Nixon geeft Israëliërs ook
reactor
PORTUGEES OVERLEG
MET PAIGC LIJKT
WEER VASTGELOPEN
Afrikaanse eenheid broos
ontsnapte aan nieuwe
„Wereld
oorlog"
President VS na Saoedi-Arabie en Syrië in Jeruzalem
Zweedse
prinses
getrouwd
Splitsing dreigt tussen twee kampen
MAANDAG 17 JUNI 1974 V
WENEN (AP) In zijn weke
lijkse radiotoespraak heeft de
Oostenrijkse kanselier dr. Bruno
Kreisky gezegd dat als de Ara
bieren de laatste oorlog in het
Midden-Oosten hadden verloren,
er een „verschrikkelijk conflict
had gedreigd".
Kreösky, die niiet lang geleden een
bezoek aan Moskou heeft ge
bracht en die verleden week dins
dag in Salzburg een gesprek had
met president Nixon. zei dat hij
thans in een positie verkeerde dat
hij kon zeggen: „Verleden jaar,
in de herfst, stonden wij vlak bij
een verschrikkelijke botsing tus
sen de twee wereldmachten".
„Het laat geen twijfel dat de Sow.
jet-Unie niet zou hebben gedoogd
dat haar Arabische bondgenoten
een niieuw verlies zouden lijden,
en dat zij dan militair tussenbeide
zou zijn gekomen, met haar eigen
troepen, en gepoogd hebben het
confliot door middel van de eigen
strijdkrachten te beëindigen".
„Ik ben er net zo zeker van", al
dus de bondskanselier, „dat de
Verenigde Siaten ook niet werk
loos zouden blijven toezien en op
hun beurt ook militair waren
gaan ingrijpen. Het resultaat er
van zou zijn geweest: een con
flict tussen de twee wereldmach
ten".
Diit was voorkomen, aldus Kr els-
ky. „door het leggen van recht
streeks contact tussen de VS en
de Sowjet-UnÊe".
„Hat gaat erop lijken", aldus
Kreisky, „dat er tol het Midden-
Oosten een geheel nieuwe toe
stand aan het ontstaan is. Wij
weten niet hoe stabiel die zijn zal,
gezien de hele met elkaar botsen,
de factoren en de vele onzeker
heden".
De kanselier had eerder dit Jaar,
als hoofd van een delegatie van
de socialistische internationale,
het Midden-Oosten bezocht. Hij
zei dat Oostenrijk zowel me Is
raël als met de Arabische landen
goede betrekkingen onderhoudt
en dat alle bestaande misverstan
den thans zijn bijgelegd.
„De regering te Tel Aviv weet
thans dat Oostenrijk destijds
nooit de bedoeling heeft gehad
een einde te maken aan de op
vang van Joodse emigranten", zei
Kreasky spiekend over de sluiting
van het opvangcentrum te Schö-
nau. .Het is ons ook even duide
lijk dat het probleem der Pales
tij nen moet wonden opgeloöt.
STOCKHOLM (Reuter/UPI) j
Prinses Christina, een 30-Jarige zus-
ter van koning Carl Gustav van Zwe- I
den. is zaterdag in Stockholm ge
trouwd met de zakenman TordMag-
nusson (31). die ze al 16 Jaar kent.
Het paar is door aartsbisschop Olaf
Sundby. hoofd van de Lutherse kerk
in Zweden, in de paleiskapel in de
echt verbonden.
Prinses Christina trouwde als laat
ste van de vier zusters van de koning.
Ze is van plan haar baan bij het Ro
de Kruis aan te houden.
De plechtigheid vond plaats in de
kleine koninklijke kapel te Stock
holm in aanwezigheid van veel vors
telijke gasten, onder wie prinses Bea
trix en prins Claus.
Tot de gasten behoorden verder de
kroonprins van Noorwegen en diens
vrouw Sonja, de Deense koningin
Margrethe en haar zuster Benedik
te, en de moeder van beiden, konin
gin-moeder Ingrid, die een tante is
van de bruid.
Na het huwelijk van prinses Chris
tina is koning Carl Gustaf het enige
lid van het Zweedse koninklijke ge
zin dat niet gehuwd is.
