Niet meer
dan 20.000
werklozen
geholpen
Moordenaar Basje El lm er was
al bij zedendelict betrokken
Uit in de Randstad
Door plan-Boersma
"Ir. Lardinois
speelt met vuur"
Utrechtse Dom wordt
wellicht hersteld
Litht op groen voor
hulpactie in Soedan
Particuliere
patiënten
duurder uit
DEN HAAG De tarieven
die huisartsen in rekening bren
gen aan hun particuliere pa
tiënten, mogen met ingang van
vandaag wonden verhoogd met
f 1,25 voor een consult en f 1,75
voor een visite. De hoogst toe
laatbare consult- en visitetarie
ven stijgen hierdoor in het al
gemeen tot f 15,75 en f 23,50.
AMSTERDAM
Stadsschouwburg: 1 t/m 10 aAJg 20.15 uur 'D3e Lustige Witwe"
operette.
Nieuwe De la Mar Theater: t/m 17 aug. (beh. zo. en ma.) 2050 uur
"The truth behind the dykes", Paul van VÜdt.
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg: 2, 3 en 8 aug. 20.15 uur Wim Kan en
Oorrie Vonk, mmjv. Ru van Veen, piano.
Kurzaal: 2, 3 en 8 aug. 2050 uur "Moimties Show" en Seth Gaai-
kema.
Theater Pepijn: 2, 3 en 8 aug. 21.00 uur "Een klein Concert, LLse-
lore Gerritsen, Laurens van Rooyen en Harry SaoksioriL
Grote Kerk: 2 aug 20.15 uur Charles de Wolff, orgel; werken van
Franck, Dupré, Messiaen, Sweeönok en Baoh; 8 aug. 12.45—
13.15 uur Piet Wiersma, orgeL
Openluchttheater Zuiderpark: 2 aug. 14.00 uur "De avonturen van
"Bulletje en Bolletje"; 6 aug. 14 00 uur de Conny Vink Sho.v,
"Ben je betoeterd"; 20 00 uur Roemeens gezelschap "Strugurelul
Galate";
Diligentia: 2, 6 t/m 8 aug. 20.15 uur Pons Jansen "Kwartetten"
mm.v. Frans Oudhoff (piano).
DONDERDAG 1 AUGUSTUS 1974
TERSCHELLING De 18-Jarige
Arnoldus B.M.B. uit het kindertehuis
de Drintel in Enkhudzen heeft be
kend op Terschelling de 8-jarige
Basje Ellmer te hebben vermoord.
Aan de mdord is een zedenmisdrijf
voorafgegaan. Voor zijn daad ge
bruikte de moordenaar een vismes,
dat op zijn aanwijzing op ongeveer
100 meter van de plaats van het mis
drijf is teruggevonden. Een motief
kon hij niet opgeven: hój zegt in een
impuls gehandeld te Rebben. Hij
was eerder bij zedendelicten betrok
ken geweest.
Onmiddellijk na de moord, die vo
rige week donderdagmiddag werd
gepleegd, kwamen tal van tips bin
nen bij de politie. Daarbij waren er
negen van mensen die vanaf half
twee Is moidtiags een eenzame jonge
man hadden zien zitten op een weg
splitsing in het bos, niet ver van de
plaats van het misdrijf. Zij konden
een goed signalement geven van de
ze Jongeman. Dat signalement klopte
met het signalement dat het 8-jarige
vriendje van Basje Ellmer, dat
eveneens was meegelokt, maar wist
te vluchten, gaf.
Een zeer belangrijke getuige on
der het negental was ook een 6-jarig
meisje, dat ongeveer een uur voor de
moord door deze jongeman was aan
gesproken en haar gevraagd had met
hem mee te gaan om spelletjes te
doen. "Als Je niet precies doet wat ik
zeg, krijg Je een pak slaag", bad hij
eraan toegevoegd. Het meisje was
daarop huilend naar haar vader ge
lopen, die na het vernemen van de
moord met haar aangifte kwam
doen. Ook het signalement dat dit
kind gaf klopte met de andere.
