W ereldraad-Shell
steunt actie van
Industriebond NVV
'VERSTERK POSITIE PORTUGAL'
vandaag...
l ...en gisteren
cBuiter^ands geld
5 LEIDSE SPAARBANK
TVmorqe
Chantagepolitiek olieconcerns
MAANDAG 1 JDLI 1974
NUNSPEET De SheU-wereMraad van de ICF, de internationale federatie van chemie-
en fabrieksarbeiders heeft zaterdag zijn onbeperkte steun toegezegd aan de Industriebond
NW. Deze laatste oefent druk uit op de Nederlandse regering om niet toe te geven aan
de poging van Shell prijsverhogingen af te dwingen onder dreiging van 'n olieaanvoer-
boycot.
Deze zaak kwam aan de orde op
de door de Industriebond NW geor
ganiseerde tweedaagse conferen
tie van de Shell-wereldraad in Nun-
speet. Deze bijeenkomst beoogde via
internationale vakbondsacties meer
greep te krijgen op de multi-natio-
nale oliemaatschappijen ,met name
de Shell.
De secretaris-generaal van de
ICF, de Canadees Levison, zei dat
6hell met name is genoemd omdat
deze oliemaatschappij nu in Neder
land actief is met de „chantagepo
litiek". maar dat het in feite om
alle oliemaatschappijen gaat. Ze
hebben de rollen van land tot land
verdeeld teneinde regeringen onder
druk te zetten. Als voorbeeld van de
wijze waarop de oliemaatschappijen
de internationale vakbondsactie Dro-
beren te breken, noemde de hppr
Levinson het twee weken geleden ge
nomen besluit van de oliemaatschap
pijen in de Verenigde Staten om
alle niet bij een vakbond aangesloten
werknemers een loonsverhoging van
6 pet. te geven.
Bijeenkomsten
In een resolutie van de Shell-we-
reldraad werd voorts de els herhaald
dat de internationale leiding van
Shell zich bereid moeit verklaren tot
regelmatige bijeenkomsten met af
gevaardigden van de wereldraad. I»
dat beraad moeten alle vraagstuk
ken worden besproken, die een ge
volg zijn van het internationale con
cernbeleid en van vitaal belang zijn
voor Shell-werknemers in de hele we
reld. Als de Shell blijft weigeren, zul
len directe en solidariteitsacties wor
den gevoerd om de eis af te dwingen.
Deze eis heeft de Shell-wereldraad
geformuleerd in een resolutie die za
terdagmiddag werd aanvaard na een
tweedaagse confentie in Nunspeet ter
bespreking van actiemodellen om
meer greep te krijgen op multinatio
nale ondernemingen, met name de
Shell.
De secretaris-generaal van de ICF,
de Canadees Charles Levinson, kon
digde aan dat hij van nu ai infor
mele gesprekken met de Shell zal
weigeren. Hij wenst alleen nog op of
ficieel niveau contact te hebben met
de concernleiding van Shell.
De resolutie kreeg de goedkeuring
van de aan de conferentie deelnemen
de vakbondsfunctionarissen uit Frank
rijk, Duitsland, Oroot-Brittannië, Ier-
Vier gevangenen
ontsnapt
uit Veenhuizen
W erkgelegenheid
NS-personeel
niet in gevaar
DEN HAAG (ANP) Met het weg
vallen van het onderhoud van inter
nationale NS-riJtuigen in de werk
plaatsen van de NS kan niet wor
den gesproken van een gevaar voor
de werkgelegenheid van vele werk
nemers in die werkplaatsen. Dit heeft
minister Westerterp van Verkeer en
Waterstaat geantwoord op vragen
van het tweede-kamerlid Van der
Doef (PvdA).
Het onderhoud van rijtuigen voor
personenvervoer op de internationale
lijnen wordt in West-Duitsland uit
gevoerd, wat voordeliger is dan het
onderhoud in eigen beheer.
