Bronstein
David
is vijftig
jaar
FRANK DROST
BIJ EUROPESE
Kruiswoordraadsel
DICHT
„DEINING"
TITEL
Kom er ACHT-er
ZATERDAG 29 JUNI 1974
PAOINA 21
(DIEREN OP POSTZEGELS
BUKSMUSEUM VAN SWTUURLUKE HISTORIE RAAMSTEEG 2 LEIDEN
David Bronstein, geboren 19 februari 1924 in Belaya Tserkov (Rusland) is dit jaar 50
jaar geworden. Hij is van beroep ingenieur. De meesite schakers uit alle delen van de we
reld kennen „dte kleine David" of hebben wel eens van hem gehoord.
Vandaag enige partijen van hem. Let vooral op zijn originele wijze van spelen!
Uit wits volgende voortzetting
blijkt wel, dat de theoretische ken
nis in ons land beslist hoger moet
j worden aangeslagen. Dit mogen we
dan grotendeels danken aan de hui
dige wereldkampioen, die op weer
galoze wijze veel geheimen van het
damspel bloot legt. Nu zit de Rus
i natuurlijk ook niet stil, maar afge-
1 zien van het feit dat Sybrands niet
Is by te benen, liggen de kontakten
op topniveau in dit kleine landje wat
gemakkelijker. Maar goed, ik hou
hier uiteindelijk geen praatje om de
middelmatige dammer te bewyzen
dat de centrale training wel degeiyk
zin heeft.
I De party: 10. 35—30? 21—27. 20. 37
—32, 28x37. 21. 41x21, 16x27. 22. 47—
41. 9—14. 23. 48—42, 11—16. 24.
42—37, 6—11. 25. 45—40, 23—28. 26.
Kom er achter
"SJjUTT MnojA puora "8 ftira-ni 'BtnS
»«d -iajqoaj 'sjqow aaads 9» •flïuow
bbiS ar aftap g ^uunj otba autfted
do sjqoaJ afsmq f 'Botm u] s^iun ^q
-*q uaoaq g 'fpapipps ut sjqoaj Sq
•«q puotu 'Z 'durei fjq s^qoai 8anA I
Tijdens een internationaal pa-
rentoernooi in Juan-les-Pins ver
oorzaakte het volgend spel nogal
wat deining.
Oost gever,
allen kwetsbaar
NOORD
B 5
(?H8Xr
O A H B 10 8
H 10 7
OOST
4» AV87
PB 106
OT3
AB62
ZUID
H102
P AV954
OV65
*V8
Oost opende met 1 klaveren en
Zuid volgde met 1 harten. Noord
vertelde door het bod van 2 kla
veren, een bod in de kleur van
de tegenpartij, dat hij van plan
was 'n manche te gaan bieden en
toen Zuid zijn hartenkleur her
haalde zag Noord van slemplan
nen af en besloot de bieding met
harten.
West kwam uit met klaveren drie
in Noord werd een kleintje ge
legd en Oost had een probleem.
Gezien zijn eigen ruitenbezit is
het waarschijnlijk dat Noord-Zui
vijf slagen in die kleur kunnen
maken en wanneer Zuid aan het
hoofd staat van zes hartens bete
kent dat twaalf slagen als Oost
klaveren boer legt $n Zuid blijkt
de vrouw te hebben. Oost besloot
derhalve om klaveren aas te leg
gen en schoppen aas mee te ne-
De rest van de slagen was nu
normaliter voor Noord-Zuid en 4
harten plus 1 zou voor hen een
zeer slechte score hebben bete
kend slechts 50 punten bij een
top van 270. De meeste paren wa
ren namelijk in 3 SA. geëindigd
en ook in dat kontrakt worden
elf slagen gemaakt hetgeen nèt
WEST
4 9643
P 3 2
O 942
9543
De Nederlandse afgevaardigden
hebben by het Europees damkam
pioenschap aan de verwachtingen
voldaan. Direkt na de Russen be
zetten zy de hoogste plaatsen en
Frank Drost zelf was tot vlak voor
j het eind nog een ernstige kandidaat
voor de titel.
j Hij verspeelde deze kans door in
de tiende ronde te verliezen van
I Gantwarg.
