Oliecrisis kost
rijk 300 miljoen
"GEEN BLINDEDARM-ONDERWIJS
ROULETTECLUB PROCEDEERT TEGEN DE POLITIE
Metaalmoeheid in
brokken vleugel
van KLM DC-10
Tracé van
omstreden
Rijksweg
14 wordt
bekeken
PLEIDOOI VOOR
MASSA-ONDERZOEK
OP BORSTKANKER
Minister wil voor werkende jongeren:
Onderzoek mariniers in juli klaar
brSDAG 18 JUNI 1974
PAGINA 7
DEN HAAG Drie bestuurs
leden van de Loosdrechtse rou
lettevereniging „De Hollandse
Club" eisen in kort geding voor
de president van de Haagse
rechtbank dat aan de politie zal
wordien verboden nodeloze vernie
lingen te plegen aan eigendom
men van de club. Tevens wordt
geëist dat aan het bestuur by
eventuele volgende politie-inval-
len niets in de weg zal worden
gelegd om te telefoneren met een
advocaat.
In de dagvaarding, die tegen de
Staat der Nederlanden is uitge
bracht door de Leidse advocaat
mr. W. M. A. Kalkman, wordt
aan de rykspolitie van Loosdrecht
verweten dat by de vierde en
laatste politie-lnval, in de nacht
van 8 op 9 maart, geheel onnodig
en dus wederrechteiyk vernielin
gen zyn aangericht aan de eigen
dommen van de club aan de Oud-
Loosdrech tsedy k
Zonder voorafgaande sommatie
om open te doen was de deur van
de roulettezaal geforceerd, waar
na een roulettetafel, waarvan het
biljartlaken werd afgescheurd,
was vernield door de binnen
stormende politiemannen.
Clubsecretaris Cornelis J. Buys
werd verhinderd gebruik te ma
ken van zyn uitdrukkeiyk in de
wet neergelegde recht om direct
contact op te nemen met een ad
vocaat: de telefoon werd hem
door een politieman zelfs met ge
weld uit de handen gerukt.
„Gedaagde (de Staat) heeft
zich middels haar politie-functio-
narissen schuldig gemaakt aan
een onrechtmatige daad Jegens
eisers, door via grof gebruik van
haar macht en met overschryding
van de haar toekomende be
voegdheid te handelen als hierbo
ven omschreven", zo stelt de dag
vaarding letteriyk, waarna „we
gens vrees voor herhaling" de ge
citeerde verboden worden ge
vraagd.
Namens de Staat antwoordt
landsadvocaat jhr. mr. J. A. E.
van der Does dat de rouletteclub
ondanks meerdere strafvonnissen
(het laatste van de Hoge Raad)
gewoon dóórgaat met het over
treden van de wet op de kans
spelen. Eisers belang is dus geen
rechtmatig belang, aldus de
landsadvocaat, die overigens ont
kent, dat de politie op enigerlei
wyze buiten haar boekje zou zyn
gegaan.
Uit hoofde van haar taak mag
de politie zich toegang verschaf
fen tot een lokaliteit teneinde
plegers van strafbare feiten op
heterdaad te betrappen, zo be
toogt mr. Van der Does. De rou
lette-attributen zyn zo voorzich
tig mogeiyk meegenomen: van
het biljartlaken werden eerst de
nietjes losgemaakt.
Contact met de raadsman is
volgens de wet .zoveel mogeiyk"
toegelaten. Maar in dit geval had
de politie de indruk dat. het be
stuur^ niet een advocaat doch de
publiciteitsmedia wilde alarme-
De landsadvocaat ziet geen en
kele aanwyzing dat opsporings
ambtenaren in de toekomst hun
bevoegdheid te buiten zullen
gaah. De gevraagde verboden
missen derhalve elke grond. Vol
gens de landsadvocaat maken
eisers een oneigeniyk gebruik van
het korte geding als „klachten
bus" Klachten horen te worden
ingediend by de chef van politie
of by de officier van Justitie.