Op een vraag van Van der Doef in
hoeverre de vervoersvakbonden zijn
Ingeschakeld bij de activiteiten van
de interdepartementale stuurgroep
Verkeer en Vervoer, met name waar
het de werkgelegenheid betreft, ant
woordt de minister dat de stuur
groep zich niet specifiek richt op as
pecten van de werkgelegenheid. De
minister ziet dan ook geen aanleiding
om de vakbonden bij de activiteiten
van de stuurgroep in te schakelen.
ADVERTENTIE
VEENHUIZEN (ANP)' Uit de
strafgevangenis Veenhuizen zijn gis
teravond om negen uur de gedeti
neerden G. J. v.d. W. uit Amsterdam
en R. M. R. uit Vinkeveen ontsnapt.
Beiden moesten nog een straf uitzit
ten van respectievelijk twee en drie
Jaar voor diefstallen en afpersing.
De politie postte in wijde omgeving,
maar zonder resultaat.
Kort na hun ontsnapping zijn ook
de 22-Jarige Italiaan Vinsenzo S. en
de 25-Jarige Gregorie W. M. (Cana
dees) via de omheining en een gracht
gevlucht. Alle vier zijn nog spoorloos.
land, Italië, Noorwegen, Zweden,
Zwitserland en Nederland. Vakbon
den in de Verenigde Staten, Cana
da, Australië en Latijns-Amerika die
betrokken zijn bij Shell ondersteu
nen de internationale vakbondsactie
tegen Shell. De bij de SheU betrok
ken I.C.F.-vakbonden in plus mi
nus dertig landen tellen ruim 35.000
leden.
Verbitterd
De heer Levinson toonde zich ver
bitterd over de .minachting van
Shell Jegens de internationale vak
beweging", omdat zelfs niet op brie
ven wordt gereageerd.
„Wat de multinationale onderne
mingen wel kunnen, een internatio
naal beleid voeren, wordt ons in fei
te onmogelijk gemaakt door natio
nale wetten, die solidariteitsacties
zelfs verbieden", aldus de heer Le
vinson. Hij pleitte ervoor dat de na
tionale vakbonden hun beleid meer
internationaal gaan voeren.
In de resoluties wordt ingestemd
met het voorstel van de industrie
bond NVV om door het verzamelen
van informatie en documentatie meer
te weten te komen over het doen en
laten van de oliemaatschappijen.
(Deze „informatiebank?", waarvoor
de industriebond NW al een start
kapitaal van f 25.000 beschikbaar
stelde, zal worden gevestigd in het
ICF-kantoor in Genève. De infor
matie zal worden verwerkt vla de
eigen I.C.F.-computer en de compu
ters van drie Amerikaanse vakbon
den en van twee Europese vakbonden,
de Industriebond NW en de Duitse
vakbond stelden hun computer voor
dit werk reeds beschikbaar.
I.C.F.-secretaris-generaal Levinson
zei dat met deze „informatiebank"
geen spionage of een nieuw soort
Watergate wordt bedoeld. Het gaat
erom via gerichte informatie een dui
delijker beeld te krijgen van de wijze
waarop de oliemaatschappijen inlter-
NEDERLAND I
I8.45 Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 AVRO's Super King Size Toppop (AVRO)
20.00 Journaal (NOS)
2&21 Alle hens (Warship), tv-film, 1 (AVRO)
Wat doet de marine nu eigenlijk in vredestijd? De be
antwoord img van deze vraag heeft mede ten grondslag
gelegen aan deze BBC-produktee.
