'GROTE SOLISTEN ZIJN
MEESTAL
EENZAME
MENSEN'
vreemdgeld
C/fiÖl
NOS krijgt redactionele
verantwoordelijkheid
over radionieuwsdienst
...en gisteren
Jan Goudswaard is tevreden met zijn plaats
in de achterhoede van het Residentie-Orkest
TV morgén]
DUITSE TV
VRIJDAG 7 JUNI 1974
De gitaar mag dan een populair en veel gehanteerd instru
ment zijn, de grammofoonplaat die Jan Goudswaard kort gele
den vol speelde is de eerste elpee van een Nederlandse gitarist
in het klassieke genre- "Romanesca", verschenen op Chris
Hinze's privé-merk Key tone Records. Wie Jan Goudswaard is?
Dagelijks levert hij zijn weinig opvallende bijdrage aan het
openbare muziekleven door met een klein koffertje zijn fraaie
nieuwe eengezinswoning in Leidschendam te verlaten op weg
naar het Residentie-Orkest. Binnen die formatie neemt hij een
plaats in de achterhoede in.
HU bespeelt het kleinste instrument
van het orkest, namelijk de piccolo,
die nogal met zijn stevige postuur
contrasterende schreeuwlelijk die Je
door alles heen hoort. Zijn tweede
stuk handbagage pleegt een gitaar-
kist met inhoud te zijn. want van
de orkestrepetitie snelt hij meestal
naar het Koninklijk Conservatorium
vcor Muziek waaraan hU als leraar
voor het hoofdvak giltaar is verbon
den.
Met gitaar, piccolo of fluit (het in
strument dat hij ook af en toe in
het orkest bespeelt) bedrijft hij bo
vendien veelvuldig ensemblespel. "Ik
zo nooit zo hard kunnen werken
als hij" zegt Willy Goudswaard-
Pannebakker, slagwerkster, bekend
van concertzaal, televisie en radio.
Vroeger toen het Amsterdams Phil-
harmonisch Orkest nog gewoon
Kunstmaandorkest heette en Wou
ter Paap ons als toelichter in zijn
dubbel-rij-knoops-kostuum attent
maakte op de fijne kneepjes zag
men Willy met haar lange hyper-
lichtblonde haar vaak op de beeld-
huis met triangel, bekkens enzo
voort in de weer.
Televisieregisseur Jurriaan Andries-
sen, zich bewust van het bijzondere
van door vrouwenhanden bediend
slagwerk in het algemeen en Willy
Pannebakker in het bijzonder, zette
haar met zijn shots veelvuldig te
kijk. Zo werd Willy een anoniem
begrip voor wie regelmatig de ver
richtingen van Anton Kersjes e,
zijn Kunstmaandorkest op de tele
visie volgde.
Jurriaan Andriessen is ook de oor
zaak van het feit dat Willy Panne-
Sakker Willy Goudswaard werd. Op'
een repetitie van een van zijn stuk
ken leerde zU Jan kennen. Na haar
huwelijk heeft zij het orkest verla
ten om als free-lance slagwerkster
door het leven te gaan- Stil zitten
hoeft zij daarbij niet want de mo
derne orkestliteratuur is rijk aan
slagwerk en wanneer men ergens
Willy Goudswaard: een leven voor en met de klassieke muziek
voor een gecompliceerde partij ie
mand nodig heeft wordt meteen
aan haar gedacht.
Hoewel zoontje Michel (bijna twee
jaar) vermoedelijk over een maand
broederlijk of zusterlijk gezelschap
krijgt stond Willy vorige week nog
in de Kurzaal met haar armen te
meppen en te zwaaien bij de uit
voering van "Match" van Kagel, die
rnaar haar mening en ook die van
Jan- een van de beste componisten
van deze tijd is.