Van 1 Juli t/m 1 oktober a.s.
wordt er in het Rijksmuseum
van Natuurlijke Historie te Lei
den een tentoonstelling gehou
den met als onderwerp "Dieren
op Postzegels". Behalve een
groot aantal postzegels waaron
der zeer zeldzame worden de die
ren getoond die als inspiratie
bron hebben dienst gedaan.
Voorts is er een doorlopende
klank en diavoorstelling.
De tentoonstelling is geopend
van maandag t/m zaterdag van
10.00 tot 16.00 uur. De toegangs
prijs bedraagt voor volwassenen
f 0.50 en voor kinderen mits on
der geleide is de toegang gratis.
29. De8-e4Db6-f2
30. Ka2-b3 a6-a5
Plotseling zien we dat wit gewon
nen staat. Het slot geef ik u in de
korte notatie, daar zwart niet meer
tot remise kan komen. Slot: 31. f5i
Kb6 32. g4 h6 33. Lf3! Dh2: 34. f6
Dh4 35. Dd4t Kc7 36. f7! Zwart gaf
het op.
Na 36. De7 is 37. Dg7 uitc
Uit deze laatste party heeft men
goed de aparte styi van Bronstein
leren kennen. Bronstein stond rond
1951 bloot aan kritiek van het "Co
mité voor Lichaamscultuur en Sport"
"Sommige spelers werken niet hard
genoeg. Velen van hen verhogen him
ideologisch-politiek niveau niet en
nemen geen deel aan het maatschap
pelijk bestel." Bronstein heeft alt
nooit kunnen verwerken. Hy verloor
zyn haren enzyn zelfvoldoening.
Citaat uit het boek van de Engels
man D. J. Richards "Sovjet Chess".
De ware toedracht biyft in geheim
zinnigheid gehuld. Voor my waren
Bronstein, Talj en Spasski de grote
krachten van het Sowjet-schaak
BISHOP
Een nadere bestudering van deze
I party leert ons (en Frank moet ty-
dens de party hetzelfde hebben ge
dacht) dat de beslissing juist an
dersom had moeten liggen.
A. GANTWARG (wit)
F. DROST (zwart)
1. 33—29, 17—22. 2. 39—33, 11—17.
3 44—39, 6—11. 4. 50—44, 1—6. 5. 31—
26. 16—21. 6. 32—28, 19—23. 7. 28x19,
14x23. 8. 35—30, 10—14. 9. 30—24,
23—28! en we zitten weer in de
scherpste variant van deze opening,
i 10- 46-35, 20—25. Voor hen die het
allemaal niet begrypen: op 10
5—10 volgt 38-32! Wel, zult u mis-
ischien denken, waarom speelde wit
dan geen 10. 3832! Nou dat mag
niet wegens 10. 5—10! 11. 32x
123. 22—28! 12. 33x22 (want op 23x32
|komt 18—23!) 17x30 en zwart staat
(uitstekend. Party: 11. 24—20, 15x24.
12. 29x20, 14—19. 13. 20—15, 11—16.
114. 44—40, 5—10. 15. 37—31, 7—11.
(16. 42—37, 10—14. 17. 34—29, 19—23.
18. 4034, 1419. Zie diagram.
Kunt u de acht afwykingen in beide bovenstaande tekeningen vin
den? De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
Bronstein leerdie 't schaakspel ken
nen van de Russische meester Kon-
stantinopolski. In 1940 veroverde Da-
vid in de Ukraine de meestertitel.
Toen hy in 1949 met Smyslow (die
in 1971 vyftig werd) de eerste plaats
deelde in de sfcryd om het kamp. van
Moskou, voorspelde men hem een
grote carrière.
Ook dr. Euwe vond hem toendertjjd
een zeer groot talent. In het kandi
datentoernooi te Boedapest 1950
kwam Bronstein met Boleslawsky als
eerste uit de bus. De beslissingsmatch
won hy met 7%-6V4 en verkreeg het
recht om met Botwimnik om de we
reldtitel te mogen strijden. U weet
't: hy hield de match onbeslist (12-
12), waardoor Botwinnik wereldkam
pioen bleef. Bronstein's styl staat op
zich zelf. Men weet nooit wat voor
"rariteiten* hy in petto heeft en
daarom bleef hy voor de meeste
grootheden een gevreesde opponent!