De politie had dius een goed signa
lement van de dader, maar helaas
was dit het signalement waaraan
veïe jongelui beantwoorden. Vandaar
dan ook dat er verschillende arres
taties verricht zijn men wilde niet
het risico nemen dat de dader zou
ontsnappen voor de werkelijke
dader gepakt werd. Dinsdag werd
deze naar Terschelling overgebracht,
waar ter plaatse het verhoor begon.
Na aanvankelijk ontkend te hebben,
kwam gistermorgen om half elf 't
verhoor duurde toen ongeveer twee
uur de bekentenis.
Arnoldus B.M.B. is afkomstig uit
Amstelveen. Als pupil van de kin
derrechter in Amsterdam was hij in
het tehuis in Enkhudzen geplaatst.
Hij behoorde tot een groep van vijf
tien kinderen uit dit tehuis, die een
vakantie van twee weken doorbracht
in de camping van Staatsbosbeheer
op Terschelling. Vrijdag, de dag na
de moord, keerde hij terug naar
Enkhuizen. De middag van de moord
was hij van half twee tot vdjf uur al
leen weg-geweest, maar niemand had
iets aan hem gemerkt. Een dag voor
de moord was de groep (kinderen
van 14 tot 18 jaar) wezen vissen op
het wad, vandaar het vismes.
Een complicatie was ook nog dat
de bijna 16-jarige broer Alex van de
dader eveneens uit het kinderte
huis in Enkhuizen eerder een va
ge bekentenis aflegde de moord ge
pleegd «te hébben. Hij trok deze ech
ter meteen weer in, terwijl de details
die hij gegeven had niet klopten.
Arnoldus B.M.B. bekende na de
moord zijn wapen weggeworpen te
hebben. Hij heeft dit in de grond ge
stoken en geprobeerd het daar dieper
in te trappen. Daarbij brak het lem
met af. Het heft en de schede heeft
hij daarop verderop weggeworpen.
Een inwoner van Terschelling met
een metaaldetector heeft bij de op
sporing belangrijke hulp verleend.
Dit mes is een belangrijk stuk be
wijsmateriaal-
De opheldering van de moord is ge
schied door de rijksrecherche uit
Leeuwarden, onder leiding van ka
pitein Vellinga, in samenwerking met
de plaatselijke politie. In totaal wa-
ren 30 mensen ingezet, die de afge
lopen dagen uiterst hard gewerkt
hebben.
Terschelling haalt opgelucht adem
nu de moord is opgelost. Deze had t
plaatselijke toerisme duidelijk al na
delig beïnvloed. Justitie en politie
plegen reeds overleg over maatrege
len om de mogelijkheid van herha
ling te voorkomen.
„Nooit weer"
"Dilt is eens maar nooit weer", zei
gistermiddag burgemeester Louw
Hoogland van Terschelling. „Het is
onbegrijpelijk dat pupillen van een
dergelijke inrichting zonder overleg
en zonder medeweten van de politie
of andere officiële instanties op het
eiland vertoeven".
„Het jongetje was duidelijk het
slachtoffer van een lustmoord, be
gaan door een Jongeman waarvan
men wist dat hij die neigingen had.
Bovendien was hij al eerder gegre
pen in verband met een zedenmis
drijf", aldus de burgemeester.
De heer Hoogland heeft een ge
sprek gehad met de offioier van 1us-
tjltie in Leeuwarden, mr. H. W. Kui
pers. Mr. Kuipers bevestigde dat bij
dergelijke kampementen van Jon
gens die begeleiding nodig hebben,
het vaak aan een goede leiding ont
breekt Ook hij was van mening dat
er maatregelen moeten worden ge
troffen.
Volgens mr. Kuipers mochten de
Jongens van het kindertehuis een
mes dragen.
De vermaarde cellist Mstlslaw
RoétropowitsJ, die niet lang geleden
toestemming kreeg zijn vaderland de
Sowjet-Unie te mogen verlaten, is
In Nice aangekomen met zijn vrouw
de zangeres Galina Witsjnewskaja,
en hun twee dochters Elena en Olga.
