Uitgedund legerkorps
maar met 'zwemvest'
"Opzet Europese defensie is van de gekke"
NORIT
Defensie afgewogen tegenover de andere nationale belangen
DIENSTTIJD KORTER
EN MINIMUMLOON
Dodelijke steekpartij in Arnhem
na problemen over huisvesting
Defensieminister ir. Henk Vredeling:
DINSDAG 9 JULI 1974
DEN HAAG In de defensieno-
voor de korte termy-n (1974/1975),
de middellange termijn (1974/1973)
en voor de daarop volgende vijf ja
ren (1979/1983). Minister Vredeling
en zijn staatssecretarissen Stemer-
dink en Van Lent zeggen over de fi
nanciering van de belangrijke mid
dellange termijn, datdeze is beoor
deeld „op grond van de huidige in
ternationale politieke situatie, na af
weging van de nationale prioritei
ten en een kritische beschouwing
van de plannen van de krijgsmacht
delen."
De bewindslieden komen dan uit
op een noodzakelijk geacht financie
ringsniveau dat loopt van 6,2 mil
jard gulden dit Jaar tot bijna 6,6
miljard in 1978. Daarna wordt net
moeilijker om een schatting te ma
ken, maar voor 1979 is de begroting
geraamd op 6,7 miljard, oplopend tot
net 7 miljard in 1981.
Gewaarschuwd wordt, dat als de
ontwikkeling van de internationale
politieke situatie in de tweede helft
van de totale planningperiode tot
handhaving van het nu voorziene
takenpakket zou noodzaken, aan
zienlijk grotere jaarlijkse verhogin
gen (circa 145 miljoen) nodig zullen
zijn. Als dat geld niet beschikbaar
wordt gesteld, zal de marge voor
nieuwe investeringen vernauwen.
„In feite zou het dan voor Neder
land niet meer mogelijk zijn om, ge
geven de omvang van de huidige de
fensietaken en de kosten van de ver
eiste moderne wapensystemen, het
bestaande takenpakket ongewijzigd,
voort te zetten", zegt de nota.
„Diit is slechts te ondervangen door
enerzijds een herstructurering van
de bondgenootschappelijke verdedi
ging en anderzijds door specialisatie
van de defensietaken en standaar
disatie op materieelgebied".
In een voorafgaande beschouwing
over de grondslagen van het defen
siebeleid wordt gesteld, dat militai
re veiligheids- en détente-politiek
niet strijdig zijn, maar elkaar die
nen aan te vullen. Nederland zal
daarbij het beleid moeten richten op
het instandhouden van goed toege
ruste mobiele eenheden om oorlog te
kunnen voorkomen en crises te kun
nen beheersen.
DEN HAAG De diensttijd
wordt in de loop van volgend jaar
bekort. Hoeveel staat nog niet
precies vast. De nagestreefde be
korting met vier maanden zal
over drie Jaar worden uitge
smeerd. waarbij de onderhande
lingen over troepenvermindering
In Midden-Europa van invloed
zullen zijn. In 1977 zal het gros
van de dienstplichtigen echter
slechts een Jaar onder de wape
nen hoeven te komen.
Lichtpuntje voor 't (kleinere) aan
tal dienstplichtigen dat dan nog
de klos is. is dat de wedde zo ver
zal worden opgetrokken, "dat de
bestedingsmogelijkheden ongeveer
overeenkomen met die van hun
leeftijdgenoten op wie de wette
lijke regeling inzake het mini
mumloon van toepassing is".
Ook deze verbetering wordt
stapje voor stapje uitgevoerd. De
bedoeling is om in de eerste fase t
nog bestaande verschil in wedde
tussen dienstplichtigen die jonger
dan 24 Jaar zijn (409 gulden per
maand) en ouderen (436 gulden)
op te heffen.
"Vervlechting met de burger-
naatschappij", noemt de defensie
aota, "de hoeksteen van het per
soneelsbeleid".
Uitingen daarvan zijn de instel
ling van een centrale commissie
van overleg voor zowel het vrijwil
lig dienende als het dienstplich
tige personeel van de krijgs
macht. Deze commissie zal be
staan uit vertegenwoordigers van
alle in de bestaande commissies
van militaire ambtenaren en de
WDM. Toelating van andere or
ganisaties is mogelijk, maar
hangt af van het ledental.