Wie zowel Jan als Willy Gouds
waard heeft zien spelen ontkomt
waarschijnlijk niet aan de indruk
dat Willy- altijd druk tussen haar
metaal- heel wat dynamischer is
dan Jan, die altijd met een nuchter
gezicht zijn partijtje blaast of tok
kelt. "Helemaal verkeerd" zegt zij,
"hij is helemaal niet zo rustig".
AMSTERDAM "Mijn vorig
jaar uitgesproken positieve ver
wachting van de toen Juist aange
vangen gezamenlijke studie met
de NOS over nieuwsgaring en
nieuwsverstrekking, met als
acijut onderdeel de positie van de
radionieuwsdienst ANP, zal bin
nenkort op bevredigende wijze 'n
eerste afronding krijgen". Dit zei
mr. C. J. Houwert, voorzitter van
de vereniging "De Nederlandse
Dagbladpers" gistermiddag in
zijn Jaarrede op de in Amsterdam
gehouden Jaarlijkse algemene le
denvergadering van deze organi
satie. "De noodzaak en de wil tot
overeenstemming hebben hun ef
fect voor het opheffen van de be
staande tegenstelling niet gemist"
aldus mr. Houwert.
In een vraaggesprek met een
verslaggever van de radiorubriek
"Hier en Nu" zei de voorzitter,
van de Nederlandse Omroep Stich
ting, de heer E. A. Schiittenhelm
over deze kwestie: "Het uitgangs
punt voor het overleg is dat de
redactionele verantwoordelijkheid
zal moeten berusten bij de NOS.
Daarover is overeenstemming
bereikt. We hebben een uitwer-
kingsvorm gekozen, waarvan ik
aanneem dat die het ook wel in de
besturen zal halen en dat die ook
praktisch uitvoerbaar is". Voorts
zei de heer Schiittenhelm: "Er
komt een principiële verande
ring. Of dat de facto grote veran
deringen zal brengen met name,
voor het personeel geloof ik niet".
De algemeen directeur van het
ANP, mr. J. Jolles, zei in een
commentaar: "Het ligt in de ver
wachting, dat in een aanvullende
overeenkomst tussen NOS en
ANP de verantwoordelijkheden
wat betreft de radionieuwsdienst,
zowel van de NOS als van het
ANP nader zullen worden gepre
ciseerd. Aan het ANP zal de ver
zorging van de radionieuwsdienst
volgens het bestaande contract
blUven worden toevertrouwd.
Dit is de strekking van het over
leg, zoals dit in een studiegroep
tot nu toe is gevoerd. Maar laten
wij hierbij niet vergeten dat de
verantwoordelijke bestuurlijke or
ganen van beide organisaties zich
npg over de ontwikkelde gedach
ten moeten uitspreken. Het lijkt
mij voorbarig hierop vooruit te
lopen maar het is evident, dat
de wil tot overeenstemming bij al
le partijen aanwezig is".
Jan laat vervolgens de waarderende
woorden aan zijn adres vaderlijk
over zich heengaan en zet desge
vraagd de plaat "Sketches on Bach"
van Chris Hinze op. Zelf speelt Jan
Goudswaard op die plaat de bege
leidende gitaarpartij. Chris Hinze
was daarmee zo verguld dat hij
toen hij eenmaal zijn eigen platen-
merkje Keytone uit de grond had
gestampt meteen een soloplaat voor
Jan Goudswaard reserveerde. Daar
op vindt men Spaanse en Zuidame-
rikaanse gitaarstukken van de zes
tiende eeuw tot deze tijd met com
ponisten als Sor, Albeniz, De Falla,
Villa Lobos en Ponce.
Hij grinnikt wanneer via zijn elek-
trostaten Chris Hinze tussen fnkele
Bachse noten een lichtzinnige sli
ding maakt, "ik zou het zo niet
kunnen. Dat is een heel aparte
techniek." Overbodig om te vragen
of hij er bezwaar tegen heeft dat
op deze marnier met Bach gespeeld
wordt.
