop, drie kwartier later,
bedenken,
den vorige
deden.
Deskundigen van Justitie schatten mawoi
de schade gisteren, na een dag lang weigerden 6 gedetineerden terug naar
boven, naar de loopbrug voor de gla-
Het zal wel een half Jaar duren
dag het huis van bewaring weer ge
bruikt kan worden.
„Het zal er wel op neerkomen dat
te
water en en deskundige van Dow het gebouw hersteld wordt. Een looDbru, gin-en
Chemical in Terneuzen zyn gister- nieuw gebouw neerzetten, aangepast J"
n plaats in aan de eisen des tl,
volgens de leen een hoop tijd,
boel geld. Bovendien, er zijn in ons
land slechtere huizen van bewaring
breuk in een pypleiding die daar dan dat in Groningen", zegt drs. P.
in het water ligt, maar al gauw Allewijn temidden van wat gebla- nuizen zouaen
ge- kerd hout.
Allewijn, hoofd van het gevange
middag uitgerukt
de Westerschelde,
melding een witte substantie
hoog borrelde. Men dacht direct
geen leiding
bleek dat
sprongen.
De oplossing
geborrel werd gevonden door de des
gaan. Op twee na, die ook i
gehoorzaamde
tiWo De dienstdoende directeur som-
moerde ben naar beneden te komen.
De gedetineerden lieten weten dat zij
zouden komen als ze de verzekering
zouden krijgen dat ze niet naar Veen
gaan. De directeur
ging daar niet op in. Vervolgens
-fimrwijii UW1U IjjMj klommen de acht gedetineerden naar
het geheimzinnige niswezen in Nederland, heeft giste- het da* waar ze met dakpannen be-
de hele dag met verschillende Bonnen te gotten. Het bewakingsper-
33 cent voldoende is. De hier
door onverantwoord hoge prijzen
wreken zichzelf in een inkrimping
van omzet en marktaandeel".
Volgens mr. Santen is de publieke
rechtsovertuiging over de verticale
prüsbinding de afgelopen jaren
„grondig gewijzigd". „Men heeft het
gevoel dat de handel veel te veel voor
zichzelf houdt". Mr. Santen wees er
ook op dat Douwe Egberts koffie le
vert aan personeelsverenigingen voor
het pak vry minimale hoeveel
heden van 60 kilo. „Vele particulie
ren profiteren ervan. Douwe Egberts
systeem, en wel zeer ten nadele van
de detailhandel".
„Douwe Egberts mag zelf weten
aan wie zij levert en op welke voor
waarden. Eventuele wanprestatie
geeft echter geen vrijbrief aan ande
ren," repliceerde mr. Flesseman. De
president zal uiterlijk op vrijdag 16
augustus uitspraak doen.
Minister Vorrink:
kundige van Dow Chemical. Het betrokkenen gesproken om
lozingssysteem van deze chemische duidelijk mogelijk beeld vai
fabriek was buiten werking gesteld stand te krijgen. Hij heeft
geweest om het eens na te kyken. vakant
Toen de pompen weer gingen wer- „Voc
ken om het gebruikte koelwater (af- ken is
komstig uit de Schelde) en het vele een rel", vertelt hij
regenwater dat zich in de draineer-
buizen
m soneel had zich intussen teruggetrok-
^or: ken in het voorgebouw omdat men
er ziin bevreesd was dat er gijzelaars zou
den worden gemaakt en dat de sleu-
Wffi kan beklj- tels afgipakt zouden worden. Enkele wachtten op plaatsing
incidentje uitgegroeid tot opstandingen braken een aantal richtingen —zijn pr
„Het be- cellen open. Na korte tijd stonden 23 huizen. De rest zit nu
rn C* gca urn half vier zondagmiddag tij- gedetineerden op het dak. Drs. Alle- °ro^ngse politle wU 11,6
de Westerschelde dens het thee uurtje. Alle gedetlpeer- wijn: "De politie ls bewust het ge- gedetineerden
DEN HAAG (ANP) De regerlng
zal in de begroting van het volgend
Jaar rekening houden met de kosten
voor de voorbereiding van het onder
zoek op baarmoederkanker. Dit heeft
minister Vorrink (Volksgezondheid)
die 85 gedetineerden in het Groning- die ook gisteren door enkele gevan- °PTv^ov.n lïJL)'1/,'
B AAA auuktt in- se huis van bewaring. Toen werden genen werd geuit. Dat advies is niet onmiddSyk^eld^^hikbS
23 naar Veen- enkele bewakers gegijzeld. Na ruim opgevolgd. Drs. Allewijn: „Onze ge- ™ellerivTOr d beschikbaar
Een dergelijke onbeschrijflijke puinhoop werd dit weekeinde achtergelaten door de opstandige
gevangenen in het huis van bewaring in Groningen.
in voorarrest
drie
gaven de gevangenen zich boutten zijn daarvoor niet geschikt.
alle bewaarders
de opstand. Pas daarna
de ge- zal de officier van Justitie beslissen
5.000 kubieke meter per uur geloosd, het niet nodig om naar zijn cel te detineerden die zich afzydig hadden wie er vervolgd zullen worden. De
7.000 kubieke meter per uur. gaan. Een bewaarder zegde hem gehouden in veiligheid gebracht. Kort brandstichters zullen waarschijnlijk stand. Een
nnegenr" 1*1' J J 1~~1~ 1
Een commissie onder leiding We zijn bezig met de bouw 1
de zgn. vroegdiagnos-
tiek op baarmoederkanker, als het
advies hierover van de gezondheids-
te pompen, liet men de machines den krijgen de thee in de cel. Een bouw niet binnen gegaan. Pas toen hoten
extra hard draaien. Normaal wordt gedetineerde, de Duitser W. vond er brand uitbrak hebben
J. .J Woltman, vice-president nieuw huis van bewaring in Maas- ^d positief uitvalt.
De minister zegt in haar antwoord
Hierby werd ook veel „valse lucht"
meegezogen en toen die lucht in de
Schelde was gekomen, wilde die
Dat houdt in dat
de directeur gaat zicht
de adviezen
gaven de opstandigen gezocht moeten worden onder dege- commissie-Woltman, ruim ee
van het Leeuwarder gerechtshof, tricht; daar zal het wel gebeuren.
kreeg opdracht een onderzoek in te Als Je dat doet moet Je het lande- da"dit adrtès~b>egin juli'is
stellen naar de oorzaak van de op- lijk doorvoeren". Een ander advies bracht en spoedig in de openbaar-
die
het begin af
bij
de commissie
half psycholoog zou moeten worden
lijvig getrokken. Per 1 oktober treedt
0die gevolgd kan worden door 6traf.
uit. Dat gebeurde borre- W. drukte de bewaarder daarop te- Groningse huis van bewaring waren
gen de muur. Een brigadier scheidde ondergebracht kortgestraften.
held zal komen. Het advies wordt
nog bestudeerd, maar intussen is
reeds by het opstellen van de begro-
scheiding inderdaad bij het huis van bewaring ting rekening gehouden met uitgaven
moeten komen tussen diverse in Groningen een psycholoog in
opstand uit onder 25 van de categorieën gevangenen, een grief dienst.
zoek.
r het voorbereiden 1