Tüdens zyn pleidooi geeft de
landsadvocaat tot twee keer toe
te kennen dat de rouletteclub van
de politie geen goedmoedigheid
meer kon verwachten. Door alle
strafvonnissen te negeren heeft
deze club zelf het kader bepaald
waarin de politie tegen haar op
treedt.
Mr. Kalkman kwalificeert in
zyn repliek deze zienswyze als
„uitermate gevaariyk". Volgens
hem hoeft een verdachte niet
afhankeiyk te zyn van politiële
goedmoedigheid. De rechten van
de verdachte staan vast, zo goed
als de bevoegdheden van de po
litie aan regels zyn gebonden.
„Zelfs al heeft de politie nog
zo de pee aan een hardnekkige
recidivist, dan nog moet zy de
regels in acht nemen die haar by
de wet zyn gesteld. Dit korte ge
ding is bedoeld om dergeiyk on
rechtmatig politie-optreden in" de
tooekomst te voorkomen", aldus
mr. Kalkman. De vice-president
van de Haagse rechtbank, mr. A.
H. Lycklama, zal uitspraak doen
op 24 juni
DEN HAAG Rijkswaterstaat
eft een plan gemaakt om het om
reden tracé van Rijksweg 14 bij de
tagse wijk Marlahoeve zo te ver
deren dart; het autoverkeer op de
tg minder geluidshinder voor de
woners van de wijk zal opleve-
n. Volgens dit plan zou de weg ter
togte van de beboüwing van Maria-
eve in een flauwe bocht om de
lts heen lopen, 100 meter meer
ar vandaan dan in het oorspron-
[yke plan.
t heeft ir E. A. Bosman van de
Fectie van Rijkswaterstaat in Zuid
rand gisteravond in Den Haag
eegedeeld op een door de gemeen-
belegde voorlichtingsbijeenkomst
er Rijksweg 14. Rijkswaterstaat.
I de plannen samen met de ge
rente uitwerken. Ir. Bosman ver-
icht dat de variant een accepta-
le oplossing zal blijken te zijn.
Het omstreden deel van de rijksweg
u 18 Juni worden aanbesteed maar
afgelopen weken rezen er zoveel
ewaren tegen, dat minister Wes-
rterp van Verkeer en Waterstaat
Bloot de aanbesteding vier maan-
p uit te stellen. Een verzoek om
[stel was bij hem gedaan door ac-
tgroepen en door het bestuur van
meente en gewest Den Haag.
D? minister en Rijkswaterstaat vln-
ii aanleg van de weg noodzake-
k. De weg moet komen ten noor-
van Den Haag, tot aan Rijksweg
Amsterdam—Rotterdam)en zal
t l uit maken van een randweg om
ni Haag. In 1980 zullen er volgens
prognoses 30.000 auto's per dag
(er rijden.
Rijkswaterstaat wil de snelheid op
Ijksweg 14 beperkt zien tot 80 km
ir uur en op het traject langs Ma-
ihoi-ve enkele rijen bomen planten
n het geluid nog iets te vermin-
jren, aldus de heer Bosman.
-jlusje over de
top: een dode
{ASSEN Gisteren is op De Wit-
itraat in Witten (gem. Assen) een
ije met zes werknemers uit Assen
Smilde van een fabriek in Hooge-
n bij een inhaalmanoeuvre over
kop geslagen De 21-Jarige A. Ru-
imori overleed enkele uren na het
igeluk in het Wilhelminaziekenhuis
Assen. De overige vijf inzittenden,
leeftijd variërend van 18 tot 20
ir konden na een onderzoeknaar
uis.
DEN HAAG Dit jaar zal dte schatkist driehonderd miljoen gulden minder aan belas
tinggeld ontvangen, dan nog in maart werd geraamd. Voor een belangrijk deel is dat het
gevolg van de oliecrisis.
Op de Leeuwarderweg even buiten Amsterdam is gistermiddag een grote Belgische vrachtwagen
met oplegger omgeslagen. Persoonlijke ongevallen deden zich niet voor. Het was wel een toe-
om de zwaar beschadigde mastadont weer op wielen te krijgen.