Bronstein-AIjburt, (Baku 1972)
1. Pf3 Pf6 2. g3 b5 3. Lg2 Lb7 4. 0-0
c5 5. d3! e6 6. e4 d6 7. a4 b4 8. Pbd2
Pfd7?! (Beter is 8 Pc6!, omdat op
8 Le7 zeer sterk 9. e5! volgt)
9. Pc4 Pc6 10. Lg5! Dc7 (Niet 10
Le7 wegens 11. Pd6:t enz.) 11. Pfd2
g6? 12. Lf4 Pd4? 13. c3 bc3: 14. bc3:
Pc6 15. a5! La6? (Nu moest a6 ge
schieden) 16. e5! d5 17. Ld6: ed6: 18.
e6 Pde5 19. Peö: Pe5: 20. Le5: Opge
geven.
Op 20 De5: volgt 21. Da4t enz.
Ook in de volgende partyen zien wc
Bronstein "n geheel eigen weg volgen
Bronste in - Zidkov (USSR 1972).
I. ©4 o5 2. Pf3 g6 3. d4 cd4: 4. Dd4;
Pf5 5. Lb5!? Da5t? 6. Dc3! (Zeer fijn!
Na dameruü heeft wit "n grote voor
sprong in ontwikkeling) 6 Dd8
7. Lo4! e6 8. e5 Pe4 9. Dd3 f5 10. Pc3
Fc3: 11. bc3: Po6 12. 0-0 Lg7 13. Tel
Da5 14. Lb5 0-0 15. a4 Dc7 16. Lc6:
Dc6: 17. Pd4 DdS 18. Pb5 Dd3: 19.
od3: d5 20. ed6; a6 21. Pc7 Lc3: 22.
PaS: Lal: 23. Lg5 Ld4 24. Le7 Tf7
25. Tel Ld7 26. Tc7 La4: 27. Tc4 Lc6
28. Td4:
Opgegeven. Fraai!
Wit: Bronstein
Zwart: Gheorghiu
SICILIAANS
1. e2-e4, c7-c5
2. Pgl-f3, d7-d6
3. d2-d4. c5xd4
4. Pf3xd4, Pg8-f6
6. Pbl-c3, a7-a6
6. Lcl-g5, e7-e6
7. f2-f4, Pb8-d7
8. Ddl-e2!
Ook speelt men vaak 8. Df3. Inte
ressant is de volgende variant: 8.
Lc4! b5? 9. Le6: fe6: 10. Pe6: Da5
II. Pf8: Tf8: 12. Dd6: Db6 13. 0-0-0
Dd6: 14. Td6; b4 15. Pe2 Lb7 16. Pg3t
(Bronstein). Merkwaardig! Vroeger
leerden wy dat men de witte dame
NOOIT voor de raadsheer op fl mag
zetten. De "wetten" zrin wel drastisch
tien punten meer waard is. De
Franse Zuid had al wel gezien,
dat hij bepaald niet voor een top
zat te spelen en door deze gedach
ten wat afgeleid, vergiste hij zich.
Vanuit Zuid werd namelijk har
ten aas voorgespeeld en tot ver
bazing van iedereen aan tafel liet
hij van tafel de harten heer spe
len. Noord aarzelde echter, keek
zijn partner aan, deze zei opnieuw
"de heer", Noord pakte de zeven
en op dat moment werd Zuid zich
bewust van zijn fout en liet de
zeven bijspelen.
De Nederlandse Oost-West spe
lers gingen met deze procedure
uiteraard niet akkoord. Een brid-
getoernooi is geen theevisite en
wie niet oplet verliest punten.
Toen Oost-West verlangden dat
harten heer werd bijgespeeld ont
staken de Frapsen in grote woe
de, riepen dat dit 'n "schandaal
voor Nederland" was en er zat
niets anders op dan de wedstrijd
leider te roepen. De oplettende le
zer heeft natuurlijk al gezien dat
de vergissing Zuid een slagje gaat
kosten omdat Oost nu harten
boer nog maakt.