RUBENS IS TE
RESTAUREREN
CAMBRIDGE (AP) Honderden
mensen zijn gisteren naar Cambrid
ge gegaan om Rubens' vermaarde
"aanbidding der wijzen" te zien dat
in de "King's College Chapel" van
de universiteit in de nacht van vrij
dag op zaterdag door vandalen is
beschadigd.
In het meesterwerk waren de let
ters I.R.A. gekrast, vermoedelijk 1
met een muntstuk. De letters had
den een hoogte van 60 centimeter.
De letters I.R.A. vormen de afkor
ting van Irish Republican Army, het
Ierse Republikeinse Leger dat in
Ierland illegaal is. maar in Groot
Brittannlë niet.
Het doek was in 1959 op een veiling
te Londen gekocht, voor het record
bedrag van 275.000 pond. door een
Britse zakenman die het een Jaar
later de universiteit van Cambrid
ge ten geschenke gaf.
De "aanbidding der wijzen" is door
Peter Paul Rubens geschilderd in
1634. Het doek was oorspronkelijk
een altaarstuk voor het klooster
van de Orde der Witte Nonnen
te Leuven.
De restauratie van het kunstwerk
zal. aldus de deken van het college,
ds. Michael Till, mogelijk zijn maar
lang duren en zeer moeilijk en kost
baar zijn. De krassen waren door-*
gedrongen tot op het linnen.
Voormalig
topman FBI pleit
Kissinger vrij"
WASHINGTON (Reuter. UPIY
De voormalige FBI-directeur Wil
liam Ruckelshaus heeft gisteren in
een televisie-interview gezegd dat de
huidige minister van buitenlandse
zaken Kissinger naar zijn mening
niet "fout" is geweest in de afluis-
teraffaire van de Jaren 1969—1971.
Kissinger heeft niet meer gedaan,
dan het verstrekken van de namen,
van mensen die toegang hadden tot
geheime informatie. Daarop ont
wikkelde de FBI methoden om de
"lekken" te stoppen.
"In de zin dat hij namen ver
schafte van mensen die afgeluisterd
zouden worden, kun je zeggen dat
hij de stoot tot het afluisteren gaf.
Maar zijn definitie van "het initia
tief nemen" was dat het afluisteren
niet zijn Idee was. Hij klaagde al
leen maar over de lekken", aldus
Ruckelshaus.
Ruckelshaus zei ook dat president
Nixon nog over veel Informatie be
schikt. die overgedragen zou moeten
worden aan de commissie voor Justi
tie van het hiiis van afgevaardigden.
De verzekering van Nixons advo
caat James St. Clair, dat alles wat
de president over Watergate weet. nu
is onthuld, is volgens Ruckelshaus
onjuist.
probleem van de Kaapverdische El-
landen apart te behandelen. Dit zou
dan een belangrijke concessie van de
zijde van de PAIGC zijn geweest.
Maar uit latere verklaringen van de
leiders van deze partij bleek dat zij
op dit punt een zekere reserve in
acht wilden nemen.
President Nixon bij zijn aankomst op het zwaar bewaakte vliegveld Ben Goerion van Jeruzalem,
waar hi) met zijn vrouw Pat (links) werd ontvangen door de Iraëlische president Katzir.
JERUZALEM (AP) President Nixon zal zijn goedkeuring
hechten aan het verlenen van Amerikaanse steun bij de ont
wikkeling door Israël van kernenergie op gelijke wijze als de
Verenigde Staten Egypte in dit opzicht zullen gaan helpen, zo
heeft minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger van
morgen bekend gemaakt. Op een persconferentie die voorafging
aan de publikatie van een gezamenlijk communiqué over de
besprekingen tussen Nixon en premier Yitzhak Rabin ver
klaarde Kissinger dat het redelijk was aan te nemen dat Ver
enigde Staten bereid zijn met Israël dezelfde overeenkomsten
te sluiten ten aanzien van de ontwikkeling van kernenergie als
met Egypte gesloten waren.
Nixon heeft vrijdag in Caïro be
kend gemaakt dat de Verenigde Sta
ten aan Egypte kernreactoren en
splijtstof voor de produktle van elek
triciteit zullen leveren.
Ondanks de verzekeringen dat een
en ander niet ertoe zou leiden dat
Egypte de mogelijkheid krijgt kern
wapens te vervaardigen is de mede
deling van het kern-akkoord in Is
raël zowel als het Amerikaanse Con
gres met gemengde gevoelens ontvan
gen.