Uit de maandag verschenen voor
jaarsnota over de ontwikkeling van
de rijksbegroting 1974 van minister
Duisenberg en staatssecretaris De
Goede valt verder af te leiden, dat de
rijksuitgaven dit jaar met 2,6 mil
jard meer zullen stijgen dan in de
miljoenennota was geraamd.
De ontvangsten stijgen met 1,3
miljard. Het begrotingstekort stijgl
SCHIPHOL Het afbreken van
de tussenstukken der uitschulfbare
vleugelkleppen, die de DC-10 "Lud-
wig van Beethoven" van de KLM
vorige week boven Amstelveen ver
loor, kan zijn veroorzaakt door me
taalmoeheid, zo luidt de voorlopige
conclusie van het onderzoek, dat de
Rijksluchtvaartdienst naar dit in
cident heeft ingesteld.
Op de twee afgebroken stuk
ken van de kleppen, ieder tweeën-
eenhalve meter lang en 60 cm.
breed, zijn bij het op Schiphol-oost
ingestelde onderzoek vermoeiings-
verschijnselen vastgesteld.
Het toestel maakte een lesvlucht
en daalde voor de landing op Schip
hol. De vliegers lieten de kleppen uit
de vleugels zakken. Daarbij braken
plotseling de bovenste stukken van
de telescopische kleppen in de ruim
20 meter metende linkervleugel af
en stortten naar beneden.
Bij het onderzoek is de RLD ge
bleken, dat het metaal van een der
vijf bevestigingspunten vermoeiings-
verschijnselen vertoonde. Men-neemt
aan, dat deze is afgebroken toen de
klep bij het uitschuiven de lucht
druk kreeg te verwerken. Daarna
zouden ook alle andere vier beves
tigingen zijn bezweken.
Naar bekend wisten de vliegers
de machine ondanks de handicap
op de landingsbaan neer te zetten.
Volgens 'eerste berichten zou de
vliegveiligheid niet in gevaar zyn
geweest, hoewel tussen het onderste
deel van de kleppen en de vleugel
plotseling twee gapende gaten vie
len, zodat de draagkracht van de
linkervleugel op dat moment gerin
ger werd dan die van de rechter
vleugel.
"De Ludwig van Beethoven" was
de eerste DC-10 van de KLM. Het
toestel was op een week na ander
half Jaar in gebruik. Het maakte
zijn eerste lijnvlucht op 19 december
1972 (naar New York). Sedertdien
heeft de KLM nog 5 andere DC-10
machines in gebruik genomen.
Intussen hebben de RLD en de
technische dienst van de KLM ter
stond ook de andere vijf DC-10 ma
chines van de KLM aan een in
spectie onderworpen. Hetzelfde heeft
de technische dienst van Martinair
gedaan met de DC-10 waarover de
ze maatschappij beschikt. "Voorals
nog wordt aangenomen, dat het
voorval met de Ludwig van Beetho
ven een incidenteel geval is ge
weest", aldus een zegsman van het
ministerie van Verkeer en Water
staat. Aan de andere machines zijn
geen gebreken geconstateerd.
tot 3,3 miljard, maar dat was in
maart al voorzien. Onderhands kan
het rijk 2,8 miljard lenen, waarmee
het grootste deel van het tekort
wordt gedekt. Als het even kan wil
de regering geen beroep doen op de
Tpen kapitaalmarkt. De rest van he'
-kort blijft dan ongedekt.
Eerst de stagnatie van de olietoe
/oer en later de forse prijsverhogin
ien van benzine en olie hebben fiks
ïuisgehouden in de belastingsprog
noses. Aan benzineaccijns wordt in
de voorjaarsnota 100 miljoen minder
geraamd en aan olieaccijns zal 60
miljoen minder binnenkomen. De
posten invoerrechten en omzetbelas
ting laten öok een flinke veer: 25 en
100 miljoen gulden. In totaal zullen
ie kostprysverhogende belastingen
lit Jaar volgens de nota 465 miljoen
ïinder opbrengen dan in de miljoe-
aennota was geraamd.