Willy trouwens ook niet: "Waarneer
ik deze plaat niet gekregen had zou
ik hem gekocht hebben". Jan is ge
noeg realist om hem te durven vra
gen of hij denkt dat zijn soloplaat
ook internationaal mee kan komen.
'Tk dacht het wel" zegt hij maar
gaat er niet verder op in.
In Nederland kreeg de plaat in ie
der geval indirect een duwtje in de
rug door Jan Goudswaards optreden
in het tv-programma "Music All
In" van enkele weken geleden. Op
die avond zat zijn vrouw op het
andere net met Match in "Uit de
Kunst".
Zou ooit het moment kunnen ko
men dat er een keus wordt gemaakt
tussen fluit en gitaar? Zijn reactie:
"Als ik heel eerlyk ben moet ik
zeggen dat ik de gitaar toch net
nog iets interessanter vind dan de
fluit. Maar die orkestbaan geeft Je
een stuk zekerheid. Zoiets kun je
met een gezin niet zo maar vaarwel
zeggen of er moeten andere zeker
heden voor in de plaats komen. Ik
moet trouwens zeggen dat ik het
leven solist nooit geambieerd heb.
In het orkest zie ik ze altijd van
nabij. Het zijn meestal erg eenzame
mensen die grote solisten. Ze leven
ook in een soort schijnwereld. Ze
krijgen altijd maar complimenten
waarin ze zelfs nog nauwelijks gelo
ven. Niemand zal tegen ze zeggen:
het ging niet zo best vanavond.
Toch wel erg boeiend dat spelen in
een orkest. Je maakt zoveel mee".
Willy met haar ervaring in het Ge
westelijk Orkest voor Zuid-Holland
(daar zat ze achter de pauken) en
het Kunstmaandorkest is het daar
mee wel eens, maar haar stoort
enigszins het decorum van het offi
ciële concertbedrijf: "Die podiumkle.
ding hoeft voor mij neet.
Maar het publiek, zeker het abon-
nementspubliek, wil het nu een
maal, dus het hoort bij het vak".
Willy Goudswaard was een van de
eersten in Nederland die zich de
veelomvattendheid in de eisen die
de componisten de laatste twintig
jaar hebben gesteld heeft eigen ge
maakt. Spoedig kwamen er meer en
de inmiddels opgeheven Slagwerk
groep Amsterdam waarvan zij deel
uitmaakte was daarvan een duide
lijke exponent.
HANDEN VOL
Zijn er eigenlijk veel goede "niet-
elektrische" gitaristen in Neder-
landl Jan: "Ze zijn er wel, maar
allemaal hebben ze hun handen vol
met het lesgeven om in het onder
houd te voorzien. Na zes uur les
geven kom Je er niet zo gauw toe
om zelf de gitaar ter hand te ne
men. Bovendien gaat bij gitaristen
altijd veel tijd zitten in het zoeken
van nieuwe muziek om tenminste
enigszins buiten het veelgespeelde
repertoire te komen".
Zelf stroopt Jan Goudswaard tij
dens buitenlandse tournees van het
Residentie-Orkest muziekbibliothe
ken af. Binnenkort vertrekt hij
naar Wenen om voor BASF een
grammofoonopname te maken in
ensembleverband.
Nederland I
NOS: 16.00 (K) Journ. KRO: 16.02
18.45 (K) Fabeltjeskrant. 18.55 (K)
Journ. KRO: 19.05 (K) Voor een brief
kaart op de eerste rang. NOS: 20.00
(K) Journ. KRO: 20.20 (K) Circus-
Gala. 21.30 (K) Brandpunt. 22.25 (K)
Don Juan, Spaans amusementspro
gramma (winnaar Gouden Roos van
Montreux). 22.55 (K) Epiloog. NOS
Eurovisie, feestelijk programma. NOS:
22.25-22.30 (K) Journ.