"Het oordeel over de waar
de van de overlegorganen bij de
krijgsmacht op onderdeelsniveau
is verschillend, maar zelden ent
housiast", zegt de nota. Daarom
wordt een nieuwe regeling opge
steld. waarbij uitgegaan wordt van
vrije verkiezingen bij de samen
stelling van de commissies en mo
gelijk een gekozen voorzitter. Dit
sluit dan niet uit dat de comman
dant bij de vergaderingen aanwe
zig zal zijn. Al naar gelang het
onderwerp zal onderscheid wor
den gemaakt tussen beslissende,
bevoegdheden van de commis
sies. Bij de bestudering van deze
zaken zal rekening worden gehou
den met de wet op de onderne
mingsraden.
Een aparte ombudsman vooi
militairen wordt niet nodig ge
acht omdat er een algemene, on
afhankelijke ombudsman komt.
maar mogelijk wel een "substi
tuut-commissaris van onder
zoek". Man en vrouw moeten in
dienst gelijkwaardig kunnen func
tioneren en er zullen daarom ook
meer functies voor vrouwen wor
den opengesteld. De ontslaggron
den huwelijk en zwangerschap,
«uilen zo spoedig mogelijk geheel
vervallen.
Demonstraties in uniform binnen
of buiten de kazerne zijn in prin
cipe toegestaan, als ze zijn gericht
op verbetering van de arbeids
voorwaarden. Politiek getinte tij-
eenkomsten in de kazerne wor
den ook toegestaan en daar mo
gen zelfs niet-militairen aan deel
nemen, mits de commandant
jeen gevaar voor de interne orde
of veiligheid ziet.
ARNHEM Gisteravond is de 26-
Jarige uit Suriname afkomstige me
vrouw Irene Baboe uit Arnhem in
het gemeenteziekenhuis van die stad
overleden aan de gevolgen van een
groot aantal messteken over het he
le lichaam. De steken werden haar
toegebracht door haar eveneens uit
Suriname afkomstige schoonvader,
die met vrouw en kind enige weken
geleden zijn intrek in de flatwoning
van zijn zoon had genomen.
Volgens de Arnhemse politie moe
ten problemen rond de huisvesting
aanleiding tot de ruzie en de daar
opvolgende steekpartij zijn geweest
zo is uit een eerste onderzoek ko
men vast te staan.
In de flat aan de Maaslaan ln de
Arnhemse wijk Presikhaaf woonde
oorspronkelijk de familie Baboe, be
staande uit man, vrouw en twee kin
deren. Ongeveer vijf weken geleden
kwamen de ouders van de heer Ba
boe met een kind naar Nederland en
vestigden zich in de betrekkelijke
kleine flatwoning. Vermoedelijk door
de enge behuizing zijn de spannin
gen tussen schoonvader en schoon
dochter zo hoog opgelopen dat de
schoondochter moet hebben laten
merken naar mogelijkheden te zoe
ken haar schoonvader het huis uit
te werken.
Na de ruzie en het oplopen van de
messteken is de vrouw net huis uit
gelopen en ln het trapportaal in el
kaar gezakt. Zij werd met spoed
naar het ziekenhuis gebracht,
waar zij enkele uren later is overle
den.
De schoonvader, de 47 jarige S.B.
hoeft zich na zijn daad tot familie
leden in Arnhem gewend en zich
daarna op het politiebureau aange
geven.
„De éne minister heeft Landbouw
een staatssecretaris Middenstand,
maar als minister van Defensie sta
je voor die hele clubde veilig
heid van het hele Nederlandse volk.
Dat is iets anders dan 'n discussie of
prijs van de melk wel met één cent
omhoog moet. Ik heb de serieusheid
van het onderwerp defensie wel Ie
ren kennen. Daarom ook is de titel
van de defensienota geworden: „Om
de veiligheid van het bestaan, en de
ondertitel „De vrije mens kent de
waarde der dingen niet
Minister ir. H. Vredeling heeft er
nu ruim een Jaar opzitten. Hij begon
destijds zonder enige animo, zelfs
met enige weerzin, op Defensie,
hoopte voordien op Landbouw en ver
wachtte die post nadat „men" hem
had gezegd dat hij aan regerings
verantwoordelijkheid toe was. Henk
Vredeling bracht 17 Jaar door in de
Tweede Kamer. Vele hiervan wer
den gecombineerd met het Europees
Parlement.
