BOWLING
„EEN IN BANEN GELEIDE
VERNIELINGSDRANG
IN 1966 OFFICIEEL ALS SPORT ERKEND
Leiden Nederland telt op dit
moment zo'n veertig bowllngcen-
tra. Als alles echter gaat zoals
thans wordt verwacht, dan moet
men er rekening mee houden dat
dit aantal over twee Jaar is ver
dubbeld.
Dat is natuurlijk koren op de
molen van de nog prille Neder
landse Bowling en Kegel Federa
tie. Met vierduizend leden reeds
een stevig uit de kluiten gewassen
kleuter. Maar de groei zal wel
snel doorzetten als de mogelijkhe-
derf worden verdubbeld. Derhalve
rekent men ook daar op een ver
dubbeling van het aantal leden
binnen twee Jaar. Reeds worden
achter de schermen maatregelen
genomen om volgend Jaar naast
de nationale competitie ook te
starten met een regionale compe
titie.
Behalve die competitiewedstrij
den staan er ook toernooien (soms
internationaal) en internationale
kampioenschappen op de agenda
van de acht Jaar oude N.B.K.F.
Toen in Scheveningen de Europe
se Jeugdkampioenschappen wer
den gehouden waren er sportbow-
lers uit zeventien landen aanwe
zig. De strijd om de Europese se-
niorentitel werd in Dublin gestre
den tussen sportlieden uit negen
tien landen. In het Amerikaanse
Milwaukee traden maar liefst 38
nationaliteiten naar voren om een
greep te doen naar de wereldtitel.
Wij zullen hier geen poging
ondernemen om voor de niet-in-
gewijden de spelregels uiteen te
zetten.
Het lijkt ingewikkeld, maar
het valt alles mee. De wijze,
waarop de punten bij het tennis
worden geteld, is ook niet eenvou
dig, maar al doende leert men
snel. Dat is bij bowling hetzelfde.
De vergelijking met tennis kan
men trouwens op meer punten
doortrekken, want evenals bij
tennis wordt bij bowling 't sport-
Jargon bijna geheel beheerst,
door Engelse kreten. Men gooit
een "frame" (ten hoogste twee
ballen). Men speelt een "game"
(tien frames). Men behaalt een
"strike" (met één bal alle tien ke
gels om), of misschien een 'spa-
re" (na de tweede bal de tien ke
gels om). "Scratch" betekent, dat
niemand met een handicap be
gint, want wat dat betreft is het
net als in de paardesport, wie te
goed wordt kan een handicap
krijgen. Zo kan men doorgaan.
Het lijkt echter erger dan het is.
Wat deze sport bijzonder aan
trekkelijk maakt is het feit, dat
men door de wijze van telling
eigenlijk nooit voor de zevende of
achtste game kan zeggen wie gaat
winnen. De spanning blijft er tot
het einde toe in. En het is wel
gebeurd, dat een zwaar toernooi
met een hoofdprijs van tien
duizend gulden wérd gewonnen
met één kegel verschil.
Dan is die allerlaatste worp dus
beslissend. De allerlaatste maal
dat die kogel van vijftien pcnd
over de baan moet worden ge
slingerd. Men heeft voor ons uit
gerekend, dat het heel goed mo
gelijk is, dat men dan zo'n dag
(met voorrondes en finale mee),
alles bij elkaar meer dan twee
duizend kilo aan ballen heeft ver
zet. Maar dan heeft die man (of
vrouw) zowat geen droge draad
meer aan het lichaam. En ook
zijn (of haar) handen trillen.
Topbowling eist veel. Heel veel
zelfs. Toch is het geen kwestie
van lichamelijke kracht, anders
zouden niet zoveel vrouwen aan
de top kunnen meedraaien. Het
is geen uitzondering, dat de vrou
welijke kampioene bij een titel-
toernooi met een hoger gemiddel
de van de baan komt dan haar
mannelijke collega. Het behalen
van zo'n titel is dan ook geen pri
vilege van de Jeugd. Vorig Jaar
werd Harry Berbers nationaal
bowlingkampioen. Hij is de vijf
tig al gepasseerd.