21.10 Televirier Magazine (AVRO)
22.00 Helen, een vrouw van deze tUd, tv-serle (AVRO)
22.50 Journaal (NOS)
22.55 Filmverslag Tour de France (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 De jonkvrouw van Avignon, tv-serle (NCRV)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 Zo vader, zo zoon (NCRV)
20.45 Doc Elliot, tv-serie (NCRV)
21.35 en zij keerden niet terug, documentaire (NCRV)
Minstens een kwant miljard trekvogels ziiiet geen kans
om het Italiaanse grand gebied levend te passeren. Eik
jaar weer aJs de vogeltrek aan de gang is grijpen zo'n
twee mriJjoem Italianen naar de jachtgeweren om de
vogels neer te knallen. Het evenwicht in de natuur iin
Afrika en Europa wondt er door verstoord. Miljarden
nnsekiten düe anders tegen de vogelzwermen geen kans
zouden hebben planten zich nu rustig voort. Nieuwe
sterkere chemische bestrijdingsmiddelen zijn nodlig om
het evenwicht te herstellen. Het compientaar by de
film over dilt onderwerp wondt gegeven door de heer E.
Bartels van de werkgroep „Mondiaal Alternatief".
22.10 Geestelijke liederen (NCRV)
22.20 Journaal (NOS)
AMSTERDAM Het lijk,
dat verpakt in zeüdoek op
21 juni uit het water van de
Rapenburgwal in Amsterdam
werd gehaald, is van een 25-
jarige Japanse winkelbedien
de, die met vakantie in Ne
derland was.
De Japanse politiedie van
de Amsterdamse recherche
een nauwkeurige omschrij
ving kreeg van het uiterlijk
van de man en ook de be
schikking had over diens vin
gerafdrukken, heeft dit za
terdag aan de Amsterdamse
politie meegedeeld.
De Japanner, Yoshiaki Su
zuki, vertrok op 20 april uit
Tokio voor een vakantie in
Europa. Volgens de Japanse
politie stuurde hij op 21 mei
vanuit Rotterdam een brief
aan een vriend in Japan,
waarin hij vertelde naar Am
sterdam te zullen gaan.
Nadat daar op 21 juni het
lijk was gevonden, kwam uit
de sectie vast te staan dat
het lichaam ongeveer een
maand in het water had ge
legen. Maar de doodsoorzaak
kon niet worden vastgesteld:
er waren volgens de politie
op het lichaam geen sporen
van geweld te zien. Evenmin
zou de man door verdrinking
om het leven zijn gekomen.
ADVERTENTIE
Maak het u gemakkelijk: voor alle geldzaken
naar één adres ook voor
Uw Fleurop-
bloemist zorgt
ervoor!
flarop btltrflon VaTaUmd. Gegarandeerd gotd.
Brug verplaatst
UT RECHT (ANP) In ruim
een halve dag is de oude Gale-
copperbrug zaterdag van zijn
oude ligplaats in de rijksweg
Utrecht-Arnhem versleept naar
zijn nieuwe "werkkring", ruim
twee kilometer verderop langs het
Amsterdam-Rijnkanaal. De vier
rijstroken tellende brug gaat van
af volgend jaar augustus de smal
le Oudenrijnsebrug ontlasten, ge
legen in de uitvalswegen van
Utrecht-centrum naar het ver
keersplein Oudenrijn.
De verhuizing van de 1400 ton
zware en 158 meter lange brug is
zonder problemen en volgens
schema, zij het met een geringe
vertraging, verlopen.
Aan het begin van de middag
begon men op de acht pontons
rustende brug te vervaren naar
zijn nieuwe ligplaats. Rond zeven
uur 's avonds was de brug op de
plaats van bestemming neergezet.
Bij vertrek en aankomst moest de
brug dwars op het kanaal worden
geplaatst, een minutieuze ma
noeuvre, waarbij er tussen pon
tons en de peilers op de walle-
kant nauwelijks twee meter spe
ling overbleef.
De verhuiskosten bedragen vijf
miljoen gulden, aldus Rijkswater
staat, Dat is overigens drie keer
zo goedkoop als wanneer een
nieuwe brug had moeten worden
gemaakt.
Bij zo'n bezoek van Nixon aan de
Sowjet-Unie werden tal van lastig
geachte figuren tijdens de duur van
de visite in een psychiatrische in
richting opgeborgen. Wanneer een
kennis naar de gezondheid van de
opgeslotene vraagt, is het antwoord:
„Oh, die heeft de Nixon-ziekte".