Aan de kant van de directe belas
ingen staan daar stevige meeval
lers tegenover. Aan loon- en inkom
stenbelasting wordt in totaal ruim 1,5
miljard meer geraamd. De vennoot
schapsbelasting zal nog eens 250 mil-
oen meer opleveren.
Duisenberg en De Goede menen,
'at in deze laatste post "zich weer
spiegelt het feit dat de winstgroei in
'973 hoger uitkomt dan eertijds werd
verwacht." Zij wijzen er bovendien
ip, dat de grote aardgasafzet hierbij 1
ook een rol speelt. 'In de toekomst
kan dit deel van de vennootschaps
belasting een bijzonder accent krij
gen", schrijven de bewindslieden.
M.a.w. het aardgas zal de schatkist
in de toekomst nog heel wat opleve-
De komst van de SS "Oriana" betekende gisteren een nieuwe
mijlpaal voor de Rotterdamse haven: het grootste passagiers
schip dat ooit afmeerde. Kapitein J. W. Wacher overhandigde
aan de heer A. M. Leis, lid van de raad van bestuur van de
HAL een scheepsbel afkomstig van de "Rijndam". Jaren ge
leden nam een Britse matroos, die een weddenschap had
afgesloten, de bel
Engeland.
GRONINGEN De Groninger
röntgenoloog dr. C. J. P. Thyn
meent dat massa-onderzoek van
vrouwen boven 35 jaar naar de even
tuele aanwezgiheid van kankerge
zwellen aan deze ziekte met rond 600
per jaar zal doen afnemen, dit mas
sa-onderzoek, dat met behulp van
moderne röntgenapparatuur kan ge
beuren, is volgens hem uitvoerbaar
en verwacht mag worden dat de
kosten ervan weg zullen vallen tegen
de financiële voordelen. Het onder
zoek zou onder de hoede van de
'cruisverenigingen kunnen worden
•litgevoerd, stelt hy voor.
Dr. Thyn zei een en ander van-
laag in Groningen by de aanvaar
ding van zyn benoeming tot lector in
de radiologie aan de Ryksuniversiteit
In Groningen.
Na erop te hebben gewezen dat de
overlevingskans van vrouwen die aan
borstkanker ïyden, ondanks tech
nisch hoogstaande behandelingsme
thoden, de laatste tien tot twintig
jaar nauwelyks is verbeterd, wees hy
op de oorzaak hiervan. De kankerge
zwellen worden meestal pas ontdekt,
als ze te groot zyn en zich naar an
dere delen van het lichaam hebben
..uitgezaaid". „Des te kleiner de tu
mor, des te minder uitzaaiingen, des
te betere overlevingskansen", aldus
En Haag „Geen blindedarm-on-
js". Onderwijsminister Van
nade is vastbesloten: werkende
ngeren moeten een volwaardige
an onderwijs krijgen en niet
nger in een soort wormvormig
inhangsel aan ons onderwijsbestel
irden opgehangen.
minister vond gisteren in de
ste Kamercommissies voor onder-
t sociale zaken een vrij willig
hoor voor zijn ideeën, tijdens het
I erleg over de invoering van de
feede dag gedeeltelijke leerplicht
por 15-jarigen.
Jjn uiteindelijke doel is een geheel
leuwe vorm van onderwijs: het
pticipatie-onderwijs. Werkende
[ngeren in de leeftijd van 15 tot
jaar zullen in die opzet in de
[rste plaats leerling zijn, onderwijs
fenieben, en pas op de tweede plaats
[a een soort stages met aangepaste
Ploning. hun licht opsteken in het
(edrijfsleven. Of, zoals VVD-woord-
I perder Vonhoff het uitdrukte:
Werkende Jongeren zyn een ver
dwijnende groep. Zij worden leren-
Ie jongeren".
Joordat het echter zover is de
o pmmissieleden wezen daar nadruk
kelijk op moeten nog tal van
[arrières worden overwonnen. De
leerplicht zal moeten worden uitge
breid tot 18 Jaar. Dat kan niet in
eens, maar geschiedt in fasen die
door Van Kemenade duidelijk zijn
aangegeven: twee dagen gedeeltelij
ke leerplicht voor 15-Jarigen in
augustus van dit Jaar, volgend jaar
twee dagen voor 16-jarigen en nog
voor eind '77 eenzelfde leerplicht
voor 17-jarigen. Eerst daarna en
voor 15-Jargen het eerst (voor eind
'77) zal worden overgegaan tot
invoering van de volledige leer
plicht.