Ook op de persconferentie van van
morgen werden Kissinger weer vra
gen hierover gesteld. Hij verklaarde
dat de Verenigde Staten elke over
eenkomst zorgvuldig zouden bestude
ren teneinde volledig uit te sluiten
dat er geen misbruik van zou kunnen
worden gemaakt.
Kissinger zei dat er nooit vragen
zijn gerezen naar aanleiding van de
bijna 30 andere overeenkomsten die
de Verenigde Staten hebben afgeslo
ten met andere landen over de ont
wikkeling van kernenergie.
Verleden maand is de kwestie in de
belangstelling egekomen toen India
aankondigde 'n kernbom tot ontplof
fing te hebben gebracht. Tussen In
dia en Canada bestond een overeen
komst voor de ontwikkeling van kern
energie in India.
Kissinger zei dat de door Canada
getroffen waarborgen niet zo water
dicht waren als de Amerikaanse.
President Nixon is gisteren in Je
ruzalem aangekomen voor overleg
met de Israëlische regeringsleiders.
Het vliegtuig met Nixon en zijn ge
volg kwam van Damascus en land
de op het vliegveld Ben Goerion bij
Tel Aviv. Vandaar reed de Ameri
kaanse president in een kogelvrije
Cadillac naar het Koning David Ho
tel in de heilige stad.
Voor het bezoek van Nixon zijn
in Israël buitengewoon strenge vei
ligheidsmaatregelen getroffen. De we
gen rond het hotel waar Nixon lo
geert, zijn over een afstand van 400
meter afgesloten en soldaten, onaer
wie manschappen van een keurregi
ment parachutisten, hielpen de politie
bij het patrouilleren door de volle
straten.
Verwacht wordt dat de Amerikaan
se president en de Israëlische pre
mier Yitzhak Rabin en diens minis
ters een breed scala van onderwerpen
zullen bespreken, waaronder de Ame
rikaanse militaire steun aan Israël,
het lot van de Joodse Russen die geen
uitreisvisa kunnen krijgen en de
kwestie van het akkoord tussen de
V.S. en Egypte over de levering van
kernbrandstof en een reactor.
Getroffen landen Slechts zeven
landen hebben tot dusverre gerea
geerd op een oproep van secretaris
generaal Waldheim van de V.N. om
hulp aan die landen, die het zwaarst
getroffen zijn door de hoge prijzen,
voor olie, levensmiddelen en mest
stoffen. Die landen zijn Zweden, Fin
land, IJsland, Noorwegen. Canada,
Japan en Venezuela. De oproep aan
Waldheim ging op 9 mei uit naar 45
landen. De antwoorden moeten
uiterlijk zaterdag binnen zijn. De
hebben tot dusverre geantwoord op
de oproep van Waldheim.
Rellen in
Londen:
een dode
Een dode, 39 gewonde po
litiemannen en 54 gearres
teerde demonstranten waren
het resultaat na een bloedig
treffen tussen linkse betogers
en rechtse demonstranten
van het Nationale Front in
Londen. Vijfhonderd man po
litie, die een betoging in het
oog hield van duizend leden
van het rechtse Nationale
Front tegen het besluit van
de regering amnestie te ver
lenen aan klandestiene im
migranten uit landen van het
Gemenebest, raakte slaags
met verscheidene honderden
linkse betogers.
Een der betogers overleed
enkele uren later in een zie
kenhuis. Een Marxistische
groepering die aan de tegen-
demonstratie deelnam, heeft
de politie beschuldigd van
samenwerking met het Na
tionale Front en van gebruik
van geweld zoals men sinds
de jaren twintig niet meer
van haar had meegemaakt.
Anti-bureaucraat De Sowjetrus-
sische partijleider Brezjnew heeft
duidelijk gemaakt dat hij sterk ge
kant is tegen bureaucratie. In een
grote rede over binnenlandse en bui
tenlandse aangelegenheden zei de
partijchef vrijdag JL: "Wij moeten
de strijd tegen alle verschijningsvor
men van bureaucratie opvoeren".