Een anecdote van de Russische
psychiater Goldstein die nog vorige
maand in een inrichting deze zoge
naamde krankzinnigen onder zijn
hoede had, maar nu naar het Wes
ten gevlucht is (zaterdagavond,
NCRV, Hier en Nu).
„Rusland heeft meer raketten en
atoomwapens" (dan de VS); „En
Nixon heeft nog nooit zo'n zwakke
onderhandelingspositie gehad als
nu". Een opmerking van de Russi
sche schrijver Alexander Solzjenit-
sin, diie in februari van dit Jaar
naar het Westen werd verbannen
en in Zürich de Amerikaanse tv-in-
terviewer Walter Conkrite ter woord
stond (Zondagavond, NOS, Panora-
miek).
Dit weekeinde was de informaitie-
waarde van het televisie-aanbod
van beduidend groter belang dan de
pre tafetor; daarom geen woord over
al het aangekochte vermaaksvoer
die verbannen Rus overschaduwde
in feite de in totaal 23 uur waar
in deze twee dagen op beide Neder
landen werd uitgezonden.
Met alle, vaak terechte, kritiek op de
NOS, het was een bewijs van lof
waardige lenigheid dat het inter
view met Solzjenitstn op zeer korte
termijn met uitgebreide ondertite
ling werd vertoond. Daar zót. te
genover de vakman Cronkite, een be
wogen en gedreven man. die. eenmaal
op gang gebracht, nauwelijks meer
kon stoppen, een bijna paranoïde pra
ter met een in een wollige baard ge
vat melancholiek en getekend hoofd
dat fysiek in het Westen aanwezig is,
maar psychisch nog steeds in de Sow
jet-Unie verkeert.
Of hij zou willen terugkeren, vroeg
Conkrite.
Solzjenitsin: ,Jk heb een eenvoudi
ge maatstaf. De Goelag Archipel
zou vrijelijk in de Sovjet-Unie ge
drukt moeten kunnen worden. Op
de dag dat het zover is ga ik te
rug". Een onhaalbare wensdroom,
moet men nuchter constateren,
maar het lijkt een van de weinige
zekerheden waar de schrijver zich
aan durft vast te klampen. Zelf s
hij het land uitgezet en alleen op
recht gemeende emigratie naar bij
voorbeeld Israël keurt hij goed; niet
het weggaan omdat de toestand be
denkelijk is. „Als het thuis slecht
gaat, ziekte, narigheid, dan ga Je
niet van huis weg".
De persvrijheid vond Solzjenitsin
belangrijk, maar Journalisten moe
ten weten hoe ver ze kunnen gaan;
ze dienen zich te houden aan een
morele drempel die niet overschre
den mag worden.
Die persvrijheid vond Ben de Graaf
van de Volkskrant zaterdagavond in
Hier en Nu wel aangetast omdat
hij door enkele reserves van het
Nederlands elftal in het zwembad
was gegooid vanwege de krische
begeleiding die hij de aanstaande
wereldkampioenen in zijn dagblad
geeft. Terreur, wilde hij dat (voor
zichtig) noemen. Men kan zich afvra-
Solzjenitsin gelachen of gehuild zou
hebben.
H. J. OOLBEKKINK
MAANDAG 1 JULI
HILVERSUM I
18.00 Nws, 18.11 Radiojournaal 18.21
(S) Jazz Spectrum NOS: 19.00 (S) Har-
matieve rubriek. 10.20 (S) Aubade:
klassieke kamermuziek. (10.30
Nieuws). 11.00 Gebakjes en een beter
maar...: actueel programma
fonische reacties en lichte mu
•0 Reportage 22.15 Voor blln
slechtzienden 22.25 Uitzending
de Bond zonder Naa
s. AVRO: 22.40 Radl
NOS: 22.50 (S) Hobbyscoop:
pulair programma over eiectromca
23.20 (S) (NOS-Jazz: Jazz in Aktae
23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 (S: Bandstand 18.30 Nws. 18.41
Toelichting bij het nws. 18 48 (S)
NCRV Vocaal Ensemble: gewijde
dedellngen. 12.00 (S) Van twaalf tot
twee: KRO's pauzeprogramma. (12.22
WIJ van het land. 12.26 Mededelin
gen. 12.30 Nieuws. 12.41 Echo. 13.00
Raden maar). 14.00 Hoera vakantie.