Juist het feit, dat het niet is ge
bonden aan kracht, sekse of leef
tijd maakt de sport aantrekkelijk.
Door de commerciële opzet ge
dijt bowling meestal in de van «i-
garettenrook en bierlucht door
trokken horecasfeer, maar gezien
de natuurlijke charme zou het ook
zonder die omgeving best kunnen
leven. Maar dat is een loze kreèt,
bowling zit nu eenmaal aan de
commercie vastgebakken.
ZATERDAG 29 JUNI 1974
LEIDEN Het kroegje op de hoek is niet meer. Vroeger een
veel voorkomend verschijnsel, thans nog slechts een zeldzaam
des Quilleurs, het wereldorgaan,
waarin alle soorten van kegelsport
zijn ondergebracht.
relikwie van het oude stadsleven. Het vertrouwde eethuisje is
ook schaars geworden. Vervangen door de snackbar, bistro of
één van die lopende-band-eetfabrieken, die dankzij massaal
inzetten van goedkope scholieren zich goed staande kunnen
houden. Talrijke gerenommeerde hotels zijn van het horeca-
j tapijt verdwenen. Andere staat het water tot de lippen en
dreigen te worden opgeslokt door een van die internationale
hotelketens.
Verschillende symptomen van de -
moeilijke tijden voor de horecabe-
drijven. Zij zoeken naar nieuwe we-
gen om de belangstelling van het Door
publiek opnieuw te vangen. Wan
neer zij dan ook nog zien, dat de pap Koos Post
verder wordt afgeroomd door disco
bars. sexclubs en andere eigentijd
se fenomenen, dan begrijpt men, Foto's
dat zij grif door de knieën gaan als
gisse zakenlieden aankomen met 'n vw-
spel. dat in Amerika zo'n grote greep W m
op de massa heeft gekregen: bow-
iing
Voor geld
Vele vormen
Schuld
oare topje van de Ijsberg, terwijl t
overgrote deel onzichtbaar onder de
oppervlakte van de publiciteit wordt
gekoesterd.
Iedereen
Maar laten we eerlijk zijn. Bow
ling heeft vele facetten, die deze
sport aantrekkelijk maken. Iedereen
kan het spelen. Om den brode zo
als in Amerika, waar enkele dui
zenden professionele bowlers er een
flinke vette kluif aan verdienen
of gewoon voor de leut. Zoals de toe
vallige voorbijganger doet, die eigen
lijk alleen even binnenwipt omdat
het er gezellig uitziet en zich dan
even laat verleiden een balletje
(nou, zeg maar bal) te werpen. En
zelfs degene, die beslist niet wil of
kan werpen, kan er toch plezier aan
beleven. Het is gewoon gezellig er
naar te kijken en de reacties van de
onwillekeurig fel reagerende deel
nemers te bekijken. Want het is een
meeslepend spel.
Dat moet ook wel, want in feite is
het stokoud. Uit de overleveringen
is gebleken, dat het reeds werd ge
speeld aan de hoven van de Egyp
tische farao's. In welke vorm precies,
vertellen die verhalen niet. Het
heette toen "bocci". Vast staat, dat
er met een rond voorwerp naar ob
stakels werd gesmeten. Op de heel
bejaarde prenten kan men drie of
vijf dingen zien, die wellicht kegels
zouden kunnen worden genoemd.
Hoe het van Egypte naar Euro
pa is gekomen heeft men tot op he
den niet kunnen achterhalen, maar
daar dook het wel op. Op de schil
derijen van Jan Steen bijvoorbeeld
kan men zien hoe kinderen een der
gelijk spel op straat speelden. In elk
geval is het van Europa uit door
Duitsers en Nederlanders naar Ame
rika overgebracht. De Nederlandse
invloed kan men nog in sommige
termen terugvinden.