Tot Journalisten zei de 47-jarige kun
stenaar dat hij de eerste twee Jaar
niet naar de Sowjet-Unie zal terug
keren maar dat hij niet van plan is
zich ergens anders te vestigen. 'De
Sowjet-Unie is mijn vaderland".
Vrijdag geeft mevrouw Rostropo-
witsj in Monaco een concert daarbij
aan de vleugel begeleid door haar
man. Op 7 augustus zal de kunste
naar optreden ln het paleis van prins
Reinier en dan de eerste uitvoering
geven van Aram Katsjatoerians nieu
we celloconcert.
Dit concert zal door de 71-Jarige
componist Kif worden gedirigeerd.
Drs. Vaandrager (KNLC):
DEN HAAG De drie centrale landbouworganisaties heb
ben gisteren besloten op korte termijn een bijeenkomst met
demonstratief karakter te beleggen. Duidelijk werd, dat zowel
het KNLC als ook de NCBTB en de KNBTB één lijn trekken.
Het overlegorgaan van de drie
CLO's heeft een telegram aan de re
gering verstuurd, waarin de ongerust
heid over .de snel verslechterende
situatie in land- en tuinbouw wordt
geschetst. Een deel van de tekst luid
de: "Het overlegorgaan dringt er bij
u met klem op aan ln uw beleid
hiermede ernstig rekening te hou
den.
De organisaties stellen zich voor,
om op zeer korte termijn met u
overleg te plegen over een aantal be
leidsmaatregelen".
Drs. N. A. Vaandrager, secretaris
van het KNLC vroegen wij naar de
situatie vac de organisaties en de ver.
wachtingen over het navolgen van
de richtlijnen, die gistermiddag wer
den opgesteld.
"Het zal wel iedereen duidelijk zijn,
dat wij in een bijzonder precaire si
tuatie zitten. Enerzijds kloppen we
op de deur bij de regering om steun
en anderzijds Staan dear de leden,
die van hun organisatie willen horen,
dat er wat gebeurt.
In de grond van de zaak hebben
we liever dat de harde acties en
dan praten we over het afzetten van
wegen en het opwerpen van barrica
den voorlopig worden stopgezet.
We gaan nu die demonstratieve bij
eenkomst vermoedelijk in Utrecht
houden en tot die tijd hebben we
liever rust.
We willen acties, die gevaar voor
de veiligheid opleveren vermijden.
Maar we hebben begrip voor diege
nen, die in de afgelopen dagen stap
pen ondernamen. De nood is hoog.
Vorige week kwam EG-landbouw-
commissaris ir. L. Lardinois in ons
land. Iedereen rekende eigenlijk op
een gesprek met uitzicht op een an
dere toekomst. Hij gaf een vriendelij
ke persconferentie en was daarna
verdwenen. Ik geloof niet, dat hij be
seft, dat hij met vuur speelt".
Is het vertrouwen van de achterban
verdwenen?
"Nee, nog niet. Maar de regering,
eüke regering,ongeacht de sLgmafbuur,
moet begrijpen, dat als zij ons als
volwaardige gesprekspartners wil zien
dat wij dan ook moeten kunnen spre
ken namens de leden. En die leden
willen resultaten".
Hoe komt het dat juist nu de ge
moederen overkoken. Wat leidde tot
het explosieve gedrag van de
boeren?
"Het is een proces van groeien. Er
zijn vele oorzaken en natuurlijk heb
ben de voorbeelden van demonstre
rende boeren in het buitenland door
gewerkt.
De revaHuatieoampenBOtie weric-
te niet zoals het moest, het ts voor
veel boeren een bijzonder slecht
voorjaar geweest, de prijzen voor
eieren, pluimvee (slacht) en rund
vlees liggen beneden de kostprijzen,
de prijzen voor voeders zijn hoog en
zo zijn er vele factoren waarom Juist
nu is gegrepen naar andere midde
len.