Tot die tijd zullen de vormingscen
tra en de instellingen voor beroeps
begeleidend onderwijs (parttime-op-
leidingen) de gedeeltelijk leerplich
tige jongeren moeten opvangen. Alle
commissieleden onderschreven de
stelling dat die opvang eerst zin-
zal zijn als de instellingen voor
vorming en opleiding tot samenwer
king hebben besloten. Omdatv tal
van pogingen daartoe nog nauwe
lijks tot resultaten hebben geleid
vroeg met name de KVP-er Her
mes, ook sprekend namens AR en
CH, zich af of de invoering van de
„tweede dag 15-jarigen" in augustus
wel zo verstandig is.
„Er zijn nog nauwelijks mogelijkhe
den voor een integratie", aldus de
heer Hermes, „en de garanties dat
beide werkvormen niet nog verder
uiteen groeien, ontbreken volledig".
Als een nood-oplossing" stelde hij
daarom voor de 15-Jarige werkende
Jongeren te verplichten één dag aan
vormingscentrum
door Van Kemenade geponeerde aan een parttime-opleiding door te
brengen. „De integratie van beide
werksoorten kan zo worden veilig ge
steld", aldus de heer Hermes, die
vreest dat het vormingswerk anders
In een nadelige positie ten opzichte
van het beroepsbegeleidend onder
wijs komt te verkeren.
Minister Van Kemenade bleek die
vrees te delen, maar voorlopig niets
te zien in verplichtingen tot inte
gratie. „De beste weg is de vrijwilli
ge weg", aldus de bewindsman, die
een aantal maatregelen aankondig
de om de samenwerking tussen vor
mingswerk en de instellingen voor
beroepsbegeleidend onderwijs te sti
muleren. Met name de voorlichting
aan de scholen en him besturen over
de voordelen van samenwerking zal
extra aandacht krijgen.
De heer Vonhoff protesteerde fel
Den Haag De Koninklyke Mare
chaussee streeft er naar begin Juli
het onderzoek af te ronden, dat in
opdracht van de regering is inge
steld naar mogelijke gevallen van
mishandeling en intimidatie in het
korps mariniers. de uitslag van het betreffende
Dit heeft minister van Defensie derzoek te lang op zich liet wachten.
Vredeling gisteren meegedeeld in Maar de grondigheid waarmee de
antwoord op vragen van het CPN- beweerde feiten moeten worden on-
tweede-kamerlid Wolff. derzocht, vergt, aldus de bewinds-
Het kamerlid was van mening dat man, onvermijdelijk enige tijd.
(„een staaltje regelzucht waar ik
geen bewondering voor heb") toen
de minister bovendien aankondigde
dat de programma's die het be
roepsbegeleidend onderwijs voor het
komend cursusjaar samenstelt, door
het ministerie zorgvuldig zullen
worden nageplozen om te voorko
men dat deze instellingen ook typi
sche vorming ter hand zullen ne-
De bewindsman verdedigde deze
maatregel door erop te wijzen dat
vorming niet alleen een zaak is van
een aantal individuele deskundige
vormingswerkers maar ook van de
hele „setting" waarin de vorming
wordt gepresenteerd. Overigens liet
minister Van Kemenade er geen
twijfel over bestaan dat de integra
tie toch verplicht zal worden gesteld
als langs de vrijwillige weg, waar
voor de instellingen extra man
kracht kunnen krijgen, geen resul
taten worden geboekt.
De premie van 20 gulden per werk
nemer per week voor werkgevers die
bereid zijn 15-jarigen in dienst te
nemen die twee dagen per week
leerplichtig zijn, werd door de com
missies aarzelend ontvangen. „Het
is Jammer dat we eigenlijk niets
beters hebben dan premies", ver
zuchtte mevrouw Barendregt
(PvdA), die pleitte voor een verho
ging van de minimum Jeugdlonen.