Gokkers
In verband met de goklust van de
Amerikanen werd het omstreeks
1850 daar wetteljk verboden. In
de wet werd het met nadruk om
schreven als "het spel met de negen
kegels". Toen was er echter slechts
een pientere Jongen nodig om die wet
te ontduiken. Hij zette er gewoon één
kegel bij. De bowling met tien kegels
was geboren. Toen er bovendien nog
een machine werd ontwikkeld, die de
zg. kegeljongen die de kegels
steeds weer overeind moest zetten
kon vervangen, Ja toen was de weg
naar succes helemaal vrij. Want 't
betekende, dat de banen dag en
Want het kegelen wordt in vele vor
men beoefend. Wellicht heeft men
in Oostenrijk, Duitsland of Zwitser
land wel eens asfaltbanen gezien.
Of Scherebanen, die smal beginnen
en breed uitlopen. Of Bohle, waar
bij de kegels in carré staan. Of
Candlepin met vijf kegels. Of Duck-
pin met kleine bolle kegels. Maar
het meest algemeen bekend is nu
toch wel het z.g. "ten-pin bowling"
met tien kegels. Dat zowel in tech
niek. tactiek, scoring, spelwijze en
exploitatievorm duidelijk afwijkt,
van het in ons land al zo lang be
kende kegelen. Eigenlijk is alles an
ders. Geen negen maar tien kegels.
Niet in carrévorm opgestelde kegels
maar in een driehoeksvorm. En zo
als gezegd ook de wijze van gooien,
tellen enz. Enfin, er zijn vele ver
schillen.
Bowling kan we zeiden het al
door iedereen worden gespeeld. Door
man en vrouw. Door de toevallige
voorbijganger. Door degenen, die
zich eens een avondje sportief willen
vermaken. Maar ook door de sports
man, die bowling in verenigingsver
band wil beoefenen. Die zijn krach
ten wil meten met anderen. Hoe
meer verenigingen er echter ont
staan hoe minder tijd er natuurlijk
overblijft voor die recreant of pas
sant. Want als sport stelt bowling ho
ge eisen aan de beoefenaar. Volledi
ge concentratie, grote inzet en veel
geduld om aan de top te komen. Die
bereikt men niet met een gezellig
wekelijks bowlingavondje. De weg
omhoog vraagt veel en langdurige
training.
Vernietiging
"Eigenlijk is het hele kegelen ge
baseerd op een in banen geleide
vernietigingsdrang".
We kijken eerlijk gezegd een
beetje verbaasd op als we dhr. K.
van de Rest dat horen zeggen. Als
J directeur van Bowling Nederland B.V
weet hij waar hij over praat. Men
•j verwacht zo'n opmerking niet.
"Ja, we willen die kegels ver
nietigen. Zoals we op de kermis met
ballen blikjes willen vernietigen. En
dat moet met kabaal gepaard gaan.
We willen de slachtoffers horen val
len. In Zweden hebben ze het eens
met geluidloze banen moeten probe
ren. Het kon niet anders, omdat het
centrum boven een muziekzaal was
J gevestigd. Men zag de kegels wel val
len, maar men hoorde niets. Het
werd een grandioze flop.
nacht open konden blijven, zodat
ook de nachtarbeiders hun spelletje
konden spelen.
Vandaag de dag zijn nog talloze
Amerikaanse centra dag en nacht
open. Bowling heeft daar een enor
me vlucht genomen. Er zijn meer
dan dertig miljoen Amerikanen, die
deze sport in georganiseerd ver
band beoefenen. Het American Bow
ling Congress (alleen voor mannen)
telt negen miljoenleden. De Women
Association (alleen voor vrouwen)
vier miljoen. Er zijn meer dan zes
duizend centra, variërend van 12
tot.140 banen per centrum.
Export
Als een binnenlandse markt zo
druk bezet is ligt het voor de hand,
dat de fabrikanten van bowlingat
tributen (als banen, ballen, machi
nes, schoenen, tassen en wat al niet
meer) ook over de grenzen willen
gaan neuzen. Ze zochten gewoon in
het buitenland naar nieuwe afzetge
bieden. Door middel van mensen, die
ook een graantje uit die vette bow-
lingpot wilden meepikken.