Ik zal u nog een voorbeeld geven.
Er is een produktiebeperking voor
suiker in ons land. Goed, dat quote
ringssysteem is er nu eenmaal. Ne-
deriand produceert niet genoeg
er worden geïmporteerd.
Maar als de boeren die Juist
nu ook nog worstelen met een slech
te bietenstand horen, dat voor de
bietsuiker uit het buitenland 130 per
ton wordt betaald en dat zij zelf >n-
geveer 70 gulden krijgen, dan zet dat
kwaad bloed".
De demonstratieve bijeenkomst in
Utrecht zal alleen toegankelijk z«m
voor leden van de drie centrale land
bouworganisaties
"Over het wel of niet toelaten van
niet-leden moeten we nog praten. Ik
hoop alleen dat men van deze bij
eenkomst geen ontregelende demon
stratie maakt. Geen optochten van
trekkers naar Utrecht en dat soort
zaken. Er zijn ludiekere manieren oln
het misnoegen kenbaar te maken.
Ik hoop evenwel dat het de regering
duidelijk is dat er snel iets moet ;p-
beuren willen wij uit naam van on
ze leden kunnen blijven spreken.
Honkbal De Italiaanse honkbal-
ploeg Colombo Nettuno heeft zich
gisteren in Nettuno at) dank zij een
overwinning van 5—1 op het West-
duitse VFR Mannheim geplaatst
voor de finale van het Europese be
kertoernooi voor landskampioenen
waarin het Raak Nicols als tegen
stander zal treffen.
Een dode bij
overvaring
plezierboot
AMSTERDAM De echt
genote van de eigenaar van
een Nederlands plezierjacht,
dat gisteren in het Noordzee
kanaal werd overvaren door
een achterop komende Zwit
serse binnenvaarttanker is
daarbij om het leven geko
men. De vrouw raakte te wa
ter maar werd door haar
twee zoons, die overboord
sprongen, naar de kant ge
bracht. Bij aankomst in een
ziekenhuis bleek zij echter te
zgn overleden.
Een zoon werd licht ge
wond, terwijl haar echtge-
noot en een andere zoon on-
gedeerd bleven. Op de foto
het vernielde interieur van de
achtersteven van het scheep-
DEN HAAG Met de huidige maatregelen ter bestrijding
van de werkloosheid, inclusief het scholingsproject in de
metaal, kunnen, zelfs wanneer alle registers zijn openge
trokken toch niet meer dan 15 a 20.000 werklozen aan
werk worden geholpen.
UTRECHT In Utrecht
Is vanmorgen de "Stichting onder
zoek herstel Domkerk" opgericht. De
stidhitiing zal onderzoeken of het md)d-
dentsohip van de Domkerk in Utrecht,
dat precies 300 jaar geleden tijdens
een noodweer is weggeslagen, even
tueel herbouwd kan worden. De op
richting van de stichting volt sa
men met een herdenkingsten toon
stelling in hat Utrechtse Centraal
Museum, getiteld "De Dom in puin.
1 augustus 1674".
BU de onderzoekingen wil de
stichting pp zakelijke basis nagaan
of herbouw van het middenschip van
de Gotische Domkerk een reële mo
gelijkheid is. Diit in tegenstelling tot
de vage en idealistische plannen
die ln het verleden gemaakt zijn.
Do studie naar de hereteknoge-
lijfcheden omvat vijf aspecten: cul
tuur-historische, stedebouwkunddge,
bouwkundige, economische en finan
ciële.
Voor de inpassingsmogelijkheden
van het middenschip zal behalve
met de bestaande bebouwing ook re
kening moeten worden gehouden
met het verkeer. Zo rijden op dit
moment twee stadsbussen "dwars
door de kerk", en onder de Domto
ren door.
De gebruiksmogelijkheden van een
volledige Domkerk zullen worden be
keken, ook in verband met bestaande
en toekomstige ruimten voor sociale
en culturele activiteiten.
De hervormde gemeente in Utrecht,
eigenaresse van de kerk, is vanaf
het begin bij de besprekingen be
trokken.
