Zo gaat het in
de voetbalsport
Defensieve teams gaan roemloos ten
onder
Beste wint
niet altijd
Schon: 'Gelukkig ontbrak Cruijff'
Als Oranje
nu eens...
VMM 74
Westduits elftal drijft nog steeds op onverzettelijke vechtlust
PAGINA 10
MAANDAG 8 JULI 1974
München De vraag is natuurlijk
of het tiende wereldkampioenschap
voetbal naast het fantastische suc
ces van Nederland ook elders op de
wereld bij de miljoenen liefhebbers
van dit spel annex bedrijf heeft ge
bracht wat men zich van zo'n toer
nooi pleegt voor te stellen. Niet al
leen de spanning omtrent de resul
taten, die de diverse ploegen beha
len, telt daarbij voor de ware lief-
Door
Fred Racké
hebber, maar toch ook het spelpeil,
het spektakel, de verandering of
vernieuwing van allerlei tactische
aspecten van het spel. Een vergelij
king met het negende toernooi, vier
jaar geleden in Mexico, dringt zich
op. Maar die vergelijking is om al
lerlei redenen moeilijk te maken.
Van Mexico resteert in het bijzon
der de indruk, dat daar het aanval
lende voetbal triomfen kon vieren.
Het zou iets te ver voeren om te
beweren, dat het in dit toernooi
precies zo is geweest, maar wel valt
vast te stellen, dat de vrees, dat in
negen Duitse stadions het defensie
ve voetbal de overhand zou krijgen,
gelukkig niet bewaarheid is gewor
den. Het totaal-aantal doelpunten,
dat werd gescoord minus dan
logische uitschieters in diverse par
tijen waarbij Haiti en Zaire waren
betrokken spreekt niet helemaal
voor het „alles op de aanval", maar
daar staat tegenover, dat de waar
lijk defensief opererende teams het
toernooi al na de eerste ronde
roemloos moesten verlaten.
Waar Uruguay en Italië vier Jaar
eerder nog tot de laatste vier be
hoorden, werden genoemde landen
,plus Chili hier zonder omwegen uit
de wedstrijdenreeks gewipt. Eigen
lijk alleen Brazilië bracht 't met zijn
ontkrachte elftal, dat zo erg zwaar
op de achterste lijn leunde, nog re
delijk ver. Maar het sneuvelde ten
slotte toch - niet alleen dankzij Ne
derland, maar ook dankzij Polen,
dat met de derde plaats tcreeg waar
het recht op had. En dat, het door
dringen van Nederland en Polen tot
in het Münchener stadion, was toch
eigenlijk wel het „nieuws" dat dit
toernooi bracht.
Tooh bespeurde men in het elftal
van Gorski de bekende „Nederland
se trekjes": snel spel over de vleu
gels, veel voetballers, die men op
vrijwel elke plek van het veld kon
vinden, de durf om risico op het
persoonlijke vlak te nemen, een
ruimschoots aanwezige techniek
alleen m tactisch opzicht ging de
ploeg hier en daar mank. en men
taal schortte er nog het een en an
der aan: de Polen gingen, naarmate
ze meer wonnen, slechter en vooral
ook „gewoner" spelen de frisheid
vloeide uit het elftal weg.
Hoe anders was dat met Nederland.
Maar dat wisten we toch eigenlijk
al een paar jaar en het feit, dat
Nederland nu eens op het wereld
podium heeft getoond, dat men bij
ons uitstekend met het voetbal over
weg kan, is voor een aantal voet
balfans toch kennelijk nog erg
frappant geweest.
Het Nederlands elftal was eenvou
dig nimmer tot dezelfde prestaties
als de belangrijkste clubs in ons
voetbal gekomen. Men had er in
Mexico al bij moeten zijn, nu was
het eindelijk zo ver en nu moest
men wel constateren, dat Nederland
in dit tijdsbestek interland - en
toch - het beste voetbal speelt. Het
modernste, het bijna optimale voet
bal, steunend op individuele tech
niek, conditie, een naar de perfectie
reikende scholing in de tactiek. Het
klinkt misschien een beetje verve
lend om dat van het eigen land te
moeten zeggen, maar het is wél zo.
