RANDT
WIJGT
VER
FTREDEN
Schmidt: 'n
koude kanselier
Zaak-Guillaume blijft onduidelijk
NORIT
^Buitenlands geld
.Drie Maria s'
in Portugal nu
vrijgesproken
Weer stakingen in Engeland
Giscard en
Mitterrand
nek aan nek
itslagbrieven vaag
Opvolger Brandt een zakelijke doordouwer
)AQ 8 MEI 1974
BUITENLAND
PAGINA 9
Maak het u gemakkelijk: voor alle geldzaken
naar één adres ook voor
Maria Isabel Barreno, een
van de drie Portugese vrouwen
die zijn vrijgesproken door de
rechter die moest uitmaken of
hun femenistische boek porno
grafisch was.
gese cultuur" bewijst. Hij spoorde de
drie schrijfsters aan met de ver
spreiding van hun werk voort te
gaan, waarop deze antwoordden dat
er spoedig een nieuwe druk zal ver
schijnen.
Wat de tjokvolle rechtszaal nog 't
meest verbaasde was de halverwege
het proces totaal gewijzigde houding
van rechter en openbare aanklager,
hetgeen waarschijnlijk een van de
gevolgen van het vernieuwde bewind
in Portugal is.
De drie Maria's hebben verklaard
dat hun werk geïnspireerd is dooi 'n
klassiek boek uit de 17e eeuw, "Brie
ven van een Portugese non" Dit be
vat vijf brieven die de ondergeschik
te rol van de vrouw in de maat
schappij behandelen. Ze zouden
door een non zijn geschreven aan
haar Franse minnaar die haar had
verlaten.
Het proces heeft in het buitenland
veel aandacht getrokken, vooral van
feministische bewegingen. Uit ver
scheidende landen waren waarne
mers naar het proces gezonden
Regering Canada
in moeilijkheden
OTTAWA (Reuter) De Cana
dese minderheidsregering van pre
mier Trudeau zal waarschijnlijk
deze week in het parlement een ne
derlaag lijden omdat de nieuwe De
mocratische partij besloten heeft
tegen de nieuwe begroting te stem
men.
De Liberale partij van Trudeau
steunt in het parlement op de NDP
en heeft zonder die steun geen kans
de begroting aanvaard te krijgen.
De Conservatieve partij, in de oppo
sitie heeft al verklaard tegen de be
groting te zullen stemmen. Deze par
tij wil een motie van wantrouwen in
dienen. Wordt deze aangenomen,
dan zullen nieuwe verkiezingen moe
ten volgen.
PARIJS (UPI) Of op 19 mei de
linkse kandidaat Francois Mitterrand
dan wel de conservatief- liberale
Valery Giscard d'Estaing tot presi
dent van Frarikrijk wordt gekozen
kan afhangen van de stemmen van
minder dan één procent van de kie
zers. Dit is de conclusie van een stu
die van het Franse instituut voor
opinieonderzoek.
Volgens deze studie zou Giscard
in de beslissende ronde 50,4 procent
van de stemmen krijgen, tegen
Mitterrand 49,6 procent. Dit betekent
dat de beslissing afhangt van om
streeks 200.000 van de ruim 30 mil
joen stemgerechtigden. De samen
stellers baseren hun conclusie op een
vergelijking van de verklaringen van
kiezers die aan de eerste ronde heb
ben meegedaan.
SSfiS
De spion Guillaume
BONN De man die bonds
kanselier Willy Brandt, de grote
voorvechter van nauwere betrek
kingen tussen West- en Oost Eu
ropa ten val heeft gebracht, is
een man die bijna twintig Jaar
geleden uit ae DDR naar de
Bondsrepubliek kwam, naar hij
zei als vluchteling voor het com
munisme.
Deze man, de nu 47-jarige Gün-
ther Guillaume bleek echter offi
cier in het Oostduitse volksleger
en agent van de Oostduitse gehei
me dienst te zijn. Toen hij op 24
april van dit Jaar gearresteerd
werd, was hij een van Brandts
persoonlijke adviseurs.