Radioactiviteit De Pakistaanse
Commissie voor Atoomenergie,
heeft gisteren bekendgemaakt dat
radioactieve neerslag is waargeno
men na de Indiase kernproef van en
kele weken geleden. De eerste on
dergrondse Indiase kernproef werd
gehouden in de staat Rajasthan. 64
km van de grens met Pakistan. Bij
het onderzoek van stof. grond, water
en planten zijn radioactieve deel
tjes gevonden, aldus het rapport van
de Pakistaanse commissie.
LISSABON (AFP) De nogal on
verwachte onderbreking van de on
derhandelingen die donderdag en
vrijdag in Algiers zijn gevoerd tussen
de Portugese minister van Buiten
landse Zaken, Mario Soares, en een
afvaardiging van de PAIGC. de Afri
kaanse partij voor de onafhankelijk
heid van Guinee-Bissau en de Kaap
verdische Eilanden, heeft in Lissabon
vele vragen opgeroepen.
Men wist dat Mario Soares zater
dag naar Lissabon moest terugkeren
om vandaar naar Ottawa te reizen
ter bijwoning van de bijeenkomst van
de Navo-ministers van Buitenlandse
Zaken, maar men had gedacht dat
de Portugese minister voor overzeese
gebiedsdelen, de Almeida Santos, de
onderhandelingen in Algiers zou
voortzetten.
Bekend is voorts dat Soares direct
Na aankomst in Algiers, het onder
werp van de onderhandelingen vrij
nauwkeurig afgebakend heeft. Hij
zei toen namelijk dat het in Algiers
alleen maar ging om het bereiken
van een eerste akkoord, dat verdere
onderhandelingen mogelijk zou moe
ten maken.
Waarnemers in de Portugese
hoofdstad zijn verder van mening
dat de rede die de president van Por-
Nixon ontmoet
De Spinola op
Azoreneiland
JERUZALEM (UPI) President
Nixon is van plan tijdens een tus
senlanding op de Azoren een ont
moeting te hebben met de nieuwe
Portugese president Antonio de Spi
nola, zo is zondag door functionaris
sen van het Witte Huis in Jeruzalem
meegedeeld.
Op Nixons reisprogramma stond al
een rustpauze op het Azoreneiland
Terceira, waar het presidentiële
vliegtuig brandstof moet innemen op
de Amerikaanse luchtmachtbasis La-
Jes
Een onderhoud met de Spinola
was niet voorzien, maar volgens zegs
lieden van het Witte Huis heeft de
Portugese president in een telegram
aan Nixon blijk gegeven dat hij een
gesprek op prijs zou stellen. Daar zal
nu een regeling ooor uitgewerkt wor
den, aldus de zegslieden. Nixon komt
morgen op de Azoren aan en vertrekt
daar woensdag voor de thuisreis naar
Washing too.
Mario Soares
tugal, generaal De Spinola, aan de
vooravond van het overleg in Algiers
en ter gelegenheid van de eedsafleg
ging van de nieuwe gouverneurs-ge
neraal van Angola en Mozambique
hield neerkomt op een verharding
van het Portugese standpunt. De Spi
nola bekrachtigde toen met nadruk
de principes waarop de Portugese de
kolonisatiepolitiek is gebaseerd, te
weten een proces in fasen, dat moet
beginnen met een bestand en gevolgd
moet worden door een periode van
democratische herstructurering van
de plaatselijke politieke instellingen
met als bekroning 'n referendum,
waarbij de bevolking over haar eigen
lot kan beslissen.
De bevrijdingsbewegingen en in
het bijzonder de PAIGC nemen ech
ter een tegenovergestelde positie in.
Zij willen eerst een principe-over
eenkomst over de onafhankelijkheid
en daarna pas een bestand. Waarne
mers in Lissabon zijn de mening toe
gedaan dat De Spinola ln zijn rede
in de eerste plaats het probleem van
de dekolonisatie in Angola en Mo
zambique op het oog had. omdat dit
veel ingewikkelder is dan het deko-
lonisatievraagstuk in Guinee-Bissau,
waar maar weinig mensen van Eu
ropese afkomst wonen en de econo
mische belangen van geen betekenis
zijn.