DEN HAAG (ANP) In Ma-
durodam zal deze maand met
een tentoonstelling bijzonde
re aandacht besteed worden aan
de internationale actie "Redt de
tijger", van het wereldnatuur-
fonds. Prins Bernhard gaf begin
vorig jaar het startsein voor de
in ons land te houden actie.
De bedoeling is door internatio
nale werving een miljoen dol
lar bijeen te brengen om be
veiligde reservaten aan de leg
gen voor de met uitroeiing be
dreigde tijger, waarvan er voi-
gens het Wereld Natuur Fonds
nog maar vijfduizend »a leven
zijn. De helft daarvan komt
voor in India. Aan de foto-ten
toonstelling over de actie van
het Wereld Natuur Fonds is een
foto-expositie over India gekop
peld. De weduwe van de India
se Maharadja van Jaipur, mevr.
Rajmata Gaitri Devi (rechts op
de foto) bestuurslid van het We
reld Natuur Fonds in India, ls
voor de opening van de ten
toonstelling, op 1 augustus naar
Nederland gekomen. Op de expo
sitie zal het publiek'de consul
ten kunnen inwinnen van de
Indiase handïeeskundiige en as
troloog Raima Krishna (Inks).
In Huize Doorn
voor miljoenen
antiek gestolen
DOORN Gistermiddag is tussen
de middag een collectie antiek gesto
len uit Huize Doorn, dat bekendheid
verwierf als tijdelijke verblijfplaats
van de laatste Duitse keizer, Wilhelm
de Tweede.
Drie vitrines werden vernield, ver
mist worden 51 antieke snuifdozen,
11 antieke doosjes, een orde van de
kousenband, een Turkse onderschei
ding, 14 gouden horloges met ket
ting en 8 gouden ringen.
Huize Doorn is rijkseigendom. Aan
gezien de staat niet verzekert, zijn de
voorwerpen nooit getaxeerd, maar
men vermoedt dat ze enkele miljoe
nen guldens waard zijn.
De diefstal moet gepleegd zijn kort
na half één, toen Huize Doorn voor
het publiek werd gesloten.
Mr. F. H. A. M. Kruse, plaatsver
vangend directeur-generaal voor
de Arbeidsvoorziening van het mi
nisterie van Sociale Zaken heeft dit
verklaard tegenover 'De Werkgever"
het blad van het Nederlands Chris
telijk Werkgeversverbond
Het nu opgezette project voor de
metaal maar dan landelijk toege
past in plaats van in een beperkt
aantal proefgebieden zoals nu zou
er daarvan zo'n vier vijfduizend
voor zijn rekening kunnen nemen.
Het is duidelijk dat deze 20.000 maar
een betrekkelijk klein deel van de
momenteel 144.000 werklozen zijn.
Met al het soort maatregelen, zoals
de migratieregelingen de loonsupple-
tieregeling, de 30 pct.-regeling en de
echolings mogelijkheden, kan vol
gens mr. Kruse geen wonderen wor
den verricht.
Momenteel zijn er 38.000 werkloze
Jongeren tot 25 Jaar, zo verklaart hij
voorts. In de oorzaken bestaat nog
geen duidelijk Inzicht, het is vraag
van het bedrijfsleven genoeg. Mr.
Kruse spreekt in dit verband van 'n
"moeilijk probleem", waarin wei
eens een verschil in mentale instel
ling een grote rol sou kunnen spe
len".
Doorlichten
De regering is zo bezorgd over de
toenemende werkloosheid dat een
ambtelijke commissie, de Interdepar
tementale Commissie voor de Ar
beidsmarkt, op het ogenblik alle
rijksbegrotingen die op Prinsjesdag
worden ingediend, aan het doorlich
ten is op hun gevolgen voor de werk
gelegenheid. Wanneer begrotings
posten worden gevonden die vermoe
delijk ongunstig uitwerken op werk
gelegenheid. probeert men ze met be
houd van de principes van het kabi
netsbeleid zodanig aan te passen, dat
deze gevolgen worden voorkomen.