De Franse arbiter hoorde het
verhaal van de Nederlanders aan
en kende zijn reglementen goed:
De dummy heeft helemaal niet
het recht om de leider op een
fout te attenderen en toen de ar
biter op het punt stond Oost West
een extra slag toe te kennen gre
pen de Fransen naar het laatste
redmiddel. "Mijn partner", zo
verklaarde Noord, "heeft hele
maal niet de heer gezegd, hij
heeft de zeven gezegd".
Dit was werkelijk een verschrik
kelijke leugen maar het plaatste
de arbiter wel voor problemen.
Wie moest hij nu eigenlijk gelo
ven? Het Nederlandse Oost-West
paar loste de zaak op door het
protest in te trekken omdat op dit
zielige niveau nu niet meer te on
derhandelen viel. Waarmee de
ondeugd beloond werd.
A. BOEKHORST
HORIZONTAAL
2. grove wollen stof, 4. verheugd, 7.
kunst, 10. Koninklijke Luchtvaart
maatschappij (afk), 12. struik, waar
aan rode sappige vruchten groeien.
17. zangvogeltje, 18. gesneden hengst,
20. plaats in Duitsland, 21. gedeelte
lijk, 23. plaats in Noord-Brabant, 24.
aanwijzend voornaamwoord, 26. hoe
veelheid, 27. stadscentrum, 29. deel
van het been, 30. provincie (afk), 31-
gewezen, 32. heden, 33. Egyptische
zonnegod. 35. hoofd van een moskee,
38. vrouw van Abraham, 41. huid. 42.
Zijne Doorluchtige Hoogheid (fran
se afk), 44. jonge broer of zuster. 45.
opslagplaats, 47. schijnsel, straling,
49. overjas, 50. keukengereedschap,
52. correspondente, 56. roem, 57. lid
woord, 58. groente, 59. cijfer.
VERTIKAAL
1. methode om met een sterk verhit
te staaf figuren aan te brengen op
hout of andere stoffen 3. praatvogel,
5. waterplant, 6. meisje, dat nauwe
lijks hoorbaar spreekt, 7. woonschip,
8. zacht en vettig, 9. lidwoord, 10.
schaafsel, 11. klein, gering, 13. maat
glas, 14. steenstof bestaande uit
kwarts en glimmer, 15. niet vrijwil
lig, 16 openbaar vervoermiddel. 19.
eveneens, 22. lastig insekt, 25. per
soonlijk voornaamwoord, 28. water
in Utrecht, 29. liefdesuiting, 34. vrouw
van Adam, 36. koude visgelei, 37. mu
zieknoot, 39. vormloos, 40. sprookjes
figuur, 42. steunpaal, 43. landbouw
werktuig, 46. Arabisch vorst. 48.
vruchtbare streek. 49. rivier in En
geland, 51. schrijfgereedschap, 53.
neepjesmuts, 54. persoonlijk voor
naamwoord, 55. water (Fr.).
Oplossingen onder het motto'
KRUISWOORDRAADSEL dienen
voor woensdag a.s. (9 uur) in het be
zit te zijn van de redactie van ret
Leidsch Dagblad, Witte Singe) 1 i ei-
den en het Alphens Dagblad Julia-
nastraat 19, Alphen aan den Rijn.
Wij stellen vier prijzen beschikbaar:
één van f 10,-, één van f 7,50 en twee
van elk f. 5,-. Alleen abonnees kun
nen meedingen.
Oplossing
vorige puzzel
De eerste prys van f 10 werd toe
gekend aan mevr. W. J. Zydenbos,
Rynenburg 9 te Leiderdorp; de twee
de prys van f 7.50 aan de heer P. J.
Eikerbout, Valdezstraat 9 te Leiden.
De twee pry zen van f 5 werden toe
gekend aan mej. A. v. Heusden,
Spaargarenstraat 4 te Oegstgeest en
aan de heer S. Swarts, Tesselschade-
straat 2a te Leiden.
De prijzen worden de winnaars toe
gezonden.
veranderd!
8. Dd8-c7
9. 0-0-0. b7-bö
10. a2-a3. Ta8-b6
11. Pc3-d5!
Weer zo'n typische Bronstein-zet!