14.30 (8) Holiday Interlokaal: geva
rieerd programma. (15.30 Nieuws).
Overheidsvoorlichting: 17.00 Raymun-
do Debrot spreekt met een Nederlan
der over zijn ervaringen in de Neder
landse Antillen. KRO: 17.10 Voor de
kleuters. 17.30 Nieuws. 17.32 Echo.
HILVERSUM III
Tussen 11.45—
NOS - Ronde
VARA: 7.02 Drie
boeken, schrijvers
J Je boterham. 9.03
11.03 Tom Blom
toneel NOS: 20.00 Nws. 20.
nlek. 23.15 Italiaanse barokmuziek.
23.56—24.00 Nieuws.
HILVERSUM in
NOS: 18.02 Joost mag niet eten.
AVRO: 19.02 Drie loopt achter. 20.02
opvallend vrolijke
x. 14.03 Pop
Pop-Kontakt II:
Den Uyl, onder de indruk van Soares:
SCHIPHOL (ANP) Premier Den
Uyl is gisteravond op Schiphol te
ruggekeerd van zijn tweedaagse be
zoek aan Engeland, waar hy heeft
deelgenomen aan de conferentie van
de socialistische internationale.
Naast de Nederlandse premier wa
ren 24 sociaal-democratische voor
mannen, onder wie 11 premiers, op
de vergadering aanwezig. Zo waren
in Engeland premier Rabin van Is
raël, de Portugese minister van Bui
tenlandse Zaken Soares, de Oosten
rijkse premier Kreisky en de Engelse
regeringsleider Wilson.
Het emotioneel meest sprekende
moment van de bijeenkomst noemde
de Nederlandse premier de uiteenzet
ting van de Portugese minister van
Buitenlandse Zaken Soares over de
krachtsverhoudingen in Portugal en
de perspectieven voor de democratie
in dat land. Jk geloof dat Soares
aan de ene kant wel duidelijk heeft
gemaakt dat er gevaren zijn voor de
democratische ontwikkelingen in
Portugal, maar dat er toch meer
reden is voor vertrouwen in de nieu
we reële vooruitzichten die er zijn na
de val van het vorige bewind", zei
premier Den Uyl.
Minister Soares heeft de socialisti
sche leiders ook de moeilijkheden
meegedeeld, waarmee hjj met zijn
dekolonisatiepolitiek ten aanzien van
de Portugese koloniën te kampen
heeft
„Ik geloof, dat er voor Guinee-
Bissau op afzienbare termijn een ak
koord voor de onafhankelijkheid
van deze kolonie wordt bereikt, voor
Mozambique en Angola ligt dat
moeilijker. Voor Mozambique is er de
moeilijkheid van de Frelimo, die het
noorden van het land beheerst naast
de risico's dat zich in het zuiden an
dere ontwikkelingen zouden voor
doen, bijvoorbeeld door een blanke
meerderheid of door de nabijheid
van Rhodesië", aldus de heer Den
Uyl, die verklaarde „bijzonder getrofi
fen" te zijn door de uitspraak van
Soares dat het uitgangspunt voor
hem een zo snel mogelijke onafhan
kelijkheid van de Portugese koloniën
was, maar op een wijze die situaties
zoals vroeger in het voormalig Bel
gisch Kongo of in Biafra voorkomt.