De heer Van Aardenme (WD) be-
twyfelde of de .gewenningspremie"
(minister Boersma) voor kleine be
drijventoereikend zal zijn. Evenals
de bewindsman voor sociale zaken
was de WD-woordvoerder somber
gestemd over de arbeidsmarkt voor
werkende Jongeren.
Minister Boersma sprak van een
duidelijk verslechterde situatie in de
laatste maanden, vermoedelijk mede
veroorzaakt door de invoering van
het minimum Jeugdloon. Een ver
schil in hoogte van de premies voor
kleine en grote bedrijven, acht hij
niet haalbaar. „Niet ondenkbaar" is
het volgens de minister dat volgend
jaar de gewenningspremie is voor
één Jaar van kracht van het be
drijfsleven een bijdrage zal worden
gevraagd.
„De grens voor het volwassen mini
mumloon zal in de toekomst tot 18
Jaar worden teruggebracht", aldus
minister Boersma, die zijn aanvan
kelijke plan om die grens al dit
Jaar terug te brengen van 23 op 22
Jaar doorkruist zag door gewijzigde
economische omstandigheden.
dr. Thyn, die stelde dat de röntgen-
diagnostiek thans zover is gevorderd
dat nog niet voelbare gezwelletjes
van 0,5 cm grootte in de borsten
rijntgenologisch kunnen worden aan
getoond.
Met een zogenaamde „mammo-
graaf" kunnen volgens dr. Thyn per
jaar ruim 800 vrouwen worden on
derzocht. Hy berekent dat voor een
volledig onderzoek van alle vrouwen
boven 35 Jaar ongeveer 400 onder-
zoek-units nodig zyn.
Het nut van een dergeiyk onder
zoek naar de aanwezigheid van nog
kleine tumoren biykt volgens dr.
Thyn uit de volgende cyfers: van de
vrouwen by wie in de borsten een
tumor is gevonden, die zich nog niet
heeft uitgezaaid is uiteraard na
behandeling na tien Jaar nog on
geveer 70 pet nog in leven, zyn er
al wel uitzaaiingen, dan is die over
levingskans van tien Jaar gedaald tot
29 pet.
In 1960 overleden in Nederland
2249 vrouwen aan de gevolgen van
borstkanker. Voor longkanker was
dat cyfer in 1969 4698, maagkanker
3210 en kwaadaardige gezellen in de
dikke darm 3061. De röntgenologie
kan volgens dr. Thyn steeds beter
dit soort gezwellen in een vroegtydig
stadium opsporen, maar preventief
onderzoek naar maag- of- darmkan
ker acht hy niet of nauweiyks uit
voerbaar gezien de hoge kosten en
het tekort aan röntgenologen. By het
röntgenologisch onderzoek, bedoeld
ter opsporing van tuberculose, kun
nen ook kankergezwellen in de lon
gen worden aangetoond.
Zes Arnhemmers
aangehouden
wegens reeks
brandstichtingen
ARNHEM De Arnhemse politie
heeft in het afgelopen weekeinde
vier Jonge inwoners van Arnhem
aangehouden, die ervan worden ver
dacht brand te hebben gesticht in
bewoonde en onbewoonde woningen
in de saneringswijk Klarendal. Gis
teravond zijn nog twee inwoners van
die wyk aangehouden. Na verhoor
zullen zy worden voorgeleid aan de
officier van Justitie, die door de Arn
hemse politie is gevraagd met spoed
op te treden tegen de brandstich
tingen.
Volgens de politie zal met de arres
taties van deze Arnhemmers de rust
in deze oude wijk kunnen terugke
ren.
Enkele gezinnen uit deze wyk heb
ben de vorige twee nachten in de
openlucht doorgebracht. Zij deden
dit uit angst voor het uitbreken van
nieuwe branden. Het afgelopen week
einde gingen twee oude panden in
vlammen op, nadat vorige maand en
in het voorjaar ook al verscheidene
afbraakpanden door brand werden
verwoest. Vorig voorjaar zijn onge
veer honderd slooppanden door
brand vernietigd.