Wat bracht dit toernooi nog meer?
De „defensieven" zijn al verdwenen,
geconstateerd mag worden dat de
Duitsers onveranderlijk hun peil
hebben gehandhaafd maar dat ze
in specifieke voetbalzaken niet
vooruit zijn gegaan. Hun elftal
drijft nog altijd op de onverzettelij
ke vechtlust, die de Westduitse
voetballers bij evenementen als deze
ook nog eens van allerlei kanten
wordt meegegeven:
Achteruit
Op dat punt is het Schön-team
zelfs wat achteruit gegaan. Toen de
ploeg in '72 het Europees Kampioen
schap behaalde, ging dat allemaal
met veel meer raffinement gepaard
dan de manier waarop men zich nu
naar de finale worstelde. Natuurlijk,
de mentale druk van nu zal daar
aan niet vreemd zijn geweest, maar
Paul Breitner vatte het een paar
dagen geleden erg scherp samen:
„We zijn drie jaar bezig geweest om
een ander team op te boawen, dat
meer „spielerisch" optrad en nu, in
deze finale-ronde, komt toch weer
alles op de „kampfgeist" aan.
Een andere zaak is het met Oost-
Duitsland Met verbazing neeft men
hier de vooruitgang van het voetbal
„van de andere kant" ondergaan,
en terecht. Het ambitieuze plan van
Georg Buschner heeft alvast gedeel
telijk gewerkt. Het Oostduitse voet
bal is uit het slop van hollen en
vliegen en meer niet, maar er moet
nog meer gebeuren. De individuele
techniek en het tactische inzicht
zijn ste-k verbeterd, maar nog al
tijd on voldoende om op beslissende
momenten de doorslag te geven.
Toch is het frappant, dat men in
zó korte tijd zo ver is gekomen, zij
het dan, dat op alle mogelijke ma
nieren faciliteiten werden verleend.
Dat kan nu eenmaal in een staat,
waarin de sport van overheidswege
wordt geregeld. Toen aanvoerder
Bransch met' zijn ploeg Chemie
Halle degradeerde werd hij bijvoor
beeld „overgeplaatst" naar Carl
Zeiss Jena, omdat men hem niet
wilde laten ondergaan in het „hob
by-voetbal van dé tweede liga", (al
dus een Oostduitse verslaggever) en
nu Chemie weer is gepromoveerd
mag hij weer terug.
Verder is men van plan veel meer
aan schoolvoetbal te gaan doen,
want „daar leert men de techniek,
die later niet meer is bij ce brengen
en dat is met conditie wél het ge
val", aldus opnieuw de - vooraan
staande - reporter. Zodat van Oost-
Duitsland steeds meer mag worden
verwacht,.
Geschrokken
Datzelfde moet natuurlijk ook voor
de Zui-Jamerikaanse ploegen gelden
- met de organisator van '78, Ar
gentinië voorop. Men kan ongetwij
feld heftig zijn geschrokken van de
afgang, die de Europese ploegen hun
hebben bezorgd. Niet è,lle Europea
nen, dat moet toch ook worden ge
zegd. Schotland droeg niets nieuws
bij, leu.ide daarentegen toch nog te
veel op de Britse traditie, was als
vertegenwoordiger van hei „eiland-
voetbai" nog wel op zijn plaats in
de eindronde, maar het oude ver
haal, dat het isolement n gevallen
als deze tot niets leidt, bleek ook
nu op zijn plaats.
Bulgarije beantwoordde aan de ver
wachtingen - ook daar veranderde
nauwelijks iets ten goede of het zou
een lichte tactische vooruitgang
moeten zijn, Joegoslavië viel tegen.