ADVERTENTIE
De ploeg, die ons land op het tweede internationale Nordring Festival, dat van 21 tot en met 24
augustus in Groningen icordt gehouden, zal bestaan uit Astrid Nijgh, Greetje KauffeldRobert
Long, Rob de Nijs, Ferdinand Povelf saxofoonDirk Donker (beiaard). Het Nordring Festival,
waaraan behalve door Nederland ook door de andere aan de Noordzee grenzende landen (België,
Denemarken, Engeland, Noorwegen, West-Duitsland, Zweden en Finland) ivordt deelgenomen,
is geen liedjesfestival. Het gaat hier om een totale radioproduktie op het gebied van de lichte
muziek. Producer van het Nederlandse team is Gé Goudswaard (op de foto derde van links).
Als u het in uw hoofd haalt om dit weekend opeens naar Londen of
Parijs te reizen en u wilt daar uitsluitend met Braziliaanse cruzeiro's
betalen, dan maakt GWK dat subiet in orde (óók muntgeld)Neem
wél meteen zo'n goede, goedkope reisverzekering mee! Trouwens...
GWK is er óók voor al uw
Sndere geldzaken, zoals DE GRENSWISSELKANTOREN N.VL
sparen, persoonlij ke leningen (samenwerking van N.V. Nederlandse Spoorwegen,
en verzekeringen. N.v. AMEV en Plerson, Heldring ft Hereon)
Op de stations en aan de grenzen
onze adressen?
Zie ook de
Gouden Gids
i der Trenck, tv-serie
NEDERLAND I
18.45 Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 De Waltons, tv-serie (TROS)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 Op losse groeven (TROS)
21.15 Het bewogen leven van Baron
(slot) (TROS)
22.50 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Wie van de drie (AVRO)
19.30 MASH, tv-serie (AVRO)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 Columbo, detective-serie (AVRO)
21.50 Duke Ellington - we love you madly (AVRO)
Een programma rond de onlangs overleden Jazz-mu-
sicus Edward Kennedy Ellington, waaraan tal van gro
ten uit de Jazz-wereld meewerken (herhaling van 26
Januari van dit Jaar)
23.05 Praten met de Minister President (NOS)
23.15 Uit de kunst (NOS)
23.40 Journaal (NOS)
Gisteren vertoonde, de NCRV
de Russische film "De speler"
naar de roman van Dostojews-
ki. Staat u mij toe dat ik een
persoonlijke herinnering aan
„De speler" ophaal. In 1958
was ik bezig „Dokter Zjivago"
van Pasternak te vertalen, een
moeizaam karwei, omdat Pas
ternak een gecompliceerd, wat
rijk geschakeerd Russisch
schreef. Het woordenboek was
die dagen mijn beste kame
raad.
Halverwege ging ik met vakan
tie. Ik had het aanbod gekre
gen „De speler" van Dostojews-
ki te vertalen. Ik accepteerde
het. door een zelfde geldnood
gedreven als Dostojewski toen
hij „De speler" schreef. Een
groot deel ervan vertaalde ik.
in de trein op weg naar Zwe
den. Zonder het woordenboek
te hoeven raadplegen. Vergele
ken met „Dokter Zjivago" was
„De speler" in het allereenvou
digste Russisch geschreven.
Schreef Dostojewski dan zulk
simpel, elementair Russisch?
Doorgaans niet, maar aan „De
speler" is een geschiedenis ver
bonden die het ontstaan van
dit boek tot een roman apart
maakt. Door schulden gedreven
tekende Dostojewski een con
tract met de uitgever Stellows-
ki. waarin hij zich verplichtte
voor 1 november 1866 een ro
man van ten minste 192 blad
zijden (12 vel) te schrijven.
Bleef h« in gebreke, dao zou
het eigendomsrecht van alle
werken van Dostojewski voor
altijd op Stellowski overgaan.