In 1956 kwam Guillaume naar
het Westen met de opdracht op
lange termijn van het Oostduitse
ministerie voor staatsveiligheid,
in het politiek hart van Bonn te
penetreren. Hij werd in 1958 lid
van de sociaal-democratische
partij de SPD. In een verbazing
wekkend korte tijd werkte hij
zich omhoog naar de top van de
SPD.
Al spoedig na de komst van de
Oostduitse vluchteling in de
Bondsrepubliek was er, zoals na
Guillaume's arrestatie bekend is
geworden, argwaan tegen hem
ontstaan. De Westduitse veilig
heidsdienst zou al in 1956 hem er
van hebben verdacht spion voor
de DDR te zijn. Volgens publica
ties in de Westduitse pers zou het
hoofd van de contraspionage
dienst generaal Wessel, in sep
tember 1969 de toenmalige minis
ter zonder portefeuille, Ehmke
voor Guillame gewaarschuwd
hebben.
Twee dagen na de arrestatie
van Guillaume verklaarde Willy
Brandt in de Bondsdag dat hij
hem op advies van de contra
spionagedienst die de Bondskan
selier een jaar geleden al over de
ware aard van Guillaume had
ingelicht, als persoonlijk adviseur
had gehandhaafd om de ontmas
kering van de geheime agent en
zijn medewerkers mogelijk te ma
ken. Voor dit doel had hij de Oost
duitse spion zelfs vorig Jaar juli
mee op vakantie naar Noorwegen
genomen. Geen van de Journalis
ten die Brandt vorige maand op
een verkiezingstoernee volgden
had er enig vermoeden van dat
de man waarmee de Bondskanse
lier 's avonds vrolijk bier zat te
drinken een Oostduitse spion
LEIDSE SPAARBANK,
Omstreden boek kunstwerk
ze correspondent)
In politiek Bonn giste het ook gisteren van de
stellingen over de diepere motieven die bondskan-
andt tot zijn plotselinge aftreden hebben bewogen,
gevallen dat hij in zijn ontslagbrief aan Bondspre-
einemann er van sprak dat hij de „politieke ver-
lelijkheid" voor de spionage-affaire-Guillaume op
i; enige uren later, in een brief aan het kabinet, van
itieke" en „persoonlijke verantwoordelijkheid"
[eringswoordvoerders
opzie)it bereid ware
mededelingen van Willy
becommentariëren bleef len weten,
in het duister welke be-
op welk moment Brandt
tot zijn eenzaam
de gehele wereld op-
ift gebracht.
teren".
Terwijl alle westelijke landen het
ivre-
sn het bereik
ren heeft hij korte tijd
lan het beraad van de
•atische Bondsdagfrac-
aanvankelijk ook van heengaan van de staatsman
als voorzitter van de desarchitect Brandt betreuren
treden, maar heeft daar zelfs Oost-Europa behoedzaam waar-
afgezien niemand derend reageert weet de christen-de-
d°t ik de zaak in mocratische oppositie niet veel anders
.„v.'ïfr'Sf, ÏL?f" doen dan de affaire-Guillaume te
Sr rÜKt.!?! Sa?ii?.ï? ^tJaat5e 5tooWe ge0n ««schenen. Als de sta-
dat Brandt tot aftreden bewoog. In king lange rvoortduuirt zullen zie-
feite, zo heet het daar waren kenhuizen, spoorwegen en andere
Brandt's economische, zijn Europese middelen van openbaar vervoer als-
en Oostpolitiek reeds lang mislukt.
kend wordt gemaakt en Ehmke op
de de betrokken avond zelf nog
verklaarde «niets van aftreden te wil
Minster van Financiën Helmuth
Schmidt, die gisteren door bestuur en
fractie van de SPD als opvolger
van Brandt werd voorgesteld, heeft
in Hamburg verklaard het met
niet duidelijk of Brandt Brandt's stap geheel oneens te zijn.