Het startte goed, maar toen wist
nog niet iedereen, dat Braziué wer
kelijk zo „zwak" was en daarna be
gonnen de Slavische balmeester? te
sukkelen met het moreeJ met ie
schotvaardigheid, met de --enheid in
hun team Dat culmineert tenslot
te in een nederlaag tegeo de Zwe
den, die men van tevoren ook wel
als een verrassing in dit toerooi
had <unnen bestempelen want
sinds jaar er dag besonikt dan
Scandinavische land over uitsteken
de voetballers.
Het is alleen de vraag noe ze bij
elkaar te halen in een goed team.
De Joe^oslaven gingen tenslotte ten
onder uan het moreel, aan de
schotvaardigheid en ook aan de
eenheid in hun team Misschien ,s
door nun optreden toch wel duide
lijk gewerden, dat een „fainerscol-
lectief" niet het Juiste begeleidings
apparaat voor een nationaal elftal
is, want duidelijk is wel gebleven,
dat de Joego6laven stuk voor stuk
Individueel erg goed kunnen voet
ballen. En dat is dan het laatste
punt van dit resumé: hoe goed
moet een trainer zijn? Het ant
woord is eenvoudig: zo goed als de
vele ln Nederland op hoog niveau
opererende clubtrainers en zo uit
stekend als Rinus Michels.
MÜNCHEN Stemmen uit de
zwaarbewaakte VTP-room van het
Olympia-stadion na de Duitse vic
torie.
Wim Jansen, die als een zielig
hoopje mens onderuit in een fau
teuil ligt: „Ik heb erg veel pijn aan
mijn enkel. Ik ben er volmaakt
doorheen gegaan. En zeg nu alsje
blieft op het ogenblik niet dat ik zo
goed speelde, want wat koop ik
daar nu voor? Alleen de uitslag telt
Immers".
Johnny Rep: „Ik geef het toe, ik
had er wel een of twee kunnen ma
ken. Maar na die voorzet van Sum--
bier kreeg ik bijvoorbeeld de bal
verkeerd op mijn schoen. En wat
ons grote probleem was? Ons doel
punt. dat viel te vroeg".
Ruud Krol: „Het is vandaag weer
eens bewezen: de beste wordt niet
altijd wereldkampioen".
Bert! Vogts: „Oh, bent U een Ne
derlandse verslaggever? Dan moet
ik allereerst mijn verontschuldigin
gen aanbieden voor al de overtre
dingen dsie ik tegen Johan Cruijff
heb gemaakt. Maar ik was ook ont
zettend nerveus. Vooral nadat
Cruijff me in de eerste minuut zo
vlot voorbij glipte. Maar uiteindelijk
ben ik er erg trots op dat ik, als
eenvoudig voetballertje, zo'n feno
meen m bedwang heb kunnen hou
den".
Schwarzenbeck: „Dat Nederland na
die 1-0 niet aandrong, was erg ge
lukkig voor ons. We puttet) er moed
uit. En dat René van de Kerkhof
bij mij meer kon uithalen dan
Rensenbrink. was vrij logisch. Toen
Van de Kerkhof er in kwam, was
hij nog fris en ik al hehoorlilk
Gerd Müller: .Ik was 'oor deze
partij erg geprikkeld geraakt door
de uitspraken van de Nederlandse
voetballers in de Duitse kranten. Ze
zouden over ons beenlopen En al
waren die uitspraken misschien ver
zonnen, toch deden ze me wat. Tij
dens de wedstrijd werd ik zelfs hels
van woede toen Nederland zo arro
gant op balbezit ging spelen. Ik
dacht over mijn lijk, maar van die
lui moeten we winnen. Duitsland
had verier het geluk dat mijn goal
op een psychologisch uitstekend
moment kwam. Zo vlak voor rust,
bedoel ik"
Paul Breitner: „Ik stond derde op
het lijstje van Helmut Schön voor
het nemen van strafschoppen.