Die Jaren noemt hij „de mooiste
van mijn leven". Zijn ministersja
ren zullen dat voor hem nooit wor
den. De combinatie Den Haag-
Straatsburg betekende eveneens
hard werken, maar na dat werk in
de late uurtjes trok hij met een
clubje nog al eens de stad in om
ergens een borrel te gaan drinken.
Nu wacht zijn auto met chauffeur
om hem met twee koffertjes werk
huiswaarts te rijden, waar hij nog
eens een keer opnieuw aan de slag
kan. En als hij 's avonds laat dan
nog eens ln het Haagse wordt ge
signaleerd, gebeurt het niet zelden
dat een dag later de verhalen al lo
pen over de gevleugelde woorden vain
Vredeling. Een minister blijft altijd
nieuws.
Het zijn dingen waar hij weliswaar
zijn schouders over op haalt, maar
die toch niet geheel langs hem af
glijden, gezien zijn typering van
„Tussen de 31 en 48 had ik de mooi
ste jaren van mijn leven. Het minis
terschap is dot niet".
Henk Vredeling is een gezelligheids
mens. Een harde werker, maar daar
na, daarbuiten, wil hij met een mi-
nisberimago niets te maken hebben.
„Toen een Jaar geleden Burger en
Den Uyl vonden dat ik maar Defen
sie moest gaan doen, zeiden ze als
verdediging: „We hebben iemand
nodig die er van buitenaf tegenaan-
kijkt". en wie ben ik dat ik het dan
beter zal weten. Maar ik had er he
lemaal geen zin in. Voor mezelf
vond ik het een waagstuk, maar
voor Burger en Den Uyl die het me
vroegen was het risico nog veel gro
ter".
Onderhandelaar
Hoe komt hij aan de naam een
goed onderhandelaar te zijn? „Ik
weet het niet. Mijn opleiding bin
nen de vakbeweging bestond welis
waar bij gratie van onderhandelen,
maar ik betwijfel of ik het ben.
Een ding weet ik zeker: ik weet
exact waar de streep ligt en waar ik
noodt overheen zal gaan. Dot prin
cipe staat helemaal los van het feit
of Je wel of niet goed bent. Je moet
die streep kunnen trekken en het
moet Je ook niet al te veel kunnen
schelen als Je verliest".
Henk Vredeling kan terugkijken op
een zeer intensief arbeidsjaar. Toen
hij kwam moest het generaalscon-
flict nog in volle hevigheid losbars
ten en was het contact met de
WDM verbroken. Beslist geen
main voor intimidatie gaf hy elke
generaal die er om vroeg zijn ontslag
en herstelde hij vrij snel de contac
ten met de Vereniging voor Dienst
plichtige Miitairen.
Maar ook de laatste groep zal zich
wel wat op de structuur van Vrede
ling hebebn verkeken. Tot geruststel
ling van de legertop en teleurstel-'
ling van de bond bleek de bewinds
man beölist niet het zachte ed waar
alles mee te ritselen viel.
„Toen ft kwam, was de WDM in
feite een vertrouwd verschijnsel voor
my, doordat ik zelf uit de vakbe
weging kom. Tijdens de onderhande
lingen op het departement heb ik
aan tafel by de ambtenaren wei
eens de angst gevoeld: „Wait zal hy
nou weer gaan zeggendan was
ik niets van plan. maar het amu
seerde me wel".
Tydens zy<n missie naar Bergen en
Brussel hebben de bladen vol ge
staan van uitlatingen van en be
richten over de defensie. Er was
geen touw meer aan vast te kno
pen. De ene minister zei dit en de
ander dat. Vredeling doet het af
met: „Ik ben alleen verantwoorde
lijk voor wat ik zelf zeg".
Terugkomend op die NAVO-onder-
handelingen. Onze defensie heeft
toch eigenlijk nog dezelfde opzet als
van na de Tweede Wereldoorlog, dat
vind ik dwaasheid en dat heb ik
ook gezegd. Er moet een andere fi
losofie komen.