1 korte termijn zijn hou- „De aanleidtimg ertoe was niet be-
houdt zich langrijk genoeg, ik heb het hem dan
d4e PU" ook dringend afgeraden maar z'n
*14'* beslissing zal ik nu moeten respec-
De rokende resten van de historische overdekte markt in Belfast, die gisteren door een grote
brand volkomen verwoest werd. Meer dan vijftig winkels gingen in vlammen op. Volgens de politie
zijn de branden ontstaan door brandbommen. Elders in Belfast hebben deskundigen van het
Britse leger een bom van 500 kilo gedemonteerd. Zij noemden het de grootste bom die sinds het
uitbreken van de strijd, vijf jaar geleden, is gevonden.
Rechter Acacio Lopez Cardoso be
paalde dat het boek "Nieuwe Portu
gese brieven", geschreven door Ma
ria Fatima Belho Da Costa, Maria
Isabel Banreno en Maria Teresa Hor-
ta, pornografisch noch immoreel is
maar in tegendeel een "kunstwerk".
In het omstreden boek behande
len de schrijfsters de positie van de
vrouw in de door mannen beheerste
Portugese gemeenschap.
Een van de schrijfsters, Maria
Barreno, verklaarde onmiddellijk
na de vrijspraak "in het nieuwe Por
tugal zijn de vrouwen nog niet vrij.
We kunnen hier nu iets aan gaan
doen".
De drie Maria's werden vorig Jaar
oktober voor de rechtbank gedaagd
omdat him boek, dat in vergelijking
met andere schrifturen in het Wes
ten nauwelijks gepeperd genoemd
mag worden, volgens puriteinse
Portugezen "passages van immorele
en pornografische aard" bevatte.
LONDEN Een nieuwe ramp dreigt over Groot-Brittannië^ betalen aan een bedrijf in
te komen na de beslissing van de 1,2 miljoen leden tellende graafscl^aP s^rcy. ten zuidwesten
Britse bond van technisch personeel voor onbepaalde tijd in
staking te gaan. De eerste gevolgen van de staking zijn vandaag staakt
al duidelijk voelbaar geweest in de Britse auto-industrie, de
scheepswerven, elektriciteitscentrales en de gas- en kranten-
bedrijven.
In geheel Engeland, met uitzonde
ring vam Manchester, zijn vandaag
moedig strijden"
Dmmuniqué.
fractie heeft zich fel ge-
daar reeds on-
pogingen Brandt's inte-
te vallen door giftige sug-
hij zelf bij het spionage-
op kwetsbare wijze zou
werd gisteren ook bekend
luidige minister van pos-
Dke die in 1970 als minis-
Bondskanselarij verant-
de aanstelling
IR-spion in de omgeving
t, eind april reeds zijn
tl aangeboden, dat toen
t werd geweigerd.
|k is en blijft dat deze
a Brandt's eigen stap be-
mede grote delen van de Britse in
dustrie in ernstige moeilijkheden ko
men. Werkgevers in de electron!-
sche industrie hebben de staking IT?"°QP'
"d v^,- d. ««hnisch personeel vinden het
de Britse hoofdstad, waar tijdens
een arbeidsgeschil illegaal was ge-
De Industriële Rechtbank is een
onderdeel van de door de Britse
vakbonden zo gehate wet op de indu
striële verhoudingen, waaraan de
nieuwe Labour-regering heeft be
loofd een eind te zullen maken. De
afschaffing van de wet is in voorbe
reiding. De leiders van de bond van
slissing van de Industriële Recht
bank op te geven en mee te helpen
aan industriële vrede, in een poging
de Britse economie weer op de been
te helpen. Nu is het zeker dat een
langdurige staking de economie op
nieuw zal verlammen, in het bijzon
der waar het de export betreft, die
de rampzalige tekorten op de Britse
betalingsbalans moet goedmaken.