Nummer één was Gerd Müller, twee
Franz Beokenbauer en daarna
kwam mijn persoontje oas. Maar
toen Taylor naar de witte stip wees
was ik zó zelfverzekerd, dat ik ge
woon de bal pakte, hem neerlegde
en raak kanjerde. Verder geef ik
toe da)t Nederland in de tweede
helft erg veel kansen heeft gehad.
Dat was zo Maar ik gelooi dat alle
Nederlanders nu vergeten, dat wij
na rust via counters ook heel dicht
bij een derde goal zijn geweest"
Waarom werd Wim van Hane-
gem op Uli Höness gezet? De ver
houdingsgewijs trage Feyenoorder
op de razendsnelle aanvallende
middenvelder van Bayer n Mün
chen? En al leverde Van Hanegem
bepaald geen slechte persoonlijke
prestatie, het grootste gevaar bij
Duitsland ging toch voor de rust
van Höness uit. Dat Rinus Michels
met „Van Hanegem op Höness" een
verkeerde zet had gedaan, gaf hij
in feite in de rust toe. In de tweede
helft kwam Wim Jansen, met Wim
Rijsbergen de grote uitblinker bij
Oranje, op Uli Hönes te staan.
Prompt was het gevaar geweken.
Maar als Michels nu eens vanaf het
POOLLATO
TOPSCORER
MÜNCHEN De Pool Grzegorz La-
to. die zaterdag het winnende doel
punt voor Polen maakte in de wed
strijd om 3e en 4e plaats tegen Bra
zilië is met zeven doelpunten topsco
rer geworden van het tiende toer
nooi om de wereldbeker voetbal. Op
een gedeelde tweede plaats staat Jo
han Neeskens met vijf doelpunten.
De uiteindelijke topscorerslijst ziet
er als volgt uit:
1. Grzegorz Lato (Pol) 7 doelpunten
2. Szarmach (Pol), Neeskens (Ned)
5 doelpunten, 4. Rep (Ned), Edström
(Zwe), Müller (Wld) 4 doelpunten. 7.
Bajevic (Joe), Rivelino (Bra), Dey-
na (Pol), Cruijff (Ned), Houseman
(Arg), Breitner (Wld) 3 doelpunten,
13. Jordan (Sch), Yazalde (Arg). Sa-
non (Hai), Jairzinho (Bra), Karasi
(Joe), Overath (Wld), Sandberg
(Zwe), Sur jak (Joe). Streich (Old)
2 doelpunten.
29 spelers maakten 1 doelpunt, on
der wie de Nederlanders Theo de
Jong, Ruud Krol en Rob Rensen
brink.
In eigen doel schoten Curran (Aus).
Perfumo (Arg) en Ruud Krol.
MÜNCHEN De „buil" blijkt de beheerstheid zelve. Rinus Michels, de mondhoeken
gekruld: „Mijne heren, gefeliciteerd". Applaus van de Westduitse verslaggevers, vooral
ook omdat de Hollandse coach weer hun taal wil hanteren. Waarin hij eerst opmerkt dat
het hele kampioenschap voor Nederland verrassend goed is verlopen* Michels: „Toch zal
ik niet ontkennen dat we lichtelijk teleurgesteld zijn. We waren zo'n eind gekomen en
om dan nog te verliezen, dat maakt toch verdrietig".
De wedstrijd is afgelopen. Een teleurgesteld gebarende Rinus Michels en een
sip kijkende dr. Fadrhonc hebben het verlies nog maar nauwelijks verwerkt.
Hij is nuchter genoeg om over de
zwakte van Oranje uit te weiden.
Michels: „Na twintig minuten tai de
eerste helft ging het mis. Toen ver
loren we de greep op het spel, toen
verloren we, naar later zou blijken,
het wereldkampioenschap. Twintig
minuten van zwak voetbal nekten
ons, maar zo gaat het nu eenmaal
vaak in deze sport. In de tweede
helft' hebben we toen alles gedaan
wat mogelijk was om de gelijkma
ker te forceren.