Deze werkwijze, waardoor naast
de gebruikelijke miljoenennota ook
een zogenaamde personeelsnota ont
staat, betekent een novum in het be
grotingsbeleid van de overheid.
Het Desluit hiertoe werd genomen,
nadat kortgeleden bij een proef was
gebleken dat met behoud van het be
leid andere oplossingen te bedenken
waren, waardoor bestaande werkge
legenheid kon worden veilig gesteld.
De interdepartementale oommissie
die met het doorlichten van de be
grotingen is belast, bestaat uit ver
tegenwoordigers van alle ministeries.
Deze commissie is een soort ambte
lijke tegenhanger van de Raad voor
de Arbeidsmarkt, waarin het georga
niseerde bedrijfsleven over het ar
beidsmarktbeleid adviseert.
Half augustus vertrekken soldaten
DEN HAAG (ANP) Een detachement Nederlandse mili
tairen zal behoudens onvoorziene omstandigheden half
augustus naar het door langdurige droogte geteisterde weste
lijke deel van het Sahelland Soedan (midden-Afrika) vertrek
ken om daar hulp te gaan verlenen bij voedseltransporten en
-distributies.
Het definitieve groene licht voor
deze operatie is gstiermiddag in Den
Haag gegeven door de betrokken
ministeries van Ontwikkelingssa
menwerking en van Defensie. De di
recteur-generaal van de voedsel- en
landbouworganisatie van de Verenig
de Naties had Nederland in april Jl.
om ootLeve hulp voor de distri
butie van goederen in droogtegebie-
den in Afrika gevraagd De uitzen
ding van het detachement wordt
gefinancierd uit ontwikkelingsgelden
en zal circa vier miljoen gulden kos
ten.
In eerste instantie is de duur van
de uitzending van de militairen be
paald op twee maanden. Het deta
chement; zal vrijwel geheel zelfstan
dig zijn getroffen, zoals de aanvoer
door de lucht van benzine uit de ha
venstad Port Soedan. Tevens zal men
zelf voor het onderhoud van de voer
tuigen cn voor de medische begelei
ding van het personeel kunnen zorg
dragen.
De toestemming voor de operatie in
Soedan kon gisteren worden gegeven
nadat de Juristen van het ministerie
van Defensie de tekst van de verkla
ring tussen beide landen nauwkeurig
hadden bestudeerd en in orde be
vonden. Tevoren had de militaire
missie, onder leiding van luitenant
kolonel J. P. Hoondert, bij de be
trokken departementen rapport uit
gebracht van hun bevindingen naar
de uitvoerbaarheid van de hulpac
tie in dit door droogte geteisterde
gebied in Soedan. Boewei heit rap
port niet op alle punten even gunstig
oordeelde, bleken er voldoende we
gen te zijn, dlle vrij goede staat ver
keerden.
De grote mate van omzichtigheid,
waarmee de besprekingen over uit—
zending van Ned. militairen zijn
geschied, vloeien voort uit de "onaan
gename" ervaringen, die Nederland
heeft gehad met een ander Sahel
land, te weten Niger. Aanvankelijk
zouden militairen begin mei in dit
land aulp gaan verlenen, maar toen
de voorbereidingen voor het convooi
al in een vergevorderd stadium wa
ren, liet de Nigeriaanse regering op
20 mei weten dat dit land een Neder
lands militair convooi geen toegang
zou verlenen. Het pas gevormde,
nieuwe bewind tolereerde geen bui
tenlandse militairen meer op zijn
grondgebied, zo werd gezegd.
Toen de militaire missie op 18 Juli
Jl. terugkwam in Nederland dreig
den opnieuw problemen: het ?ou in
Soedan hard regenen. De Soedan e-
se ambassade in Londen bevestigde,
dat er in de week van 15—20 juli in
Soedan regen was gevallen, maar
dat bleek bij navraag alleen het ge
val geweest te zijn in de buurt van
de hoofdstad Khartoem.