De directe aanleiding tot de staking
te voldoen aan bepalingen
wet, die toch op de nominatie staat
te verdwijnen.
De beslissing van de bond is een
is het feit dat de Industriële Recht- diepe teleurstelling voor de nieuwe
bank in Londen beslag heeft laten
leggen op alle geldelijke fondsen,
(ruim 1,5 miljoen gulden) van de
bond van technisch personeel, om
dat de bond weigerde te voldoen aan
de wettelijke opdracht van de rech
ter 350.000 gulden schadevergoeding
Eerder op de dag had de socia
listische premier Harold Wilson nog
onzin onwetend van de stakingsdreiging,
in het Lagerhuis gesproken over de
"ernstige gevolgen van de acties van
de industriële rechtbank op het mo
ment dat iedereen het er over eens
was dat de wet op de Industriële ver-
houdingen moest worden opgehe
ven". Michael Foot ging nog een
stapje verder. Hij zed in het Huis dat
het "schrappen van de wet een zaak
historisch belang zou zijn
socialistische minister van Arbeid,
Michael Foot, die gisteravond nog
getracht heeft de staking op het laat
ste moment te voorkomen. Twee we
ken geleden deed de bewindsman o
een dringend beroep op de leiders de economische gezondheid
van de bond hun strijd tegen de be- hele land".
li geeft
Watergate
riaal meer
MN (UPI/ AP) -Pre-
m zal geen verder mate-
de Watergate-affaire aan
commissie van het Huis
ardigden of aan de spe
ler Leon Jaworskl meer
stellen, zo heeft zijn ad-
s St. Clair, tegenover
verklaard. Hij zei dat
van oordeel is dat hij
*nde gegevens voor de
wa het onderzoek heeft
van de Nixons Repu-
hij in de senaat Hugh
inmiddels verklaard dat
wde verkorte afschriften
te Huis-gesprekken over
te affaire een verachte-
ijke immorele vertoning"
0 van de betrokkenen,
ft eerder het Witte Huis
zei dat de delen van de
die hij de vorige winter
de onschuld van Nixon
k Zalman Sjazar, die
1973 president van Israël
istig ziek. De 84-Jarige
6vindt zich in het Hadas-
uis. nadat hij vorige week
door een inwendige bloe-
fetroffen. Sindsdien is
ld achteruitgegaan waar-
conditie van zijn hart
Een anarchistische
P. waarvan de naam tot
lekend was, heeft zich
ellJk gesteld voor de
'an Angel Baltazar Sua-
van de bank van Bil-
(Van onze correspondent)
BONN Minister van Financiën Helmut Schmidt (55), die
op 16 mei in het parlement tot nieuwe Westduitse bondskanse
lier wordt gekozen, is evenals zijn voorganger Willy Brandt
Noordduitser, maar tevens in veel opzichten zijn tegenpool. De
slanke Hamburger, met als vaste kentekenen zijn uiterst ver
zorgde Kennedy-haar en zijn onafscheidelijke pijp, geldt als
uiterst zakelijke, snel beslissende doordouwer, zonder de rem
mingen van de twijfels of de overmaat aan gevoeligheid, die
niet zelden het optreden van Brandt beheersen.
Helmut Schmidt is de man vam de
wereld en van deze tijd. Een so
ciaal-democraat, maar op grond van
nuchtere overweging, zonder wat hij
als ballast van een ideologie be
schouwt. Na zijn militaire dienstja
ren in het Derde Rijk groeide in
een krijgsgevangenenkamp voor of
ficieren bij hem het inzicht, dat
„aan de kameraadschap van solda
ten dezelfde zedelijke instelling ten
opzichte van anderen ten grondslag
ligt als aan het solidariteitsbeginsel
van de socialisten".