Dat het niet lukte lag aan de hech
te WeStdudtse defensie, maar toch
ook aan het geluk dat met name
doelman Maier had bij verschillen
de gelegenheden. Maar Ja, zonder
dergelijk keepersgeluk win je geen
finale. Overigens ben ik wel van
mening, dat een wereldteam zich
niet drie kwartier lang zo onder
druk mag laten zetten als de West
duitsers dat vanmiddag deden".
Een vraag: wat vond meneer Mi
chels van die gele kaart die Johan
Cruijff nota bene in de rust opliep
toen hij tegen de scheidsrechter
Voetbal Lex Schoenmaker heeft
zaterdag zijn contract met Feye-
noord, dat afgelopen was, met een
Jaar verlengd. De condities waaron
der een en ander heeft plaatsgevön-
den, zijn niet bekend gemaakt.
München Hij komt binnen, de
ogen toch lichtelijk rood omrand,
de schaarse haren netjes over de
glimmende schedel geplakt, een
weifelende glimlach rond de lippen.
Helmut Schön zacht: „Het laat zich
begrijpen, ik ben een zeer gelukkig
Instemmden geknik van zijn ge
hoor. Men kan er in komen. Schön:
„Na dat zwakke spel tegen de DDR
hebben mijn mannen zich voorge
nomen er alles aan te doen om het
nimmer meer zo ver te laten ko
men. Welnu, ze hebben woord ge
houden".
Hij is aanvankelijk de bedeesdheid
zelve. Zegt dat hij nimmer voor
speld heeft dat West-Duitsland de
titel zou gaan pakken. Schön: „Ik
kan het niet ontkennen, de eerste
helft was onzerzijds beter dan de
tweede. In die tweede gebruikten de
Hollanders een koevoet om door
onze muur heen te breken, maar ze
slaagden er dankzij de krachtige
afweer gelukkig nit in. Was het
allemaal mooi vanmiddag? Nee, het
was niet allemaal mooi. Maar wel
vol spanning, sensatie, geladen met
dat wat het moderne voetbal zo
aantrekkelijk maakt".
De overwinnaar heeft gesproken.
Laai zich achterover in een stoel
zakken, terwijl de tolken zijn rede
trachten te vertalen. Begint vervol
gens spontaan aan deel twee.
Schön „Nogmaals, het was niet de
mooiste finale uit de geschiedenis.
Maar bedenk dan mijne heren, wat
er geëist is van onze mannen. Ik
moet u nu al zeggen. Ik houd mijn
hart vast voor Argentinië 1978,
wanneer er misschien twintig ploe
gen aan de start verschijnen, laten
we toch normaal blijven. Laten we
toch aan de gezondheid van de spe
lers denken, bitt-meine Herren.
Maar de heren denken meer aan de
net achter ons liggende finale, zo
blijkt. Vragen wat er toch met Jo
han Cruijff was. Schön voor het
eerst vol triomf: „Cruijff, Cruijff,
gelukkig deed die niet mee, anders
had Bertie Vogts het nog lastig ge
kregen ook
Veel geschater. Een vervelend
vraagje dan. Denkt Schön werkelijk
dat het beste team vandaag heeft
gewonnen? Dat denkt hij. Hooghar
tig gefrons van de wenkbrauwen.
„Het is toch 21 voor ons gewor
den. Als de Hollanders beter zijn
dan wij hadden zij wel met 21
gewonnen".
Opnieuw een akelige interruptie.
Dus Oost-Duitsland is ook beter
dan West-Duitsland, gezien de 1—0
winst van de DDR? Schön, afgeme
ten: „Kwatsch. Wij zijn wereldkam
pioen".
Hij gaat op de valreep overstag
Roemt Oranje. Schön: „Die Hollan
ders waren na rust natuurlijk ge
weldig. Ze hebben de partij volledü
beheerst toen. Ze hebben getrach
ons te slopen met hun tempo-voet
bal. Maar we hielden stand. E:
Cruijff, ach, misschien ben ik ne
wel ietsje te hard geweest voo*
hem. Natuurlijk is het een grot
voetballer. Alleen, het kwam er
vanmiddag niet uit en dat is toch
de verdienste van Bertie Voftte".
liep te oreren? Michels, stoïcijns:
„Tja, het is nu eenmaal zo dat de
aanvoerder het meest praat en dus
de meeste kans heeft een kaart te
krijgen. Wat natuurlijk op zich niet
in het voordeel van het team is.