Het gaat er nu toch duidelijk om
die hele defensie in een toekomst
perspectief te zien en hoe het ge
loofwaardig is om de krijgsmacht
voort te zettenmet welke spullen
en investeringen. Voor de marine
en luchtmacht heb lk getracht dit
voor elkaar te krijgen. Voor de
landmacht ls dat het moeilijkst, die
is ook het duurste. De problematiek
rond het wel of niet mechaniseren
van de 5de devisie is niet voor hier
en nu, maar voor over een aantal
Jaren. De opzet van de Europese
defensie ls als Je het goed bekijkt
van de gekke".
Hy draagt de democratie hoog in het
vaandel. „Daarvoor ben ik bereid
tot mijn laatste snik te vechten.
Democratie is: vrij zijn om te zeg
gen wat mensen menen. Dat is niet
alleen de rood-wit-blauwe vlag in
top. Persoonlijk vind ik dat we door
het oosten worden bedreigd. Niet
via wapens, maar door de salami
tactiek (schijfje-voor-schijfje, gelei
delijke indoctrinatie). Het gaat he
lemaal niet om niet lelijk doen te
gen de landen van het Warschau
pact. Als het er op aan komt zal de
Rotterdamse haven de eerste zijn
die concessies doet, vanwege de ei
gen belangen?"
Vredeling vindt dat de Benelux één
krijgsmacht zou moeten hebben,
„Maar na 1830 is dat wat moeilijk",
zegt hij cynisch,
Minister Vredeling (Defensie)
Hij vindt het ministerschap verge-
ïykbaar met het wethouderschap
van een middelgrote stad. .Alleen is
het nu: kmiteselen aan de landelijke
politiek".
Henk Vredeling gebruikt geen sa-
lontaal bij het uiteenzetten van zijn
ideeën. Vaak maakt hij de indruk
alsof hij van buitenaf tegen zijn el-
gen ministerschap staat aan te kij
ken; alsof het een ander overkomt.
Zijn gevleugelde woord: „Deze mi
nister denkt., „pratend over zich
zelf, kan hij niet meer onbevangen
gebruiken, sinds men hem hier op
opmerkzaam heeft gemaakt.
Blijft hij de volle vier jaar? Voor
de eerste keer valt hij stil ln het
gesprekVol? Nou. 't is wel
lang! Ik wéét het niet. De lust ont
breekt me soms. Ik zal mijn best
doen wél door te gaan... als ik
niet op mijn bek val".
Nota
Terugkomend op de nota. die zes
maanden later uitkwam dan was
beloofd. ,Ik was te optimistisch. Het
kon niet. Het is in feite nu noe te
vroeg. Belachelijk. Ik zou nu pas
moeten beginnen". Over de gistin
gen binnen eigen acherban en PPR,
die er in 1977 helemaal als NAVO-
partner de brui aan wil geven.
„Soms vraag Je Je weieens af. weten
ze wel. waarover het gaat. Ze wor
den niet op de proef gesteld. Ge
lukkig". Hij ziet de komepde partij
raad van de PvdA, die gewijd zal
zijn aan de defensienota als een ri
sico „maar ik ben er niet bang
voor". Zegt bedachtzaam: „In miin
geloofsbelijdenis komt het woord
..NAVO* niet "voor. Het is niet het al
leen zaligmakende veiligheadstelsei. Je
ontdekt dat meer landen er zo over
denken: die willen zich ook geen
oren aan laten naaien, want onaf
wendbaar komt Griekenland op ons
af en Griekenland hoort niet in de
NAVO thuis. Zoals het nu ls deurt
er geen klap van". Henk Vredeling
voelt zich soms geïrriteerd door de
wijze waarop de 3 krijgsmachtdelen
hun eigen waarde niet relatief we
ten te stéllen „want elck meent zijn
uil een valk te zijn". Weet vanzich-
zelf dat hij anderen soms Irriteert
door zijn volkomen vrijblijvende op-*
stelling. Zegt grijnzend bril met
een karakteristiek gebaar naar het
voorhoofd schuivend op de vraag
of hy ooit twyfelt: „Twyfel? Nee,
ken ik eigenlijk niet. Wel op detail
vragen". Dan spottend „Ik
ben overtuigd van mijn eigen ge««
lijk".