11e6xd5
12. e4xd5t Lf8-e7
13. Pd4-c6 Pd7-<b6
14. Lg5xf6 g7xf6
15. g2-g3?!
Een vreemde zet. Voor de hand lag
stellig 15. Pb8: Db8: 16. Dh5 enz.
Reken er maar op dat Bronstein wat
van plan is
15Lc8-b7
Nu was 15Tb7! de aangewe
zen voortzetting.
16. Pc6xb8 Dc7xb8
17. Lfl-g2 Db8-d8
18. Thl-el f6-f5
19. Tdl-d3 Ke8-d7!
20. De2-h5 Kd7-c8
21. Dh5xf5t
Ook Bronstein grijpt wel eens mis.
Juist is 21. Df7:! Lf6 22. Tde3 enz.
21Kc8-b8
(Zie diagram)
Gheorghiu
Een moeilyk te beoordelen stand.
Wit komt 2 pionnen voor, maar
zwart heeft twee lichte stukken tegen
een kasteel, wat meer dan voldoende
compensatie betekent. We zullen
spoedig zien hoe Bronstein op zyn
manier toeslaat!
22. Df5xf7 Le7-f6
23. Td3-e3 Lf6xb2t!
Maar ook Gheorghiu (grootmees
ter van Roemenië) neemt de hand
schoen op.
24. Kclxb2 Pb6-c4t
25. Kb2-a2 Pc4xe3
Ook de aandacht vroeg 25
Da5!? Bronstein geeft hierop aan;
26. De7 b4 27. Tbl Pa3: 28. Ddö:f
Ka7 29. Db4 Db4: 30. Tb4: enz. Ik
ben niet geheel overtuigd. U mis
schien?
26. Telxe3 Dd8-b6
27. Te3-e8t Th8xe8
28. Df7xe8t Kb8-a7
Op 33—28 volgt dan 22x44 31x24,
44—50 met winst. Op 30—24: 19x30;
35x24, 14—19; 24x13, 8x19; en nu is
33—28 nog steeds verhinderd. Boven
dien volgt op 34—30, 23x34; en wit
heeft geen remisekans meer. Even
rekken met 49—44 helpt niet wegens
anticipatie door 38. Dus zou na
16—21 wit moeten vervolgen met
29—24 waarna ik het na 8—13;
33—29, 23—28; toch niet zo meer zie
zitten voor wit. Party: 31
23—28? 32. 32x23! 19x28, 33. 36-32,
28x37. 34. 31x42, 14—19, zwart heeft
zich te veel voorgesteld van de nu
komende afwikkeling.
Na 2—7; 30—24, 18—23 29x18,
22x13 ligt de stryd nog volkomen
open. 35. 30-24, 19x30. 36. 35x24,
4—10. 37. 15x4, 3—9. 38. 4x13, 8x30.
39. 49—44, 2-8. 40. 44—40, 36-35.
41. 42—38. 35x44. 42. 39x50, 8—13,
43. 50—44, 13—19. 44. 44—40, 19—24 op
19—23; 40—35, 23—28: 43—39, 28—32
gaat wit met schyf 35 naar dam
wandelen.
45. 29x20, 25x14, 46. 34—29! 14—19.
47. 40—34, 19—23. 48. 43—39, 27—32.
49. 38x27, 22x31. 50. 26x37! 16—21.
Na 17—22; 36—31, 16—21; 31—26,
21—27; 37—32 is het eveneens verlo
ren voor zwart. 51. 33—28, 23x41. 52.
36x47, 21-*—27. 53. 29—24, 18—22. 54.
24—19, 2^32. 55. 19—14, 32—38. 56.
14—9 en de zeker diep teleurgestelde
zwartspeler gaf op.
Tot slot nog een klein slagje uit
dit toernooi.
MELINON
Frank ging in de diagramstelling
in de fout door te vervolgen met
23—28? Na 16—21! hatUwit naar alle
waarschynlykheid ten onder gegaan.
Zwart had zojuist 5—10? gespeeld en
werd verrast door: 2722, 18x27;
32x21, 16x27 37—31, 27x47; 38—32,
47x29 32—28, 23x32 34x5 met
winst voor wit.
CEES VARKEVISSER