Toch zou ik er niet gelukkig mee
zijn wanneer in dit wereldkam
pioenschap geen Nederlander een
gele kaart gekregen zou hezben.
Dat zou betekend hébben dat ze zich
te weinig hadden gegeven".
En wat was er aan de hand met
Rensenbrnik? Mich eis: „Een moei
lijk geval. Vanmorgen om acht uur,
u ziet hoe zwaar het werk van trai
ner is, om acht uur heb ik hp*n
nog op het veld uitgeprobeerd. To ui
had hij geen last meer van die
spierblessure. Maar in de wedstrijd
schijnt het toch terug te zijn geko
men. In de rust zei hij me dat het
niet lekker ging. Daarop heb ik
hem natuurlijk vervangen."
Vol vreugde heeft doelman Sepp Maier zich op Berti Vogts gestort nadat
scheidsrechter Taylor voor de laatste maal heeft gefloten.
MÜNCHEN Ze hoefden niet met
gebogen hoofden het imposante
Olympia-stadion te verlaten. De
Michels-discipelen hadden immers
zander meer prachtig strijd gele
verd: zich zelfs meer kansen ge
creëerd dan de Duitsers, als ware
leeuwen gevochten. Niettemin
„slechts' 'het zilver voor dit sterke
Nederlands elftal. En daardoor omt-
stondek er na de overigens zeld
zaam boeiende finale vragen. Vele
vragen.
Waarom drukte Oranje bijvoor
beeld na de vlug verkregen voor
sprong niet door? Waarom zette het
geen fel offensief in? Duitsland
leek immers aangeslagen.
Maar Oranje trok zich aarzelend
rond de middenlijn terug; ging la
coniek breedte-voetbal brengen en
hoopte dat het daarmee de Schön-
elf uit zijn tent zou lokken. De
Oranje-vlieger ging niet op. Inte
gendeel. De Duitsers werden door
Nederlands afwachtende houding
slechts geïrriteerd en dat gaf hen
vleugels.
Wim van Hanegem maakte daarbij
ook de fout om met Gerd Müller te
gaan dollen. De Schöm-formatie
raakte er nóg meer door geprikkeld
en ging er nóg feller tegenaan. De
gevcCgen bleven niet uit; 21 met
de rust.
Maar als Oranje na die 1-0 nu eens
zelf het initiatief had genomen?
Als-
begin de excellerende Jansen op de
gevaarlijkste middenvelder van de
Schön-brigade had gezet? Als....
Een andere vraag: waarom
plaatste Rinus Michels de amper
herstelde Rob Rensenbrink in de
basisopstelling? Rensenbrink, die
zonder een greintje zelfvertrouwen
speelde, was in de eerste helft een
zielige figurant in het spektakel
stuk. Na de rust liet Rinus Michels
die falende Anderlecht-vedette te
recht in de kleedkamer achter. In
valler René van de Kerkhof bete
kende onmiddellijk een grote ver
sterking.
Maar als René van de Kerkhof nu
eens vanaf het aanvangssignaal had
meegedaan? Als...
Vragen, vragen. Vragen die onge
twijfeld niet gesteld zouden worden
als Oranje voor de rust via een
counter nogmaals had gescoord
(Rep kreeg er bijvoorbeeld de kans
toe); als Uli Höness in de eerste
helft minder sterk had geacteerd:
als Rob Rensenbrink toen redelijk
had gevoetbald. En vooral zou er na
afloop vrijwel niet gespeurd worden
naar negatieve punten, als Oranje
uit die handvol kansen in de twee
de helft er een paar had benut.
Als