Daar kwam bij dat Dostojewski
toen al bij voorbaat zijn ro
man „Misdaad en straf" aan
een andere uitgever verkocht
had, ter verschijning in een
m-aandehjks rijdschrift, waar.
door hij dus genoodzaakt was
aan twee romans tegelijk te
werken. Hij ging naar het bui
tenland, ontmoette in Wiesba
den Polina, met wie hij een
verhouding had. en verspeelde
eerst al zUn geld aan de rou
lette, en daarna Polina
Dostojewski keerde terug naar
Moskou, werkte tot diep in het
najaar aan „Misdaad en straf",
en had daardoor begin oktober
1866 nog niets aan die roman
voor Stellowski geschreven.
Vrienden raadden hem aan een
schema op te stellen zodat zü
de aparte hoofdstukken konden
schrijven, maar dat weigerde
hij. Wel huurde hij een steno
graf e, Anna Grigorjewna Snit-
kina. twintig Jaar. Hij zelf was
inmiddels vijfenveertig Jaar.
Op 4 oktober begonnen zij aan
„De speler", die dus binnen 26
dagen voltooid moest zijn.
Over hun samenwerking vertelt
zij: „Dostojewski liep heen en
weer in de kamer of zat aan
de schrijftafel, hij rookte gedu
rig en stak de ene sigaret oa
de andere op. Hij begon met
razende snelheid te dicteren. Ik
viel hem in de rede en ver
zocht hem, in gewoon spreek
tempo voort te gaan", enz.
Geen wonder dus. dat een op
zo'n manier gedicteerde roman
eenvoudiger van taal is dan de
rest van zijn werk.
Op de 30e oktober was het
manuscript persklaar (de Ne
derlandse vertaling telt 203
bladzijden). maar Stllowski
was vertrokken, om hem aldus
het nakomen van het contract
onmogelUk te maken. Dosto
jewski deponeerde het manus
cript echter bij de politie en
kreeg een be wijsje mee op wel
ke dag hij het daar had inge
leverd.
Op 8 november deed hjj zUn
stenografe een huwelijksaan
zoek dat zU accepteerde. ZUn
eerste vrouw was overleden,
zijn tweede liefde voor Polina
hebt u beschreven en uitge
beeld gezien in „De speler", en
een soortgehjk leven, geteisterd
maar wel opgevrolijkt door een
Intense liefde, leidde hij daar
na met Anna Grigorjewna, die
hem nooit verloochend heeft
en alles wat zij bezat voor hem
heeft verpand.
De sfeer van de roman, maar
ook de sfeer van Dostojewski's
eigen leven in Wiesbaden,
Homburg en dergelijke „speel
plaatsen" kwamen in deze
Russische film van Balatow
voortreffelijk over. Mede dank
zij het spel van hoofdrolspeler
Nikolai Böerjajew, die aardig
beantwoordde aan Anna Gri-
gorjewna's beschrijving van
Dostojewski: .middelmatige
lengte en bijzonder recht en
slank.zijn kastanjekleurig
haar was met zorg gekapt.
bleek ziekelijk gelaat..hij
droeg een tamelijk versleten
Jas van donkerblauwe stof,
maar zijn boord en manchet
ten waren smetteloos wit.
We moesten gisteren ook met
nostalgie afscheid nemen van
„Het gat van Nederland", met
als hoogtepunten van de hoog
tepuntenverzameling de vrou
wenvereniging in Westernie-
land. Kees en Wim in „Uit
met de kunst", en de receptie
bij de gouverneur van Surina
me. Moge er iets van gelijke
kwaliteit voor terugkomen.