Een legerkorps (de parate troepen)'
met een geringere sterkte in oor-
logstyd, een beduidend geringere
vredessterkte en een verhoudingsge
wijs groter aantal direct mobilisabe
le dienstplichtigen. Dat is de kern
van het plan dat minister Vredeling
in 1977 wil uitvoeren als de inter
nationale situatie dat volgens hem
toelaat. Het legerkorps zal door
deze variant op het "zwemvest-mo
del" van ex-commandant generaal
Meijnderts op een mobilisabele in
fanteriebrigade na geheel gemecha
niseerd en volledig uitgerust zyn
met „overwegend modern mate
riaal".
De oorlogssterkte wordt van 36
naar 30 bataljons infanterie en
tanks teruggebracht. Terwijl nu de
bestaande manoeuvre-eenheden
rond 70 procent zijn gemechani
seerd, zal dat pecentage by het
nieuwe legerkorps 90 procent bedra
gen. Volgens de defensienota wordt
hier „duidelijk kwantiteit voor kwa
liteit geruild".
Toegepast wordt hiervoor het j
RIM-systeem (Rechtstreeks instro
mend Mobilisabel). Bij dit systeem
wordt geoefend personeel dat aan
het einde van de eerste oefening
een parate „moedereenheid" met
groot verlof verlaat, administratief
ingedeeld bij een mobilisabele
„dochtereenheid", die een zelfde or-*
ganisatie en zelfde materieel Jieeft.
Dit. personeel bbjft anderhalf Jaar
direct oproepbaar. Hoewel het aan-
UI parate barons van het leger- Luchtmacht
Volgens de vandaag verschenen Defensie-nota wordt kwantiteit geruild voor kwaliteit.
eenvoudiger type Jager kan worden
gezocht. Behalve op personeel wordt
voornamelijk als volgt bezuinigd:
De vervanging van de Starfigh-
korps dus wordt uitgedund, kunnen
als dat nodig is .lege" mobilisabele Specialisatie ls het motto voor de
bataljons snel als een zwemvest luchtmacht. Dat betekent een gelei-
worden /opgeblazen". delijke accentverschuiving naar het ters wordt pas" in 1984 voltooid
De huidige 5de (infanterie)-divisie met conventionele wapens aanvallen beperkt van 112 tot 102 Jagers-
wordt opgeheven en daarvoor in de van gronddoelen naby het gevechts
plaats worden drie „volledig geme- terrein en een overdracht aan
chanlseerde moderne en snel inzet- bondgenoten van de luchtverdedi- raket-gordel tegen hoogvliegende
bare brigades gevormd". Het door ging op grotere hoogte en diepe pe- vliegtuigen) worden opgeheven.
deze reorganisatie vrijgekomen ma- netraties in vijandelijk gebied. Dat
terieel verhuist naar de mobilisabele betekent ook dat voor de vervan-
eenheden van de nationale sector. ging van de Starfighter
lümaagstoormssen
vyf HAWK-squadrons ter verde
diging van de vliegbases tegen laag
vliegers worden niet gekocht, maar
teruggehaald uit West-Duitsland,
Het aantal vliegers per jacht-
squadron wordt beperkt, maar ook
het aantal vlieguren;
De basis Eindhoven gaat in vre
destijd dicht
Marine
Tussen het afvoeren van verouderde
Jagers van de marine en het be
schikbaar komen van nieuwe stan
daardfregatten zullen leemten ko
men. Het fregat dat de kruiser De
Zeven Provinciën, die half 1977 uit
de vaart gaat, moet vervangen zal
zelfs 6% jaar op zich laten wach
ten. Een derde bevoorradingsschip
wordt met gebouwd: een commer
ciële tanker zal in de brandstof
voorziening voorzien. De taak van
de twee oudste driecylinder onder
zeeboten zal liefst aan een bondge
noot worden overgedaan. In grote
ïynen wordt het bestaande vlooc-
plan echter afgewikkeld, omdat an
ders op langere termyn de gaten
niet meer te stoppen zullen zijn.