„Rechts"
Het is een wijsheid die ver afligt
van het marxistische gedachtengoed
?n voor de hoeders van een zuivere
leer is Helmut Schmidt altyd een
vertegenwoordiger van typisch,
„rechtse" sociaal-democratie geble
ven. Hemzelf deert dat weinig en
zijn loopbaan in de partij heeft het
bovendien niet geschaad. Integen
deel, deze op en top pragmaticus
genoot al gauw een grote faam als
brandweerman, die overal snel en
doelmatig ingreep waar politiek on
heil of feitelijke catastrofes dreig
den.
Een belangrijk uur sloeg in 1962,
toen hij als senator van binnen
landse zaken in de stad-staat Ham
burg zonder zich te bekommeren
om regel of voorschrift de waters
nood te lijf ging met steun van het
leger en andere hulpgroepen.
Grondslag voor zijn loopbaan vorm
de een economische studie in zijn
geboortestad, waar hij na zijn doc
toraal al spoedig assistent was van
prof. Karl Schiller, die hij vele ja
ren later (in 1972) na diens aftre
den op het mammoetdepartement
van financien en economie zou op
volgen.
De gevatte en gevreesde spreker
(bijnaam: Schmidt-Schnauze") met
zijn groot vertoon van zelfverze
kerdheid, zo niet arrogantie, werd
door vele partijgenoten vaak met
gemengde gevoelens beschouwd als
een toekomstige kandidaat voor het
Bondskanselierschap. Zij hebben nu
dan op een zeer onverwacht ogen
blik gelijk gekregen, en dat terwijl
Schmidt zelf steeds heeft yerklaard
niet naar dat hoge ambt te streven.
In hoeverre hij bij die bezwering
eerlijk was ligt overigens in het
diepst van zijn hart verborgen.
Wel is het waar dat hij de Jaren
1967-1969 als een van zijn gelukkig
ste episoden beschouwt. Toen voerde
hij de Bondsdagfractie van de SPD
aan, ten tijde van de grote coalitie
van Christen-democraten (kabinet-
Kiesinger-Brandt)Tot de betrekke
lijk succesvolle handhaving van dit
monsterverbond der twee grote par
tijen droeg Helmut Schmidt in be
langrijke mate bij. Het was dan
LISSABON (UPI) Een recht
bank in Lissabon heeft de drie vrou
wen vrijgesproken die onder him fe
ministische aanhangers bekend zijn
als "de drie Maria's". Zij waren be
schuldigd van het schrijven van een
„pornografisch" werk.
De rechter verklaarde bij zijn uit
spraak dat de uitgever met zijn be
sluit het boek in de roulatie te bren
gen "een grote dienst aan de Portu-
ook met duidelijke tegenzin dat hij
na de verkiezingen van 1969 die
parlementaire functie moest prijsge
ven om minister van Defensie te
worden in het eerste kabinet
Brandt-Scheel.
In kenmerkende Schmidtse stijl
ging hij eohsheid".
Inflatie
Schmidt heeft ook als minister
van Financiën al dijt een vol
strekt geloofwaardige indruk ge
maakt hij heeft een zekere mate
van geldontwaarding bewust op de
koop toe genomen, al bevindt
West-Duitsland zich bij de ontwik
keling van de inflatie in Europa
nog steeds „achter in de slang"
een feit'., dat Schmidt niet moe
wordt telkens weer met trots te
vermelden.
West-Duitsland wacht ongetwijfeld
een kundige en voortvarende
Bondskanselier zonder de persoon
lijke warmte en magie van zijn
voorganger, maar zeker van grote
besluitkracht, een snelle heelmeester
die geen stinkende wonden zal laten
ontstaan. Meer gevreesd dan ge-
De afgetreden Duitse bonds
kanselier Willy Brandt met zijn
opvolger, de minister van Finan
ciën Helmut Schmidt.
liefd omgeven door een soort van
bewonderend ontzag. "E enhouding
waarin menige Duitser zich overi
gens nog steeds zeer wel thuisvoelt.
Dat een man met die eigenschap
pen toevallig ook nog plaatsvervan-
gend-voorzitter var. de SPD is zal
de partij waarschijnlijk niet scha
den.