NICO SCHEEPMAKER
Street. NOS: 20.0
VARA: 20.20 (K) Barbara Streisand
andere muziekinstrumenten, grote
18.00 Nieuws. 18.11 Vandaag dit. mor
gen dat. PP.: 18.20 Uitzending van
de Katholieke Volks Partij. VPRO:
18.30 VPRO-Vrijdagkommentaren en
analyses. KRO: 19.00 (S) Spring
plank: jonge artiesten. 19.30 Instem
men met velen: het gez<
in de liturgie. 20.00 (S)
schrijven. 22.00 Reisoogst. chantant:
10.33 (S) Plaatvaeria. 11.30 (S) Weg
wezen: 11.55 Mededelingen 12.16 Over
heidsvoorlichting: 12.26 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
Nieuws. 12.41 Aktua. 13.00 Tross-
Country. 13.45 (8) De Badmeesterre
vue, amusementsprogramma. 15.00
(S) Als dat zou kunnen: verzoekpla-
tenprogramma (15.30 Nieuws.) 17.00
Michael Strogoff. hoorspelserie. 17.30
Nieuws. 17.32 Aktua. 17.50 (S( Café-
22.25 Overweging. 22.
|HHILVERSUM III.
NORV: 7.03 (S) Drie op Je boteriiam:
18.00 (S) Grammofoonplatenprogram-
18.41 Echo. 18.50
tergronden op
<20 PO Nieuws; MlS vSfi Jongerenprogramma." 16.03 (S) Sport!
ze plm. 21.30-2
2240 (S) De Staalkaart. 23.30 (S)
Muziek van deze eeuw. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM III
NOS. 18.00 Joost mag niet
eten. 19.02 Drie loopt achter: De rock
VRIJDAG 7 JUNI 1974
DUITSLAND I
17.55-16.00 (K) Jour-
1 plaatbesprekingen. VPRO: 21.00 ti
"■RO-Vrijdagavond Shop: pop. jazz
hl HAK KBD la-
en blues. <22.55 Mededelingen). KRO
2.02 (P)laatwerk 4.00-7.00 Vincent van
Engelen Show.
ZATERDAG 8 JUNI 1974
HILVERSUM I.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 (S) Z.O.: gevarieerd
programma met om 7.54 VPRO: Deze
dag 8.00 Nieuws; 8.11 Dingen
9.35 Waterstanden.
(S)
Z.L: muziek- en informatieshow.
(11.00 Nieuws.) 13.00 Nieuws. 13.11
(S) In de Rooie Haan: NOS: 14.45
(S) Jazz. 15.10 Programma
geest. 17.55 Mededelingen.
HILVERSUM II.
TROS: 7.00 Nieuws. 7.02 (S) Ont-
bijt-Soos, met om 7.30 Nieuws. 7.41-
8.00 Aktua, 8.30 Nieuws en 8.36-8.45
Gymnastiek voor de huisvrouw. 10.00
(S) Voor de kinderen. 10.30 Nieuws.
'-26 (K) TV-serie. 19.59 (Z/W) Pro-
siammaoverzicht. WDR: 8.20-12.15 (K
en Z/W) TV-kursussen. 18.00 (K)
Nieuws uit Noordrljn-Westfalen. 18.10
weerbericht. 20.1
-9.30 (K) Spionage -
fllm. 21.40 (K) Politietips. 21.45 (K)
Reportage uit Bonn. 22.10 (K) Jour
naal en weerbericht. 2225 (K) Herle-
manns Traum oder das andere Leben.
tv-spel. 23.50 (K) Journaal
DUITSLAND II
16.30 (K) Sportinformatie. 17.00 (K)
Journaal. 17.10 (K) Jeugdprogramma.
Aansluitend: Malnzelmannchen, mlnl-
(K) Voetballen.
.25
krimi.
(Z/W) TV-film. 19.00 (K) journaal
19.30 (K) Buitenlands journaal.
15
(Z/W) Politle-programma. 21.15 (K)
Journaal. 21.30 (K) Das drelfache
Echo. Engelse speelfilm. 23.00 (Z W)
Politie-programma. 23.10 (K) Jour-