De opmars over de wereld begon.
Vlak voor de Jaren zestig werd ook
Nederland rijp voor import bevon
den. Met als gevolg, dat Prins Bern-
hard in Juni 1961 het eerste bowling
centrum in ons land (achttien banen
in Scheveningen) kon openen.
In andere Europese landen is de
groei wat betreft het aantal centra,
sneller gegaan dan bij ons. De bouw-
stop hier is daar uiteraard mede de
bet aan geweest. Engeland bij
voorbeeld bezit al meer dan drie
honderd centra. En in Duitsland
heeft vrijwel elke grote stad één of
meer uitstekend geoutilleerde cen
tra. Zo'n centrum omvat dan veel
Of dat nu een volledige verklaring
is voor het succes van bowling wa
gen we te betwijfelen. De heer Van
de Rest, die in Kaagdorp woont maar
zijn hoofdkwartier aan het Prinse-
vinkenpark in Den Haag heeft,
draagt ook een deel van de "schuld"
hiervoor. Want Bowling Nederland
sinds een Jaar of vijf een volle
dochter van Heinekens Bierbrouwe
rijen beheert niet alleen bowling
centra in Scheveningen, Hilversum,
Groningen, Zaandam, Heerlen en
Den Bosch, maar treedt pok op als
verkooporganisatie van American
Machine and Foundry Company
Een groot bedrijf, dat zich onder
meer bezighoudt met de produktie
van bowlingattributen.
Als men dan weet, dat nog twee fir
ma's in Nederland zich op diezelfde
markt bewegen, dan gaat men be
ter begrijpen, waarom bowling een
zo veel verkocht artikel is geworden.
Want niet alleen zien horecamensen
nieuwe kansen liggen, ook vele ge
meenten denken met bowlingba
nen in wijkcentra of in sporthallen
rijke bronnen te kunnen aanboren.
Bronnen van inkomsten die menige
Sportstichting maar al te goed kan
gebruiken.
hout nebben er al één. In het Hil-
legomsc Treslong gaat men er bin-
nenkort aan beginnen. In de Leldse
Holiday Inn wil men de banen voor
Kerstmis gereed hebben. Oat alles
I dus op luttele kilometers van el
kaar En we hoorden van nog meer
plannen voor Leiden. En voor War
mond Plannen, waar we slechts ter
loops tegenaan liepen. Als het zicht-
meer dan alleen bowlingbanen.
Meestal ook biljartkamers, tafelten-
nisruimten, restaurants enz.
Bowling werd in 1966 in ons land oi
ficieel als sport erkend door de Ne
derlandse sportfederatie. De Neder
landse Bowling en Kegel Federatie
treedt op als overkoepelend orgaan.
De reden, waarom het woord "ke
gel" daarin staat vindt men in de fu
sie, welke tot stand kwam met de
Nederlandse Kegelbond (niet te ver
warren met de veel grotere Konink
lijke Nederlandse Kegelbond). Die
overkoepelende federatie is weer lid
van de Fédération Internationale,
Want bowling (uitspreken alsof die
"w" er niet staat) is geen sport, die
spontaan over de oceanen is komen
aanwaaien. Het is een spel, dat wil
lens en wetens in Europa is geïm
porteerd om er geld aan te verdie
nen Waarvoor dan ook driftig wordt
g- aniseerd, geadviseerd en geïn-
st leerd. Dat stevig zit gekoppeld
a; een uitgekiende public relations.
len begrijpt, dat zo ook Neder
land er niet onderuit kon. Het ge
volg geen stad of plaats, die zich
zelf respecteert, kan het vandaag de
ae nog zonder bowlingcentrum stel
le Ze rijzen als de bekende padde-
st elen uit de grona.
-Veem onze contreien. Alphen aan
den Rijn, Noord wijk en Noordwijker-