„Ik geloof, dat dat terecht is ge
zegd. Je kunt niet in twee of drie
maanden een onafhankelijkheid tot
stand brengen waar een geschiedenis
van twee of drie eeuwen achter ligt.
Er is natuurlijk geen enkele twijfel
mogelijk aan de volstrekte wil van
Soares om die onafhankelijkheid tot
stand te brengen. Alle problemen die
wy kennen van dekolonisatie, waar
ook Nederland, 'maar dan drie tot
vier Jaar zo ontzaglijk mee bezig is
geweest in de periode 194549, zie Je
als het ware samengeperst in een
tdjdvak van enkele weken in Portugal
en in de positie van Soares", aldus
de heer Den Uyl, die zyn indrukken
samenvatte met de woorden „Ik vind
Soares een man van formaat, een
enorm wijze man, die byzonder in
teger is en die vertrouwen afdwingt.
Ik denk dat het hem lukt als hy vol
doende steun krijgt in Portugal zelf,
maar ook van buiten zijn land. Er
was vandaag niet alleen een stroom
van sympathie, maar alle partyen
hebben zich ook verplicht om de
Portugese socialistische party te
steunen".
De Nederlandse premier heeft zelf
gepleit om de positie van Portugal
in het kader van de EG met finan-
cieel-economische hulp te versterken
waarvoor hy een grote bereidheid
vond.
„wy moeten openingen maken
voor een associatie van Portugal met
de Europese Gemeenschap en later
tot een lidmaatschap komen, wy
mogen dit land niet laten zwemmen
maar moeten het echt naar binnen
halen", zo stelde de Nederlandse be
windsman.
(S) Superclepn Dreammachine. NOS:
de nacht door. 5.03—7.00 Voor
DINSDAG 2 JULI '74
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 (S) Dag
DUITSE TV
MAANDAG 1 JULI
DUITSLAND I
lpn°0i«(^) Nordryn-Weetfa-
<K> Kinderprogramma 18.15
B?£Y VDd Alexander, tv-serle
18.40 (K) Aktualitelten 19.20 (K)
Betty yud Alexander, tv-serie. 19.48
(K) Intermezzo 20.00 (K) Journaal en
weerher 20.15 (K) Aktualitelten. 21.00
„Amusementsprogramma 21.45
(K) W.K.Voetbal: tussen de wedstrij
den 22.15 (K) Journaal, kommentaar
en Weerbericht 32.35 (K) Film 23.25
(K) Journaal.
DUITSLAND II
18.25 (K) Tekenfilm 19.00 (K) Jour-
™9,=° l£) Normatief program-
owm t Gezondheidsmagazine
21.00 fFCl .Tournaal 01 ic /rrr,tr\ t-._
11.30 (8) Rondom Twaalf
heldsvoorlichtingVoor de landbouw.
12.40 (S( Improviseren met Tera
NEDERLAND 1
NOS: 18.46 (K) Fabeltjeskrant. 18.55
16.03 Klankbord. 16.10 (8) Eigenwijs, maar een zomeravond: gevarieerd pro-
16.80 (S) Jeugdtoer. programma voor gramma. 21.25 (K) Landleven, serie
Jongeren. AVRO: 17.00 (S) Mobiel, tv-fllms. 22.15 (K) Achter het Nieuws,
beweeglijk programma. 17.55 Medede- NOS: 22 45 (K) Journ. 22.50-23.00 (K)
lingen. Filmverslag Tour de France.
NEDERLAND II
NOS: 18.45 (K) Fabeltjeskrant. 18.56
woord. 7.07 (8) Badlnerie: klassieke (K) Journ. KRO: 19.05 (K) De Voet-
amusementsmuziek. (7.30 Nieuws, balkwis. 19.30 (K) De Melchlors.
hulsvrouw. 8.45 Hoera vakantie. 9.00
- charge (Witness for the prosecution)
speelfilm met Charles Laughton. NOS:
23.05—23.10 (K) Journaal.