In Lissabon acht men het hoogst
waarschijnlijk dat de onderhandelin
gen in Algiers zijn opgeschort in
verband met de positie van de Kaap
verdische Eilanden. Na de gespreks
ronde in Londen tussen de Portuge
zen en de PAIGC leek het erop dat
belde partijen besloten hadden het
MOGADISJOE (AP) De Afrikaanse regeringshoofden zijn
gisteren naar huis teruggekeerd na het bijwonen van de grote
jaarlijkse vergadering van de organisatie voor Afrikaanse een
heid (O.A.E.) in Mogadisjoe. Duidelijk is dat een splitsing
dreigt tussen twee kampen: het pro-Arabische en het pro-
zwart-Afrikaanse.
Veel waarnemers te Mogadisjoe zien
in de benoeming van William Eteki
uit Kameroen als nieuwe secretaris
generaal van de Organisatie het be
wijs dat bepaalde landen de groeien
de invloed willen stuiten van het aan
olie rijke noord-Afrika, landen be
horend tot de Arabische liga.
De tegenkandidaat van Eteki, de mi
nister van Buitenlandse Zaken van
Somalië Omar Artech, was door de
Arabische landen sterk gesteund. Het
is ook duidelijk geworden dat het in
Addis Abeba gevestigde secretariaat-
generaal verscheurd wordt door al
lerlei stammentegenstellingen en
nauwelijks in staat kan worden ge
acht de problemen der continentale
ontwikkeling aan te kunnen.
Touwtrekken
Veel waarnemers zijn van oordeel
dat het begrip „Afrikaanse eenheid"
in feite niet veel om het lijf heeft,
althans nog niet. De vergadering
had 20 maal gestemd over een nieu
we secretaris-generaal. Het ging toen
tussen Artech en de minister van
Buitenlandse Zaken van Zambia,
Vernon Mwaanga. Tenslotte trok Ar
tech zich terug ten bate van Eteki,
en die werd na 15 uur van touwtrek
ken tenslotte met algemene stemmen
gekozen.
De vergadering heeft meer tijd en
energie besteed aan het benoemen
van een nieuwe secretaris-generaal
dan aan het opstellen en het aan
vaarden van politieke en economi
sche besluiten.
Portugal
Tenslotte werd in een resolutie ver
klaard dat:
De O.A.E. bereid is diplomatieke
betrekkingen met Portugal aan te
knopen als Lissabon Guinee-Bissau
als staat erkent en met de verzets
leiders van Mozambique en Angola
gaat onderhandelen over het geheel
onafhankelijk worden van die twee
gebieden:
De O.A.E. een commissie zal op
richten die moet nagaan hoe in geval
van bepaalde noodtoestanden, vooral
als het gevolg van klimatologische
oorzaken (zoals de droogte), moet
worden gehandeld;
Een uit acht leden bestaande
commissie zal voortgaan het pro
bleem, bestaande tussen Ethiopië en
Somalië, op te lossen over het be
heer van de woestijn van Ogaden,
die ligt in het oostelijke deel van
Ethiopië,
De economische sancties gericht
tegen Rhodesië en Zuid-Afrika zul
len worden versterkt;
Onafhankelijk Afrika voort zal
gaan met het houden van onderhan
delingen met de E.G. met als doel
economisch bondgenootschap en
Afrika een gemeenschappelijke
houding zal innemen op de te Cara
cas te houden conferentie over zee
en land, die in Juli wordt gehouden.
en daar de eis te stellen dat de ter
ritoriale wateren van Afrika zich
moeten uitstrekken tot 200 mijl (320
kilometer) uit de kust. Ook is ver
klaard dat de O.A.E. bereid is be
sprekingen te gaan beginnen met de
Arabische Liga over gezamenlijke
economische ontwikkelingen.
Idi Amin
De slottoespraak van de conferentie
werd uitgesproken door de president
van Oeganda, generaal Amin, die
zei dat de Afrikaanse leiders „zich
moeten bevrijden van het imperia
listische beheer". HU kondigde aan
dat de volgende vergadering van de
O.A.E., in juni 1975, zal worden ge
houden in de Oegandese hoofdstad
Kampala, „en u zult daar zeer goed
worden ontvangen".
Hierover werd nogal schamper ge
lachen in de zaal door gedelegeerden
die menen te weten wat er zich al
lemaal aan moorden en onrust heeft
afgespeeld in Oeganda sinds Amin
daar de macht greep, drie Jaar gele
den.
